Classificeren, vervolg

de manier waarop de tekst geschreven is wanneer de clas sificering in de tekst lineair voorkomt d w z wanneer de termen van de verzameling in de tekst voorkomen zoals ze in de classificering moeten voorkomen cfr tekst i v m drugs uit de inleiding vonden mijn leerlingen de klus niet zo moeilijk was dat niet het geval dan oordeelden de meesten dat de opdracht bijna niet te doen was wat gezien de vrij positieve resultaten toch wat overdreven was ik geef nu een voorbeeld van zo n tekst waarin de volg orde van de leden van de verzameling in de tekst anders is dan in de classificering vaak wordtedacht g dat spinnen p insekten zijn j niets is minder waar sp innen hebben acht p poten terwijl terwijl insekten er maar zes hebben spin p nen behoren tot de arthropoda p of geleedpotigen eengrote groep rote roe dieren die allemaal een dikke huid hebben dat is bijvoorbeeld j duidelij duidelijk g met kevers sommigegeleedpotigeng leven in het water en worden crustacea of schaaldierenenoemd g voorbeelden van dieg groepen p zijn j krabben kreeften eng garnalen andere arthro p oda leven op p het land we noemen ze tracheata of buisademers daarvan zijn j er drie soorten eenroe g p wordtgekenmerkt g t doodoorhu hun zeerg oteppoten de grote honderd en duizendpoten p dan zijn j er de insekten die zoalsgezegd g g allemaal zespoten p hebben de derdeg groep p wordtg gevormd doord de spin p n nen of om ze bij j hun wetenschappelijke naam te noemen de arachnida wie denkt aan spinnen p denkt ook aan spinnewebben p welnu alle spinnen kunnen een web spinnen p maar ze vangen g niet allemaal hunp prooi in hun net zij 1 die dat wel doen worden vallenzettersgenoemd g zij weven een net en wachten totdeproo derooi naar hen toe komt en in het verwarderaakt g maar er is ook eengrote g groep g p p spinnen de j acht spinnen p die helemaal anders te werkgaat g zij j trekken erop p uit om hun voedsel te vinden de krabspinnen p zijnj ongetwijfeld de intelli g en ste onder hen zij 1 verbergen g zich en wachten tot er eeng geschikte c te prooi g in de omgeving g komt die vallen ze dan aan dan zijn j er nogg de wolfspinnen p waaronder de welbekende tarantula wolfspinnen p kunnen zich heel snel voortbewegen g zijj achtervolgen g hunp prooi tot ze haar teakkenp krijgen 1g en tenslotte zijn 1 er nog g de springspinnen die hun prooi letterlijk p letterlijk bespringen soms springen ze zelfs vanopp een muur naar een voorbij voorbij vliegend g insekt dat ze daarbij daarbij niet vallen komt doordat zij j zich als volleerde bergbeklimmers g eerst est met een draad aan de muur hebben vastgeklonken g naar k johnson communicate in writing g harlow 1984 p 20 21 het probleem bij deze tekst is dat wat eerst vermeld wordt de spinnen en de insekten subcategorieen zijn en dus onmogelijk het diagram kunnen openen toch deden verscheidene van mijn leerlingen dat een ander probleem is het tweede gedeelte van de tekst een aantal leerlin gen tekende een diagram waarbij alle soorten spinnen op dezelfde hoogte stonden blijkbaar hadden ze over het hoofd gezien dat er bijkomende kenmerken aangegeven worden 103 wanneer dergelijke fouten vaker voorkomen is het nodig de leerlingen te vragen hun classificering te expliciteren in hun schema of diagram dat kunnen ze doen door onder elke categorie de typische kenmerken ervan te schrijven ze moeten zich daarbij telkens afvragen of dat kenmerk die kenmerken inderdaad typisch zijn voor de bedoelde catego rie en of die kenmerken ook gelden voor de bovengeordende klassen ze moeten er ook rekening mee houden dat het aantal leden van een groep kleiner wordt naarmate de categorie zich lager in de boomstructuur bevindt anders gezegd niet alle geleedpotigen zijn spinnen maar slechts sommige geleedpotigen zijn spinnen omgekeerd zijn wel alle spinnen geleedpotigen er zijn dus meer geleedpotigen dan spinnen en er zijn minder spinnen dan geleedpotigen genoeg gegriezeld nu voor een uitgewerkt voorbeeld van zo n classificering met daarin opgenomen de kenmerken van de categorieen verwijs ik naar bijlage 1 duur van de lessenreeks hoeo a 9 zon lang lessenreeks moet zo n duren is moeilijk te zeg9 en veel hangt 9 af van de leerlingen g wat t kunnen u en ze al en wat kunnen ze nogp niet vinden ze het een interes sante bezigheidp enz r van het aantal lesuren dat je wil opofferen van het al dan niet beschikken over lesmateriaal en wat dies meer zij zelf beschik ik in het vijfde jaarj verkoop etalage over vier lesuren nederlands mijn mijn leerlin en zijn zij uiteraard geen uitblinkers m aar s taan toch z owel qqua ua interesse als q qua intelli entie p boven b v een vij fdej aar kledin p in totaal hebe ik zeven zee lesuren besteed aan de lessenreeks een uur aan de aanknoping p g en drie blokuren aan de oefeningen p evalua tie op het einde van de lessenreeks gaf ik een toets waarin o a een classificeringsopdracht was opgenomen om te kunnen vergelijken gebruikte ik dezelfde tekst als vorig jaar cfr inleiding met dezelfde opdrachten maar dit keer zonder voorgedrukt schema de toets was op zichzelf dus iets moeilijker dan vorig schooljaar maar de resulta ten waren allemaal anders 18 leerlingen gaven een cor recte classificering 1 leerling schreef in de tweede vertakking opium i p v opiaten een verschrijving zei ze zelf en 1 leerling bracht er weinig of niets van terecht om eens te kijken hoever ik kon gaan gaf ik de leerlingen tenslotte de tekst die de leerlingen van 5 natuurweten schappen zo slecht bekomen was tijdens het werken aan de tekst werd er heel wat af gezucht en de hele klas was het roerend eens veel te moeilijk mijnheer toch 104 slaagden tien leerlingen erin een correct diagram te ontwerpen vijf leerlingen waren erg ver gekomen en voor de vijf anderen was de opdracht duidelijk te zwaar ik geloof niet dat die resultaten volledig verklaard kunnen worden door te zeggen dat de leerlingen van dit jaar misschien verstandiger zijn meer gemotiveerd of aandachtiger ik vlei mij liever met de gedachte dat de andere aanpak van dit jaar de hoofdoorzaak is van de betere resultaten toch moet erkend worden dat ook de inbreng van de leerlin gen zeer belangrijk is dat die er was leerde ik uit de evaluatierapporten van het eerste trimester voor een goed begrip met evaluatierapport wordt hier bedoeld een door de leerlingen ingevulde vragenlijst over de lessen moedertaal die lijst mag anoniem afgegeven worden en getikt als de leerlingen dat wensen op de vraag wat denk je dit trimester geleerd te hebben werd 18 keer classificeren vermeld op de vraag wat vond je dit trimester interessant boeiend en of leerrijk werd 15 keer classificeren vermeld besluit het beperktp leesvermogen g van heel wat leerlingen g en volwassenen is volgens g bol op cit p te wijte wijten aan het vertrouwd zijn j met de methoden waarmee in onze cultuur de werkelijkheid 7 wordt onderzocht en beschreven als je j leerlingen g beter wilt leren lezen moet je 7 hen dus vertrouwd maken met die methoden classificeren is slechts een van de methoden dat het in een voorlaatste jaar van het secundair onderwijs onderwijs nog g nodig 9 is aan eemen l taire zaken want dat is classificeren tenslotte zoveel aandacht te besteden kan a ik allen e maar betreuren het boek van bol is overigen overi en s vooralvoor a bedoeld voor het bai s s on 7 het is niet mijn mijn bedoelingg om stenen te gooien g naar de collega s 9lager uit het basisonderwijsf o uit de la ere jaren van het secundair onderwijs 7 want wie in een glazen g huis woont moet niet men stenen gooien het is tenslotte niet hun schuld dat er in dit land zo weinig onderwijs j5ge e richt onderzoek mogelijk g j is het is tenslotte niet hun schuld dat er in de schoolboeken soms zo weinig doel ge 9e richt materiaal te vinden is en het is evenmin hun schuld dat de leerplannen p wel voorschrijven voorschrijve wat er moet bereikt maar dat de informatie over hoe je dat moet aan boord leggen 99 her en der verspreid p is met deze bijdrage die de hoop verspreide p p informatie overi overigens g nog 9 vergroot 9 heb ik ook willen aantonen dat het best mogelijk g is zelf de hand aan de ploeg p g te slaan voorwaarde is wel dat 7 je op gezette tijden pg tijden even grasduint 9 in boeken of vaktijdschriften of dat je af en toe een bijscholing g volgt 9 misschien gebeurt g dat veel te weinig g en vertrouwen leerkrachten nietenoe g g p hun eigen op en gkun 105 nen zo n lessenreeks ontwerpen is een boeiend avontuur en geeft heel wat voldoening wachten op het ideale schoolboek is zoveel als wachten op godot arnold de schrijver panoramalaan 4 1500 halle bijlage 1 arthropoda dikke huid gelede 9 poten p crustacea tracheata leven i h water leven o h land 1 krabben kreeftenarnalen g honderd en insekten sspinne innen duizendpoten p groot g aan 6 poten p 8 poten p taloten p vallenzetters i jachtspin vangen prooi zoeken in hun net voedsel krabspinnen p wolfsspinnen pp springsin legg en hin achtervol besprin derlaa9 g en rooi genp g prooi tarantula in dergelijk g j diagram g kunnen de leerlingeng zelf controleren of hun classificeren g correct is elke subcategorie9 moet de kenmerken verto nen van de boveng geordende cate merk duidelijk p g orie en plus minstens een nieuw ken wordt ook dat het aantal leden van een categorie j afneemt naarmate j je lager g in de boomstructuur komt ook duidelijk j wordt dat leerlingen g beter en vollediger g kunnen leren definier n als ze kunnen e classificeren kunnen ze dat niet of onvol doende dan zal definieren beperkt p blijven blijven tot het weergeven g van de kenmerken van de categorie 9p zelf een springspin is een spin die haar pzij rooi bespringt wie kan classificeren kan aan zijn definitie heel elementen toevoegen g ze heeft een dikke huid heeft acht poten leeft opp het land weeft geen g web om haar prooip te vangen is geen insekt 1 06 bijlage 2 wetenschap voor de geest de psychologie zelf onderzoekt in de marge van de hoe de hersenen werken en hoe het denkvermogen het karakter de intelligentie en wetenschap een reeks andere moeilijk vatbare begrippen functioneren en tot stand komen de parapsychologie gaat ook wel in die richting parawetenschap maar daar ligt de klemtoon duidelijk elders zo is er ondermeer de telepathie als onderdeel van de parapsychologie de eigenschap om te weten wat iemand anders denkt doet voelt zonder enige vorm van mededeling door die persoon voorkennis gaat dezelfde richting uit maar dan in verband met dingen die nog moeten gebeuren helde rz iendheid is dan weer een gave die wordt toegeschreven aan mensen die zonder enig tastbaar contact of enig aantoonbaar communicatiemiddel kunnen zeggen waar een mens een dier een voorwerp zich bevindt en vaak in welke toestand bij deze takken van de parapsychologie gaat het uitsluitend om zuiver geestelijke dingen er is uiterlijk geen band tussen de persoon die zegt iets waar te nemen en datgene wat die persoon ziet die band ontbreekt ook bij twee andere takken van de parapsychologie maar daar treden wel zichtbare verschijnselen op het gaat om de tele of psychokinese een persoon met die gave is in staat voorwerpen te doen bewegen zonder ze aan te raken een voorbeeld door zuiver geestelijke krachten kan hij bij het werpen van dobbelstenen er voor zorgen dat steeds of meestal het gewenste aantal ogen boven ligt in deze tak horen ook de mensen thuis die beweren dat ze voorwerpen zo maar alleen door er intens aan te denken kunnen verplaatsen bij metaalvervorming gaat men dan nog een stap verder daarbij wordt een voorwerp een lepel een vork of een stuk het wichelroede lopen is in die steunpilaar v an de nederlandse taal metaal vervormd door maximaal een licht een van de vete den dikke van dale wordt para contact met het voorwerp parawetenschappen die er buiten de parapsychologie zijn er nog andere te koop zijn de wichelroede omschreven als lijkend op het in het wordt voornamelijk gebruikt tweede lid genoemde niet hetzelfde zijnde parawetenschappen al worden die meestal bil het zoeken naar water en nu bestaat er een hele reeks gevestigde niet zo genoemd er is de astrologie waarbij aardstralen foto la wetenschappen wiskunde biologie chemie men de toekomst van mensen voorspelt op colotheque brussel fysica geologie psychologie geneeskunde basis van de stand van de zon de maan en de enz daarnaast bestaat er ook een reeks vijf met het oog zichtbare planeten er zijn de andere disciplines die omschreven worden als bioritmen in die branche worden de para of pseudowetenschappen het gaat om capaciteiten van een persoon op een bepaalde disciplines die door zeg maar de tradit ionele dag voorspeld uitgaande van enkele cycli die wetenschappers niet als volwaardig ook weer beginnen op de dag van de geboorte beschouwd worden en soms helemaal als en om de rij in dit artikel maar niet i n het nonsens afgebroken worden maar toch dagelijkse leven te sluiten kan je ook nog kennen die parawetenschappen een grote en het wichelroede lopen vermelden daarbij vaak groeiende belangstelling de zeggen mensen die er gevoelig voor zijn dat ze voorstanders zijn hardnekkige verdedigers van met een v vormig voorwerp in de hand kunnen hun geesteskind en er zijn universiteiten waar voelen waar er in de grond water zit of waar er een of meer van die parawetenschappen gevaarlijke aardstralingen optreden gedoceerd worden netjes naast en vaak tot grote wrevel van de gevestigde n nsnderkkx wetenschappen b r t journalist als men aan parawetenschappen denkt komt waarschijnlijk allereerst de parapsychologie tix fre lec f0t 4tbtu4ti1ajb5 107