De Leesplek: een rode loper naar een krachtige lees- en leeromgeving op school

19 de leesplek een rode loper naar een krachtige lees en leeromgeving op school hilde vandormael je moet niet alleen om de plek te bereiken thuis opstappen maar ook uit manieren van kijken herman de coninck wat als kinderen zouden kunnen leren vanuit plezier taal en leesplezier in de klas zou je dat kunnen creeren zou je er als volwassene aan kunnen bijdragen aan welke voorwaarden zou je willen werken wat zou je willen doen op school in de klas hoe zou je kinderen kunnen aanspreken op hun verlangen om te leren zou het mogelijk zijn om scholen te helpen dromen met hen te zoeken naar uitzichten voor problematische situaties brandende vragen ls rand taal begeleidingsteam zijn meer en meer kinderen het nederlands niet we zelf een stukje van de oplossing als moedertaal hebben die de leidinggevenden van de in onze zoektocht hebben we samenge pedagogische bege leidings dien werkt met het steunpunt voor taal en sten hebben bedacht om een ant onderwijs stichting taalvorming amsterdam woord te bieden aan de thematieken en met stichting lezen vlaanderen stichting rond taal en diversiteit in de basis lezen hielp ons op weg om principes van scholen in de rand en taalgrens goed onderwijs in taalvaardigheid te verbin gemeenten en gemeenten uit de den met leesplezier en genieten van boeken brede rand rond brussel op onze beurt en hieruit is het initiatief van de mobiele zijn we op zoek gegaan naar mensen en leesplek ontstaan in dit artikel beschrijven organisaties om met ons mee te denken we een stukje van die mooie samenwerking over initiatieven en strategieen om onder en de mobiele leesplek en motiveren we het wijs in taalvaardigheid meer ingang te doen initiatief vanuit een visie op goed onderwijs vinden in de scholen die we begeleiden ons in taalvaardigheid en vanuit de brede school werk bestaat erin om de leraren zorgteams gedachte we geven suggesties om een en directies van de betrokken scholen te aanvang te maken met een lees en taalbe ondersteunen bij de veranderingen die ze leid waar leesplezier een plaats krijgt we meemaken op school en in de klas doordat willen scholen helpen om te dromen december 2009 nummer 2 39e jaargang 20 het rand taal begeleidingsteam wie zijn wij in het kader van de beleidsverklaring van de vlaamse regering van 18 mei 2005 werden door de overheid financiele middelen ter beschikking gesteld voor een kwaliteitsversterking door taalstimulering van het basisonderwijs in de vlaamse rand het samen werkings verband van de pedagogische begeleidingsdiensten van het go ovsg pov en vsko snpb vzw heeft daartoe het begeleidingsproject meer kansen door betere taalvaardigheid ontwikkeld voor de basisscholen in de rand en taalgrensgemeenten en gemeenten uit de brede rand rond brussel het samenwerkingsverband heeft zich tot doel gesteld om de volgende resul taten over een looptijd van minstens drie schooljaren te behalen een grotere taalvaardigheid van leerlingen met als achterliggend doel hun leerachterstanden te verkleinen en de kansen op ontplooiing en ont wikkeling te vergroten een beter inzicht en een grotere vaardigheid van leerkrachten om in te spelen op de nieuwe onderwijskundige en maatschappelijke realiteit een sterker beleidsvoerend vermogen van scholen dat inspeelt op de diversiteit van hun publiek het project is van start gegaan in het schooljaar 2006 2007 de tweedelijns ondersteuning gebeurt door een team van 20 begeleiders verbonden aan hun eigen pedagogische begeleidingsdienst en met een netoverschrijdende projectcoordina tie meer dan 125 scholen en 30 vestigings plaatsen kunnen een beroep doen op het bege leidingsteam en worden ondersteund bij het door hen gekozen begeleidingstraject 39e jaargang nummer 2 december 2009 21 wat is een leesplek samen stond in voor de aankleding van de leesplek en voor een geslaagde start met waarom lezen mensen niet omdat ze geen een boekenpakket op maat tijd hebben omdat ze niet weten waar beginnen stichting om van de leesplek een duurzaam initiatief lezen1 ging op zoek naar te maken is de samenwerking met de plaat plekken waar mensen selijke bib een belangrijke voorwaarde de om van de hun tijd verliezen en cre verantwoordelijkheid voor een leesplek is in lees plek een duur eerde er ruimte voor lees handen van een peter of meter hij of zij zaam initiatief te inspiratie lezen kan zorgt voor de verdere begeleiding maken is de bijna overal daarom samenwerking richt stich ting lezen op met de plaatselijke onverwachte plaatsen bib een belang vaste leesplekken in waar de mobiele leesplek van rijke voorwaarde boeken een bijzondere rand taal plaats krijgen en waar je van boeken kunt genie zoals een vaste telefoon op een vaste plek ten leesplekken vind je hoort en een mobieltje overal mee naartoe op plaatsen waar er tijd is omdat je er wacht kan zo staat de vaste leesplek van stichting of pauzeert en op plaatsen waar kinderen lezen op een vaste plaats en kan de rand en volwassenen samenkomen op deze taal lees plek die voor de scholen van het manier wil stichting lezen mensen niet rand taal begeleidingsproject is ontworpen alleen aanzetten tot het lezen van goede op verschillende plaatsen worden opgesteld boeken maar hen ook bewust maken van de mobiele lees plek kan worden opgesteld de verschillende omstandigheden waarin je in de hal van de school de refter in een klas kan lezen lokaal of het bureau van de directeur elke leesplek biedt unieke kansen gegroeid uit de samenwerking van stichting lezen met een partner op dit moment zijn er negen leesplekken zo is er eentje in het jeugdtheaterhuis de kopergietery in gent gericht naar kinderen kids kansen in de stad in deurne is een jeugdwerking waar men zinvolle vrijetijdsbesteding aanbiedt en kinderen helpt bij hun schoolwerk deze lees plek voor kinderen en jongeren is ont staan uit het brede school gedach tegoed ons tuintje in brugge is een kinderdagver blijf het boekenaanbod van deze leesplek focust op baby s en peuters stichting lezen hield rekening met de filosofie en de moge lijkheden van de betrokken organisatie bracht telkens boekhandel en bibliotheek december 2009 nummer 2 39e jaargang 22 waaruit bestaat de mobiele leesplek 9 multifunctionele kleurige kubussen van karton 35 x 35 cm 1 kamishibaidoos dat is een doos met een gleuf om als verteltheater te gebruiken 10 prenten van een prentenboek voor de kamishibai 10 insteekhoezen om de prenten in te steken 5 illustraties op stevig materiaal om de leesplek mee op te fleuren een 90 tal boeken gegroepeerd rond een van deze thema s avontuur dieren reizen liefde en romantiek en mooi 3 kleuterkoffers met uitsluitend prentenboeken een groeimap voor het schoolteam om de werking van de leesplek mee vorm te geven de leesplekdozen zijn licht en sterk en heb op dit ogenblik zijn er nog geen leesplekken ben een binnen en buitenwand ze zitten voorhanden voor de scholen die niet mee per twee opgevouwen in een kartonnen doen aan het rand taal begeleidingsproject hoes om ze te construeren is een handlei toch willen we ons initiatief graag voorstel ding bijgevoegd met de boeken en de len en suggesties meegeven het kan u dozen wordt er een sfeervolle knusse plek inspireren om zelf aan de slag te gaan en gemaakt waar kinderen en volwassenen een leesplek op uw school te organiseren worden uitgenodigd om van boeken te genieten met tapijten kussens zetels tafel tenten kan de leesplek verder worden aangekleed op maat van de mogelijkheden de mobiele leesplek gegroeid van de school uit een hechte samenwerking de mobiele leesplek mag een tijdje op de hoe is de samenwerking tussen het rand school blijven en verhuist daarna naar een taal begeleidingsteam en stichting lezen andere school er zijn in totaal 18 lees ontstaan een onderwijspartner en een part plekken alle basisscholen die bij het rand ner uit de cultuursector wat klikte er tus taal begeleidingsproject zijn aangesloten sen ons vanzelfsprekend de liefde voor kin krijgen de kans om met de leesplek kennis deren voor taal en lezen wat je blij maakt te maken gedurende een trimester als aan wil je delen met anderen we hebben die denken aan de mobiele leesplek mag elke liefde vertaald in doelstellingen die alles met rand taal school een set van een multi leesbevordering taalstimulering en gelijke functionele doos en een kamishibai en de kansen te maken hebben groeimap houden samen met de ervaringen in de leenperiode kan dit materiaal de start betekenen van een heuse vaste leesplek en een aanzet zijn voor de uitbouw van een lees en ta a l en beleid 39e jaargang nummer 2 december 2009 23 doelstellingen van het rand taal en aan het creeren van een toffe lees en begeleidingsproject leeromgeving kinderen en hun kansen staan centraal in de doelstellingen van goed de leesplek levert een bijdrage aan het onderwijs in taalvaardigheid motiveren van kinderen om graag te lezen hoe herken je goed onderwijs in taalvaardigheid het rand taal begeleidingsteam liet zich inspireren door de expertise van het centrum voor taal en onderwijs van k u leuven van deskundigen uit het buitenland zoals stichting taalvorming amsterdam en door de knowhow in de netgebonden pedagogische begeleidingsdiensten dit zijn de belangrijk ste elementen waardoor het team zich laat leiden bij de begeleiding van schoolteams rond de thematiek van taalstimulering de drie cirkels van taal vaardigheid bevatten de belangrijkste elementen waardoor de leraar bouwt aan een veilige en krachtige leeromgeving hij organiseert de inrichting van de klas op maat van de kinderen hij werkt bewust aan een kindgericht klassenmanagement hij let op het welbevinden van alle kinderen hij communiceert constructief en bevestigend met de kinderen en hun ouders de leraar biedt aan de kinderen betekenisvolle taken aan hij vertrekt bewust vanuit doelstellingen die aansluiten bij de eindter men en ontwikkelingsdoelen hij is alert bezig met taal de hele dag in alle activiteiten hij biedt echte taken aan die kinderen motiveren en waarbij ze zich betrokken voelen taken die er toe doen hij gebruikt actieve werkvormen waarbij de interactie tussen de kinderen en hemzelf wordt bevorderd de leraar ondersteunt de kinderen op een gepaste manier hij denkt probleemoplossend mee met het kind vanuit een respectvolle houding hij biedt taalondersteuning voor nederlands als tweede taal hij houdt rekening met de mogelijkheden van elk kind december 2009 nummer 2 39e jaargang 24 de leesplek is er voor alle kinderen voor van kinderen in vlaanderen in het vierde kinderen die het nederlands leren vanuit een leerjaar bleek dat de kinderen redelijk goed meertalige achtergrond en voor kinderen die zijn in begrijpend lezen maar dat het niveau van thuis uit minder met boeken in aanra van leesplezier laag is daarover zouden we king komen kan hun kwetsbare positie wor ons zorgen moeten maken leesplezier is den gecompenseerd met een rijk aanbod op een absolute voorwaarde om elk kind aan te school de leesplek biedt hier een mogelijk moedigen om te blijven lezen en de lees heid toe op een prettige en veilige manier competenties verder te ontwikkelen kunnen de kinderen via de leesplek kennis maken met boeken en ervaren hoe leuk voor lezen kan zijn het leesonderwijs in de vanuit een brede visie op samenwerking met klas wordt ondersteund door de laagdrem cultuur en welzijnspartners pelige activiteiten in de leesplek waar de kinderen genieten van boeken spelen stichting lezen is een culturele organisatie lezen boekpromotie het boek dichter bij de ter bevordering van de leescultuur en het kinderen brengen dat is hier het doel leesplezier de stichting werkt nauw samen met de bibliotheken en met organisaties boeken hoeven niet alleen een doel te zijn voor literatuureducatie de samenwerking op zichzelf ze zijn ook een interessant mid van het rand taal begeleidingsteam met del om taalvaardigheid te stimuleren je kunt stichting lezen is als een spiegel voor de ze voor lezen ernaar luisteren ermee spe samenwerking die individuele scholen kun len erover praten schrijven kortom ze nen nastreven met onder meer plaatselijke kunnen ingezet worden om een krachtige culturele organisaties en bibliotheken aan leesomgeving te creeren taal te ontlokken de ene kant tracht het rand taal team het en de communicatie tussen kinderen en vol brede school gedachtegoed te realiseren wassenen zowel ouders als leraren te bevor door een brede samenwerking op te zetten deren en aan de andere kant versterkt de missie van stichting lezen de doelstellingen van boeken voeden de verbeeldingskracht een het rand taal begeleidingsteam samen kind kan zijn ervaringen herkennen in een werking is goed voor alle partners iedereen boek en erover praten wint de leesplek met andere kinderen zijn nodigt uit om taal ouders of met de juf dat en ontwikkelings is goed voor het zelfver vanuit een strategie van samenwerking met de stimulering van de trouwen en de persoon scholen kinderen hand in lijke ontwikkeling van het hand te laten kind de leesplek pro het rand taal begeleidingsteam wil de gaan moot niet alleen het lezen scholen motiveren om een creatief en dege en leesplezier maar lijk ta a l en beleid te voeren waar het leer nodigt ook uit om taal en lees en taalplezier van de kinderen centraal ontwikkelingsstimulering van de kinderen staan maar met een leesplek alleen is het hand in hand te laten gaan leesonderwijs op school en in de klas nog niet vervuld het optimaliseren van het lees uit een recent gepubliceerd internationaal en taalvaardigheidsonderwijs in al zijn aspec onderzoek pirls naar de leescompetenties ten van het afstemmen van de leerlijnen 39e jaargang nummer 2 december 2009 25 over de leerjaren heen tot in de kleinste de mobiele leesplek vraagt net zoals de details van een lesvoorbereiding of een con leesplekken van stichting lezen om een crete activiteit in de klas vergt heel wat meer zorgzame opvolging onder supervisie van inzichten vaardigheden overleg en samen een meter of peter de spel van de leerkrachten het is een com meter peter is de persoon het is de bedoe plexe zoektocht waarbij de externe begelei met een bijzondere liefde ling dat kinderen der als een kritische vriend met de school voor lezen en boeken op en volwassenen mee stapt school die de werking elkaar in rond het initiatief stimu de leesplek toch is aan een laagdrempelige randvoor leert en opvolgt hij voert ontmoeten en waarde tegemoet gekomen name lijk het de communicatie met de elkaar stimuleren creeren van focus de leesplek vestigt de leraren het zorgteam de om te lezen aandacht op lezen en op het plezierige ervan directeur en buiten de voor kinderen en volwassenen aandacht school met bijvoorbeeld de plaatselijke bib creeert doelgerichtheid en gaat betrokken hij begeleidt het hele proces van de leesplek heid en inzet vooraf zo ontstaat een kleine op school en evalueert het met het team maar belangrijke stap naar een concreet met hem of haar houdt de rand taal bege beleid rond taal dat op zijn beurt past in het leider goed contact school en zorgbeleid vanuit een gedeelde visie met stichting lezen toetsstenen de leesplek is meer dan een verzameling stel je wil als directeur of als zorgcoordina boeken het is de bedoeling dat kinderen en tor bijvoorbeeld uitzoeken of het concept volwassenen elkaar in de leesplek ontmoe van de leesplek iets is voor jouw school of ten en elkaar stimuleren het zou kunnen aanslaan om met ver de leesplek om te lezen het leesple nieuwde moed het leesonderwijs op school vestigt de aan zier voor kinderen hun een boost te geven hoe begin je er aan dacht op lezen en ouders en leraren staat om de beginsituatie rond lezen en leesple op het plezierige centraal zier in kaart te brengen hebben de rand ervan voor taal begeleiders een vragenlijst2 ontwikkeld kinderen en in het rand taal project een leidraad om af te tasten hoe het leeskli volwassenen is communicatie en sa maat op school eruit ziet deze toetsstenen menwerking met ouders zijn gemakkelijk door de leerkrachten indivi belangrijk aan deze doel dueel in te vullen maar het is leuker om ze stelling kan door middel van de leesplek op in groepjes op een personeelsvergadering te een toffe manier worden gewerkt ver bespreken teltassen en andere methodieken om meer en beter met ouders te communiceren kun de toetsstenen zijn geen kwantitatieve sta nen eenvoudig aan de leesplek verbonden tistisch verantwoorde vragen maar vormen worden er kan een ouderwerking worden een bron van kwalitatieve gegevens over de opgezet waarbij ouders worden uitgenodigd betrokkenheid van de leerkrachten en de om mee voor de leesplek te zorgen en bij bereidheid om het leesonderwijs op een voorbeeld als voor leesouder mee te doen frisse manier aan te pakken de ingewonnen december 2009 nummer 2 39e jaargang 26 informatie kan op een waarderingsschaal van de ene of andere individuele leerkracht worden geplaatst van heel goed maar wel om fijnmazig af te toetsen wat de goed matig slecht met uitzichten zijn om als team aan de slag te dien verstande dat het niet de bedoeling is gaan met een leesplek om een oordeel te vellen over de leescultuur toetsstenen om een gesprek aan te gaan over leesbevordering en om de beginsituatie van een leesbeleid op school in kaart te brengen 1 is er op school een traditie in leespromotie voeren jullie een leesbe leid ja neen vertel eens 2 wordt er samengewerkt met de plaatselijke bib ja neen hoe vaak ga je in klassenverband naar de bib om boeken te ontlenen 3 welke van de volgende activiteiten werden op school al georganiseerd boekenproject boekenbeurs een schrijver illustrator uitnodigen voor leesdag verteldag poeziedag taaldag leesouders kinderjury andere 4 wordt er in alle klassen tijd gemaakt om voor te lezen waarom wel niet hoe vaak 1 2 3 4 5 keer per week per maand per trimester 5 wat gebeurt er in de klas met de boeken die de kinderen lezen 39e jaargang nummer 2 december 2009 27 6 heb je een eigen bibliotheek in de klas ja neen indien neen waarom niet 7 wie is de trekker organisator van activiteiten rond boeken en lezen op school hoe gaat hij zij tewerk 8 wat zijn jullie wensen i v m leesbevordering in de klas op school in de samenwerking met ouders 9 kan een kind iets kwijt over een boek of over zichzelf naar aanleiding van het boek maak je daar tijd voor 10 heeft de school nood aan specifieke vorming voor het team zo ja waar hadden jullie aan gedacht 11 hoe sta je tegenover prentenboeken 12 hoe sta je tegenover non fictieboeken in welke vakken zou je ze willen gebruiken 13 wat is jouw top 3 in de jeugdliteratuur op dit moment 14 wat is de top 3 van de kinderen in de klas 15 en last but not least lees je zelf graag hoe is dat gekomen vertel eens wie heeft je op het spoor gebracht welke boeken hebben jouw voor keur december 2009 nummer 2 39e jaargang 28 meter peter taak van een boekenjuf of een zorgcoordi nator stichting lezen pleit bij het opzetten van haar vaste leesplekken voor een meter of welke taken kunnen zoal aan deze persoon peter die de werking rond de leesplek worden toevertrouwd de werkgroep boe opvolgt en stimuleert het rand taal kenjuffen en meesters van stichting lezen begeleidingsteam doet dit ook er is iemand maakte een lijstje het gaat ruimer dan de nodig op school een witte raaf een bezige strikte verantwoordelijkheid voor de werking bij met een groot hart voor kinderen en voor van de leesplek maar geeft een goed beeld boeken die bereid is de werking op te vol van de werkzaamheden die komen kijken bij gen in sommige scholen hoort dit tot de een beleid rond leesbevordering op school taken van de juf of meester die de leesbevordering op school coordineert elementen uit een taal en leesbeleidsplan3 samenwerken met directie en collega s deelnemen aan het gok overleg in het kernteam meewerken aan het opstellen en uitvoeren van het taalbeleidsplan en het leesbeleid het teamoverleg rond leesbevordering voorbereiden en eventueel leiden het kan bijvoorbeeld gaan om een boekenpraatje van 5 minuten bij de start van elke personeelsvergadering informatie over leesbevordering en over de leesplek doorgeven aan col lega s activiteiten rond leesbevordering opzetten uitvoeren en evalueren met collega s collega s helpen bij de uitvoering van deze activiteiten het voorbeeld zijn voor een levende visie tonen dat je van boeken houdt en bereid zijn om je inzet te delen met anderen samenwerken met kinderen onderzoeken hoe leesplezier deel kan uitmaken van het leven en leren op school onderzoeken hoe de kinderen op school actief betrokken kunnen worden bij de leesplek informatie geven aan de leerlingen 39e jaargang nummer 2 december 2009 29 samenwerken met ouders ouderactiviteiten helpen bedenken stimuleren en opzetten informatie over leesbevordering geven aan de oudervereniging op ouder avonden samenwerken met externe partners contacten opstarten en onderhouden met de plaatselijke bibliotheek en andere externe partners uit de omgeving brede school en het ruimere werkveld deelnemen aan het schooloverstijgend overleg in de scholengroep de scholengemeenschap met de pedagogisch begeleider deelnemen aan netoverschrijdende uitwisseling en netwerking deelnemen aan school en netoverschrijdende vormingsactiviteiten over leesbevordering praktische taken opnemen zorg dragen voor de aanwezigheid van voldoende en goede boeken op school zorg dragen voor de mobiele leesplek een stimulerende rol opnemen bij het nadenken dromen over een vaste leesplek het schoolbudget voor leesbevordering beheren groeimap leraarskamer bewaard in het handbereik van alle leraren om zonder moeite gebruik bij de mobiele leesplek hoort een groei van te maken of iets in op te bergen map om de werking mee vorm te geven daarnaast kan er een digitale map bijvoor dat is een stevige ringmap met alle docu beeld op stick worden gezet 4 menten om met het initiatief van de mobiele leesplek van start te gaan de map bevat de filosofie achter de groeimap is geinspi informatie over het concept een intentie reerd op het beeld van een boom eerst is de verklaring met invulblad voor de school map nog dun maar met de inzet en de aan overzichtslijsten van de boeken per thema dacht van het team zal ze groeien ze zal en informatie over het verteltheatertje eva worden aangevuld met ideeen en materia luatiebladen werkdocumenten om stil te len kortom alle zaken die de werking rond staan bij het leesbeleid op school en om de leesplek ondersteunen ze kan groeien ideeen van en voor leraren te verzamelen tot het formaat dat het team zelf wenst en tips van de kinderen met stickers voor een geeft zo een beeld van de resultaten en van waarderingsschaal en bovendien inspirerend het leer en samenwerkingsproces misschien materiaal waarmee het persoonlijk leesple wil het team een leesclub voor kinderen zier een stevige boost kan krijgen de ring organiseren met de steun van voor leesou map wordt best op een zichtbare plek in de ders of denkt men aan het opzetten van ver december 2009 nummer 2 39e jaargang 30 ticale leerlijnen rond een leesportfolio voor overleg en communiceer met je collega s de kinderen misschien wil men werken aan praat erover met elkaar op personeelsverga een vaste leesplek in samenwerking met de deringen met de directeur in het zorgteam plaatselijke bib het hoort allemaal tot de het maakt niet uit wat je taak is op school mogelijkheden door alle info en verslagge als je maar met anderen communiceert en ving over de activiteiten in de groeimap te open kunt staan voor hetgeen zij te vertellen verzamelen ontstaat een gemeenschappelijk hebben doe een voorstel om op een onbe teamportfolio van de schoolwerking heel vangen manier naar leesbeleid te kijken boeiend om na enkele jaren op terug te kij vanuit leesplezier en boekpromotie op ken en te onderzoeken of nu de doelstellin schoolniveau vanuit een permanente aan gen die men nastreefde werden bereikt dacht voor taal op school en in de klas heel fijn om trots op de werking te kunnen overleg met het zorgteam om een perso zijn neelsvergadering te organiseren en de toets stenen met de collega s te bespreken onderzoek aan de hand van de informatie uit de toetsstenen of de collega s goesting aan de slag een leesplek hebben in een leesbeleid of ze er energie organiseren uit zouden kunnen halen en mee willen dro men vraag adviezen aan je pedagogisch je wilt op school met een leesplek starten begeleider zijn er voldoende randvoorwaar maar je maakt helaas geen deel uit van het den aanwezig om het initiatief van de rand taal begeleidingsproject dus niks leesplek te introduceren geen mooie kubussen en boeken geen rand taal begeleider die de werking onder yes aan de leesplek een mogelijke aanpak steunt wat zijn dan de mogelijkheden als er voldoende randvoorwaarden vervuld zijn om met een leesplek te starten kun je met het team nagaan waar je precies met de leesplek naartoe wilt wat je doelen zijn of ze overeenstemmen met hetgeen in dit concept staat beschre ven of dat er mogelijk andere doelstellingen worden nagestreefd omschrijf ze is ieder een mee stel een intentieverklaring op eventueel in samen werking met ouders en externe partners start met je eigen groeimap om het ini tiatief te onderbou wen 39e jaargang nummer 2 december 2009 31 onderzoek de praktische haalbaarheid van van bij de start luister naar wat ze willen een leesplek op school inbrengen misschien ontstaan er verras is er een plek wie kan er wijnkistjes fruit sende uitzichten voor een ouderwerking kistjes kortom dozen om als display te gebruiken beschilderen of op een originele manier omtoveren kan het oudercomite worden ingeschakeld kan er een steun om de plek te bereiken avond worden georganiseerd om aan cent jes te geraken voor een boekenpakket kan starten met een leesplek is niet moeilijk er een project bij canon cultuurcel worden herman de coninck schrijft het mooi je ingediend dit praktische luik kan gelijk moet niet alleen thuis opstappen om de oplopen met de ontwikkeling van een visie plek te bereiken maar ook uit manieren van rond de leesplek er zijn zeker collega s met kijken thuis opstappen durven in bewe praktische intelligentie die dit graag op zich ging komen en afstappen van misschien wat willen nemen hun inbreng is van essentieel ingesleten gewoontes durven vertrouwen belang op de expertise van anderen die ons verfris sen met hun kijk hulpbronnen ouders bij onderzoek de samenwerkingsmogelijkhe voorbeeld aanspreken durven dromen den met externen beginnen is er samenwerking met de plaatselijke bibliotheek mogelijk bijvoorbeeld door met dank aan het rand taal begelei dings gebruik te maken van boekenkoffers van de team en speciaal aan de leden van het mini bib zijn er andere partners zoals een lokaal team zonder hun inzet was het initiatief van integratiecentrum een buurtwerking of een de leesplek niet mogelijk geweest niemand centrum voor basiseducatie die graag met kan alles iedereen kan iets en samen kun de school willen meedenken betrek hen nen we veel hilde vandormael coordinator rand taal hilde vandormael g o be december 2009 nummer 2 39e jaargang 32 noten 1 meer weten over stichting lezen haar visie missie en projecten stichtinglezen be 2 deze vragenlijst kan gewoon worden overgenomen met bronvermelding 3 bron werkgroep boekenjuffen en meesters van stichting lezen schooljaar 2007 2008 4 er is een pdf bestand beschikbaar van de huidige inhoud van de groeimap meer info bij de auteur 39e jaargang nummer 2 december 2009