Documenten
boekpromotie in de basisschool doel en betekenis in de meest diverse onderwijsleersituaties worden momen teel kinderboeken gebruikt als leesstof bij het beoe fenen van verschillende leesvormen als middel om situa ties en ervaringen bespreekbaar te maken al dan niet bin nen een concreet project als aanzet tot allerlei crea tieve verwerkingen als middel om leerinhouden te verle vendigen enz geven deze onderwijsleersituaties aan de kinderen de kans te ontdekken wat het boek hen te bieden heeft we twijfelen niet aan hun betekenis maar menen wel dat ze zo sterk gedicteerd zijn dat het boek zelf daardoor zeer vlug op de achtergrond geraakt bovendien worden in zeer veel gevallen alleen fragmenten gebruikt die weinig toon aangevend zijn voor de basisbelevingen die in werkelijk heid door het boek opgeroepen worden activiteiten die geen ander doel hebben dan kinderen een zicht te geven op datgene wat ze in verband met enkele goeduitgekozen boeken beleven lijken ons van hieruit ten zeerste zinvol van een les boekintroductie vragen we dan ook in de eerste plaats dat de sfeer of de grondtoon uit het boek erin voel baar zijn de ervaring leert ons dat dit niet altijd gemakkelijk te realiseren is men moet zelf zeer goed beleven en door leven wat het boek biedt en van hieruit alle concrete opdrachten bedenken anders dreigt men werkvormen op boeken te plakken die meebrengen dat het kind het boek op een totaal andere golflengte beleven gaat de eigenheid van het boek moet dus door het kind bij een boekintroductie geproefd worden slechts op die manier creeren we een voedingsbodem voor de openheid en voor de 14 verwondering die aan de basis liggen van leesinteresse en van leesplezier een poging tot blomkwisten met superdetective blomkwist speurdersverhalen zijn bij 10 a 12 jarige kinderen erg in trek tot boeken die ons binnen dit genre de moeite waard lijken behoren alleszins de detectiveboeken van de veelzijdige schrijfster astrid lindgren nl super detective blomkwist superdetective blomkwist leeft gevaarlijk en hier spreekt superdetective blomkwist om deze drie boeken aan de kinderen kenbaar te maken or ganiseerden we enkele activiteiten waarbij we vooral de speelse sterk actieve en spannende elementen uit de boe ken probeerden te laten aanvoelen hoe gingen we te werk we nodigden de kinderen uit in twee groepen een geheim hoofdkwartier in te richten waar ze kunnen vergaderen een geheimtaal afspreken geheime opdrachten schrijven en spannende spelletjes bedenken het materiaal dat ze hier bij gebruikten bestond uit hun banken enkele kartonnen dozen oude gordijnen papier karton en al datgene wat hen in het klaslokaal bruikbaar leek het spreek vanzelf dat de turnzaal met haar zweedse banken klimrek touwladder enz nog heel wat meer mogelijkheden zou bieden om een kamp op te bouwen met in en uitgangen die verborgen zijn of acrobatische kunsten vereisen vervolgens werden de drie boeken over de meester detec tive blomkwist getoond de kinderen namen ze ter hand bekeken de omslagillustraties en wisselden hun meningen uit in verband met de titels en andere boeken van de schrijfster we vertelden over de drie hoofdfiguren en lazen enkele fragmenten voor waarin ze hetals ridders van de witte roos opnemen tegen hun drie beste vrienden die zich 15 terwille van spanning en de pret welke aan samenzweringen verbonden zijn ridders van de rode roos noemen de gevechten worden vooral geleverd om een steen die ze de bommeldrom noemen en aan wie ze een reeks buitengewone eigenschappen toeschrijven daar het vervelend zou worden als hij te lang bij dezelfde eigenaar zou blijven wordt aan de tegenpartij altijd een tip gegeven die niet al te doorzichtig is maar het toch mogelijk maakt hem te vinden de kinderen kregen een voorbeeld van een dergelijke tip om hen een idee te geven van de vindingrijkheid en de humoristische aanpak waarvan de rozen blijk geven hierna pas kon het echte spel beginnen we verdeelden de klas in vier groepen de eerste groep werd gesplitst in witte en in rode rozen die elk voor zich hun geheim hoofdkwartier inricht ten geheime papieren maakten voor een uitkijkpost zorg den elkaar bespioneerden en dergelijke de tweede groep kreeg de opdracht een voorwerp te zoeken dat de plaatsvan de bommeldrom kon innemen we gaven hierbij de raad geen steen te nemen je volgt het boek best door zelf je fantasie te gebruiken de kinderen ko zen de zaadjes van een zonnebloem die toevallig in de klas lagen en schreven aan het bezit ervan sublieme kan sen toe tot overleven in duistere tijden hierna splitste de groep zich in witte en rode rozen de roden verstopten de zaadjes en gaven de witten een tip er werd genoteerd hoelang de witten moesten zoeken om de zaadjes te vinden als ze gevonden waren mochten de witten de zaadjes verstoppen en begon het spelletje op nieuw de derde groep kreeg een opdracht te ontcijferen in de geheimtaal van het boek en werd voor de keuze gesteld de ze geheimtaal vlug te leren uitspreken of een nieuwe ge heimtaal zoeken die door de andere groepen ontraadseld zou moeten worden 16 de kinderen uit de laatste groep tenslotte leerden hun speurderskwaliteiten testen hiertoe gaven we hen vier reeksen van drie foto s van personen die zodanig uitge kozen werden dat geen enkel onder hen opviel dank zij op vallende uiterlijke verschilpunten bv drie mannen die er nagenoeg evenoud uitzien even groot met sluik haar zonder bril enz een kind kreeg de opdracht aan de detective in spe een fo to te laten zien zonder dat de rest van de groep merkt welke foto precies werd aangeduid de speurder gaf het signalement door van de foto bv laag voorhoofd scher pe neus korte kin op basis hiervan moest de groep dan proberen deze foto binnen de aangeboden reeks van drie foto s aan te duiden als dit lukte betekende dit dat het signalement goed was en dat de toekomstige detective over een goede opmerkingsgave beschikte bij dit alles werd er veel gelachen er werd echter ook met veel ernst geoefend in de geheimtaal in het geven van signalementen en in het leren spioneren zonder gezien te zijn we hadden echt de indruk dat er gespeeld werd op een manier zoals kalle anders en eva lotta spelen in de boeken van astrid lidgren spijtig is echter dat dit alles in oktober gedaan werd en niet vlak voor een zomervakantie uit de reacties van de meeste kinderen is nl achteraf gebleken dat ze niet alleen de boeken lazen maar er ook door geinspireerd zijn tot het verzinnen van heel wat plannetjes die praktisch alleen tijdens een zomervakantie ten volle ten uitvoer kunnen worden gebracht dina ulens 17