Baak, Bronkhorst en Bibliobus. In gesprek met Mieke en Harrie van bus 7.

kees combat dees maas baak bronkhorst en bibliobus in gesprek met mieke en harrie van bus 7 er was een tijd dat intellectuele lezers verre niet ongevaarlijke tochten onder namen om een boek in te kunnen zien tegenwoordig reizen de boeken naar de lezers tsjip beleefde een dagje bibliobus in de achterhoek als je carriere wilt maken in de bibliotheekwereld moet je natuurlijk nooit op de bus zegt mieke van der valk 48 met een lachje dan had ze meteen van de bibliotheekopleiding het circuit moeten doorlopen op de verschillende afdelingen ervaring moeten opdoen hoofd van een afdeling moeten worden de baas spele n ove r mensen mieke n a een scheiding tie n jaar gelede n uit noodzaak in het bedrijf gestapt is een veilig bake n in het woelige binnen zeetje dat de bibliobus op woensdagmiddag i n baak toldijk en bronkhorst blijkt te zijn vier dagen per week is ze aan boord eea dag doet ze de admini stratie stuurman is harrie papen 48 die drie dagen per week chauffeert hi j doet dan 33 verschillende halteplaatsen in de achterhoek en de liemers aan trots meldt hij dat de volvo ee n kleine drie ton heeft gekos t en met 170 pk de vracht aan boeken goed kan trekken we monsteren aan baak de standplaats waar we opstappen staat niet op de kaart deze vorm van dienstverlening i s dan ook uitdrukkelijk bedoel d voo r woonplaatse n met maximaal 3000 inwoners voor kleine keraen die anders afhankelijk zijn van de openbar e bibliothee k i n d e dichtstbijgelege n groter e plaats ka n de bibliobus ee n uitkomst zijn voo r pakwe g 10 000 pe r jaar ka n een gemeente n uur in de week ee n bus huren met alles ero p en eraan van boeken tot personeel een groot deel van de werkelijke kosten wordt gesubsi dieerd het enige wat de gemeente nog hoeft te doen is boos worden als we er eens nie t zoude n zijn he t is niet duur vind t mieke terwij l z e te hulp wordt geroepen door een jongetje van een jaar of zeven dat naarstig op zoek is naar een boek over aardappelen het is uitgeleend er zit een aviko fabriek in de buurt dan wil ik dit graag verlengen zegt de jonge bibliotheekbezoeker beslist en legt een kinderboek op de inname balie mieke voert wat magische handelingen uit met de ook hier ingevoerde streepjescodes en verwijst hem naar de uitleenbalie aan het andere eind van de bus waar harrie de honneurs waarneemt z e wisselen bi j ieder halte van positie en taak dat houdt het leuk de literaire democratic tussen mieke en harrie in staat op de planken de hele wereld de literatuur naast de psychologie van de individuele mens de cd s naast de boeken voor de kinderjury boeken ook over de eigenstreek de achterhoek het land achter 22 combat en maas baak bronkhorst en bibliobus de rijn en de ijssel er is ook een klein aantal videobanden te leen wat de doelgroep betreft is niet zo gek bekeken dat die juist bij de uittrekselboeken staan en de literatuur democratischer kan ze niet worden aangeboden willia m golding en witold gombrowics paren met de gouden vijf van de dames van nijnatten doffegnies d e moor ringnald a e n mien van t sant en nog z o twee meteen daarnaast vindt hermine de graaf buurvrouw anke de graaf nog een greep de historische pulproman rood kleurt de dageraad mag staan naast philip roth detectiveschrijver thomas ross en renate rubinstein mieke e r zijn bibliotheken waar ze streekromans zorgvuldig apart zetten maar ik heb er juist lol in o m mensen die anders allee n da t genre zoude n lezen een boekje te laten doorschuiven en ze het net wat minder clicheachtige boek me t ee n vergelijkbaa r them a aan t e bevelen he t advisere n i s he t leukste deel van het werk en in de loop der jaren heeft ze daar ook wel kijk opgekregen ik zie op tien meter afstand wat voor genre boek iemand in zijn handen heeft het houdt pas op als iemand een bepaald boek zoekt waar een vrouw op zo n blauwige kaft staat anders weet ze haar weg in boekenland te vinden de moeder die een boekje zoekt voor haar tienerzoon die eigenlijk nauwelijks leest wordt verweze n naar de categorie makkelij k leesbar e e n spannende boeken en zo maakt mieke ook anderen wegwijs ze vindt dat de kern van haar taak een opvoedende taak dat zeker niet verwonderlijk du s dat de bibliobus meestal een standplaats zoekt in de burnt van een school soms wordt de route daarop zelfs aangepast s middags staat de bus dan bij het schoolplein en s avonds in het zelfde dor p op een andere plaats voor het werkende publiek als het even kan wordt bovendien een samenwerkingsverban d me t d e schoo l aangegaan d e bu s word t dan bezocht door hele klassen of een leraar met een groepje leerlingen ook zorgt de bibliobus dat er genoeg boeken aanwezig zijn over bepaalde onderwerpen als de scholen met een project bezig zijn het is tekenen d zie elders in dit blad dat het over het algemeen de bibliotheek zelf is die hiertoe het intiatief neemt het publiek door het kiezen van de standplaats verzekert de bibliobus zich van heel wat jonge lezers in baak zien we verder vooral vrouwen de bus binnen lopen vaak me t nu n kinderen e n a f e n to e ee n man mieke toc h mis i k d e jongeren van 17 1 8 jaar bier het meest die gaan doorgaans in de stad van hun schoo l naa r de bibliotheek vaa k hale n z e bie r de boeke n di e i n d e plaatselijke bibliotheek uitgeleend zijn of hun moeders doen dat voor hen maar dat wil niet zeggen dat de bibliobus bier een ware kans mist bij het in gebruik nemen van de bibliobussen dacht de provinciale bibliomeek centrale gelderland met name aan mensen die niet regelmatig een nabijgelegen sta d bezochten zoal s ouderen jeugd va n d e basisschoo l e n mense n di e b v vanwege de zorg voor kleine kinderen aan huis gebonden zijn later komt nog een scholier aanwippen hebben jullie boeken over de schil der in het algemeen ik moet morgen een werkstuk inleveren er is niet s 23 combat en maas baak bronkhorst en bibliobus van haar gading t e vinden harrie zucht als ze dat nou wat eerder had laten weten toc h i s zi j ee n uitzondenn g o p d e regel d e meest e volwassen bezoekers zijn zeer goed op de hoogte van de mogelijkheden om te reserveren en boeken van elders te laten komen het lijkt erop dat men daar ook bewus ter en vake r gebrui k va n maakt dan in een gewon e bibhotheek d e mense n zijn er duidelijk meer mee vertrouwd een paar minuten voor vertrektijd i s de bus opeens leeg en draven harrie en mieke rond om alle planken t e controleren do e je da t niet dan verlies je tijdens de rit het nodige de planken zijn allemaal wat schuin geplaatst zodat de boeke n tege n d e wan d kunne n rusten slapen d wachte n z e z o o p d e inwoners va n bronkhorst bi j he t vertre k word t eve n gezwaai d naa r ee n mevrouw die in haar tuin aan het werk is de bibliobus heeft gee n telefoon dus is er bij elke halteplaats een afspraak met en van de omwonenden die als contactpersoon functioneert selectie en sjouwen ieder bus heeft ee n collecti e va n ruim 11 00 0 boeken waarvan e r ongevee r 4 000 i n d e bu s staan d e res t i s uitgeleend pe r wee k ma g me n achttie n nieuwe boeke n aanschaffen i n deze stree k moe t je nie t t e fijn christelij k kiezen wat juist i n de noord veluwe we l vanzelfspreken d is en literatuur kies i k al s ik i n ka n schatte n da t i k e r zo n ach t to t tie n klante n voo r heb hier het nieuwe boek van nelleke noordervliet heb ik zelf nog niet kunnen lezen maar ik weet zeker dat ik het vanavond in steenderen aan een mevrouw 24 combat en maas baak bronkhorst en bibliobus kwijt kan dat doe ik wel vaker naast de wekelijkse aanschaffen word t de collectie regelmatig vernieuwd met behulp van het algemene wisselmagazijn van de pbcg in arnhem dat ruim 200 000 boeken heeft en alles wat bier staat sjouw je er zelf in en uit soms een keer te veel zelfs vertelt harrie was hij op een vrijdagmiddag op weg naa r d e garag e waa r ee n colleg a d e volgend e ochten d ed e bu s zo u bekijken over een weg die hij niet zo heel goed kende regen tegen de nriten stikdonkere avond voelt hij ineens een geweldige hobbel vliegt ongeveer met zijn hoof d tege n he t plafond e n hoort achter zich de hele boel ineen donderen bij de garage gekomen bood hij zij n colleg a aan om samen d e ravage op te ruimen maar die dacht t is vrijdagavond i k wee t wel wat beters nou dat heeft em geweten ik geloof dat hij en mieke de hele zaterdag bezig zijn geweest om van de puinhoop weer iets te maken aue schappen waren van de muur gevlogen en wat denk je dan van de boeken boekenkast op wielen ja zo n ravage za l in ee n vaste bibliotheek nie t vaak voorkomen maa r verder zijn er weinig verschillen t e ontdekken het aantal boeke n dat men mag lenen is niet wezenlijk anders 6 misschien dan de uitzondering dat de bibliotheek zelf een wanbetaler op kan zoeken bij wijze van laatste maatregel als er gewoon een loopje met ons genomen wordt wil ik nog wel eens met de bus bij zo iemand langs gaan dan halen we de boeken op dat vindt de buurt ook prachtig misschien het fei t da t men de bezoekers beter kent omdat er door de vele reserveringen veel meer contact is tussen bibliotheek en lezer natuurlijk liggen er in de bibliobus minder boeken voor het grijpen en is er bijvoorbeeld geen uitgebreid knipselarchief maar in principe kan alles aangevraagd worden en toch wordt de bibliobus volgens mieke niet voor vol aangezien het aura van een boekenkast op wielen die vooral streekromans in den lande brengt laat zich niet wegautomatiseren ook niet bij collega s op die manier beland de bibliobus vaa k op de beknibbelpost het komt bijn a jaarlijks voor dat er bewoners van haar wijk op de bres moeten om de bus te behouden gemeenten houden vast aan de status van een gebouw en investe ren liever in oogstrelender projecten dan in een bus die niet van hen is maar ook in het bibiiotheekwezen zelf zijn bezuinigingen noodzakelijk dat zou wel eens gevolgen kunnen hebben voor de bibliobus een van de plannen is om met speciale doelgroepenbussen b v alleen groot letterboeken te gaan rijden een groot deel van miekes werk zal dan onder de afdeling bijzonder e dienstverlening vallen de bezuinigingen laten haar niet koud ik moet er niet aan denken dat ze me straks harrie afnemen na een middagje meerijden zouden wij die bezuinigingen ook niet voor onze rekening willen nemen de twee van bus 7 hebben geen moment rust terwijl aa n de ene kant pasje s worden afgetoetst op te laat terugbrengen verdwijnen aan de andere zijde van de bus afgetekende boeken in plastic zakjes en tasjes ieder week weer wat cijfers 3 2 van de bronkhorstenaren i s lid in 199 3 leenden zi j 2 64 4 boeken van bus 7 die een half uu r per week in bronkhorst stond e n zo bezoeken de 8 bibliobussen die gelderland rijk is zo n 18 0 halteplaatsen 25 combat e n maas baak bronkhors t e n bibliobu s goed voo r 24 00 0 vast e bezoekers bu s 7 leend e i n 199 3 gemiddel d 10 2 boeken per uur uit voor de lijst ondertussen bereiken we de halleplaats in toldijk het parkeerterrein bij de school netje s o p tijd z e staa n vaa k a l t e wachten ha d harri e aangekondigd en ja binnen 30 seconden lopen er zeven toldijkse dwergen te snuffelen e n twee volwassen sneeuwwitjes helm a 11 zit in de kinderjury ze levert oo k voo r haa r vriendinnetje ee n lijstje me t favoriet e boeke n in nancy springer mag het van haar winnen met colt mooi boek vindt ze en dat kameleon boek wa t je in je hand hebt minachtend da s niet voor mij da s voor mijn vriendin de tweed e scholie r di e w e dez e middag zien ee n meisj e va n 16 breng t wierook en iranen terug en het verrolte leven van floortje bloem moeten ze verlengd worden vraagt harrie nee schudt ze ze kent ze nu wel t was voor de lijst een doodgewone bibliomeek dat klopt 26