Bijlage 4 – Geïntegreerde luisterlessen

bi jlage 4 geintegreerde luisterlesse n koos hennephof annemarie wijchers kees visser en ik hebben op het kongres wat nagedacht over een geintegreerde vorm van luisteroefeningen we gingen ervan uit dat mensen luisteren als ze er belang bij hebben iets te weten te komen hetzij over een persoon hetzij over een zaak dat maakt het waarschijnlik ook zo moeilik om luisteren als deelvaardighijt te isoleren van andere vaardigheden die kommunikatie mogelik maken zoals spreken en gebaren we hebben geprobeert een se ri e situaties te bedenken waarbij luisteren s en traal staat dat betekent dat het in deze reeks lessen niet a ll een gaat om luisterent bezig te zijn maar ook om zicht te krijgen op die faktoren die luisteren gunstig of ongunstig beinvloeden de lessen omvatten de volgende aktivitijten la klassikaal vraag en antwoortspel b verwerking in groepjes van de bij a verkregen informatie c gesprek over de luisterervaringen bij a en b opgedaan 2a plennen van een aantal natuurlike luistersituaties buiten de klas b uitvoeren hie rvan c verwerken van de verkregen informatie 3 evaluatie van het hele luistergebeuren toelichtin g la de leerlingen stellen vragen om ergens achter te komen de leraar antwoort alleen met ja of nee dit ergens kan zijn een verhaal persoon lant dat de leraar in zijn gedachten heeft het verloop van een schijkundig proses een plant enz het luisterdoel kan zijn te weten wat de naam is v an het verhaal de persoon enz maar ook de int rige van het verhaal de karakte ri stieken van het lant enz het gaat erom dat de leerlingen luisteren naar elkaars vragen en naar de informatie die daardoor verkregen wort bij lb moet blijken wat de leerlingen nu te weten zijn gekomen waarschijnlik merken ze al gauw dat ze we liswaar naar dezelfde dingen hebben geluistert maar dat ze verschil lende dingen hebben gehoon het is goet een bantopname van la bij de hant te hebben lc bij de bespreking zal duidelik moeten worden hoe gekompliseert het luisterproces is wat we horen is net als alle an dere zintuiglike gewaarwordingen niet all een afhan kelik van een prikkel van buitenaf maar in hoge mate van wat we zelf zijn onze ervaringen onze eigen oordelen en vooroordelen maken dat we dezelfde dingen ver schillent e rv aren dat ik een berg waa rn eem waar mijn oom een heuvel ziet dat mijn buurman als een schreeuw behoort heeft wat ik een juichkreet noem we zien wat we menen te zien horen wat we verwachten te horen al die luisteroefeningen hetzelfde belt trauwens voor leesoefeningen waarbij een 34 tekst wo rt gepresenteert waar de leerling niet om heeft bevraagt en waarnaar hij moet luisteren terwill e van het luisteren werken een levensgroot misverstant in de hant dat taaluitingen een ijgen bestaan lijden buiten degenen om die erbij betrokken zijn dat ze een ijgen van mensen onafhankelike inhaut hebben en dat ik door braaf te lezen en te luisteren vat kan krijgen op die inhaut de goede luisteraar is evenzeer partij als de spreker goet luisteren betekent elkaar informeren over wat je hoort het veronderstelt een konstante terugkoppeling van wat ik denk te horen naar de s preker v v deze terugkoppeling veronderstelt een voortdu rend dialoog tus sen spreker en luisteraar in hoeverre we hiertoe berijt zijn zal afhan gen van het belang dat we hebben bij de persoon of zaak waar we naar luisteren of tegen spreken hoe ver men nu de leerlingen wil brengen bij deze bewu stwording zal afhangen van de groep waar men mee werkt wel belangrijk is het om op gront van de inzichten die ontstaan te komen tot het nauwkeu rig omschrijven van luisterdoelen waarn aar wil ik luisteren en luisterstrategieen hoe wil ik luisteren voor fase 2a 2a plennen van een aantal natuurlike luistersituaties buiten de klas de keuze van de situaties moet afhangen van de groep en van de kontekst waarbinnen deze lessen vallen ik geef d rie voorbeelden resp te realiseren binnen biologie nederlants en maatschappijleer ga een uur aan de kant van een sloot of plas zitten wat hoor je breng verslag uit op school wat valt er te beluisteren op de markt waarover praten aude mensen met elkaar en met jongeren 2b uitvoeren van deze plannen 2e de groep bepaalt de vorm en waari n de uitwerking gebeu rt bijv verslag verhaal rollenspel non verbaal de rest van de klas stelt samen met de groep vast volgens welke kriteria moet worden beoordeelt of de groep haar luisterdoel heeft berijkt 3 bespreking van de gevolgde luisterstrategieen wie dat wil kan daa rn a fase 1 a en b herhalen om na te gaan of de leerlingen een betere luisterinstelling hebben dit zau o a moeten blijken uit het veel vu ldiger voorkomen van vragen als wat bedoel je met als je dat vraagt denk je dan aan en het beter inhaken op elkaars vragen deze serie luisterlessen zau op bovengeschetste manier ongeveer tien lesuren van 50 minuten in beslag nemen bij voorkeur gekonsentreert in d ri e weken ze zijn in p ri nsipe voor elke leeftijtsgroep mogelik al zullen bij jonge leerlingen de fasen lc en 3 minder eksp li siet aan bot komen dan bij andere leerlingen er is ter konferentie een kwikgroep gevormt die deze lessen wil uitproberen wie mee wil doen kan zich opgeven bij koos hennephof lambrechtskade 180 vreeland 35