‘Als je twee keer kijkt zie je meer.’ Kunst op de basisschool.

herman giesbers bezoek aan e en tentoonste ll ing een tentoon stelling van alle rhande meubels gemaakt van papier mache en door hen zelf ontworpen h et was een fraaie verzameling meub elstuk als je twee keer kijkt zi e k e n met een grote divers it e it aan ontwerpen i de kind e re n ha dden ni e t all een in s pir a ti e je meer geput uit hun be d de bab ywieg een ligs toel of een hangmat maar ook uit bladeren de kunst op de basisschool letter r ee n klave rtje vier of zelfs uit het st e elp a nnetj e waarin s morgen s de m elk was w a rm gem aakt h e t a ardige w as bovendien dat sp ec i aal voor de ze t e ntoon s te ll ing door elke ontw e rp e r ee n in he t naja ar van 1997 s to nd ba sissch o ol de brink te ks t w as geschr eve n waa ri n als het war e via in otte rs urn tw ee we k e n lang in het tek en van e en te ru g blik uitge legd w erd ho e h et ont ku n s t kunst in alle rle i vo rm en onder h et m o tto w e rp e n h e t m eub e ls tuk tot s t a nd ware n als je twee keer kijkt zi e je niee r gingen de ge kom e n zi e afbe e lding r kinderen op bezoek bij plaatse lijk e k uns tenaa rs en ware n ze v oo ral oo k zelf b ez ig nie t h et mak en va n enkele we k e n la t e r b e zo c ht ik d e te ntoon kun st al die activit e it maakt ee n ding m ee r dan s te lling ove r h e t w e rken met jonge kind e re n oo it duide lijk kunst e n taa l zijn o nlosma kelijk niet in d e kind e rce ntra van r eggio emilia itali e elkaar verbonde n e en rep o rt age i nt 1 toorri lirn di e to e n h et st e d e lijk mu se um am s t e rdam bu rg a ande ed en wat mij ook hi e r trof net al s bij de meub e lt e ntoons tell in g op d e ott e rsums e bas i ssc hool wa s de nau we n a tuurlijke sam en eind j a nuari va n h et vo rig j aa r nodi gde n d e hang de re la tie tu sse n wa t de kind ere n kind e ren v an gr oe p 6 va n b as i ssc h oo l d e gem aa kt h add e n e n wat ze daarov e r op ge b ri nk in ottersum hun oud e r s uit voor e e n schreve n h a dd e n of hadd e n laten op schrijve n ryl 1 i it 1 lu v r v som j u rnrg u c t rrr yv r 1j l f nv v c1t j afbeelding 1 de te ks t van de nnis over zijn ontwerp 1999 3 moer 179 1 r afb ee ld irzq 2 bezoek aan een kunstenaar doo r groep 1 en 2 foto eric de ma ri dit m a akte m e ni e uwsgierig n aar de ac ht e r alle ge va ll en gin ge n de l eerlingen h e tzij m et gro nden v a n h e t proj ec t o p d e b ri nk zom aar een h e tzij lat e r op sc h oo l z e l f aa n d e sla g m e t ee n basi ssc ho o l van een dorp in d e ko p va n wa t z e ge zi e n e n geh oo rd ha dde n bij d e n o ord limbur g p o tte nb a kk e rs bij voo rb ee ld mo c ht e n d e kin d e ren uit gro e p i ze lf m e t de kl e i aan de sl a g een kun s tprojec t bij d e fo tograaf we rd en doo r gro e p 7 m e t v o orwe rp e n uit d e tuin fot o mono gr a mm e n d e m e ub e lt e ntoon st e lli n g va n groep 6 bl ee k ge maa kt g ro e p 8 gin g aa n d e sl ag me t h e t h e t s t aartj e t e zijn v an een gro ot kunstproj ec t m a ke n va n b ee ldj es uit zee p stee n e n gr oe p 6 v oo r d e h e l e sc h o ol v a n gro e p i t o t e n me t mo c ht zoa ls gezegd prob e r e n ontwe rp e n groe p 8 dat uit gevo e rd w a s in d e twee weken vo or m e ub e ls uit t e voe re n in p apie r mac he van 28 okt o b e r tot 1 4 n o ve mb er x 99 7 de tweed e pr oj ec t wee k was geo rga nisee rd h e t proj ect w e rd to e nt e rtijd op ges t a rt m e t rond een g roo t aa ntal wo rk s hop s ve rd ee ld h e t o p e nen v a n ee n muse um in d e spee lzaal o ve r o nde rb o u w d e g roep e n 1 3 midd e n van d e sc hool kun s t en aars uit d e regio b o uw d e groe p e n 4 e n 5 en bove nb o u w de h a dd e n sp ec i aal v o o r de z e exp osi ti e we rk groe p e n 6 8 ko nde n d e kind e re n in groe pj es stukk en ter b esc hikkin g ges t eld en oud ers van i o a 12 lee rlin ge n ki ez en uit worksh op s hie lp e n m e e bij h e t rondl e id e n v a n de l e erlin voor ond e r a nd e r e potte nbakk e n t exti ele ge n werkvormen da nsa nt e vorming afrik aa n s vervo l ge n s ginge n gro e p e n lee rlin ge n ver tro mm e l e n sc hilde r e n ee n film sc ript ui tv oe spre id ove r de ee rs t e w ee k v a n h e t project re n graffiti m a k e n b eeld inpakk e n etce t e ra na a r d e versc hi lle nde kuns t e n aars to e pott e n dez e works hop s w e rd e n m e d e ook afhanke bakkers schilde r s beeldhouw e rs ee n foto lijk v a n de inho ud begele id doo r zo wel graaf ee n gr afi sc h kuns t e n aa r en ee n hout lee rkrachte n a ls do or m ense n van buit e n of b e werker meub e lma k er zie afb ee ldin g 2 in door oud ers zi e afb ee ldin g 3 18o moer 1999 3 afbeeldi ng 3 d ansen onder le iding van marie van eekeren foto eric de ma n d e twee proj ec twek e n w e rden afgeslot e n twee w e k en kun s tproj ec t b e t e k ende overi m e t ee n groot gri e ze lfestijn v oor alle l ee rlin ge ns ni e t twee w e ke n lan g allee n b ezi g zijn gen va n g ro e p i to t gro e p 8 w aarbij elke m et he t proj ec t de ve rsc hille nd e ac tiviteite n g ro ep h e t e i gen loka a l h ad ve rand e rd in ee n ware n inge ro o s t e rd tu sse n he t gewone pro zo g ri ez elig mogelijke om geving en me t e en gra mma door w a arbinn en h et project d e t en t oo n s t ellin g voor d e o ud ers w a ar d e pro ro d e dr aa d was in ho eve rre e n ho e int e n si ef duc te n van h e t pr oj ec t b e zi c hti gd ko nd e n e r tijde ns d e ge w o n e l esse n ook aa nda c ht was word e n uit e raard l e idd e n d e kinderen z e lf vo o r h e t proj ec t was dan ook a fhank e lijk v a n d e b ezoek ers van d e tento on s te llin g rond d e be tr effe nd e leerkrac ht v e rde r w as e r n og d e h e rfs t e diti e va n de brink bo de h et sc ho olbl a d dat hel ema a l gewijd het begin wa s a an h e t kunstproj ect enk e l e maand e n l a ter praa t ik m e t k atia o om e e n j os he ijli ge r s l e r a re n v a n d e het museum bezoe k brink ov e r hun project hun proj e ct in m ee r dan ee n opzi cht wa nt onda nks a lle bes c h ei wel een beetje leuk maar ik hou he l emaal niet d enhe id di e hun e ige n i s wordt we l duide lijk van kunst m ijn vader zou het hel emaa l dat jos e n ka tia sa m e n me t e nke le oud e rs d e te gek vinden ik echt niet ja een ding aa nz e t tot h et proj ec t he bb e n gegev e n en d e von d ik wel mooi de stoel en het be d gemaakt gr o t e ga ngmake rs zijn gew eest dit wil overi van hout met glazuurlaagjes gens a bsoluut ni et z egge n d a t zij h e t proj e ct erop in hun e entj e he bben mo e t en dra ge n zo wordt ben adrukt int ege ndeel als ee n van de groetjes po s iti eve aspect en zi e n zij juist ho e vanaf h e t saskia b egin me e rdere oud e rs m e e hebben geholp e n 1999 3 moer 18 1 afbee lding 4 de t e ntoo ns t elling was ee n g roo t s u cces fo to eric de ma ri bij het reali se r e n va n d e planne n e n ho e de zeep s te n e n b eeldj es in gro e p 8 bijv oor gaandewe g coll e ga s en oude rs s te eds e nthou beeld e n het was opvall e nd dat ook d e ouders sias t e r w erde n di e de te ntoon s te lling b ezochte n zeer ve rra st waren over da t ni ve au bovendi en blijke n de het id ee voor ee n kun s tproject we rd op ge ervari nge n uit het proj ec t door te we rk e n in d a an door b eri chte n hi e rov er v a n ee n a ndere de reguliere l ess en zo al s bij h a ndvaardigh eid school e n in g es pr e kke n m e t d e l e rar es dan e n t e k e n e n en d a t ni e t allee n bij d e kind e r en sante vorming e e rs t e id eee n w erd e n ge haald ma ar ook bij d e l e rare n de kinder en blijke n uit he t tijd sch ri ft praxis maar voor he t ove ri ge me e r l e f te h ebben m eer aan te du rve n bij w as ee n proj ect over i ets ta melijk a b str ac ts a ls h e t m a k e n va n ee n t e k ening bij v oorb ee ld e n kuns t to ch b ehoorlijk nie u w v oor de sc hool de l e rare n ga an aa n d e sl ag m e t ni e uwe ideee n d e sc ho o l h ee ft e rvaring me t proj ec ten ov e r e n te c hniek e n di e ze opg edaa n he bben bij het bij v oorbeeld andere l a nden en ook i s d e b rink b e zoeken van ee n v an de kunst e naars of een s ch o ol die duide lijk kiest vo or ee n zo tijd e n s ee n van d e wo rk s hop s is h e t ni e t nu bree d m oge lijke creati eve vorming in he t da n w e l later w a t dat b e tr eft kan ges prok e n l ee rpl an maar aldus jos e n katia d a t neemt worde n van ee n s piraalw erkin g v an h et pro nie t w eg d a t zij he t uitvoe r en va n ee n sc hool ject breed kunstproj ec t to ch e r var e n he bb e n al s ee n ni euw e e n vee l ei se nde o nderne ming zelf ervaren belangrij k positieve uitstralin g k a ti a vo e gt hi e r aan to e dat he t in dit proj ec t zo buit e ngewoon b e langrijk i s gewees t d a t de dat breng t ons als vanzelf op de vraag wat het kinde ren z elf hebben kunnen erva ren en project h eeft op gel e verd is b e r e ikt wa t men vo el e n wat h e t b ete kent om bijvoorb e eld m e t va n te v or e n zo onge v eer op he t oo g had b ee ldh o u we n b e zig t e zijn o f me t h e t r eali se jo s en katia zijn hie r uitges proken pos itief r e n van e en films cen a rio of h e t mak e n va n over jo s wij s t m e t name op h e t ho ge niv ea u een sc hilderij no g t e v aa k z egt zij mogen van wat e r door d e kind e ren z e lf ge m aakt i s leerlin ge n in dergelijk e proj ec t e n alleen m aa r 182 m o er 1999 3 oro t b ti2mir awk doan 1 r 1 p qm wl rsv woa ote r u ti wju i law a at ku tv afb eelding 5 tek e ninge n van groep 112 ove r h e t b ezoe k aan de p ottenbak s te r kijk e n e n lui s t e ren e n mi ssc hien daarn a een pi cass o s gu erni ca aa n d e ord e kwam d e v ers lagj e mak e n m aa r pa s door zelf t e wors te kinde re n pakt e n op wat z e zage n e n pr a atten le n met kle i of bezig te zijn in d e donke re d a arov e r voor h e n was dit sc hilde rij ab soluut k a mer v a n e en foto gra af erva ren l eerlingen ge en raar pla a tj e wa t het b e teke nt om i e ts te m a ken tot s tand t e moet en bre n gen natuurlijk is h et nooit met zekerh e id te h e t ze lf do e n blijkt d e kind e re n ook te z egge n of alleen h e t kuns tproj ec t de kind e re n active re n tot b esc houwin g e n dis cu ss i e omda t zov e r h eeft ge bra c ht maa r h e t i s we l opval ze elk a ars o ploss ingen gaan ve rge lijke n zo lend hoe d eze reac tie s ov er een s te mmen met ware n e r tw ee groepen kinderen die ge koz e n so ortgelijk e ervari n ge n tijd en s het proje c t zo h add e n voor het films c e na rio wat uit e raard bl e ek uit wat d e kindere n vertelden aan de le idde tot tw ee verschill e nde produ c te n het bezo e k er s van de slott e ntoons t ellin g dat ze in ge vol g i s d a t de kindere n vanz e lf ga an verge d e vo orafga a nd e weke n h ee l v ee l uits t ek e nd lijk en en me t e lkaar prat en ov e r ho e d e opgep a kt h add e n en ee n lee rling s t e ld e bij a ndere gro ep het aange pakt he eft een beeldh o uw er de he e l rele v ant e vraa g wat e r het eers t i s het idee of de s teen d e ze kijken en vrage n vra ag wa s t e r pl e kke op gekomen bij die l ee rling naa s t de vra ge n die d e l e erlin ge n opvall e nd is ook hoe het project ook nog va n tevoren op sc hool v oorb e reid h a dd e n lang na de projectwe ke n nawerkt kati a ver e e n b e langrijk onderdeel van het project telt hoe d e kinde ren uit haar kla s ni et meer overigens aldus jo s en katia het voorberei rea g eren me t opmerkin g en als vat raa r en d e n van de l ee rling e n en de kun s tenaar s tom a ls zij d e afbe e ldin g v an ee n kunstw e rk voordat j e m e t ee n gro e p l e erlinge n op oph a ngt ma a r dat z e vra g en s tell e n e n met b e zoek gaat jui st door een g oede voorb e r e i haar en m e t e lkaar praten over wat ze zien en ding krijge n de le erlingen e en basis om zelf wat de kuns t e n a ar bedoeld zou kunn e n heb te kijken vanuit hun e igen gevoelen s en ben sprek e nd in dit verband was d e erv a ri ng bel eving vand a ar h e t motto als je twee uit e en ka t e che s ele s toen bij een bijb elve rh a al keer kijkt zie je mee r 1999 3 moer 183 leerlingen onderlin g he t proj ec t bl e ek ook nog op e e n hee l and er gebi ed een m e erwaarde te hebb en namelijk hoe le e rlinge n van versc hillende l ee ftijden me t e lkaar om g ingen de b ri nk we rkt in een j a arklasse n sys t ee m en me n w as da n ook aan ge n a am verra st te zie n dat de sam e nwerking binne n ond e rbouw midde nbouw e n bov en bouw p ri m a verliep bov endien w as opv a l l e nd ho e res p ec tvol d e oud e re l e erlinge n r eagee rden o p de produ c te n v a n jon ge re l ee rlingen zond e r v an de andere ka nt te v erv allen in b e moed e re nd g e drag d e l e er lin ge n bl ek e n h ee l go e d in s taa t zi ch in te l e v e n in e lkaars we r e ld e n m e n h ee ft ook geleerd naar elkaars we rk t e kijken evaluatie voo r de a ctivite iten e n produ c te n v a n h e t proj ec t zijn de kind e re n ni e t beoordeeld me t afbee lding 6 inp akke n a la chri s to fo to eric de punt e n d e b rink werkt o v erige n s s owi es o ma ri nie t me e r m e t c ij ferwaa rd e ringe n ma a r ook and e rszin s zijn er tijde ns of na h e t project v a n d e a nd e re k ant jui s t do o r de grotere geen b eoorde linge n gege v en wel i s d e kin hoev ee lh e id tijd en e ne r gi e di e geinv es t ee rd de r en vanaf d e middenbouw gevr a agd om mo e t word e n i s he t zo belang rijk heel he t een eva lu ati e v a n h e t proj ec t bij voorb e eld tea m en ook oud ers e nthou sias t te krij ge n en wat ze vond e n van h et b ez oe k aa n d e kun s te v oora l o ok zo b e n a drukk e n jos en katia om n aa r s uite ra ard v ersc hilt het p e r kind in duid elijk te m a k e n wat j e nu ei ge nlijk wilt ho e v e rr e zij hij in s taat is tot e en m eer of op d e brink is dat zeker ge lukt vind e n zij mind e r afge wogen oord ee l toen e e nm a al duid e lijk was waa r zij naartoe wild e n gr oe id e he t enthou s i as m e e n kwam en pionierswerk c olle ga s va nzelf me t voors tell e n e n id eee n zo al s voo r d e works hop be e ld inpakken a la zo n proje c t van twee wek en komt e r ni e t chris to zi e a fb ee lding 6 h et zal z e ker o o k zomaar en h et i s al e e rd er ge ze g d a l zek er ni e t e en voordee l zijn gewe e s t dat h e t proj ec t al s h et gaa t om i ets a l s ku nst da t h oe dan ook voorb e r e id we rd d oo r ee n we rk gro ep waarin to c h als abs trac te r wordt ervaren da n ie t s als na ast jo s e n kati a ook oud e rs z a te n ve rr e landen dieren o f sint erklaa s volge n s k a tia e n jo s i s er ook ge woo n minder vo o r netwerke n b eeldmat eriaal op dit gebi e d gee n l esb rieven kant e n klaarp akk ette n of wat dan ook e n dat e e n proj e ct als h e t otters um se kan sta a n of b e te k ende da t he t voorb er e ide n e n uitvo e re n vallen me t ding e n wa a r je als buite nsta a nd e r van dit proj ect zek er vo o r he n als c o rdin a to mis schi e n niet zo s n e l aan d e nkt toen de r en nog meer tijd ko s tte dan al bij ee n gro t e lijne n h e t raamw e rk va n het pr oj ec t normaal proj ec t het geva l i s al in de tweed e ee nma a l vast s to nde n w erd ee n groot a antal week van h e t sc hooljaa r in se pte mber zijn zij kun s t e naars uit de dir e cte omge ving ben aderd met de voorbereidingen b egonn e n waarna voor hun med e w erking aan h et proj ect e n du s twe e ma a nd en m et v ee l extra w erk vol g a cht era f b e zien i s h e t s u cces v a n het proj ec t d e n ge e n proj ec t om e lk j a ar te do e n ee rde r z ek er vo or een b e l a ngrijk deel t e dank e n a a n i e ts voor ee ns in de drie jaar d eze m e d ewerkin g all e e n hoe b ereik j e di e 184 m o er 1999 3 kunstenaars en nog belangrijker hoe krijg je aardrijkskunde naar een workshop graffiti hun medewerking katia wijst erop dat zon zeker op de bri nk waar al veel gewerkt der de inbreng van jos a ls man uit de streek wordt met zelfstandig werken voor de mid het niet gelukt zou zijn om zoveel verschil denbouw ligt dat al een stuk mo eilijker de lende mensen erbij te betrekken en jos kan leraren hebben hier te maken met een veel dit alleen maar beamen persoonlijk contact strakker programma in verband met leren de betreffende mense n echt op gaan zoeken leze n en dergelijke maar ook de kinderen op en bij iedereen een avondje koffie d ri nken en deze leeftijd hebben behoefte aan e en duide praten anders lukt h e t niet aldu s jos het zijn lijke structuur en dagind eling zijn minder bel a ngrijk e details die ook weer veel tijd flex ibel de onderbouwleerlingen zijn uit er ko s te n maar natuurlijk ook wel we er leuk e n aard gew end aan ee n vrijer programma en a a n boeiend zijn s pel maar voor hen is het vaa k nog moeilijk verschillend e pe ri odes e n a c tiviteiten van nog zo n belangrijk d e tail is dat de kuns t e e lkaar te scheid en zoals tu sse n sinte rklaas en naars ma a r ook d e medew e rkers a an d e kers t vaak blijkt workshops voor de s tart van het projec t een voor d e organi s atie v a n een groot e n ambi c ompl e et draaiboek krij ge n zo kan i eder ee n tieu s proj ec t be tekent dit onder a nd e re dat ook va n buiten d e school duidelijk het tota a l het uitgevoerd moet word e n in e en ru s ti ge overzien en d e eige n pl aat s da arin periode van he t sc hoolja a r du s ni et in d ece m na ast de hoeveelheid tijd en de a anda cht di e b e r nie t rond c arnaval en ni et rond de vrij e nodig i s voor h e t benad eren van m e n se n d a gen in het voorjaar ma a r ook ni e t aan het moet ook het kos tenaspe c t bij zo n groot eind e van h et ja a r vult jo s aan want dan project niet ond e r sc hat worde n aldus jos komt zo n proj e ct weer zo gauw in d e s fe e r d e s chool moet bijvoorbee ld op tijd nagaan van het mo et vooral leuk zijn want het jaar o f alle rl e i materi al e n di e normaal ge s prok e n is toch bijna v oorbij verd e r moeten d e niet gebruikt worde n aanw e zig zijn d e nk verschille nd e v e rw e rkingsvorm e n zo a l s in de aan linnen of grot e houte n p a n e l e n voor works hops bijvoorbeeld aansluiten bij d e sc hilde ropdrachte n verder kan het nodig verschillend e leeftijde n jo s en k a tia gev e n zijn re iskost e n te ver go e de n voor m en se n die ruiterlijk to e dat zij als bovenbouwl ee rkrach van ver moet e n kom en en als kunstenaars of ten die v er sc hi ll en in b e levin g tu ss en d e and e re medewerkers beroep s matig bezi g zijn vers c hi lle nd e le e ftijdsgroep en nogal eens heb met hun vak dan zu ll en zij in het alge meen ben onde rs chat ee n v ergoeding vra ge n een ande r as pect hierva n i s dat het heel op de brink kon h e t groot s te d ee l van de pos itief ble ek te w e rk e n d at de kinder en ex tra uit g aven betaald w orde n uit de oude r binn e n h et pro g ramma voor d e ond e r mid bijdrage n een vera ntwoord e uitgav e vol ge ns den en bo venbouw zelf konde n ki e z e n voor d e ler a re n v a n de b ri nk omdat d e ouders ee n b ep aalde work s hop zij kond e n op die ook duidelijk zie n wat er met hun bijdrage manier zo ve el mogelijk hun ei ge n inte res s e g e daan is letterlijk ze lfs want in ve el huis volgen g e zinn e n hing of hangt nog s teeds h et w e rk dat de lee rling tijdens he t project gemaakt he eft kunst en taa l leeftijdsverschillen bijn a veront sc huldigend merken jo s e n katia op dat e r in dit kunstproject ni e ts aan t a al wat betreft het onde rwij s proces op zi c h ged a an i s e e n grote theaterproductie met all e hebben jos en katia met name gemerkt hoe leerlingen als afsluiting bleek te moe ilijk te belangrijk het is op ee n basiss chool rekening orga niseren te zijn da arv oor in de plaats te houden met de grot e verschi ll en in bele kwam het griezelthema en m e n had wel ving tussen de verschillende leeftijdsgroep e n overwogen ook a a ndacht te beste den aan bij zo n schoolbreed project poezie maar ook dit bleek ni e t ha a lbaar kind e re n in de bovenbouw kunnen vrij omdat het programm a al overvol w as boven ge makkelijk oms c hake len van pakweg d e l e s dien zo vull en zij aan bo e ken en poezi e 1999 3 moer 185 komen al vaak aan de orde bijvoorb e eld te kunsten a ar z e hebben interv iews afgeno tijdens de kinderboekenweek en tijdens spe men ze hebbe n daarover stukjes voor de ciale poezieprojecten brink bode geschreven en ze hebben ouders ik breng daar tegen in dat h e t mij opv alt wat rondgeleid op hun eigen tentoonste lling een grote e n belangrijk e rol taal heeft ge spe eld h e t motto d a t de leraren van de b rink aan in een project als dit t a al niet al s het vak hun kunstproje c t m e egegeven h ebben is als taal of lezen ma a r taal als een belangrijk je twee keer kijkt zie je meer wat mij middel om idee en over te bre n gen als com b e treft geldt dit ook voor het project zelf als munic atienuddel dus en taal als bel angrijk je twee keer kijkt zie je dat er niet zo m a ar middel om ideeen vorm te g even en t e l aten twe e wek e n a an kun s t gedaan i s maar da t gro e i e n zo n as o kind e r e n twe e weken l a ng a ctief kinderen van groep 2 3 b e zocht en een b e zig zijn ge weest met te erv aren hoe het is schilder en zij kre gen v a n die schilder de i e ts te maken z elf i ets te sc h eppen en ho e dat opdra c ht hun s chool te b e schrijven op grond s ch eppen onlo s makelijk verbonden is met va n hun bes c hrijving s c hild e rde hij ve rvol taal via de taal hebb e n l ee rlingen vorm ge ns de s chool zi e a fbe e lding 7 naar mijn gegev e n aan hun i d eeen en m e d e via di ez e lf ide e is dit een verrijke nd e taalervaring even d e taal hebben z e daar me t a nderen over als h e t met elka ar ov e rlegge n ov er de uitvoe g ec ommuni cee rd ri ng van een films cri pt h et achteraf op s chrij als j e tw e e keer kijkt is d e b ri nk to ch niet v e n van wat j e b e dacht h a d bij het ontw erp e n zoma a r een bas is sc hool van ee n m eubel s tuk of h e t sam en be de nk e n van v ragen voor d e kunste n aa r die j e gaa t noo t b ezoeken en wat al niet m e er omgekeerd zu llen de talrijke proj e cta ctivi i nummer 5 januari 1995 een themanummer t e it en bij ge dragen hebben aan de ontwikk eling over kunstbeschouwing praxis is een uitgave v a n t a al kind ere n zijn be zi g ge we e st m et he t van malmberg den bosch s chrijven van b rie ve n aa n d e door hen b e zo c h ri el a d sc4 de t en e l voldaan e e kka s otit si nacn mac w2 x nqri w j td ard rustte wat th 1a r cn pt n d tl x l 4j 9 o s sc1 lde i afb ee lding 7 schilde r ric hard schild ert de school z o als lee rlingen hem b eschrijven i86 moer 1999 3