Bijlage 5 – Poging tot integratie Nederlands/biologie

Publicatie datum: 1973-01-01
Collectie: 04
Volume: 04
Nummer: 2
Pagina’s: 36-40

Documenten

bi jlage 5 poging t ot integrat i e nederlands biologi e frans van de pieterman hemtan schippers tan kamer peeters inleiding bij het opstellen van onderstaande lesmodellen hebben we volgens de wens van els rekers rekening gehouden met de situatie op de open schoolgemeenschap bijlmer in de bijlmermeer dat wil zeggen dat onze aandacht vooral gericht is geweest op het mondelinge taalgebruik van de leerlingen onderling en in hun kontakt met de docent in de biologie les hoewel deze lessen georienteerd zijn op de bijlmer lijkt het ons mogelijk ze ook toe te passen op andere scholen voor het voortgezet onderwijs zij het misschien in een wat gewijzigde vorm omdat ze niet in de praktijk zijn getoetst stellen wij het zeer op prijs als u wanneer u tot gebruik ervan overgaat uw bevindingen toestuurt aan tan kamer peeters pernam bucolaan 7 overveen ot en sien revisited poging tot integratie nederlands biologi e biologie lessen bestemd voor de brugklas aantal leerlingen 26 30 tijdstip februari zie les 12 1 doelen 1 0 m b t integratie van het vak nederlands in het vak biologie 1 0 0 leerli ngen leren gegevens te verzamelen te analyseren en daarop hun konklusie s te baseren 1 0 1 leerlingen leren evalueren 1 0 2 leerlingen leren hulpmiddelen te hanteren i i oefening van sociale vaardighede n 1 1 0 binnen de groep 3 a 4 leerlingen ieder li d van de groep heeft een verantwoordelijke taak bij het eksperiment ieder lid van de groep draagt het zijne bij tot het verzamelen van gegevens e n tot de formule ri ng van konklusies i i i via het klassegesprek 1 2 m b t het vak biologie 1 2 0 leerlingen tijdens de biologie les in de gelegenheid stellen aktief deel te neme n 36 aan laboratorium onderzoek zodat zij aan den lijve de betekenis van zo n onder zoek kunnen onde rvinden 1 2 1 leerlingen in de gelegenheid stellen hun eigen ontdekkingen te doen aan levende organismen en levensprocessen 2 leersto f een facet van het onderwerp ontwikkeling t w onderzoek naar de ontwikkeling van een plante embryo doelen leerlingen enig inzicht verschaffen in het biologisch groeiproces van een zaad van een plant struktuur en kieming vergelijken van zaden van eenzaadlobbige en tweezaadlob bige planten leerlingen attenderen op de invloed van licht lucht temperatuur en water op het groeiproces 3 l e sdu u r 5 0 m inut e n 4 aantal lessen 1 2 5 lesvorm in klasseverband en in groepjes van 3 a 4 leerlinge n 6 materiaal zaden van bonen tweezaadlobbige plant graankorrels eenzaadlobbige plant water petrischalen2 luchtpompklok maatglazen loepen prepareernaalden thermometers pincetten filtreerpapier 2 linealen mm verdeling watten2 potloo d bekerglazen2 papier grafiekpapie r 7 werkwijz e de docent moet voor de leer ling de leerstof nauwkeurig struktureren ook moet hij ervoor zorgen dat het benodigde materiaa l voor de les is klaargezet les 1 en 2 introduktie van het onderwerp zie 2 in de vorm van leergesprek en of klassegesprek en of groepsdiskussie plenair verslag demonstratie van speciale technieken werken met loep maatglas het maken van een grafiek mate rialen laten zien zaden laten verzamelen door de leerlingen betekenis van het zaad als voedsel voor de men s 37 docent geeft de leerlingen een stencil waarop de vragen die door hen tijdens de introduktie periode zijn gesteld zijn gerangschikt desgewenst kan hij vragen die uit zijn koker komen toevoegen de vragen geven het onderzoek een doel en maken de resultaten betekenisvol les 3 en 4 vergelijking van een droge boon met een gedurende 24 uur in water geweekt eksem plaar vergelijking van een geweekte boon met een geweekte graankorrel groepswerk opdracht bekijk loep bonen en korrels uitwendig en de geweekte eksemplaren ook inwendig noteer verschillen maak tekeningen en benoem onderde len plenair mondelinge uitwisseling van warnemingen resulterend in tekeningen op het bord door docent gelegenheid tot vragen ste ll en in een klassegesprek en als het niet anders kan leergesprek worden vervolgens zaken aan de orde gesteld als funktie van de onderdelen van het zaad faktoren die van invloed zijn op het groeiproces etc 3 les 5 voorbereiding op het inzetten van de proeven groepswerk water lucht licht en temperatuur zijn faktoren die van invloed zijn op het groeiproces opdracht bedenk in je groep proefopstellingen waaraan je deze in vloeden afzonderlijk kunt demonstreren plenair mondeling verslag schriftelijke weergave op bord stencil van de bedachte opstellingen het stencil kan als basismateriaal dienen voor les 6 les 6 docent gaat in op het schriftelijk verslag van les 5 eventuele leemten vult hij aan samenvatting van de docent over de te volgen handelwijze docent deelt mee dat in iedere groep in ieder geval de volgende taken verricht dienen te worden het verzorgen van de proefopstelling het waarnemen van het groeiproces het aanwijzen van een rapporteur van het eindverslag inzetten van de proeven door de groepen n b de docent kan alle proeven door iedere groep laten uitvoeren hij kan ook elke groep een bepaalde taak laten kiezen c q opleggen bv groep 1 invloed van de temp op het kiemingsproces van de boon groep 2 invloed van de temp op het kiemingsproces van de graankorrel groep 3 invloed van de lucht etc onze keuze is op de laatste mogelijkheid gevallen omdat het werk dan voor de leerling overzichtelijk blijft bovendien kan de docent bij deze werkwijze makkelijker nagaan of de groep in staat is een voor de leek in dit geval de overige klasgenoten duidelijk verslag te maken tussen les 6 en les 7 zit een waarnemingsperiode van 14 dagen 38 les 7 en 8 14 dagen na het inzetten van de proeven worden de lengte van stengel en wortel gemeten de rappo rt eur van de groep maakt een verslag van de gedurende die 14 dagen waarge nomen veranderingen hij verzamelt de grafieken en trekt konklusies uit a ll e gegevens de rapporteur brengt het voorlopig verslag in de eigen groep ter sprake en verwerkt het met eventuele op en aanmerkingen tot eindverslag les9en10 eindverslag door en voor alle groepen diskussie les 1 1 evaluatie de groepen maken vragen voor elkaar de docent vult eventuele leemten aan in plaats van het traditionele proefwerk kan men ook denken aan een quiz les 1 2 de planten worden op een geschikt moment in de schooltuin geplant not e n 1 dit is slechts een greep uit de mogelijkheden voor andere doel en zie b iological sciences curriculum study green version b lue version drs f van oostrum p raktische biologie deel i p lantkunde uitg l c g malmberg den bosch g m n verschuuren biosfeer biologie voo r de brugklas uitg h e stenfert k roese nv 1 leiden 1971 dr a meesters e a practicum biologie i n opdracht van de stichting onderwijs orientatie uitgegeven door j m meulenhoff e a 2 bij de proefopstelling kan men gebruik maken van filtreerpapier en bekerglazen of watten en petrischalen in het eerste geval legt men het filtreerpapier tegen de binnenwand van het bekerglas en stopt men de zaden tussen papier en gl aswand i n het glas giet men water tot 1 cm hoog te 3 d eze onderwerpen kunnen ook in de volgende lessen bespro ken worden omdat het praktisch werk niet altijd veel tijd in beslag neemt ook kan men tijdens de stille u ren een tentoonste l ling laten inrichten van de tijdens les 1 en 2 verzamelde zaden 4 mogelijke opstellingen om na te gaan a invloed van licht d e groep licht plaatst petrischalen gevul d me t watten die gedurende de hele proef vochtig gehouden worden in vensterbank 3 schalen zo ver mogelijk van het raam verwijder d 3 schalen in donkere kast 3 schalen geduren de 7 dagen wordt ie d ere dag 1 boon c q graankorrel naast de voorgaan d e in de schaal geleg d poortje op de watten b de za den die in de d onkere k ast zijn gekiemd wor den na afloop van d e proef les 7 8 1 d ag in het vol le licht geplaatst c invloed van luch t deze groep p laats een petrischaal me t natte watten en daarop een aantal zaden in een luchtpompk lok d invloe d van temperatuur de groep p laats zijn schalen in drievoud bij verwar ming watten goed nat h ou den op vorst vrije p laats op een plaa ts waar de temperatuur tussen 1 en 2 zit oo k deze groe p voegt dagelijks een zaa d aan het rijtje toe 39 e invloed van water de natte club vult 4 petrischalen met een laagje water en resp 10 cc 20 cc 25 cc en 30 cc water in drievoud ook hier wordt dage lijks een zaad op de watte n gelegd de groep d oet uiteraard niets aan de waterstand bijlag e 6 projekt ongehoorzaamhei d els boon willem brandenburg frank jansen frans peeters en peter jan scheller s do e l bewustmaking van de veelheid van regels waaraan onbewust gehoorzaamd wordt en bewustmaking van de mogelijkheid om bewust wel of niet te gehoorzamen aan regels en eventueel regels te veranderen opzet 1 ontdekking van het bestaan van regels de klas wordt verdeeld in groepjes van vijf leerlingen elk groepje krijgt een aparte opdracht bv iets gaan kopen in een supermarkt iets gaan drinken in een caf e informatie gaan inwinnen bij het vvv postzegels gaan halen bij het postkantoor een boek gaan halen uit de bibliotheek daarbij moet elke leerling voor zichzelf zoveel mogelijk regels proberen op te schrijven waaraan hij zij tijdens het uitvoeren van de opdracht moet gehoorzamen 2 bewustmaking van het karakter van regel s a na het uitvoeren van de opdracht uit 1 stelt elk groepje in onderling overleg een lijst op van alle regels waaraan tijdens het uitvoeren van de opdracht voldaan is elke regel wordt op een apart kaartje geschreven b vervolgens wordt door de leden van de groep voor elke regel aangegeven waaraan of aan wie gehoorzaamd moet worde n wat het gevolg is van niet gehoorzamen sanktie wanorde etc het oordeel van de groep over de on zinvolheid on aanvaardbaarheid voordelen nadelen het o n nuttig of on nodig zijn van de regel in kwesti e het is met name deze aktiviteit die o i de leerlingen inzicht moet geven in de aard van de betreffende regels c vervolgens verdeelt elk groepje zijn regels in die kategorieen die het het belangrijk ste vindt de kri teria volgens welke deze kategorieen geformuleerd worden moete n 40