Bijlage: voorbeelden uit de thematische lijst

bijlage voorbeelden uit the thematische lijst domeinen en aanbevolen andere voorkomende illustraties toelichtingen subdomeinen standaardtermen1 termen 2 orthografisch domein spelling 2 5 hulptekens de hulptekens omvatten de diakritische tekens en andere hulptekens veel van deze tekens hebben meer dan een functie 2 5 1 diakritische tekens diakritische tekens zijn hulptekens boven of onder een letterteken met als functie de specifieke klankwaarde van de betrokken letter aan te geven trema deelteken geerfd umlaut knackebrod uberhaupt accent accent aigu cafe comite he het accent aigu heeft twee functies uitspraakteken en 52 een voorkomen razend het klemtoonteken accent grave bleren scene het accent grave heeft de functie van uitspraakteken accent circonflexe circumflex dakje gene het accent circonflexe heeft twee functies uitspraakte hoedje kapje neerland ken en samentrekkingsteken samentrekkings teken tilde manana cedille provencaals 39e jaargang nummer 2 december 2009 2 5 2 andere hulptekens liggend streepje het liggend streepje heeft meerdere functies koppelteken zwart wit mee eter een liggend streepje om te verbinden en te scheiden weglatingsstreepje aan en verkoop een liggend streepje om een samentrekking van muziekplaat of cassette woorden door weglating van een deel van een woord te signaleren afbreekteken afbrekingsteken tandarts een liggend streepje op het eind van de regel om aan te praktijk duiden dat een woord afgebroken is in de woordenlijst worden de afbreekposities op de grens tussen twee lettergrepen aangeduid met de stip tand arts prak tijk apostrof afkappingsteken bv s baby tje oma s sms te de apostrof heeft twee functies 1 verbinden en weglatingsteken t a pen s morgens scheiden 2 een weglating signaleren 4 syntactisch domein woordgroepen en zinnen 4 1 woordgroepen woordgroep constituent syntagma een woordgroep of constituent e phrase f syntagme d phrase syntagma is een syntactische eenheid die vaak van een grotere structuur een andere woordgroep of een zin deel uitmaakt bij het begrip woordgroep gaat het om de interne structuur binnenbouw van zo n eenheid omdat een woordgroep ook uit een enkel woord kan bestaan is het element groep in de naam wat misleidend toch wordt zeker in onderwijscontex ten de term woordgroep veel frequenter gebruikt dan constituent of syntagma voor de functie van woordgroepen in de zin zie zinsdelen 2 4 2 kern hoofd dure wijn die van ons zwart van een woordgroep heeft een kern waarrond de woord het vuil bijna nooit op de berg groep syntactisch opgebouwd is zelfstandig naam dat ik ziek ben omdat ze op ons woord voornaamwoord bijvoeglijk naamwoord een beroep hadden willen doen bijwoord voorzetsel voegwoord werkwoord 4 1 1 naamwoordgroep naamwoordwoord nominale constituent wijn dure wijn een fles wijn een naamwoordgroep is een overkoepelende term voor groep naamwoordelijke fles port of sherry jan een kilo zelfstandig naamwoordgroep en voornaamwoordgroep 53 groep naamwoorde tomaten dat grote huis van jullie lijke constituent de jongens en meisjes van de derde klas die van mij iemand onder jullie hij die dat zegt 4 1 2 zelfstandignaamwoordgroep zelfstandignaam dure wijn een fles wijn de jongens een zelfstandignaamwoordgroep heeft als kern een woordgroep en meisjes van de derde klas jan zelfstandig naamwoord onze jan determinator een boek die boeken mijn tante een determinator geeft de bepaaldheid en het getal van zulke mensen alle huizen welke de kern aan naast eventuele andere informatie het straat begrip determinator omvat o m lidwoorden bezittelijke bijvoeglijk gebruikte aanwijzende vragende en december 2009 nummer 2 39e jaargang onbepaalde voornaamwoorden voorbepaling de oude man nabepaling studenten uit gent iets nieuws de bewering die betwist wordt 1 een asterisk geeft aan dat de term opgenomen is in de eindtermen taalbeschouwing voor het basisonderwijs een hekje in de eindtermen voor de eerste graad van de a stroom in het secundair onderwijs