Alfabetisering NT2 in Antwerpen

n u t v 0 e r n g op y alfabetisering e nt2 in antwerpen deelnemers aan de leslla conferentie afkomstig uit diverse landen bezochten op 23 oktober open school antwerpen locatie lamornierestraat het bezoek bestond uit een uiteenzetting over het aanbod alfa nt2 binnen open school antwerpen en het bijwonen van een les helga gehre inhoudelijk verantwoordelijke voor alfa nt2 in dit centrum vertelt ons meer over de ontwikke lingen en keuzes van alfa nt2 in antwerpen helga gehre open school antwerpen alfa ntz breidt steeds uit alvast onderscheid te maken tussen die nooit of weinig naar school zijn om een idee te geven over hoeveel cur alfa nt2 cursisten die bezig zijn met geweest maar een gemiddelde leerbaar sisten we spreken in het schooljaar een inhaalmanoeuvre en analfabeten heid hebben zij vorderen op een 2001 2002 gaven we les aan 671 ant2 die moeten beginnen bij het begin de gemiddeld tempo als volwassenen een cursisten 17 van het totaal in 2006 eerste en grootste groep zijn cursisten tweede taal leren en voor het eerst leren 2007 was dat 2390 29 en in 2007 lezen en schrijven in die taal vraagt dat 2008 hadden we 2620 ant2 cursisten tijd en doorzettingsvermogen zeker als 32 het overige aanbod binnen het je de basis nog niet verworven hebt zij centrum bestaat uit nt2 rekenen sluiten aan in onze doorsnee analfabe frans maatschappij orientatie en alfa tengroepen alfa nt2 een tweede betisering aan nederlandstaligen ant2 kleine groep bestaat uit cursisten die is de laatste jaren enorm uitgebreid we nooit of weinig naar school zijn geweest trachten het aanbod zoveel mogelijk te met een lage leerbaarheid dit zijn cur centraliseren dat maakt de drempels sisten die in ons schoolsysteem mis voor onze cursisten lager veranderen schien in het buitengewoon onderwijs van niveaugroep van educatie of van terecht zouden komen zij gaan slechts lesmoment is een kleinere stap omdat zeer traag vooruit of stagneren na een alles op dezelfde locatie kan gebeuren bepaalde tijd zij beginnen in de alfa nt2 groepen maar na een paar jaar doelgroepen aanbod en bij stagnatie worden zij via het ant2 aanbod is op dit moment een laatste functioneel jaar uitstappro gericht op vijf verschillende doelgroe gramma voorbereid op zelfredzaam pen want spreken over de allochtone heid in de maatschappij opvallend is analfabete cursist doen we niet er is wel dat dit vaak de meest trouwe cur alfa nieuws nummer 1 februari 2009 7 e r k n u t v 0 e r n g sisten zijn de derde grote groep kelblokken rekening houdt krijgen oplossing voor cursisten die in bestaat uit cursisten die naar school deze traaglerenden ook het alfa aanbod vlaanderen leven zij willen leren lezen zijn geweest en een gemiddelde leer met enkele aanpassingen voor lezen en en schrijven in de taal die ze in hun baarheid hebben ze hebben leren schrijven omgeving horen die de kinderen op lezen in een ander schrift vaak school leren en waarin ze thuis post arabisch tibetaans chinees en het verschil tussen deze doelgroepen krijgen vandaar dat we alfabetiseren in russisch afhankelijk van hun basis merk je niet altijd bij de inschrijving het nederlands er zijn andere organi kennis komen zij in een zwakgealfabeti soms wordt pas na enkele weken duide saties die het alfabetiseren in de moe seerde za groep een andersalfabete lijk tot welke groep iemand behoort dertaal op zich nemen uit onderzoek groep of in een gewone ant2 groep dan nog kan iemand in het begin zeer blijkt dat het alfabetiseren in het terecht in een andersalfabete groep vlug vooruit gaan op een bepaald nederlands met een gelijktijdige verta wordt weinig aandacht besteed aan moment zijn limiet bereiken en dan ling betere resultaten oplevert dit schrijfmotoriek maar veel meer aan zeer traag evolueren of zelfs stagneren vraagt echter een enorme organisatie en auditieve oefeningen en uitspraakoefe het blijft dus steeds een zoektocht om in een groep heb je dan meerdere tol ningen de vierde grote groep bestaat een cursist het best passende aanbod te ken nodig homogene groepen samen uit cursisten die nooit of weinig naar geven stellen zal bij die keuze een hele school zijn geweest en bij wie je opdracht zijn wij gaan ervan uit dat onmiddellijk merkt dat ze daardoor een aanbod open school antwerpen onze analfabete cursisten in het gewone kans hebben gemist zij hebben een elk van onze doelgroepen krijgt een analfabetenaanbod eerst het nederlands hoog leerbaarheidsniveau en gaan snel gepast aanbod rekening houdend met moeten leren begrijpen voor ze kunnen vooruit dat zijn de mensen die in rela het opleidingsprofiel van het ministerie starten met het leren lezen en schrijven tiefkorte tijd gealfabetiseerd kunnen van onderwijs waarbinnen we werken in deze taal vanuit dit standpunt willen worden certificaat latijns schrift en bij alfa nt2 zijn er zestien modules we het einddoel het functioneel kunnen doorstromen naar het gewone de modularisering op ant2 is een feit beheersen van het lezen en schrijven nt2 aanbod deze cursisten hebben sinds 2005 wij voeren dit trapsgewijs om te kunnen functioneren in de vaak bij de inschrijving al een basis van in en bieden inmiddels veertien modu vlaamse samenleving bereiken lezen en schrijven die ze zelf of via les van nul tot dertien aan binnen die functioneel lezen en schrijven is bij scholing hebben verworven deze cur zestien modules zijn er twee technische voorbeeld een formulier invullen sisten za krijgen een zeer gericht pro modules zeven mondelinge modules buiten het functionele vinden we het gramma omdat het de bedoeling is dat zes functionele modules en ten slotte echter ook belangrijk dat onze cursisten zij zo snel mogelijk de overstap maken twee synthesemodules waar alle deel leesplezier plezier in het lezen van naar nt2 werken zij ook met het mate vaardigheden aan bod kunnen komen allerlei schriftelijke materialen ontdek riaal van de nt2 groepen mondeling elke module bestaat uit 60 uur zie ken en functioneel en krijgen ze een inten kader sief technisch lees en schrijfaanbod opbouw in modules de laatste groep is pas enkele jaren alfabetiseringsonderwijs wat en de eerste modules zijn er op gericht dat geleden inhoudelijk aangesloten bij hoe cursisten een basiswoordenschat ver ant2 dit zijn de traaglerende gealfa er is al veel gediscussieerd over de werven en aan de voorwaarden voldoen betiseerden tot enkele jaren geleden on wenselijkheid van het alfabetiseren die noodzakelijk zijn voor het lezen en werkten zij in een laag tempo met het in het nederlands als tweede taal het is schrijven auditieve analyse en synthe materiaal van de nt2 groepen vaak evident dat het leren lezen en schrijven se auditieve en visuele discriminatie zijn dit cursisten die het moeilijk heb het makkelijkst en snelst gaat in een visueel en auditief geheugen motoriek ben met werkvormen lezen en schrij taal die je goed beheerst alfabetisering schoolse vaardigheden en studie ven en het tempo aangezien het mate in de moedertaal zou dus de meest aan vaardigheden in de volgende modules riaal voor alfacursisten met deze strui gewezen weg zijn dit is echter niet de komt het aanvankelijk lezen en schrij 18 a lf a nieuws nummer februari 2009 e r k n u t v o e r n g maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag alfa start alfa 1 alfa 2 3 alfa 5 alfa 12 alfa 6 functioneel alfa 4 technische technische module module alfa 7 functioneel alfa 10 alfa 8 functioneel alfa 11 alfa 9 functioneel alfa 13 14 functioneel alfa 15 alfa 16 certificaat alfa richtgraad 1 kader opbouw van modules voor richtgraad 1 1 en 1 2 grijs alfa 2 3 4 10 11 en 15 zijn mondelinge modules al fa nieuws nummer februari 2009 19 e r k n u t v o e r n g 21 ven aan bod hierbij is aandacht voor kent dat cursisten zowel een mondeling om te abstraheren ontbreekt vaak bij het technische gebaseerd op de monde als een schriftelijk aanbod krijgen het onze cursisten alsook het reflecteren linge kennis en voor het functionele mondelinge en schriftelijke deel wor en reageren op en evalueren van het gecombineerd met het mondelinge den apart aangeboden zo kunnen cur eigen handelen een belangrijk uit waarbij er rekening wordt gehouden sisten voor elk van de vaardigheden op gangspunt is dan ook dat je alleen kunt met de technische kennis woorden het juiste niveau geplaatst worden dit leren als je zelf nadenkt daarbij wor worden pas gelezen als men de beteke heeft ook als voordeel dat het mondelin den twee aspecten aangehaald de trai nis en de uitspraak ervan kent daarom ge aanbod puur mondeling is en geen ning van schoolse vaardigheden waar is een constante woordenschatuitbrei struikelblokken kan hebben op schrifte onder ook het leren omgaan met ver ding zeer belangrijk dit gebeurt via lijk gebied we hebben dit ook praktisch schillende werkvormen en het ontwik functioneel taalgebruik vanaf module haalbaar gemaakt door alle ant2 groe kelen van taalbewustzijn vanaf het zes de eerste functionele module pen in een gebouw te organiseren in begin werken we aan die vaardigheden wordt het aanvankelijk lezen en schrij het begin van de week krijgen de cur ven verder uitgediept in module vijf de sisten een mondeling aanbod op hun twee methodes eerste technische module streven we niveau donderdag en vrijdag worden de wij hebben ons in het verleden geba naar kennis van de meest courante schriftelijke modules georganiseerd seerd op twee grote methodes 7 43 en klanken en het lezen van eenlettergrepi alfa leerlijn een aantal jaren geleden ge woorden op woord zins en later alfabetiseringsonderwijs hoe waren wij overgestapt van 7 43 naar tekstniveau hier wordt ook al tekstma alfa leerlijn het basisverschil tussen teriaal aangeboden maar de cursisten beide zit in het decoderen 7 43 maakt hoeven nog niet zelfstandig teksten te gebruik van een indirecte methode van kunnen lezen pas vanaf module twaalf woordherkenning namelijk decoderen wanneer cursisten meer en meer zelf of verklanken de cursisten krijgen de standig woorden kunnen analyseren en klanken aangeboden vanuit een grafi synthetiseren komt er meer aandacht sche input en moeten deze grafemen voor het lezen van teksten de inhoud tot een klankgeheel maken dan pas blijft een doel vanaf module twaalf krijgt die grafische voorstelling een wordt de begeleiding bij het lezen ver betekenis de alfa leerlijn daarentegen minderd en wordt meer en meer ver maakt gebruik van directe woordher wacht dat de cursisten zelf de inhoud kenning omdat er vanuit de mondelin leren begrijpen in module twaalf en ge taalverwerving een grafische input vijftien werken we aan zelfstandig en gegeven wordt en de cursisten kunnen sneller lezen en aan leesplezier het alfabetiseren is niet alleen een kwestie daaraan direct een betekenis geven eindniveau na 120 uur technisch alfabe van leren lezen en schrijven bij het tiseringsonderwijs is echter veel te laag merendeel van onze doelgroep gaat het 7 43 pro beert de cursisten zo snel om cursisten echt zelfstandig aan de ook om het verwerven van een lerende mogelijk alle letters aan te leren en ver slag te laten gaan de meeste cursisten houding veel alfacursisten hebben onderstelt dat de cursisten dan ook zelf dubbelen dan ook elke technische geen enkele scholing genoten en mis standig kunnen lezen de realiteit is module ondanks de lage normen sen daardoor een aantal vaardigheden echter niet zo veel cursisten stagneren gesteld aan de doelstellingen van het die op school gestimuleerd worden bij in het analytische aspect van het lezen opleidingsprofiel schooltaal wordt veel meer dan in het zij komen er niet toe om de grafemen dagelijkse leven een beroep gedaan op tot betekenisvolle klankgehelen te syn lezen en schrijven staan niet los van correctheid en abstractie de concrete thetiseren ik wil dit probleem echter tweedetaalverwerving ze zijn onherroe situatie biedt dan geen hulp om het ver niet generaliseren er zijn ook cursisten pelijk met elkaar verbonden dit bete haal te begrijpen juist het vermogen die wel met deze methode hebben leren 20 a lf a nieuws nummer 1 februari 200g e r k n u t v o e r n g lezen vanuit de problemen met klank woorden is dat je die niet vaak geschre liggen op het auditieve vlak je moet in letterkoppeling is de alfa leerlijn echter ven ziet staan maar de betekenis is klanken kunnen verdelen wat je hoort ontstaan deze vertrekt juist vanuit het zeer duidelijk dat maakt de basiswoor of zegt daarna pas komt de automati tegenovergestelde door van het globaal den door de niveaus heen bruikbaar als sering aan deze auditieve voorwaarden lezen uit te gaan de cursisten leren de referentiepunt functioneel lezen leren wordt wel veel gewerkt bovenstaande globaalwoorden lezen en vanuit de ken we aan via de globaalmethode hoewel geldt met name voor de technische nis die ze daarmee verwerven leren ze globaal lezen heel wat geheugenwerk modules vijf en twaalf de afzonderlijke letters de realiteit is vraagt van cursisten leren ze uiteinde echter ook niet zo overtuigend op dit lijk toch naar het geheel te kijken en als mondeling en functioneel aanbod punt voor een aantal cursisten is een ze het woordbeeld niet geautomatiseerd ook hier ligt het einddoel vast namelijk globaalmethode te veel informatie tege hebben moeten ze analyseren zo het bereiken van een minimale red lijkertijd hiermee bedoel ik dat ze er komen ze toch tot het analyseren van zaamheid de mondelinge modules zijn niet in slagen woordbeelden te automa niet geautomatiseerde woorden maar taakgericht we geven de cursisten eerst tiseren en door het feit dat er niet zo vertrekken ze vanuit het geheel en niet de tijd om de taal te horen door middel frequent klanken letters apart aangebo vanuit de deeltjes de functionele basis van veel receptie en imitatie we gebrui den worden krijg je als docent de woorden worden aangebracht via het ken veel tpr en een eenvoudige gram indruk dat ze weinig tot niets leren globaal lezen zoals in het volgende maticale methode om zinstructuren aan ook is de vraag of cursisten later zelf voorbeeld de man gaat naar de uit te bieden ik zit op een stoel die visu standig langere woorden kunnen analy gang uitgang is het enige woord dat eel ondersteund worden we merken seren want die vaardigheid wordt niet ze globaal moeten herkennen dat er in de functionele modules erg aangeleerd een aspect waar wel reke veel tijd kruipt in het verwerven van ning mee wordt gehouden in de alfa als het betrekking heeft op hun eigen ondersteunende elementen de klok leerlijn is het leesplezier via het fotole leven vinden cursisten het vaak leuk de kalender cijfers en motoriek worden zen wordt hiermee begonnen om al een kort tekstje te kunnen lezen als ondersteunend beschreven maar op die manier leren ze ook woorden en zijn eigenlijk een doel op zich het aan gemaakte keuzes zins structuren kennen cursisten hoe bieden en verwerken van deze zaken binnen het centrum hebben we ons ven aan het einde van module vijf een vraagt erg veel tijd en heeft gevolgen hoofd al eens gebogen over deze metho tekst nog niet begrijpend te kunnen voor het mondelinge aanbod en het des en een aantal keuzes gemaakt lezen maar wel op woordniveau en werken aan de doelstellingen vandaar functioneel en technisch lezen en korte zinnen we moeten de lat voor de dat we in het huidige traject mondelin schrijven hebben beiden een plaats cursisten niet te hoog leggen en zestig ge en functionele modules afwisselen nodig in ons onderwijs het functioneel uur om te alfabetiseren is heel weinig we zijn op dit moment redelijk tevre lezen willen we aanbieden via een glo door de beperkte tijd geven we ook den over onze werkwijze maar bale methode het technisch lezen via minder aandacht aan schrijven we wil uiteraard blijven we schaven aan ons een structuurmethode de technische len schrijven gebruiken als ondersteu aanbod vaardigheid bieden we aan via basis ning van het leesproces maar wat is de woorden en vaste oefentypes deze wor beste manier om het ondersteunend te literatuur den per niveau bepaald en varieren in gebruiken cursisten een kwartier laten leenders e k van der zouw red moeilijkheidsgraad we vertrekken van schrijven vinden ze misschien wel leuk 1997 alfa leren lezen en schrijven in uit een bepaald woord en van daaruit maar het heeft geen direct functioneel het nederlands als tweede taal niveau i analyseren we letters basiswoorden doel schrijven wordt beperkt aangebo amsterdam malmberg hoeven niet functioneel te zijn we kie den als doel op zich behalve in de func zen voor een kort woord dat visueel tionele modules waar ook steeds schrijf tholen b red 1989 7 43 thema s ondersteund kan worden en in een con doelen benoemd zijn de voorwaarden en basiswoorden utrecht nederlands text vervat zit het nadeel van deze om iets zelfstandig te kunnen schrijven centrum buitenlanders alfa nieuws nummer 1 februari 2009 21