Alledaags racisme: te gewoon om je druk over te maken? Een bespreking van: Philomena Essed / Alledaag racisme

addie gerritse n alledaags racisme te gewoon om je druk over te maken een be s preking van philomena e ssed alledaags racisme achtergronde n uit reacties van allochtonen blijkt dat witte mensen vaak onbewust discriminerend denken en handelen ten aanzien van hen dit komt naar voren in een onderzoek van philomena essed addie gerritsen bespreekt kort het boek waarin zij haar onderzoek beschrijft alledaags racisme wat voor associaties roept dat naren maken over een woning of een buurt wor op alledaags in de mij meest vertrouwde beteke den als discriminerend uitgelegd nis is gewoon eigenlijk te gewoon om er aan dat er niet per se sprake hoeft te zijn van discri dacht aan te besteden niets bijzonders philome minerende beleidsregels blijkt uit hetgeen olga na zegt het is racisme verweven in de alledaagse vertelt over de ambtenaar die van zijn machts omgang met witte mensen alledaags heeft hier positie gebruik maakt om uiting te geven aan zijn dus twee betekenissen de letterlijke van alle da eigen vooroordeel gen en het zegt iets over het type omgang om olga iedere keer als ik ga hebben ze weer een gang in normale situaties andere smoes terwijl ik al aan de beurt ben die deze inleidende zinnen zijn nodig om aan te ge jongen zegt voor het eind van de maand krijg ven vanuit welk vertrekpunt ik ging lezen alle je van mij een woning ik zeg ja dat kan je wel daags racisme te gewoon om je druk over te zeggen om mij af te schepen maar ik wil geen maken en na eerste lezing was mijn reactie ook bijlmer zegt die jongen ja maar jullie houden moeten die mensen zich daar nu zo druk over er toch ook van om bijeen te zitten let ook op maken dat is weet ik nu een foute gedachte de omschrijving bijeen zitten afgezien van het maar de opzet van het boekje werkt dat wel in sowieso al daarin geimpliceerde vooroordeel had de hand een suggestie als het leuk vinden om bij elkaa r na in hoofdstuk 1 uiteengezet te hebben wat de in de buurt te wonen heel wat minder denigre schrijfster onder racisme verstaat laat zij zwarte rend geklonken blz 68 69 vrouwen vertellen over hun ervaringen die alle maal op racisme zouden duiden verschillende w e rk situ at ies voorbeelden passeren de revu rita linda en ot ga vertellen over hun ervaringen met het zoeken werksituaties geven ook nog al eens aanleiding naar woonruimte alle opmerkingen die ambte tot discriminatie maar ook nu gaat het allee n 30 weer om voorbeelden ditmaal ve rt eld door ester ter reinsch in dit nummer olga joan en linda institutioneel racisme is het geheel van maatrege veel surinaamse vrouwen werken in de verzor len die ervoor zorgen dat witte mensen kunnen ging het komt vaak voor dat mensen zeggen ik werken wonen een opleiding kunnen volgen wil niet door een zwa rt e gewassen of zoiets maatschappelijke en geneeskundige hulp kunnen ook in de samenwerking met collega s en chefs krijgen enzovoo rt al die instituties zijn minder komen nare situaties voor veel zwa rt e vrouwen vanzelfsprekend voor gekleurde medeburgers voelen zich misbruikt bijvoorbeeld carla zij ver individueel racisme laat zien hoede ideologie van telt witte superioriteit en de afwijzing van zwa rt e nou je hebt bepaalde mensen die eh stel ik mensen opgenomen is in de meningen en houdin werk vandaag met jou jij doet deze gang en ik gen van individuele mensen daarnaast omvat in doe de andere kant jij weet als ik klaar ben kom dividueel racisme ook discriminatie met name in ik je helpen en op die manier voer jij dan geen de relationele sfeer van meer prive aard buu rt moer uit je denkt ze helpt me toch strakjes kennissen keuze van vriendschappen en discri dan gaan ze er een beetje misbruik van maken minatie in informele contacten met mensen op en als ik er dan soms wat van zou zeggen dan straat in de tram heb je weer de poppetjes aan het dansen zo is de grens tussen institutioneel en individueel het niet bedoeld en dan komen ze op het ge racisme is niet altijd even duidelijk bied van discriminatie en zulke dingen ze vinden dat w i j negers ons dan gepasseerd voelen terwijl publieke situatie s het bij mij niet het geval is blz 91 een aantal algemene zaken komt ook aan de or de laatste situaties die beschreven worden zijn de zoals de zogenaamde publieke situaties in winkels bij surinaams spreken mag meestal niet het openbaar vervoer enzovoort de voorbeelden voor dom worden aangezie n kennen we natuurlijk wel betuttelen van andere n extra controle op zwa rt e n bezware n zwa rten mogen geen ambities hebben ik heb een aantal bezwaren tegen deze manier ond erwij s van beschrijven zonder dat ik het oneens ben met de inhoud dezelfde methode wordt gebruikt vrouwen ver mijn eerste bezwaar is de methode van onderzoek tellen en philomena trekt daar conclusies uit die lijkt mij niet al te wetenschappelijk men de grieven zijn in grote lijnen sen laten vert ellen vragen stellen het is allemaal surinaamse leerlingen mogen geen hoge cijfers subjectief en het aantal ondervraagden is boven halen dien te klein om daar generaliserende conclusies ze worden niet serieus genomen aan te verbinden ze worden te laag beoordeeld dat is tegelijkertijd mijn tweede bezwaar de con regelmatig hebben ze te maken met ruwheid clusies zijn zo generaliserend d e nederlanders en onbeleefdheid huichelen de nederlanders zijn minder tolerant ambities worden tegengewerkt geworden de nederlanders discrimineren als je in de samenvatting van het hoofdstuk conclu zo generalisee rt denk je ook in stereotypen en deert philomena dat de drie hoofdvormen van dan is de weg open voor vooroordelen bij de racisme systematisch terugkomen deze drie vleet dan doen de zwarten hetzelfde als w a t de hoofdvormen zijn cultureel institutioneel en in nederlandse witten in het boek wordt verweten dividueel racisme generaliseren betekent alle nederlanders over cultureel racisme heeft te maken met het beeld een kam scheren en dat is voor veel mensen best dat van zwarte mensen wordt uitgedragen via de kwetsend want er zijn veel mensen witten die media de taal de kunst zwarte culturen worden in dezelfde omstandigheden verkeren en die on als minderwaardig gekwalificeerd der dezelfde vormen van discriminatie hebben te deze racistische visie komt ook in veel school lijden laten we er een paar noemen kinderen boeken voor zie hiervoor ook het artikel van pe uit de binnenstad zijn dom werklozen zijn lui 31 als je wilt werken kun je altijd werk krijgen kelijk met elkaar worden verbonden alsof het in een ander opzicht is dat generaliseren ook af een logisch uit het ander zou volgen te keuren lees het artikel over het project inter culturele educatie er maar op na zie ineke van waarderin g enk addie gerritsen een onaangename waar heid in ieder van ons schuilt een racist in dit na alle kritische opmerkingen heb ik er behoefte nummer daarin komt een passage voor over aan te schrijven dat het een zeer verhelderend arnoni die schrijft onder het kopje eichmann in boekje is in die zin dat het je bewust maakt van ons dat in ieder mens de mogelijkheid aanwezig situaties waarvan je zelf niet in de gaten had dat is om een eichmann te worden of niet en om ze discriminerend zijn voor anderen soms ben je die laatste twee woorden gaat het nu de mens dan racistisch bezig zelfs al wil je dat helemaal kan kiezen vooroordelen hoeven niet automa niet tisch uit te monden in discriminatie het gaat er in mijn eigen e rv aring verbind ik de gevoeligheid niet om of iemand zich racistisch zou kunnen ge voor discriminerende opmerkingen en handelwij dragen maar of hij het ook doet en bij generali zen met seksistische opmerkingen en handelwij seren krijgt niemand een kans de mogelijkheid zen maar een mens komt daar overheen en ge tot kiezen wordt van tevoren al niet serieus geno lukkig lees ik in alledaags racisme dat de meeste men ondervraagde dames zelfbewust zijn en racistisch overigens wil ik nog wel opmerken dat de termen nederland aan hun laars lappen vooroordeel racisme en discriminatie te gemak noo t 1 phi lomena essed alledaags racisme amsterdam fe ministische uitgeverij sara 1984 32