De ontdekking van de Boekenbaai. Boekpromotie in de praktijk.

de ontdekking van de boekenbaai boekpromotie in de praktijk joeri brands wat vooraf ging in mijn lagereschooltijd stond ik niet echt stil bij het lezen dat kon wel tof zijn en ik deed het ook wel redelijk vaak maar het was bijvoorbeeld geen hobby van mij totdat ik in het zesde leerjaar terechtkwam juffrouw mia las elk vrij moment voor uit een boek de hele klas hing aan haar lippen en smeekte voor de volgende blad zijde we vonden het best wel raar dat er aan ons nog werd voorgelezen maar we stelden ons daar voor de rest geen vragen bij en langzaam maar zeker kwam lezen in mijn hobbylijstje voor n mijn middelbare periode was lourdes jeanne d arc of riet jeurissen ik te vergelijken met de legen bijvoorbeeld want zij rekende in een mum darische hond van pavlov althans van tijd af met al die jaren van pavloviaanse toch op het gebied van literatuur de conditionering haar wondermiddel was eerste jaren doorworstelde ik braaf de voorlezen niet lang na mijn eerste school opgegeven werken maar hield er toch hier dag als aspirant onderwijzer begon ik kin en daar een rilling aan over bij sommige der en jeugdboeken te verslinden en bij boeken beperkte die rilling zich nog tot mijn mijn eerste stapjes in de klas tijdens mijn tenen maar las ik zeg maar de vlaamsche stages liet ik kinderen zien dat lezen echt primitieven schoot die rilling vrolijk in mijn wel leuk kan zijn twee jaar en een berg kin keel na een aantal jaren van datzelfde mid derboeken later was mijn lees en boeken delbaar kreeg ik al visioenen bij het horen plezier compleet en besloot ik een eindwerk van de literatuurlijst met die lijst onder de te schrijven over leesbevordering in de klas arm recycleerden we vrienden en anciens ik werkte een twintigtal creatieve projecten en wat knip en plakwerk later huppelden uit om met kinderboeken te werken we zwanger van een boekbespreking de allemaal met hetzelfde doel kinderen voor klas in en vanaf het vierde middelbaar las ik het boek te winnen geen enkel boek en had toch nog goede cij fers de liefde voor het boek was tiens bestond dat toen nog en nu voor echt en toch een eindwerk over sinds 1998 geef ik les aan de vierde klas in genk mijn praktijkervaring is wel niet zo leesbevordering groot maar al die tijd sta in hetzelfde leer jaar en dat geeft mij wel de mogelijkheid een gemotiveerde vrouw kan wonderen mijn methode kritisch te bekijken en bij te verrichten kijk maar bernadette van schaven nov dec 2000 nummer 2 30 e jaargangwari boekplezier en leesplezier de leesomgeving luk van den steen 1994 maakt een na twee maanden zijn de kinderen klaar onderscheid tussen boekplezier en leesple voor de volgende etappe leesplezier dat zier met boekplezier bedoelt hij genieten betekent natuurlijk niet dat we het boekple van boeken in het algemeen plezier in het zier weer kunnen ver echt zelf lezen noemt hij leesplezier die geten vooraleer ik opdeling gebruik ik zelf ook bij mijn leerlin enkele projecten be je moet als vol gen is dat boekplezier niet vanzelfsprekend schrijf wil ik nog een wassene zorgen zij komen vooral uit de lagere sociale klasse heilige ten tonele voe voor een voldoen waar het boekenaanbod vaak klein is ren aidan chambers de groot aanbod sommigen van hen spreken thuis een ande hij liet in 1995 het boek waaruit kinderen re taal veel kinderen voelen faalangst en de leesomgeving op hun boeken kun prestatiedruk als ze moeten lezen ze heb de mensheid los hierin nen selecteren ben niet van boeken leren genieten omdat vertelt hij hoe je lezen in de vorige leerjaren vooral technisch een leesomgeving kan benaderd werd het moest zo snel mogelijk scheppen om kinderen aan het lezen te krij gaan en je moest er zoveel mogelijk van gen in een handig schema de leescirkel onthouden dan is er voor plezier geen haalt hij vier elementen aan die belangrijk plaats zo bouwden veel kinderen een zijn in dat proces torenhoge drempel op omtrent lezen 1 je moet als volwassene zorgen voor in de eerste maanden van het schooljaar kap een voldoende groot aanbod waaruit ik al die drempels weg of toch zoveel moge kinderen hun boeken kunnen selecte lijk dat doe ik door boe ren daarbij speelt de presentatie een ken als een snoepje te belangrijke rol een boek in de klas zet en net zoals mijn gebruiken in de les ten zonder verdere uitleg zal geen enkel lichtende voor door te tonen dat ik kind aan het lezen zetten en te moeilij beelden gebruik ik boeken leuk vind de ke of te gemakkelijke boeken al even voorlezen als prestaties rond lezen min hoofdwapen verban ik naar het ach terplan en net zoals 2 het lezen begint bij het bekijken van het mijn lichtende voorbeel boek en stopt wanneer je het weer den gebruik ik voorlezen als hoofdwapen opbergt en in die tussentijd moet je tijdens het voorlezen houd ik af en toe halt en ervoor zorgen dat het kind zoveel geef ik de kinderen de kans om te reageren mogelijk positieve ervaringen verzamelt zo worden boeken een normaal gesprekson en opbouwt kin derwerp die pauze af en toe heeft nog voor deren zullen alleen delen minder taalvaardige leerlingen krijgen maar bezwijken kinderen zullen een verklarend steuntje in de rug en wie voor boeken als ze alleen maar intussen over zijn pokemon collectie droomt de inspanningen bezwijken voor krijgt een nieuwe kans om weer te kunnen van het lezen boeken als ze volgen in de klas wordt er ook regelmatig waard zijn de inspanningen gepraat over boeken ik vertel bijvoorbeeld van het lezen wat ik een leuk boek vind wat ik zag op de 3 of we ons daar waard zijn boekenbeurs of wat ik de avond ervoor in nu bewust van zijn bed heb gelezen en daarna volgt er altijd wel of niet lezen maakt een gesprek dat ik meestal afrond door een altijd iets los bij de lezer zegt aidan fragmentje uit een boek voor te lezen chambers ieder heeft zijn manier van ir it 30e jaargang nummer 2 nov dec 2000 selecteren aanbod beschikbaarheid toeganeiijkheid presentatie de 11e1 pende 1 tp c i i titif a s s 7 v e i i t i i n dat vil ik nog eens tijd om te lezen het formele gesprek voorgelezen worden 1 oeken praa tj es voor jezelf lezen e2 f at i e21 n n de leescirkel uit chambers 1995 reageren als we met kinderen werken de boekenbaai moeten we rekening houden met twee reacties ofwel wil het kind die ervaring in de maand november onthul ik de herhalen door het boek te herlezen of boekenbaai op de kust van een miniatuur andere boeken eventueel van diezelfde baai worden boekendorpen gesticht schrijver te gaan lezen ofwel kan het bibbergem lacheloo poezie op den berg kind reageren door zijn ervaring uit te weetjesburg enz in elk dorp staan vlagge wisselen als het een aangename erva tjes die telkens een boek ring was willen kinderen dat anderen vertegenwoordigen ze die ervaring ook hebben vermelden de titel en de volgens mij zet je auteur de kinderen wor kinderen het 4 de drie vorige punten leiden tot het den kapitein van vierde punt de alomtegenwoordige vol meest aan het een eigen scheepje en wassene helpen en begeleiden is een vervoeren zogenaamde lezen door het van de belangrijkste taken maar vol vrachten de vlaggetjes goede voorbeeld gens mij zet je kinderen het meest aan het vlaggetje wordt op te geven het lezen door het goede voorbeeld te het schip geprikt en het geven boek belandt in de schooltas althans voor eventjes laten we boekpromotie en meer bepaald leespromo hopen wanneer het boek zijn werk heeft tie bouw ik in mijn klas verder op rond die gedaan brengt de kapitein het terug aan leescirkel van aidan chambers wal en gaat hij op zoek naar een nieuwe nov dec 2000 nummer 2 30e jaargang ntii 34 de boekenbaai vracht zoals het iedere goede kapitein be fragmenten voor mond tot mondreclame taamt worden alle manoeuvres bijgehou werkt ook bij boekpromotie wanneer een den in een logboek boek te veel slechte ervaringen oplevert wordt het vervangen door een ander boek voor de boeken zorg ik zelf met de stedelij ke bibliotheek heb ik afgesproken dat ik het hele boekenbaai project neemt veel tijd elke maand 30 boeken kan uitlenen in mijn in beslag maar ik win de tijd terug omdat ik klas zitten 20 kinderen zo zorg ik ervoor de aandacht die naar technisch lezen gaat dat de boeken van een goede kwaliteit zijn verminder daarenboven neemt dit project en dat het aanbod ruim is een kritiek hierop de prestatiedruk aanzienlijk weg en gaan de kan zijn dat leerlingen niet leren opzoeken in kinderen vlugger naar boeken grijpen de een bibliotheek maar daarvoor ga ik als overige projecten die in mijn klas aan bod voorbereiding op een spreekbeurt een komen nemen doorgaans minder tijd in ik namiddag met de kinderen naar de biblio zal er enkele bondig samenvatten theek om de nodige informatie op verschil lende manieren te verzamelen verbeelden van boeken de voorbije maanden van boekplezier zijn ook nuttig geweest om een beeld te krijgen in dit project probeer ik kinderen een tekst van elk kind zowel op het gebied van niveau fragment muzisch te laten verbeelden met als op het gebied van interesse vanaf het beeld en geluid moeten ze in groepen de moment dat de boeken in mijn klas liggen sfeer proberen weer te geven die een boek ga ik met de meeste kinderen op zoek naar bij hen oproept gedurende twintig minuten een boek om de kans op een positieve lees moeten ze aan een kunstwerk werken een ervaring zo groot mogelijk te maken collage maken of een gepaste soundtrack zoeken bij een fragment als de tijd om is vanaf de boekenbaai introductie las ik moeten ze een ander boek in een andere wekelijks een boekenuurtje in kinderen ver vorm uitwerken het is best om tekstfrag tellen dan over de ervaringen die zij met een menten te kiezen die over een redelijk uitge bepaald boek hebben en lezen soms leuke sproken emotie vertellen die zijn voor nr iti 30 jaargang nummer 2 nov dec 2000 kinderen gemakkelijker te herkennen zo brieven aan niemand anders haalde ik bijvoorbeeld fragmenten uit jubeltenen van rita verschuur water van in brieven aan niemand anders en nog enke zout van bettie elias zarah of de vogels le andere boeken van toon tellegen schrijven komen terug uit het zuiden van dimitri leue dieren van de meest uiteenlopende grootte en een kaart in geheimschrift van els gallin en kleuren brieven naar elkaar tijdens een knutselles worden er brievenbussen gemaakt en geschilderd met dierenmotief elke week een schrijver in de klas is er ergens een brievenles die ingeleid wordt door enkele verhaaltjes uit dit boek in die les elk jaar probeer ik een schrijver in de klas te krijgen de kinderen de kans om brieven naar krijgen de voorbije jaren zijn dimitri leue en elkaar te schrijven geheimen aan elkaar te joke van leeuwen de kinderen komen warm vertellen nieuwtjes uit te wisselen af te spre maken voor het boek voor en na die dag ken om te komen spelen en die te verslui wordt er op een gezellige manier rond de boe zen naar hun persoonlijk plekje in de klas de ken van die schrijver gewerkt we lezen de brievenbus uiteraard geldt hier het briefge leukste fragmenten aan elkaar voor maken heim handig ook om dingen naar de mees cadeautjes voor de schrijver ster enz we pro ter te schrijven die je normaal met knikkende beren ook leuke activiteiten te verzinnen voor knieen gaat zeggen op de dag zelf bij joke van leeuwen hebben we woorden uit een lettersoep gehaald lep bij dimitri leue speelden de kinderen een filosoferen met kinderen ander einde aan zijn verhaal en kregen ze van hem een aantal acteertips mij is opgevallen de boeken van toon tellegen zijn door dat kinderen ook al hebben ze niet zoveel gaans van een net iets te hoog niveau om leeservaring er de beste ervaringen aan over ze te laten lezen door het vierde leerjaar ze houden als ze de dag mee organiseren lenen zich wel goed om te filosoferen heeft een tafel gevoelens of kunnen twee tafels van hetzelfde merk praten kunnen dieren denken wanneer noem je iets levend joke j van leeuwen op p bezoek nov dec 2000 nummer 2 30e jaargang j 36 g collage n a v eenfragment g uit water van zout van bettie elias wit 308 jaargang nummer 2 nov dec 2000 tot besluit enkele principes 1 verban het woord moeten en alle vervoegingen ervan 2 lees voor en laat de kinderen genieten 3 laat een vraagteken achter boekpromotie is anderen nieuwsgierig maken 4 stel je de vraag wat iemand moet doen om jou aan het lezen te krijgen 5 maak het leuk voor de kinderen als boekenlessen leuk zijn worden boeken zelf ook leuk 6 maak het echt leuk voor jezelf doe niet alsof het leuk is alleen echt enthou siasme werkt aanstekelijk en dan gaat de bel ziezo ik heb mij helemaal blootgegeven als je toch nog vragen hebt laat mij iets weten joeri brands runkstersteenweg 55 3500 hasselt joesje pi be bibliografie chambers aidan de leesomgeving hoe volwassenen kinderen kunnen helpen van boeken te genieten uitgeverij querido 1995 van den steen luk boekplezier en leesplezier ook voor kinderen met taalproblemen vonk 23 4 maart april 1994 p 30 37 nov dec 2000 nummer 2 30 e jaargang nin