De moderne massamedia in de klas

de moderne massamedia in de klas tom sleeuwaert de twintigste eeuw zal de geschiedenis ingaan als de eeuw waarin tientallen nieuwe communicatiemiddelen en massamedia uitgevonden werden denken we maar aan internet de computer de fax de gsm geluidsdragers als de cd en de nu al verou derde audiocasse tte en bandopnemer de videorecorder en de klassiek geworden radio en televisie we leven momenteel immers in een grote mediawereld als er iets gebeurt in australie dan weten wij dat een halve seconde later ook een televisie toestel staat bij het merendeel van de vlamingen in de huiskamer als een extra stuk meubilair waaraan je moeiteloos enorm veel plezier kunt beleven we moeten ech ter de leerlingen laten aanvoelen dat deze altijd openstaande poort naar onze huis kamer zowel positieve als negatieve invloeden kan hebben we moeten ze met andere woorden k ri tisch leren staan tegenover de verschillende soorten media een vak mediakunde het spreekt voor zich dat de leraar mediakunde zelf een ruime kennis hee ft van e oudere leerlingen zijn er zich alle mogelijke media waarmee de leerlingen maar geleidelijk van bewust in hun dagelijks leven in contact komen hij geworden dat niet alles wat moet zich dus voortdurend bijscholen gedrukt staat noodzakelijk omdat de organisatie van een vak waar is de mogelijkheden om mediakunde niet vanzelfsprekend is voor een transfer te maken naar de veel scholen lijkt het me noodzakelijk om moderne mediawereld met bovenaan de zelf de touwtjes in handen te nemen en niet televisie als oppergod zijn echter nog langer te wachten op een ingrijpende veran onvoldoende ontwikkeld persoonlijk pleit ik dering op dit terrein van het onderwijs de dan ook voor een apart vak mediakunde taak van de medialeraar zal dus voorlopig waari n de leerlingen gedurende minstens best verdeeld worden onder de leraren van twee uur per week geconfronteerd worden de verschillende bestaande vakken het zijn met alles wat met de moderne media te echter vooral de leraren nede rlands die zich maken hee ft een korte technische maar voortdurend zullen moeten informeren over vooral efficiente introductie is bij ieder medi wat er reilt en zeilt in de mediawereld um noodzakelijk het kan echter niet de bedoeling zijn om enkel het gebruik van de diverse moderne massamedia te bespre ken de leerlingen zijn immers in een cultuur de benadering van de opgegroeid waarin het normaal is om mee moderne media te evolueren met de technische vooruit gang veel leerlingen kunnen eerder een videorecorder programmeren dan dat ze wanneer je als leraar nederlands aan kunnen lezen ze staan op technisch vlak mediakunde gaat doen moet je eerst stil vaak veel verder dan hun ouders staan bij de rol die de media zullen spelen in mt 27 jaargang nummer 3 jan feb 1998 je lessen om je doelstellingen voor het vak communicatieve s ituaties juiste vormen van nederlands te bereiken ik heb in wat volgt taalgebruik en denkwijzen kunnen toepas de oefeningen rond de moderne media sen en in taaluitingen van anderen deze geselecteerd volgens twee ruime criteria denkwijzen en vormen van taalgebruik kun nen interpreteren van belang daarbij is dat 1 mediaonderwijs als doel de leerlingen in dergelijke situaties hun ken er moeten nieuwe of aangepaste benade nis gevoelens en gedachten kunnen ver ringswijzen aangereikt worden zodat de kennen en ordenen en strategieen kunnen moderne media beter in het dagelijks leven hanteren die op het bereiken van het com van de leerlingen geintegreerd kunnen wor municatieve doel zijn afgestemd in beide den de leerlingen moeten inzien hoe de gevallen is het van belang dat leerlingen informatie van de moderne massamedia tot ieren reflecteren op taal en taalgebruik stand komt wat ze betekent en welke effec bonset e a 1992 p 13 14 ten ze heeft op de lezers luisteraars en kij kers bonset e a 1992 p 17 2 mediaonderwijs als middel een lessenreeks rond door de verschillende benaderingswijzen moeten de uiteenlopende doelstellingen van reclame op radio en televisie het leerplan nederlands op een nieuwe manier benaderd kunnen worden zowel reclame wordt door sommige cynici als de kennis vaardigheden als a tt itudes worden allesomvattende draaischijf van onze maat met behulp van mediaonderwijs aangereikt schappij aanzien in het reclamewereldje wordt een harde concurrentiestrijd geleverd met dit artikel wil ik vooral aantonen dat de waarbij er miljarden besteed worden om het verschillende onderdelen van het leerplan ene product net iets beter voor te stellen perfect behandeld kunnen worden in dan het andere de reclame bepaa lt ook mediaonderwijs als rode draad heb ik voor een groot stuk het uitzicht van onze nederlands in de basisvorming van bonset maatschappij vooral jonge kinderen laten e a 1992 genomen in dit nieuwe type zich nogal eens leiden door wat door de didactiekboek wordt een ruime algemene reclamejongens als populair wordt aange doelstelling gegeven voor het vak prezen de taak van de medialeraar bestaat nederlands erin de verschillende reclametechnieken op een aangename manier aan de leerlingen met het oog op hun maatschappelijk func voor te stellen zodat ze beter gewapend tioneren persoonlijke ontwikkeling en voor zijn tegen deze geldmachine bereiding op studie en beroep is het onder wijs in de nederlandse taal erop gericht te reclamejongens proberen immers op iede bevorderen dat leerlingen in staat en bereid re mogelijke legale manier het publiek te zijn taal zowel productief als receptief in beinvloeden om een bepaald product te mondelinge en schriftelijke vorm te gebrui kopen dat wil niet zeggen dat er op een ken om dat te kunnen moeten de leerlin expliciete manier druk uitgeoefend zal wor gen enerzijds de waarde van taal voor hun den op de ontvanger de meeste reclame cognitieve en affectieve ontwikkeling in haar makers proberen een bepaald product verschillende functies kunnen ervaren en zoveel mogelijk onder de aandacht van het moeten ze de mogelijkheden ervan in publiek te brengen zonder dat de gewone manieren van praten luisteren schrijven en man er erg in heeft een product komt in de lezen voor hun ontwikkeling leren gebrui aandacht wanneer er bepaalde diepere ken anderzijds moeten de leerlingen in gevoelens van de ontvangers geprikkeld jan feb 1998 nummer 3 27 jaargang mit worden hetzelfde bereikt de reclamewereld inzichtelijk wil benaderen de kennisfactor is ook door suggestieve teksten of foto s door niet volledig uitgeschakeld maar komt toch verrassende voorstellingswijzen door allerlei minder aan bod ten opzichte van de gerich belo ftes te doen aan het publiek en zelfs te ervaring en de praktische uitwerking het door irritatie kan een product nog meer is evenwel mogelijk om vanuit de bespre aandacht krijgen king van de reclame andere onderwerpen aan te snijden zo is het logisch dat er inge in ons onderwijs wordt er slechts beperkt gaan wordt op enkele stijlfiguren bij de ingespeeld op alles wat met reclame te bespreking van de reclametechnieken maken heeft lees er de meeste schoolboe ken nederlands maar eens op na je zal vooral mooie lespakketten vinden over een leuke inleiding reclame in kranten en tijdschri ften d it soort reclamelessen is vrij gemakkelijk op te bou het is bij dit soort onderwerpen noodzakelijk wen en is even eenvoudig in de evaluatie dat de leerlingen van in het begin mee zijn de televisiereclame komt bijna nooit aan met het onderwerp dat aangesneden wordt bod en de radioreclame wordt zelfs volledig een boeiende maar vooral prettige inleiding in het hoekje geduwd toch worden onze van het onderwerp is dan ook noodzakelijk leerlingen het meest via deze twee massa reik de leerlingen daarom enkele bouwste media met reclame geconfronteerd ik pleit nen aan waarmee ze zelf al een eind in de er echter niet voor om de vergaarde kennis gewenste richting kunnen geraken de en inzichten met betrekking tot advertenties nadruk ligt evenwel op de ondervindingen en affichecampagnes volledig overboord te en veel minder op de kennis gooien het is altijd interessant om ze te integreren in het lessenpakket rond radio laat enkele leerlingen eerst een klein toneel en televiereclame en vooral de gelijkenissen tje opvoeren voor de klas na een korte voor en de verschillen en de voor en de nadelen bereidingsronde ze beelden uit wat ze van reclame in kranten en tijdschri ften met gewoonlijk zelf doen wanneer er een pro de meer moderne massamedia na te gaan gramma onderbroken wordt door reclame er mag tijdens het toneeltje echter niet in de reclamelessen is het noodzakelijk dat gesproken worden hun lichamelijke de leerlingen z elf werkmateriaal adverten expressie moet boekdelen spreken ties radioreclamespotjes discussiestof achteraf evalueer je samen met de mede voorbeelden enz aanreiken om de theo ri e leerlingen niet alleen hun prestaties als in praktijk toe te passen en zo te komen tot acteur of actrice maar ook de algemene het ontwikkelen van verschillende vaardighe indruk die je als kijker krijgt van de reactie den in het onderstaande voorbeeld heb ik op reclameboodschappen getracht een mogelijk lessenpakket rond radio en televisiereclame te ontwikkelen dat de leerlingen bekijken of beluisteren vervol steunt op geintegreerd vaardigheidsonder gens zeer aandachtig een reclameblokje wijs en de leerlingen van een tweede graad kies een blokje met bijvoorbeeld vijf spotjes aso brengt tot een kritische houding ten gedurende twee a drie minuten moeten ze opzichte van diverse vormen van reclame hun aandacht op het scherm houden of bovendien is de onderstaande tekst het geri cht luisteren naar de radiospotjes resu ltaat van de inzichten na verscheidene achteraf vraag je voor welke vijf producten evaluaties van soortgelijke reclamelessen er in het blokje reclame werd gemaakt wanneer je deze vraag stelt aan een leer het zal al snel duidelijk worden dat het vol ling zal die meestal geen volledig antwoord gende lessenpakket de leerlingen vooral kunnen geven vooral de leukste of 27e jaargang nummer 3 jan feb 1998 vervelendste spotjes worden immers ont als laatste experiment scandeer je zelf enke houden na deze proef deel je enkele bla le reclameslogans maar laat je opzettelijk de den uit waarop de tarieven staan die adver naam van het product weg de leerlingen teerders moeten betalen om bijvoorbeeld vullen de juiste naam in op die manier kom een spotje tijdens wittekerke te laten spe je tot het inzicht dat hoewel we meestal len deze cijfers dansen ongetwijfeld voor weinig aandacht hebben voor reclame de de ogen van de leerlingen je kan op deze meeste producten toch hun weg naar ons manier nagaan of reclame wel zin heeft geheugen gevonden hebben en er nu voor tijdens dit experiment moesten de leerlin een onbepaalde tijd in vastzi tten gen immers geconcentreerd reclamebood schappen waarnemen in de realiteit richt de ontvanger zich echter veel minder gein teresseerd naar de reclameboodschap je vindt het vandaag bij hugo van praag quick zo n smaak laatje nooit meer los doe het zelvers doen het met gamma gamma axion de jongerenservice van het gemeentekrediet leo leo iedereen komt als je leo roept mijn huis is waar mijn stella staat enkele affiches op de radio en op de televisie belangrijke reclametechnieken meestal investeren producenten in korte maar enorm dure reclamecampagnes die met behulp van enkele goed geselecteerde op hetzelfde moment via alle mogelijke radio en televisiereclames is het mogelijk om media de consument bereiken zodat die er de belangrijkste algemene reclametechnie niet meer aan kan ontsnappen in een ken duidelijk over te brengen je kan de leer nabespreking wordt nagegaan of de gelijke lingen ook zelf door praktische oefeningen nissen en verschillen een bewuste keuze achter de technieken laten komen in beide zouden zijn of een noodzakelijk kwaad 4 gevallen is het zeer belang rijk de verschillen de media te vergelijken op het vlak van de je kan de leerlingen ook laten brainstormen mogelijkheden eigen aan elk medium om over deze gelijkenissen en verschillen door producten zo aantrekkelijk mogelijk voor te ze een tabel te laten maken waarin de ver stellen een radiospotje kan bijvoorbeeld schillende technieken naar voren komen geen gebruik maken van beelden hoe samen met het medium dat er gebruik van slaagt men er dan in om een bepaalde sfeer kan maken als instap lijkt het me logisch te creeren rond een product om de leerlingen zelf de reclametechnieken te laten zoeken en ze dus niet onmiddellijk een goede oefening is dan ook het vergelij te confronteren met een tabel waarvan de ken van een reclamecampagne van hetzelf eerste kolom al volledig is ingevuld op die de product of merk in advertenties op manier moeten ze zelf nadenken over hoe je jan feb 1998 nummer 3 278 jaargang een product aangenaam kan voorstellen en visueel materiaal ingegaan wordt op enkele herkenbaar kan maken het spreekt voor of alle technieken zich dat er met behulp van concreet audio affiche en reclametechniek radio televisie advertentie kleurgebruik x x geluidsfragmenten x x muziek x x stijlfiguren x x x slogans x x x bekende vlamingen x x x grappige verhaaltjes x x x stereotiepe modellen x x x enz ook uit de tabel kunnen er conclusies dezelfde werkwijze wordt gebruikt voor getrokken worden zo valt het onmiddellijk geluiden daarna worden beeld en geluid op dat de televisie als audiovisueel medium samengevoegd de leraar projecteert een gebruik kan maken van alle reclametechnie kleur en zet er een muziekje bij de leerlin ken en daarom ook een zeer sterk reclame gen noemen enkele producten op die in een medium is verder uitgewerkt stadium bij deze kleur en deze muzi ek zouden kunnen horen laat de leerlingen zelf ervaren welk effect het kleurgebruik en het gebruik van verschil lende soorten muziek hee ft door verschei consumeren consumeren en nog dene korte experimen tjes neem bijvoor eens consumeren beeld enkele kleuren op een videoband op dit doe je door met een videocamera vooraf als we de reclamemakers mogen geloven is enkele gekleurde bladen te filmen geduren hun product steeds het beste het lekkerste de ongeveer een minuut verduister het het stevigste het o ri gineelste enz toch klaslokaal en laat het te levisiescherm de hebben ze allemaal deze lfde bedoeling de klas beschijnen de leerlingen geven aan consument zijn naam waar te laten maken welk gevoel iedere kleur overbrengt de door hem te laten consumeren consume leraar somt bij elke kleur enkele bestaande ren en nog eens consumeren hierbij maken producten of merken op en vraagt of ze ze gebruik van d rie algemene reclameprinci passen bij de kleur hij laat van elke kleur pes die stuk voor stuk de consument zand ook een voorbeeld van een advertentie of in de ogen strooien een reclamefilmpje zi en 27 jaargang nummer 3 jan feb 1998 1 ze creeren een positief imago rond het zon idyllisch binnenschijnt terwijl de andere product al leen mooie mannen en vrouwen in een donkere sombere vuile keuken haar die succesvol zijn in het beroepsleven en oude versleten po tten staat af te schrob onder vrienden passeren de revue ze ben lachen voortdurend en zijn nooit depressief oudere mensen zijn allemaal vrolijke nonkel opnieuw kan je de leerlingen confronteren bob figuren op gevorderde lee ftijd en voe met enkele goedgekozen spotjes maar de len zich jonger dan ooit tevoren want ze praktische ervaring is minstens zo verras gebruiken natuurlijk allemaal dat ene pro send om de drie reclameprincipes aan te duct dat zo verschillend is van alle andere brengen laat ze bijvoorbeeld met de inzichten van de reclametechnieken kleur 2 de consument kan moeilijk een keuze muziek enz in het achterhoofd zelf eens maken dat weten de producenten ook twee producten met elkaar vergelijken in om de kopers naar het product te lokken een dramatische werkvorm dit toneeltje zijn dan ook alle middelen goed een voor vraagt wel wat voorbereiding verdeel de beeld het volstaat niet meer dat een huis klas eerst in groepjes van maximum vijf leer moeder voor een camera getuigt dat een lingen die vooraf brainstormen over de bepaald wasmiddel zeer goed is de mees mogelijkheden van de vergelijking op zoek te consumenten bese ffen stilaan dat alles gaan naar een product dat vergeleken moet opgezet spel kan zijn daarom ging men op worden een p ri mitief scenario uitschrijvens zoek naar goede alternatieven een huis en elk twee leerlingen kiezen die het beste moeder wordt onverwacht overvallen aan van zichzelf gaan geven voor de klas de voordeur met een cameraploeg en beantwoordt onvoorbereid vragen over het omdat de meeste leerlingen dit soort oefe product of men laat een specialist lees ningen interessant en prett ig vinden moet je acteur in labojas achter een computer ze de mogelijkheid geven om alles goed plaatsnemen en reclame maken voor het voor te bereiden geef ze daarom voldoen product maar het kan nog gekker de tijd help ze waar nodig tijdens de voor tegenwoordig zijn er zelfs spotjes te zien bereiding en de praktisphe uitvoe ri ng en waarin twee mensen een laken inspringe n zorg voor al de media waarvan ze gebruik en daar ondervinden dat het hardnekkige willen maken omdat ze misschien niet alle vuil niet weg is en dit allemaal om aan te benodigdheden kleding pruiken kleuren tonen dat een wasmiddel wi tter wast dan muziek voorwerpen enz bij zich hebben een ander de tweede reclametechniek is tijdens de voorbereiding stel je de uitvoe dus het unieke voordeel van het product ring uit tot het begin van de volgende les wordt serieus in de verf gezet tijdens het tonee ltje letten de medeleerlin 3 een derde principe dat gebaseerd is op gen op de technieken waarvan de acteurs de idee ik heb het zelf gezien dit product is of actrices gebruik maakten beoordelen ze dus beter is dat van de vergelijking toch ook de expressieve prestaties van de spe zien de meeste mensen de speeldoos van iers en geven ze achteraf commentaar de reclamemakers niet waaruit ze eindeloos besteed ook veel aandacht aan de originali kunnen pu tten om een product te bevoor teit wanneer de resultaten van dit soort delen hoe vaak zien we niet de volgende expressie oefeningen goed zijn kun je ze situatie op onze beeldbuis twee dames of natuurlijk altijd laten meetellen voor monde heren gescheiden door een lijn in het mid linge taalvaardigheid den van het scherm die de afwas doen de persoon met het beste product staat in een prachtige nieuwe kleu ri ge keuken waar de jan feb 1998 nummer 3 27 jaargang 1c scenario s zonder geheimen leven krijgt in het filmpje en dat allemaal om het profiel van het product en de gemiddel vooraleer reclamemensen aan de productie de gebruiker ervan zo optimaal mogelijk in van een radio of televisiespotje beginnen de verf te zetten maken ze een uitgebreid scenario zulke ontwerpen zijn zeer gespecialiseerd en vaak onze leerlingen zijn geen reclamemensen ook enorm uitgebreid alle bewegingen van van beroep daarom mogen we van hen een reclamefilmpje zijn vooraf stuk voor stuk ook geen te gespecialiseerd scenario ver vastgelegd de muziek en achtergrondgelui wachten toch is het zinvol ze kennis te den liggen maanden op voorhand vast de laten maken met een scenario voor ze zelf cameramensen weten perfect waar hun aan de slag gaan de leraar laat eerst een camera moet staan en iedereen weet pre bestaand radiospotje beluisteren achteraf cies hoelang elke shot mag duren er wor stek hij geacht vragen over de elementen den specialisten aangeworven voor de keu die in het scenario moeten komen om zo ze van de kleding de sieraden en de samen met de leerlingen een eenvoudig make up verschillende screentests bepa scenario op te stellen len welke gelukkige sollicitant de rol van zijn voorbeeldscenario tekst geluiden muziek onweer wil je deze winter op de exotische toer dan kan je met intercomfort voor nog zuiderse geen 20 000 frank naar sri lanka isla bas muziek margherita of kenia golvend geluid ga je skien dan biedt ski world u onvergetelijke skivakanties met vlaamse swingend monitoren in alle topstations sportief alsook de nieuwe mini en midweek muziekje skiformule naar het eigen clubhotel in leminiere intercomfort en ski world je vindt hen beide op het ski adventure salon in het bouwcentrum in antwerpen op 6 7 en 8 oktober we 27 jaargang nummer 3 jan feb 1998 nu de leerlingen aandacht geschonken belangrijkste voor de producent is dat de hebben aan de opbouw van het scenario consument weet dat zijn product of merk moeten ze natuurlijk stilstaan bij de inhoud bestaat de leraar laat daarom twee recla de tekst van bovenstaand scenario bevat mespotjes voor eenzelfde product horen vrij veel informatie in veel radiospotjes ver bijvoorbeeld een spotje van twee verschil mijdt men echter een overdaad aan nieuwe lende automerken die op hetzelfde moment gegevens omdat men weet dat de luiste dezelfde verkoopsvoorwaarden hanteren raar niet alles zal kunnen onthouden het volvo en renault niet eenvoudig om de prestaties van de volvo 850 gti nog te verbeteren zijn tur bodiesel met directe injectie biedt nu al het perfecte evenwicht tussen kracht zuinig heid en rijplezier en toch voegt de volvo 850 gil een uitzonderlijke prestatie toe je krijgt de turbodiesel voor de prijs van de benzine zo bespaar je 112 000 frank voice over de volvo 850 turbodiesel voor de prijs van de benzine 2 5 aangeboden door je volvo verdeler van 2 tot 28 september zoon waarom hebben we geen diesel papa vader omdat die duurder is in aankoop ventje zoon waarom is die duurder in aankoop vader omdat dat goedkoper is in t verbruik manneke zoon waarom is hij goedkoper als hij duurder is vader zeg ventje maakt eens uw huiswerk zoon waarom moet ik mijn huiswerk maken vader om te slagen op school en later veel werk te vinden zoon waarom moet ik werk vinden vader om geld te verdienen he ventje zoon waarom moet ik later geld verdienen vader om een diesel te kopen is t zo goed voice over bij renault bieden wij u de dieselversie tegen de prijs van de ben zine dit kan u alleen maar energie besparen tijdens de opendeur dagen tot 23 september zoon waarom zijn de deuren open papa de leerlingen zetten vervolgens in twee kolommen enkele kenmerken tegenover elkaar en trekken conclusies jan feb 1998 nummer 3 27 jaargang kenmerken volco renault informatie de volvo 850 gil bereikt een gewone diesel is duur topprestaties der in aankoop dan een ben zijn turbodiesel met directe zine injectie biedt het perfecte renault biedt de dieselver evenwicht tussen kracht sie tegen de prijs van de zuinigheid en rijplezier benzine aan je kan de turbodiesel kopen deze voorwaarden krijg je voor de prijs van de benzine tijdens de opendeurdagen je bespaart zo 112 000 tot 23 september frank deze voorwaarden krijg je bij een volvo verdeler van 2 tot 28 september sfeer het spotje is niet bedoeld om te het spotje wil zowel amuseren de adverteerder wil informeren als amuseren duidelijk alleen informeren muziek onbekende geen achtergrondmuziek taalgebruik standaardtaal standaardtaal met af en toe dialectische uitgangen maar geen echt dialect het grote verschil tussen de twee spotjes is de meeste informatie dat het meest doel de sfeer die een stempel drukt op de bood treffend is schap het ene spotje wil duidelijk informe ren terwijl het andere zowel informatief als je kan ook op een andere manier tot ontspannend uit de hoek wil komen dezelfde inzichten komen geef de leerlin waarschijnlijk blijft de reclame van renau lt gen bijvoorbeeld een kort lijstje met verschil beter bij omdat hij de mensen aanspreekt lende artikelen ze moeten bij elk artikel de situatie is zeer herkenbaar en het opschrijven wat echt belang rijk om weten is gesprekje tussen vader en zoon is nog leuk over het product een voorbeeld ook het is dus niet steeds het spotje met it 27 jaargang nummer 3 jan feb 1998 de pearle winkels in belgie aantal winkels hoe zijn ze verspreid zijn de monturen glazen er goedkoper dan elders openingsuren van de winkels wordt een reparatie ter plekke uitgevoerd hoelang moetje wachten op een bril in reparatie hoe groot is de keuze van monturen enz daarna wordt het reclamespotje van het volgens na of hun voorspellingen zijn uitge product beluisterd de leerl ingen gaan ver komen9 en trekken conclusies welkom beste luisteraars in ons programma het is nu twee minuten na acht en d even stilte nee het is twee twee na zeven vier na zeven nee jongens ik zie dat niet van hier gesnik voice over ook een bril nodig gezongen pearle pearle voice over bij pearle vision heb je je nieuwe bril bijna altijd binnen het uur gezongen je voeltje goed je voeltje goed met een pearle bril op je snoet met al deze inzichten en vaardigheden als welke doelgroep wil of moet ik bereiken bagage gaan de leerlingen ze lf aan de slag met het spotje ze krijgen de opdracht om voor de klas een hoe moet mijn radiospotje dan uitge tot in de puntjes voorbereide radiocommer werkt worden speels informerend cial naar voren te brengen ze mogen hierbij irriterend muzikaal enz gebruik maken van alle mogelijke auditieve van welk medium zal ik daarvoor media de leerlingen schrijven wel eerst een gebruik maken en moet ik mijn spotje uitgewerkt scena rio dat het resultaat is van aanpassen aan de keuze van dat spe een zorgvuldig ove rleg binnen de groep cifieke massamedium bv radiorecla de klas wordt verdeeld in groepjes van mini me voor het tijdsch rift flair zal je zelden mum drie en maximum vijf lee rlingen die elk horen op studio brussel een spotje voor een ander product met een enz andere doelgroep uitwerken elk groepje mag zelf een product en doelgroep kiezen eventueel reik je ze enkele mogelijkheden deze stap is essentieel in de productie van aan 10 de reclameboodschap als je je doelgroep niet kent weet je ook niet hoe je je product vooraf is het zinvol stil te staan bij de vol aan de man moet brengen besteed bij de gende vragen praktische uitwerking dus veel aandacht aan deze vragen jan feb 1998 nummer 3 27 jaargang lift na deze eerste fase in de uitwerking volgt de leerlingen die anders tijdens een een korte schrijfopdracht waarbij ieder lid luisteroefening passief in de klas zi tten van elk groepje voor zichzelf een mogelijk krijgen nu een concrete opdracht scenario uitwerkt laat de leerlingen reke ze leren gericht luisteren naar andere ning houden met het feit dat iedere leerling mensen en komen zo tot inzichten in van het groepje bij de uitvoering van het verband met hun eigen taalgebruik spotje voor de klas een taak moet hebben ze werken deze evaluatiebladen zo iedereen moet dus bij het schrijven van de goed mogelijk uit en zorgen er ook scenario s ieder groepslid een rol geven steeds voor dat ze elk element kunnen maximum twee leerlingen per groepje verantwoorden omdat de leraar deze mogen instaan voor de muziek en de evaluatiebladen en de commentaren geluidseffecten tijdens de dramatische van de lee rl ingen op de spreker klassi werkvorm kaal zal beoordelen de spreker weet dat hij door iedereen nadat iedere leerling zijn scenario heeft gevolgd wordt en zal zo meer op zijn voorgesteld binnen de groep liefst in het taalgebruik le tten tijdens de spreekoe bijzijn van de leraar wordt een sneuveltekst fening gekozen die eventueel in een lichtjes aan de leerlingen kunnen niet al leen het gepaste versie uitgewerkt zal worden door taal gebruik maar ook de presentatie de hele groep het is belangrijk dat de leer stijl de inhoud de originaliteit de lingen leren overleggen leren luisteren naar opbouw enz bespreken zodat ze een de argumenten van medeleerlingen aanvul gefundeerder oordeel kunnen vellen lingen leren maken eigen voorstellen naar over mondelinge gesprekssituaties voor durven schuiven maar evenzeer voor stellen en ideeen van andere leerlingen kri in de nabespreking moet vooral het luister tisch durven bekijken en zelfs verwerpen publiek aan het woord zijn het moet probe ren om de verschillende gebruikte reclame in een vierde stadium worden de meer technieken en principes aan te stippen en praktische zaken geregeld wie zal welke rol beoordeelt op een gefundeerde en verant spelen wie zorgt voor de muziek enz woorde manier de opdracht met behulp zorg ervoor dat de leerlingen voor ze de van de eigen notities of de beoordelingsbla dramatische werkvorm uitvoeren minstens den een keer de mogelijkheid kregen om hun spotje in te oefenen om de televisie als meest bevoordeelde reclamemedium te leren kennen wordt het bij de uitvoe ri ng is het aangewezen om een radiospotje daarna herwerkt tot een recla extra cassettespeler te voorzien die het stuk mefilmpje de leerlingen moeten proberen opneemt zodat achteraf bepa alde fragmen om televisiereclame te maken die zeer sterk ten opnieuw beluisterd en geevalueerd kun aanleunt bij het radiospotje zodat de verge nen worden de andere lee rl ingen mogen lijking gemakkelijk gemaakt kan worden ze zich immers niet gewoon op een ontspan zullen ongetwijfeld ervaren dat er verschil nende manier receptief opstellen zij moe lende extra mogelijkheden zijn om een idee ten samen met de leraar de opdracht of een boodschap beter uit te werken op de beoordelen je kan ze hiervoor speci al e televisie anderzijds zullen ze tot de conclu beoordelingsbladen geven het werken met sie komen dat het maken van een televisie evaluatiebladen die door de lee rl ingen inge spotje geen sinecure is de timing wordt bij vuld moeten worden tijdens een spreekoe voorbeeld plots veel belangrijker het decor fening lezing dramatische werkvorm enz verdient zeer veel aandacht en de typecas biedt een groot aantal voordelen ting geeft de commercial meer inhoud mic 27e jaargang nummer 3 jan feb 1998 mede omwille van het feit dat er veel aan indruk maakt 12 dit soort praktische oefenin dacht besteed moet worden aan het decor gen zijn dus leerrijk en aangenaam de kleding en de afwisseling van de ver schillende shots in een ander decor is het noodzakelijk dat de leerlingen de opnames de montage en de eindregie buiten de tot slot school uitvoeren meestal is er hiervoor ook geen materiaal beschikbaar in de klas geef de leerlingen wel de mogelijkheid om het met een levensecht maar niet noodzakelijk scenario en de praktische afspraken in de puur vakspecifiek onderwerp als de reclame klas te maken ze zullen echter op een vrij kun je dus verschillende wegen bewande moment moeten samenkomen om de theo len wetende dat de reclame slechts een rie in de praktijk om te zetten het gebruik klein deeltje uitmaakt van het totale massa van videocamera s en recorders is zo inge mediapakket dat we de leerlingen kunnen burgerd dat de productie geen noemens aanreiken lijkt het me logisch dat wij lera waardige problemen inhoudt ren nederlands deze ingeslagen weg ver derzetten en alle z ijwegen met de eventu de resu ltaten opgenomen op een goede ele hindernissen l eren ontdekken vi deoband worden enkele lessen later in klasverband besproken en geevalueerd de wie meer lesideeen lespakketten of prakti filmpjes zijn meestal zeer grappig en zijn sche hulpmidd elen adverten ties radio en gericht op het gebruiken van zoveel moge televisiespotjes enz rond andere media wil lijk reclametechnieken en principes waar bekomen kan steeds contact met mij door het geheel vaak een parodierende opnemen tom sleeuwaert heideweg 84 2980 halle zoersel bibliografie bonset h m de boer t ekens nederlands in de basisvorming een praktische didactiek muiderberg coutinho 1992 jan feb 1998 nummer 3 27 jaargang wc noten 1 deze lesideeen verschijnen in een aangepaste en meer uitgewerkte vorm in nv nederlands uitgegeven door wolters plantyn 2 hierbij kan verwezen worden naar de verhitte discussies tussen vlaams blok aan hangers en leona detiege over de schokkende affiches van benetton door de felle polemiek bracht het vlaams blok de reclamecampagnes nog meer in de schijnwerpers zodat het protest tegen de affiches eigenlijk het omgekeerde effect had iedereen werd er nu mee geconfronteerd 3 sommige leerlingen gaan naar het toilet anderen gaan een zak chips halen of kij ken verveeld in het programmaboekje ook het zapgedrag treedt regelmatig op 4 een overbekend kenwijsje van een product dat je op de radio en de televisie kan uitzenden is niet bruikbaar in de affiche en advertentiecampagne 5 elk van deze technieken kan uitgediept worden tot in het oneindige een nog beperkte benadering kleurgebruik koude warme zachte donkere stoere mysterieuze kleuren geluidsfragmenten en muziek een promotiespotje voor een actiefilm heeft andere muziek dan die van een reclame voor luiers stijlfiguren rijm alliteratie woordherhaling comparatieven superlatieven metaforen personificaties hyperbolen klanknabootsingen toespelingen enz slogans zie boven bekende vlamingen verhogen de herkenbaarheid want als de bv of het pro gramma populair is is of wordt het product dat ongetwijfeld oo k grappige verhaaltjes de meest originele reclames zijn meestal ook de grappig ste ze zijn een lust voor oog en oor en je hoopt als consument dat ze nog eens uitgezonden worden stereotiepe modellen verhogen ook de herkenbaarheid de schijnwerkelijkheid van soaps en andere televisieseries wordt even vaak misbruikt in reclame boodschappen 6 in een later stadium moeten de leerlingen zelf kennismaken met mogelijke scena rio s voor reclamespotjes en moeten ze soortgelijke teksten uitwerken voorlopig moeten ze enkel aangeven wat ze zullen gebruiken om het ene product beter voor te stellen dan het andere en hoe het beeldkader ingevuld moet worden het is bij deze oefening immers nog niet zo dat er een tekst naar voren gebracht wordt door de spelers of een onbekende voice over 7 het zelfstandig laten uitwerken van reclameboodschappen verhoogt ongetwijfeld het inzicht van de leerlingen in de reclametechnieken en p rincipes sommige lera ren verwerpen deze manier van werken omdat ze vinden dat we van onze leerlin gen geen reclamejongens moeten maken toch is deze strategie niet nieuw vroeger verwierp men ook het al schrijvend aanleren van de technieken die de n 27e jaargang nummer 3 jan feb 1998 dichter gebruikt om een gedicht te schrijven om zo een beter beeld te krijgen van de poezie terwijl vandaag de dag bijna niemand deze manier van aanbrengen aan valt 8 de leerlingen kunnen ook onderzoeken hoe ze de radiospotjes nog doeltreffender herkenbaarder grappiger informatiever enz zouden kunnen maken intens over leg waarbij ideeen gefundeerd worden voorgesteld kritisch beoordeeld en even tueel aangepast of verworpen is noodzakelijk 9 in het gekozen voorbeeld vemeem je bijvoorbeeld alleen datje je bril al na een uur hebt 10 voor ze aan de uitwerking van hun opdracht beginnen bepalen de leerlingen eerst een sterk omlijnde doelgroep mogelijk extreem geprofileerde do elgroepen zijn 80 plussers voetbalfans bakkers kleuters postzegelverzamelaars duivenmelkers enz 11 in een andere schrijfopdracht kan je de leerlingen zelf een product opdragen waar van een reclamespotje op een bepaald radiostation te beluisteren is de werkwijze is identiek aan de vorige maar biedt bij de nabespreking het voorde el dat je de echte spotjes van de radio kan vergelijken met wat de leerlingen ervan maakten tijdens de evaluatie moeten ze ook aangeven w elke technieken de profession ele reclamejongens gebruikten 12 de leerlingen kunnen in een toneeltje ook een herwerkt reclamespotje naar voren brengen enkele mogelijke veranderingen mannenstem veranderen in vrouwenstem voor maandverbanden babyartike len enz verhaal omgekeerd vertellen bv witte was wordt opnieuw vuig het product veranderen bv een wasmiddel wordt een boormachine muziek en licht veranderen waardoor het genre verandert bv dolkomisch tragedie western soap enz jan feb 1998 nummer 3 27e jaargang ws