Begrijpend lezen in circuit op de basisschool

Publicatie datum: 1998-01-01
Auteur: Peter van Os
Collectie: 29
Volume: 29
Nummer: 3
Pagina’s: 108-115

Documenten

peter van os om h e t we rken in c irc uit s rec ht t e do en zo zijn op tw ee v erdi e pin ge n grote open ruim t en in het midden g e c re ee rd om de in ric htin g van hoeken mo gelijk t e make n begrijpend lezen in het realiseren van circuitonderwij s circuit op de basisschoo l circuitond erwij s r eali se re n b e te ke nt dat er v a n he t h e le t eam ee n g rot e ze lfwe rkzaam h e id w ordt ve rwac ht er zijn na me lijk gee n kant e n kl a r e c ircuitmate ri a le n bij uit geve bas isschoo l de wi ssel in r o tt erdam zuid is ee n rij en t e b es t ell e n all es mo e t z el f b ed ac ht e n inte rco nfessi o n e le sch oo l di e vijf jaar gel ed e n is gem a akt wo rd en bove ndi e n mo et er t oc h gesta rt en toe n een o nd e rwijsvo re n zocht die voo r ma a tw e rk ve rri c ht word e n d e e nige c on alle kinde ren zoveel m oge l ijk gelij k e kansen zo u c rete s t e un di e j e kunt ve rw ac hten i s m eestal k unnen bie d en het team h eeft die vo rm ge vo nd e n afkomstig v a n collega c irc uitsc hol e n en of in het circ uitond e rwijs z ie voo r n ade re ui t leg h e t van h et al gem ee n pe dago gis c h studi ece n ka der op p i o9 ve rder was en is het ideaal van trum in utr ec ht d e c irc uit sc ho len i n n ed e r de directi e stee ds geweest o m oo k de we rkwijze n land onde rst e une n e lka ar w el ma ar z oal s elk va nuit de groepen i en 2 waa r vee l i n hoeke n ond e rwij s aa n gep ast moet w orde n aan d e wordt gewerkt doo r te trekke n naar de g roepen 3 ei ge n sc h oo l sp ec i fie k e s itu a tie z o m oe t o ok to t e n m et 8 o m op di e m an i e r te zo rgen voo r ee n elk cir cuit sc h o ols p e cifi ek word en ge m aakt doo rlop en de lijn als eerst e we rd in groep 3 het e e n heel we rk du s elk t ea mlid mo e t d a arbij technisch lezen in c ircuit geze t vervolge ns kwam b e tro kk e n zijn h e t spellingso nd e rwijs aa n de b eurt en in h e t als uitgan gs punt voor e en c ircuit n eemt d e schooljaar 1996 1997 is m e n ges ta rt m et h e t in school ee n m e thod e waar m en te vre de n ove r c ircuit zette n v a n h e t begrijpe nd leze n de sch ool i s d e bes taande l ee r s t oflijn e n uit die m ethod e is h i erbij bege leid va n u it het d el tapla n ta alb e le id word e n a l s le idraad g eno m e n voor h e t c ir c uit prim a ir ond e r w ijs dat is een rotte rda ms p roject om in i e de r geva l een houvast t e h ebb e n da t s in ds 1 992 h et p rim a ir on derwijs onde rs teunt aan die leerlijnen moe te n ve rvo l gen s werk b ij het rea lise ren van taa l bele id in di t a rti kel vorme n word e n t oege vo eg d om t ege moe t t e wo rdt ee n bee ld gesche tst va n he t circuitonderwijs kom e n aa n d e eigen be ho e ften v an de in op bas issc h oo l d e wisse l aan de hand van het dividuel e l ee rlin ge n wa t b e tre ft diffe r enti a ti e circ uit begrijp e nd lezen peter van os spra k niet n a ar t e mp o niv eau e n l ee rs tijl d e bege leids te r van deze basischool an ne mi eke rie tve ld thematisch onderwij s op ba s i ssch oo l d e wi sse l wordt bij t a al de ee rs t e vi e r j are n ware n h e t vo ornam elijk onder wij s th ematisc h gewe rkt l ee rlin ge n zijn a llochtone kind e re n e n a utoc hto n e kind e r en on gevee r dri e we ke n lan g be zig m e t ee n uit de zwakke r e soc ial e mili e us di e de th e ma vr oeger b es tee dd e m e n twee w ek en s choolb e v olkin g van d e wi sse l vormd en h e t aan ee n th e ma ma a r de kinder en ble ke n pas la a ts t e j aa r ziet m e n ook kind eren m e t a nd e in de loop van ee n th em a s t eeds m ee r b e trok r e b ete r e ac ht ergronden h e t a antal l ee rli n k e n te worde n bij een onde rwe rp e n b eg on gen g ro eid e s n e l en op ee n g egeven mom e nt n e n dan pas bijvoo rbeeld ook ze lf s pullen m ee bars tt e de school uit z n voe gen v an de te n em en v an hui s omdat zij nu d rie w e k en n egentien kind e re n en twee leerkra c ht e n to e n d e tijd h e bb e n b ere id en zij zi c h a l ee rd er i s d e sc h o ol gegro eid n a ar nu zo n tw ee hon vo or o p h et th em a en zijn d a ardoor al van a f d er d l ee rlinge n inmidd el s b es taa t h e t p erso h e t begin van h et th e ma z ee r b e trokk en ook n ee l uit zo n v ijftie n p e rs on en vo ri g sc ho o l ee n c ir c uit b eg rijp e nd l ez e n wordt du s in ge j aar is d e sc h ool ve rhui s d naa r ee n hee l ni e u w b ed in ee n th em a gebouw h e t ni e uw e g e bouw i s ontworp e n tob moer 1998 3 circuit begrijpend leze n om z elf te ki e z e n aan we lke opdrac hte n z e gaan werk e n wat binn e n cir c uitonde rwij s h e t b eg rijp e nd l ez e n sta rt op d e wi sse l al in hee l b el a n g rijk i s moet hi e r h e l aas zee r groe p 3 waa r h e t i s op genom e n al s o nd e rdeel word e n b e perkt h et i s da n o ok ee n c om va n h e t c ir cuit taal le ze n in d e z e g roep i s e r bin atie geword e n va n kl ass ikal e ins tru ctie me t du s een co mbina ti e van t ec hni sc h e n b egrij daarna a s t ee n grot e divers ite it aan di ffe r e n p e nd le ze n tia ti emo ge lijkh e de n m en gin g op zoe k naar ee n invullin g va n b egr ijpe nd leeso nd erw ij s di e tegem oe t zou h e t ci rcuit b egrijp e nd le ze n heeft al s v o or m oe t en komen aa n de ke nm er k en va n het n aam s te d oe l d e wo ord en sch atve rgro tin g op c ircuitmo d el e e n voor de sc ho o l p asse nd v i e r mome nt en in d e wee k twee maa l kl ass i cir c uit b egrijp end l ezen was e r ni e t d e k aal e n tweem aal in c irc uit wordt e r ruim te sc h o ol we rkt va n af d e sta rt m et taa lka baa l en gec reee rd vo or b eg rijp end l e z e n in c lu s i ef allem aa l taal e n m en wild e h et b egrijp e nd woo rde nsc hatvergrot i n g vo or d e wo ord e n l e z e n uit d e z e me tho d en h a ndhave n e en sc h a tvergr o tin g w o rdt geb ruik gemaa kt v an we rkgr oe p b estaa nd e uit de adjun c t direc d e w o o rd en sc ha tlij s te n en d e aanw ij z inge n t e ur d e i ntern e b ege l eide r e n d e sch oo l va n m a t e ri al en u i t he t kea project zi e af b egel e id er heeft z ic h z o n and erha l f j aar b ee ldin g z gel e d en ge boge n over de vo rm e n inhoud v an kea s t aa t voo r kle i nscha lig expe ri me n t a ch dit c ircuit me n k wa m e r aa nva nke lijk m oe i te rsta n dsbes trijdi ng dit rott e rda ms p roj ec t lijk uit o md a t bin n e n h e t b egrijp e n d l ez e n i s o p ge z e t o m aan te to n e n da t h e t m oge lijk he t direct e ins tru cti e mo d el zo b elangrijk i s i s om me t b e hulp va n int e ns i eve b ege l e i en me n niet af wilde van d eze in str uc ti e din g van h e t c e nt rum edu ca ti eve di ens t mo m e nte n na h ee l vee l sessi es kwam m e n ve rl e nin g d e r o tt e rd amse sc hoo lbege l e i uitei nde lijk to t ee n c irc uit begrijp e nd l e z e n di ngs di e n s t d e pres t a ti es op h e t gebi e d va n h e t i s alleen geen c irc uit in d e zuive rs t e vo rm d e mond e linge e n sc hri ftelijk e n e d e rl a nd se gewo rd e n d e moge lijkh e id voor l ee rlinge n taa l e n o p h e t gebi e d v an re k e n e n wis kund e het circuitmodel is begin jaren tachting ontstaan tegenwoordig zeggen we dat het onderwijs op de violenschool in hilversum een echte sti adaptief behoort te zijn door kinderen meer muleringsschool nu heet dat een ovb school verantwoordelijkheid toe te kennen door meer men wilde het onderwijs zo inrichten dat de een beroep te doen op het eigen initiatief en motivatie en concentratieproblemen van de kinderen grotendeels zelf te laten bepalen welke kinderen zouden afnemen in de hoop dat hun route ze willen afleggen om bepaalde doelen te prestaties zouden toenemen kinderen moeten bereiken hoopt men de motivatie te verhogen zich immers thuisvoeten op school zij moeten en daardoor de kans op schoolsucces te ver zich veilig voelen zich bezig kunnen houden met groten in het circuitonderwijs wordt dit bewerk zaken die hen interesseren en motiveren die hen stelligd in diverse hoeken kunnen leerlingen na aanzetten tot willen leren in het kleuteronder een meestal klassikale instructie werken aan wijs vielen de problemen door het werken in dezelfde doelstellingen van de gegeven les les hoeken nog wel mee kinderen werken daar op sen aan de hand van verschillende materialen grond van eigen keuzes motivatie en interesse de kinderen vinden in die circuits dus opdrachten ze werken op niveau in eigen tempo en volgen die differentieren naar niveau tempo en leerstijl een leerstijl die bij hen past dit werken in ieder kind kiest een eigen leerroute en legt hoeken wilde men daarom inbouwen in het daartoe een bepaald circuit af voornamelijk klassikale onderwijs van de toen circuitonderwijs is geen doel op zich maar een nog lagere school op deze manier wilde men middel uiteindelijk is het de bedoeling dat op tegemoet blijven komen aan de verschillen in een circuitschool voor alle vakgebieden leerlij tempo leerstijl niveau etcetera alle kinderen nen worden uitgewerkt met doelen instructie behoren te krijgen waar ze recht op hebben toetsing etcetera 1998 3 moer 109 woordenlijst het w eer th e ma 10 wee k 1 kopieerbl ad w oordenlijst h et weer thema 1 0 week 1 ko pieerbl a d s s krc pk4 1 vriezen 2 kraken 1 15 de k achel hog e r zett e n 16 de sneeuwval 3 vri ezen da t het kraakt 4 geen vingers mee r 17 het kwa kkelwe er 18 de vorst overhebben 5 da bangeri k 6 angstig 1 9 benieuwd 20 verveeld i s 7 doodsbang 8 de ene keer zus 21 h a rtje zomer 22 de i jskar de andere keer zo js 9 flin k 10 bewolkt 2 3 het l ikje 24 de griet 6 n hn 12 fris 2 5 sch at eren v a n het lachen v h 4 hartst ikk e 11 afbeelding i woo rd enlijst thema i o week i he t wee r van scholen met veel allochtone leerlingen te me t d e w oo rd en sc hatlij s t e n aa n de h and va n verbeteren o pdrac ht e nk aa rte n zi e afb ee ldin g 2 en an d e voor de twee klassikale instructiemomenten re n lui st er e n n aar h e t ve rh aal op geluid scas gebruikt men elementen uit het directe se tt e uit al lemaa l taal instructiemodel waarbij gebruik wordt gemaakt van het materiaal uit het rot l es 2 i s klassi kaa l hi eri n wordt de eerste les terdamse onderwijsvoorrangsgebied belpona b egrijp end l ezen uit taa lkabaal a h e t d eel deltaplan belpona aanpak 1997 daar heeft voo r g roep 4 met ee n aanv ulle nd woorden men de didactiek van het directe instructie schatonderdeel behandeld d e l ee rkr acht volgt model ingebouwd in een begrijpend leeslijn de aanwij zin ge n uit de kea kern over de van taalkabaal allemaal taal na een klassi b e te k enisse n va n een aant a l woo rd e n o o k kale of in kleiner verband aangereikte instruc volgt hij d e aanwij z inge n uit de d e ltapl an tie gaan de kinderen de diverse hoeken in b elpo n a aanp ak ove r de bijb e h o r ende in struc ti e bij h e t o nd e rd ee l b egrijp e nd leze n weekindelin g ook l es 3 is ee n klass ik a l e l es er wo rdt d e i nd e lin g p e r wee k zi et er bij h et circuit klass ik aal gel eze n uit taalkabaal a m et weer b egrijp e nd l ezen al s vo l g t uit d e nodi ge aan da c ht v o or de woo rd en sch at in l es i wo rdt in hoek en gew e rkt d e zi e afb ee ldin g 3 kinde r e n krij ge n d e x e n woo rd ensc h a tlijs t l es 4 vindt t e n s l o tte weer i n hoek e n pl aats va n d e z e week zi e afbeeldin g i en de i e d e re h oe k h eeft t wee soo rt e n o pdrac h l ee rkrac ht heeft e nk e l e w o ord en gese manti t en v e r werkin gso pdrac ht e n e n ve rrijkin gs see rd sommige kind e r en we rk en vervo l ge n s opdrac ht e n zi e a fb eeldin g 4 d e ve rwe r 110 moer 1998 3 groep 4 w thema 10 het weer week 1 opdracht2 woordjes in vullen wat moed e d oen er zij n woordjes en er is een leeslesje no u moetje de wo ordjes in het leeslesje schrijv en hier zijn de woordfes de ene keer zus de andere keer zo flink wijd open d e kac hel hoger zetten stevig bewol kt hartstikke hier is het leeslezie 1 het is herfst de l ucht is het waait je moet wel in je schoenen staan anders waai je om kees loopt snel naar huis daar s taat de voordeur in huis is het koud zij n broer jan houdt niet van de kou hij moet het altijd lekker warm hebben en om het warm te meil sen moe t k ees dan komt jan de kamer binnen die zegt wat is het hier warm zeg ik zal de kachel maar uit doen dat begrijpt kees niet die zegt dan jij weet ook niet meer wat warm of koud is jij vindt afbeelding 2 opdrachtenkaart bij th e ma i o week i he t wee r kin gsopdrac hte n zijn v oorlopi g verpli c ht ten de zwakkere leerlingen werken onder v o or alle kind e re n h e t nivea u v a n de kind e begeleiding van de leerkracht aan dezelfde re n i s n a me lijk du sd a ni g dat a ll e kinde r en n a opdrachten ook wordt er wel een betere h e t kl assik a l e l ee r s t ofaanbod w el d e z elfde leerling ingeschakeld v erwerkin gss tof mo e t e n doorwerk e n e n d e z elfde b as i svaardi gh e de n mo e t e n oefen e n wil verwerkingsopdrachte n h e t b egrijp end l ees onde r wij s effec t en opl eve re n er i s allee n k e uz e v oor de vol gord e va n d e v e rw e rkings opdr ac ht e n zijn bijv o orb ee ld ac tivit e it e n ma a r b ep aa ld e a c tivite i te n mo e lui s t e ropdra c ht e n in d e lui s t e rho e k n aa r t e n do o r all e kinde re n worde n uitge vo e rd e e n ve rhaal lu is teren uit d e me thod e allem a al d e b e t e re l ee rlin ge n w e rk e n ze lfs t a ndig taal e n vra gen b e antw oo rd e n ass o c i ati ev e a a n d e v erw erkin gs e n verrijkingso pdrac h o pdr achte n in d e ass o c i a ti e h oek h e t mak e n 2998 3 moer i i i cent ru m educatieve dienstverlenin g aanwijzinge n c oefenles 1 9 begri j pend lezen be l pona nodig leerlingboeken begrijpend lezen taalkabaal extra werkbla d leeswijzer middel doel 1 introductie woordenschatgedeelt e u schrijft de volgende woorden op het bord de sneeuwval het kwakkelweer de vorst benieuwd verveeld hartje zomer de ijskar het likj e de griet schateren van het lachen de gieter de bezem de bijl de spons de thermometer de schop de nijptang laat de kinderen woorden splitsen de sneeuwval het kwakkelweer de ijskar om achter de betekenis te komen of vraag of ze er een woord in herkennen hartje zomer het likje verveeld dan weet je nog wat we vorige keer hebben geoefend we hebben een stukje gelezen waar drie plaatjes bij stonden die veel op elkaar lijken een jongen die boos was op het andere plaatje blij en op het derde plaatje verdrietig als je het verhaaltje goed gelezen had wist je welk plaatje bij het stukje hoorde vandaag gaan we eerst praten over dingen die je kunt gebruiken en waarvoor je ze kunt gebruiken daarna gaan we opdrachten maken afb eelding 3 woo rd ensc ha t bij d e lees les va n ee n wo o rdwe b e en woo rdve ld de fi pe r th e ma bij o n g ev ee r ti e n mo eilijke w o or niti eo pdr a cht en in de de finitie h oek een and er d e n be gripp e n l ege wo o rdwebb e n w oord woo rd voo r r ege n i s woordh erke n nin g veld e n ge maakt zi e afbe e ldin g s kind e re n in de c ont ex t in d e invulho e k als h e t er g gaa n na ar ei ge n ke uze m e t c oncr ee t ma t e gl a d i s dan moet je voorzi chti g lopen and e r s riaa l aa n de s lag o m uit e ind e lijk d e z e l ege kun j e uit glijd e n e n s t e lopdra c ht en in woo rd e n om t e z e tte n in b egripp e n co n d e s t elho e k ki es uit de woo rd e nlij s t vijf ce pt e n aan h e t eind e van de wee k w o rdt h e t woorde n en ma a k met elk wo ord ee n zin woordw eb v a n d e w ee k ge koz e n kin in d e woordwebhoek bijvo o rb e eld word en d e r e n houd e n ook zelf bij w e lk e woorde n 112 m oe r 1998 3 als verrijking bedo e ld te v e ns ho uden ze h e t thema lev endig thema 10 het weer week t opdrach t zi n kiezen er is v ee l mate riaal voor d e verw erking en d e wat is g oed ve rrijkin g va n de stof as tot 30 opdracht e n l n woob e a ani ben het w e rke n in de hoeken g eb eurt ni e t altijd ze een kruule voor hn go etle uuwoo rd individu ee l h e t kan ook met meer kinde re n d s rcc uw a l o w die i n kb zx samen he t kind h eeft ni e t alle vrijheid van o srceu w die gesawuen u o sxeu w die ui tle tocht gev allen u de w e re ld er word e n nam elijk in het team het kwakkel r o ttacen die kwakke n afsprak e n gem aakt over bijvoorb e eld de hoe o d ve elh e id opdracht e n die minima al gem aakt o hei u geen mooi deer ev pm slecht r a vn mo et e n worden 0 eeg bevrortn kost van een borc rham 0 aat he hee l ha n n 0 mt de ron xnijnc toetsen o dan t0no d e kind e ren word e n op s chool z ee r rege l ml o j e hebt ttn nieuw velletj e papier mati g ge t oe t st om elke k eer w ee r aanwij o je n e een xeiaj o j e wat nn not j e doen w il t v kij ken of i ra n bu i m spe len of rokene n le hebt zinge n t e h e bb e n ove r de s ta nd va n z a ke n o p mbe ru zin e en b epa a ld vak gebi e d h e t v ee lv uldig t oe t se n i s ee n s tru c ture e l ond e rde el van h e t afbee lding 4 voo rb ee l d va n ve rwe rkingsopdrach t c ircuitm o d e l als e r probl e me n zijn e n e r mo e t r e m e di e r e nd wo rd e n geh and e ld da n is o p ee n g egeve n m o me nt we l e n ni e t w o r de k e uz e door h e t kind vo o r b e p aa ld e d e n gekend er h a nge n bijvoorb ee ld ook ac tivite it e n wat minder v anz elfspre k e nd d e p os t e r s m e t daarop d e st a ppen di e j e kunt l ee rkrac ht tr e edt d a n o ok wat stur e nde r op n eme n om ac ht e r d e b e t e kenis van woo rd e n d a arna vol gt e r w ee r ee n to e ts o m t e kijke n te komen of h et kind v o ldo ende hee ft gepres tee rd o m naa r h e t vo l gend e nivea u t e gaa n verrijkingsopdrachte n ervaringe n v oo r d e verrijkingso pdrac ht en b est aa t e r ee n vrije k euze bij de v errijkingsopdra c ht e n lig t het tea m v a n d e wi ss el is ee n jon g e n de nadruk op d e cre atieve kant va n h e t e nthous ia s t te am j e mo e t a l s l eerkr a cht we l omga an m e t taal w oord en scha t er i s ee n duidelijk ac ht er h e t c ircuitmod el s taa n w a nt sc h e ma ho e k vo or d e c l assifi cee ro efe nin ge n zo a ls wellic ht duid elijk i s gewo rd e n ste lt h e t welke di e r e n leve n er in d e s n ee uw een c ir c uit o nd erwij s b e ho o rlijk e e i se n a a n lee r sc hrijfho e k schrijf e e n v erhaa l bij d e plaat kr ac htv aa rdi g h e de n j es e en puzz e lho e k ee n zo e kho ek zoe k t en ee r s t e mo e t e r bij elke l es uit ee n plaa tj es geheim schri ft en een s pr ee kwoor me thode nog ee n g root a ant a l door d e d e nho ek spreekwo o rd e n e n gez egde n in de puzz e lho ek bijvoorbee ld hebb e n d e o pdra chte n alle m a al een puzz e la c hti g karak te r ge heims chrift r ebu sse n kruis w o ordpuz ze l s e n d e r gelijke zi e afb ee lding 6 en 7 d e woord en e n zinne n die uit e ind elijk d e oplo s s in ge n vorm en zijn gerel ateerd a an de th e ma s van taalkab aal e n alle m a al taa l in d e sc hrijfho e k li gge n sc hrift el ijk e op drac hten waarbij d e kind e ren bij v oorbeeld e en kort v erhaal of e en aantal lo ssen zinnen m o et en opschrijven ook deze opgav e n zijn afbeelding 5 een woordweb 1998 3 moer 11 3 groep 4 r thema 10 het w eer week 2 opdra cht 8 koude woorde n 18 wee jij wat al deze winterse woorden berekenen z een rondje om de letter achter eik goed antwoord wat lees je van hoog naar laag een ijsmeester i s i ema nd die d e ijs baan co n trolee rt ik ee n scha a tsl eraar 1 i em a nd di e er g g oed ijsl o l ly s kan ma ken m sneeuwwitje heette sneeuwwitje omda t ze midd e n in d e w int e r we rd g ebo re n s 0 haa r h u id z o wit w as al s sn eeu w u z e wi t we rd van sc h ri k o en z e d e z even dwergen z ag 1 stieren is op j e bl ote voeten in d e sneeuw lopen r voortdurend heen en weer l open i n de kamerp n v an de ene ij sschots op de andere s prin gen p een winterkoninkje is ee n so o rt vog e ltje 5 aardbei di e all een s wi nte rs groeit k een p r i nsj e d at in dec embe r j anua ri of f ebruar i wordt geboren 0 een ijsbreker i s i emand die ijsb l ok j es maakt v oor in je li monade e een hee l st erk schi p d at d wa rs door ij s h een kan varen t een schaatser d ie t el kens va l t u een wintergast i s i emand d i e op w i nte rsport vakanti e gaat m i emand d ie een hekel h e eft a an de z omer j e en vogel di e je alleen s w inte rs in o ns land zi et i1 een ijslanden i s e en bev ro ren traan 1 e en ande re n aam v oor ee n eskimo g i emand die ui t ijsland ko m t 5 afb eelding 6 puzzel opdrach t do ce nten z e lf v e rzonnen e n uitge w e rkt wor v ol o p b ezi g e n me n zo u bijvo orb eeld no g d en dat k ost v ee l voorb ere iding e n inz e t gr aag ee n vide oho e k will e n h ebben o f i ets op d e wi sse l w orde n d e o pdrac ht e n ge maa kt m et co mput e rs w ill e n d oe n door ee n deel v an h e t t eam sam en me t de daa rna as t m oe t d e l eerkrac ht d e leerlinge n sc hoolb ege l e ider er wordt s t ee ds ge zocht g o e d kunne n b ege leide n en diffe r e nti eren n aa r onc onv e ntione le opl oss inge n m e n i s h et i s b es t moe ilijk om kind e r en di e van huis 114 moer i 99 8 3 h e t circ uitonde rwij s moe t e n de kinder e n ve e l groep 4 m eer los gelate n worden om hun eigen v e rant thema 10 het weer woordelijkh ei d te benadru kk e n week 2 opdracht 9 tot slo t wat m oet j e d rcn je moet vijf woordjes vinden h et c irc uitond e rwij s vra agt he el v e el aan schrijf di e woordjes in de vakja voorb e r e iding e n inzet d a t i s all e maal a an b ij elk woordje bomt een tetmi ng en elk woord begint met de lener w wezig op d e wi sse l e n daarom kan er ook zo s chrijf alle woordjes op vee l op de school d e l eerkra chten zijn n og wat l ees je in de rondjes van boven naar beneden s t ee ds ontz e tt e nd e nth o u s i as t h e t tea m h eeft de kind e ren ni e uwsg i e rig kunn e n make n n aa r taal taalond e rwijs is me e r ee n acti e f pro ce s 7 19w i i i i 1 7 2 ge worden d aar i s m en h eel e rg blij om bij h et t ec hni sch l e ze n en bij de sp ellin g w e rken kind e re n stee d s o p e i g en nivea u e n vanuit d a t 4 sta ndpunt i s er nauwelijk s re me di al te ac hin g t 5 lwi 1 i nodi g m aar e r blijv e n n a tuurlijk altijd kin s w de r e n di e op ee n of and ere ma nie r ex tra hulp nodig h e bbe n er is e en voo rzi c hti ge s t art ge m aakt e n m e n gaa t zeer z ek e r door op de ingesl agen weg 5 literatuu r deltaplan belpona aanpak werken rnet taal afbee ld ing 7 pu zzel opd rach t kabaal en het directe instructiemodel rotterdam partners training innovatie ced 1997 uit een weinig z elfs tandi ge houdin g hebb e n hoogendijk w e a kleinschalig experiment meege kregen da arto e aan te z e tte n soms achterstandsbestrijding rotterdam partners h e bb en z e m oe it e me t h e t vind en va n ee n training innovatie 1997 ho e k d e leerrkra cht mo e t zek e r in dit soort litjens p h lindijer allemaal taal een s ituati es mee r als b egel e id e r v a n he t kind programma nederlandse taal voor meertalige groe optrede n dan als leerkra cht di e vertelt in pen tilburg zwijnen 1986 welke ho ek h et kind mo e t ga an zitte n taalkabaal project onderwijs en sociaal milieu door de uitda ge nd e e n po s iti eve s fee r m e rkt osn t tilburg zwijnen 1981 me n op sc h oo l da t kinde re n e en h el e bo el kunn en als m e n z e maar po s itief be nad e rt al s e e n kind ee n ho e k he eft afgema akt da n wordt d a t afge t e kend dat we rkt z e ho e v e n ni e t alle opdra c ht en t e maken ma ar va ak zi e t me n dat k i nde ren a ll e ac tivite it en wi ll e n uitvoer e n d e basi ss t of h e t r e m e di e r e nde mate ri a a l e n d e verrijkingsopdrachten tot s lot mo et de leerkrac ht de leerlin gen ook eige n vera ntwoord elijkh e id du rven ge v e n l eerkrac ht en willen no gal ee n s duid elijk d e v inge r aa n de po ls ho ud e n g aat h e t eige nlijk wel go e d daar zijn nou jui s t binn en h e t cir c uitmod el di e v el e toet s mome nten voor b e stemd maar kind eren kunnen m ee r da n l ee rkrac ht e n do o rgaan s aann e me n binn e n 1998 3 moer 115