De academische kloof

jansen t h b o n net empirisch onderzoek van het recensi e voortgezet m oedertaalonderwijs sr o enschede 1987 kous broek ru dy nede rland een bewoond gordijn a msterdam 1987 xander noe mi nisterie van o nderw ijs en wetenschapp en pro gramma s eindexa m ens v w o x n v o na n v o de academische kloo f staatsui t geverij s gravenpage 1979 tonnucci francesco a ntologia per la scuola m edia b e r tochi b rasca citterio lugarini ravizza nuovo progretto lettura 2 edu cazione alle abilita lin a van assc he red guistiche karakters en person ages i n de literatu ur acco leuven amersfoort 1989 prijs f24 75 het doel van ka rakte rs en person ages in de litera tu ur is een aanzet t ot ver nieuwin g z ijn in de stud ie en h et onderwijs va n d e literatuur d e opzet van het boe k is als vol gt i n het eerste d eel wo rde n in een vie rtal artikelen d e pe rs pectieve n op ka rakters en personages bes p ro ken het tweede d eel bes p reekt in een d rietal artikelen mogelij ke toe p assingen in de d agelijkse les praktijk de benadering van d e versch illende theorieen sp eel t zich voornamelijk af op een academisch vl ak we kr ijgen een ove r zic ht van d e v i sies uit de p syc h ologie o p k arakter en p ersoonlijkheid he t co nce p t personage wordt in d e mo d erne verh aal theo r ie bekeken de ve rsch illen de me th od en tot karakteranalyse worden vervol gens b esproken in h et hoofd stuk over p ersonages in narrat ieve tekstel h oe het met de comb inatie tussen literatuu rdidactiek en karakters is ge s tel d wordt verwoord in het laatste hoofdstuk de opzet om vernieuwend te zij n vind ik n iet helemaal geslaag d het eerste deel is s lechts ee n samen b rengen van de versc hillen de visies op hetzel fde p robleem d at b ij de versch illend e li teraire t heorieen anders met he t concept p er sonage wordt omgegaan mag b e kend worden vero nderstel d de lesideeen beperken zich tot de bovenb ouw aso en eveneens tot d e li teraire cano n werther nieland g reve ma rq uerite monica van pae mel d at zijn niet allee n literai re topp ers maar ook moeilijk e boeken leerlingen m oeten n ieu we vaardigh eden oefenen aan de hand van een o ntoegank el ijk boe k zo wo rdt er bijvoor b eeld voorges tel d om marquerite met be hulp van arti kelen van hella s h aasse het beeld in d e s p ie 1990 1 moer 27 gel en andreas burnier het beeld va n de foru m vr o uw in de literatuur t e si tueren h et is d e be doeling d at e r duidelijk ge maakt wordt dat van paeme l d e d oor burnier genoemde cliches ove rneemt en vervolgen s ontmas kert rudolf geel d e beloofde werkvormen blijk en slecht s twee droom en daad aa nzetten als eerste wordt d e mogelijkheid ge noemd da t leerlingen het b oe k slech ts gedeelte met betrekking tot lij k lezen z ij kunnen dan op gron d van de op gedane kenn is omtrent d e p ersonages ontwik degeschiedenis van ke lin ge n voors p ellen al s je ervan uitgaat d at d e lee rlinge n het boek hele maal gel ezen heb het stelonderwijs b en worde n v ragen geopperd in de trant van wie is d e h oofdp ersoon wa t is b elangrijker h et gezegd e of het verzwege ne zijnd e perso nages dynamisch of statisch een kenmerk van menige recensie is d at d eze er moet dan vooral gelet worden o p d e ver een blauwd ruk p resenteert van het b oek dat de woo rding n iet erg vernieu wend besprek er zel f geschreven zou hebben als hij een aantal leuk e l esi deeen voor poezieonder hetzelfde onderwer p had aange p akt onder wijs komt naa r voren ik vind h et wel jamm er meer in d e recensie moe r 198916 p 265 274 van da t deze voors t ellen u itgewerk t worden met mijn d issertatie niemand is meester geboren ge behulp van overbeken de gedicht e n de idioot schiedenis van h e t nederl andse schrijfvaar in bad m vasalis een voorbeeld allereerst digheidsonderwijs in de i9e en 2oste eeuw is dit wo rdt de leer l ingen gevraag d om hun indruk h et geval uit deze bespreking door mariette ken van een zwerver op t e sc hrijven vervolgens h oogeveen en p iet hein van de ven blijkt die van een p asserende groep zwakzi nnigen tevens d at hu n blauwd ruk veel uitgeb reider is vanuit d e geinven tariseer de meningen word t uitgevallen dan de mijne vanwege d e bep erkte h et b egr i p s ter eotiep behande ld vervo l gens ruimte die de redactie mij biedt kan ik slechts lezen de leerlingen het ged ic ht de idioo t in kort o p d e aangevoerde punten ingaa n dat is b ad e n ten sl otte worden de impressies van h et jammer want de uitvoerige en p retentieuze re g edicht ver b onden met d e indrukken die de censie maakt in feite een uitvoerig weerwoord voorbijtrekk ende groe p z wakzi nnigen maak nodig ten een an d er leuk idee is het verb inden van ik b ep erk dit weerwoord tot de kritiek op de een l iefd esbriefje van een leer ling aan twee ge gesc hiedsch rijving van d e p eriode tussen 1870 di chten en 19 4 1 die verreweg het grootste d eel van mijn over he t geh ee l geno men is d e leers tof erg b oek b eslaat in het kader daarvan verklaar ik eli tair literatuu ronderwijs met als uitgangs tevens de redenen van mij n verwijzingen naar punt de literaire personen biedt bij uitstek de h et p rocesmod el van f lower en h ayes d e p as mogel ij kheid om aan te sluiten b ij de bele sage in de recensie waarin mijn b ehoefte aan een vin gswerel d van de leerlingen een mogelijke theorie op h et gebied va n h et schrijven naief verklaring voor het fei t dat de au teurs in dit op wordt genoemd en de als tend entieu s gekwali zicht i n gebreke blijve n kan gevo nd en worden ficeer de weergave van d e o ntwikkeli ngen na in hu n achtergron d aca demische mo dellen 19 40 l aat ik vanwege d e vereiste beknoptheid vergroten de kl oof tussen leesbeleving en lite tot mijn spijt zonder commentaar ratu u r onderwijs kortom met name d e id eeen voo r p oezie zij n hoogeveen e n van d e ven zien als belangrijke aardig d e uitwerking hee ft enkele aanpa ssi n teko rtkoming van mijn boe k dat i k d e geschie gen nodig de ver nieuwin gs drang is een l offe deni s van het stel onderwijs niet of slechts heel lijk s treven in dit b oek ko mt he t echter niet opp ervlakk ig in een maa tschapp elijk en econo goe d uit de verf mischka d er plaa t s z ij bedoelen d aarmee maat sch appe lijk jeco nomische ontwikkelingen in 28 m oe r 1990 1