De praktijk geprikt. Praktijkvoorbeelden van het schoolonderzoek Nederlands in het voortgezet onderwijs.

doree de kruijk de praktijk geprikt praktijkvoorbeelden van het praktijk schoolonderzoek nederlands in het voortgezet onderwijs voorbeelden op zoek naar doordachte en inspirerende toetsvoorbeelden voor het schoolon derzoek hebben ellie van der geest doree de kruijk en lenneke schouw alle drie lid van de kernredactie van dit nummer telefonisch verschillende docenten benaderd die hun genoemd waren door vakdidactici nederlands ze hebben uit de telefonische beschrijvingen die voorbeelden gekozen die hen opvielen door idee of aanpak doree de kruijk heeft in dit artikel de meest stimulerend e ideeen bij elkaar gezet de priktelefoo n 7 hoe wordt er precies beoordeeld 8 hoe telt het cijfer van dit onderdeel mee in aan een aantal vakdidactici nederlands van het geheel nieuwe lerarenopleidingen en universiteiten 9 kun je voorbeelden noemen van onderwer hebben we gevraagd ons scholen en docenten pen of vragen te noemen bij wie we inspirerende schoolon uit de praktijkvoorbeelden die we bij deze prik derzoekvoorbeelden zouden kunnen vinden actie verzameld hebben beschrijven we er hier alsof het een telefonische prikactie betrof tien we hebben gekozen wat voor ons opval hebben we vervolgens in alle delen van het lend was we hebben ervoor gezorgd dat alle land in allerlei plaatsen mensen opgebeld om niveaus van het voortgezet onderwijs aan bod de verschillende schoolonderzoeken onderling komen ook in de beschrijvingen zelf hebben te kunnen vergelijken hebben we aan iedereen we slechts vermeld wat voor ons opvallend dezelfde vragen gesteld was als je bij het lezen nieuwsgierig wordt en 1 hoe luiden school en plaatsnaam je wilt beslist aanvullende informatie dan kun 2 om welk schooltype gaat het je in bijlage 1 naam en adres van de betreffen 3 om welke vaardigheid gaat het de docent vinden 4 hoe kunnen de leerlingen zich voorbereiden op het schoolonderzoek we i n ig variante n 5 hoe wordt het schoolonderzoek afgeno men na ongeveer dertig telefoongesprek k en k unnen 6 wat is de situatie wie zijn er bij we constateren dat het so n ederlands voora l 21 op spreek en luistergebied een aantal varian lbo meten wat goed is ten kent dat kan te maken hebben met de problemen die het beoordelen van de vaardig jan hamman sg quirijn tilburg heden spreken en luisteren altijd heeft opgele voor het individuele beroepsonderwijs bestaan verd bovendien zijn luisteren en spreken af geen landelijke examens maar wel regionale gezien van de spreekbeurt betrekkelijk nieuwe afspraken die de vrijheid beperken en de do leerstof in het voortgezet onderwijs deze centen houvast geven vaardigheden vormen echter wel verplichte on het individuele beroepsonderwijs op quirijn is derdelen van het schoolonderzoek nederlands erop gericht de leerlingen bewust te maken zowel spreken als luisteren moeten dus in het van hun goede punten van wat ze wel kun examen worden getoetst terwijl onder de do nen waardoor ze vertrouwen krijgen om nieu centen examinatoren nog verschil van mening we dingen te verwerven het schoolonderzoek bestaat over de onderwijsdoelen en de toets vloeit logisch voort uit dit onderwijs en is dus criteria ook de organisatie van de lessen in niet gericht op het aantonen van de fouten spreken en luisteren levert nog problemen op van de leerlingen maar op een demonstratie evenals de organisatie van de toetssituaties van kennis en vaardigheden dat betekent in op allerlei scholen hebben de docenten oplos de praktijk dat leerlingen vormen of inhouden singen bedacht voor de verschillende knelpun mogen kiezen waarin ze hun zwakke punten ten zo is er geexperimenteerd met rollenspel zoveel mogelijk verbloemen en hun sterke pun len beoordeling door de klas discussies ten benadrukken zo zou een stotterende leer bandopnames van een interview beoordeling ling een cassettebandje of een affiche kunnen door meer docenten en dergelijke voorlopig maken om zijn of haar mening naar voren te ziet het er naar uit dat hiervan alleen de dis brengen cussie en het gebruik van observatieformulie in het schoolonderzoek voor de ibo leerlingen ren een wat algemenere plaats in het school van quirijn zijn de volgende onderdelen opge onderzoek gaan innemen nomen op de andere terreinen van het schoolonder een variant op het abc schrift zie voor zoek komt minder variatie voor de voorlees een beschrijving van het abc schrift moer beurt de tekstverklaring met vragen zoals op 1984 5 p 15 e v het cse de mondelinge literatuurbespreking in forumlezen gesprek in de klas een so week de repetities uit de methode de thema sollicitatie en werk waarin brief te dictees verhalen betogen en dergelijke komen lefoongesprek en dergelijke op bijna elke school in meer of mindere mate losse onderdelen zoals tekstverklaring in voor bij onze telefonische prikactie viel op terview beluisteren boekverslag bespreken dat dat ook geldt voor scholen waar tot en leesopdracht met de voor eindexamenklas het onderwijs in hieronder gaan we nader op de verschillende andere dan klassikaal frontale vormen gegoten onderdelen in voor gedetailleerde gegevens wordt docenten kiezen bij voorkeur toetsvor moeten we naar de betreffende docent ver men die algemeen bekend zijn ook al sluiten wijzen ze niet meer aan bij de eraan voorafgaande de leerlingen werken thuis en tijdens de lessen onderwijsvormen ook de inhoud van de toet aan het abc schrift ze bedenken daarvoor sen kan jarenlang dezelfde blijven ook al zijn woorden bij elke letter van het alfabet rond de onderwijsdoelen intussen veranderd bij een zelfgekozen thema en werken de bladzijde voorbeeld traditionele tekstverklaringen in het van die letter verder naar vermogen uit ver schoolonderzoek op een school waar in de plichte onderdelen in het schoolonderzoek voorgaande klassen teksten werden gebruikt alfabet schrift zijn een zelfverzonnen ver om informatie te verwerven en in een breder haal een informatieve tekst een overtuigende kader weer te verwerken tekst een tekst die oproept tot actie een op het gebied van lezen en schrijven kunnen brief kaart een gedicht en een puzzel deze we in dit artikel dus minder varianten bieden toepassing van het abc schrift geeft de leer dan op het terrein van spreken en luisteren ling velerlei mogelijkheden om zijn talig kennen helaas het is niet anders we hebben gezocht en kunnen te etaleren en ter beoordeling voor en we kunnen niet anders dan melden wat we te leggen hebben gevonden in dit schrift komt ook een tekst voor die ge 22 bruikt wordt bij het forumlezer deze tekst boeken lezen neemt de leerling over uit een boek krant of vanaf de eerste klas houden de leerlingen een tijdschrift na het voorlezen ervan moet de lezerskaart bij daarbij wordt gestimuleerd dat leerling met een deel van de klas een forum ze meer lezen dan het minimaal verplichte aan gesprek voeren terwijl de docent en de rest tal voor het schoolonderzoek moeten ze dan van de leerlingen in een buitenring forumleider niet een vast aantal boeken lezen maar een en gespreksgenoten observeren op spreken en vast aantal punten verzamelen e lk b oek d at luisteren in zo n forumgesprek kun je een ooit voor het schoolond erzoek is gelez en aantal ronden onderscheiden eerst stelt de heeft d aarna een aantal punten verworven in voorlezer de luisteraars een paar controlevra overleg met de lezende leerlin g voortaan gen dan stellen de luisteraars informatieve staat er van dit boek een k aart in de bak de vragen en ten slotte formuleert de voorlezer punten worden gegeven o p g rond van de een discussievraag moeilijkheid de di kte het lettertype kortom naderhand volgt ook nog een gesprek tussen de argumenten die voor de leerlingen z w aar docent en leerling over het abc schrift en het wegen bij de keuze van een boek zo heeft de forumgesprek aanslag 7 a 8 punten g e kregen de di k ke boe de meeste onderdelen worden klassikaal geor ken van thea beckman 7 punten a listair ganiseerd het sollicitatiegesprek wordt op de maclean 6 punten en lemniscaat b oeken van stageplaats gevoerd df met een onbekende uit de kommer en kw el serie 5 p unten de punten bedrijfsleven of vervolgonderwijs op school zijn bedoeld om de hoeveelheid w erk met de de leraar nederlands is bij dit gesprek aanwe hoeveelheid boeken in overeenstemming te zig en beoordeelt het in samenspraak met de brengen zodat iedereen op zijn eigen manier onbekende kan lezen voor de verschillende niveaus moet een ander aantal p unten verzameld worden voor d niveau 50 voor c b en a niveau lbo lhno leao lto respectievelijk 40 30 en 20 punten d aarna wordt het cijfer bepaald op grond van de uit boeken met punte n treksels en een mondeling tentamen over de en werk in een werk stuk boeken over een van de boeken moet boven dien een spree kbeurt w orden gehouden samen emmar van duin cs oversingel woerden met een andere leerling er zijn drie schoolonderzoekperiodes die elk een cijfer opleveren werkstuk beroep 1 opdrachten uit de methode luistertest rond de kerstvakantie wordt er gedurende 8 boekbespreking werkhouding werkweken 2 uur per week gewerkt aan dit 2 werkstuk over werk mondeling over werkstuk de bedoeling is dat leerlingen de in werkstuk discussie werkhouding formatie die ze verzamelen over hun toe 3 opdrachten uit de methode mondeling over komstige beroep of een droombeeld beroep boeken voorlezen werkhouding verwerken tot een werkstuk verplichte onder bij functionele schrijfopdrachten in het delen zijn informatieve brief sollicitatiebrief werkstuk en bij teksten krijgen leerlingen van interview formulieren enquete en vrije op a en b niveau andere opdrachten dan leerlin dracht inhoudelijk wordt df carriere planning gen van c en d niveau bij de andere onder df opleiding verplicht gesteld van de verschil delen werkt iedereen naar vermogen sommige lende verplichte onderdelen wordt een voor deelcijfers moeten in groepjes worden behaald beeld gegeven in de klas en wordt een proef zoals het leiden en uitlokken van een klassika opdracht nagekeken een aantal onderdelen le discussie of het bespreken van een boek kan in vrije opdracht verwerkt worden tot bij daarbij gelden als criteria zowel het geven van voorbeeld een hoorspel of videofilm de prak informatie als het verdelen van de taken tijk is toch vaak een geschreven verslag hierna zullen twee onderdelen wat uitgebreider dit werkstuk wordt ingeleverd en beoordeeld aan de orde komen boeken lezen en het en vormt vervolgens het onderwerp van een werkstuk mondeling tentamen waarbij gepraat wordt over de inhoudelijke conclusies waarom wil je dat beroep nu niet meer en over de beoorde 23 ling van het werkstuk b ij d i t tentamen wordt rollenspel voor de klas daarvan wordt bespro uitsluitend het spreken beoordeeld het ken in hoeverre het probleem reeel is voor werk stuk werd al eerder door de docent van gesteld en in hoeverre de hulpverlener heeft een beoorde li ng voorz i en geholpen vervolgens schrijven de leerlingen brieven naar gefingeerde vrienden in nood mavo thema s bij al deze werkvormen komt herhaaldelijk ter sprake hoe de leerlingen zelf met problemen jan pijpker cs rensuma uithuizermeeden omgaan en hoe ze geholpen zouden willen er zijn drie schoolonderzoeken waarvan er worden als dat nodig zou zijn twee op vaste data worden gegeven en een doorlopend in het eerste onderzoek worden li teratuur spelling sollicitatiebrief en voorlezen lbo mavo poezie en literatuu r getoetst in het tweede onderzoek literatuur spelling trimmen met taal en poezie het nel seidel en gert keulen cs de draai derde doorlopende onderzoek omvat vijf smilde thema s in de derde klas worden in totaal vijftien ge het werken aan thema s sluit aan op de werk dichten uitgebreid besproken waarbij de wijze in de onderbouw er worden van tevoren plint affiches als illustratiemateriaal dienen criteria gegeven en er worden in de thema s daarbij komen de beknoptheid van de taal het momenten aangegeven waarop een vaardig belang van de layout en diverse stijlverschijn heid of prestatie beoordeeld wordt selen ter sprake al in het begin van de vierde het jaar begint meestal met een werkweek klas kan de docent zo een mondeling school het verslag daarvan met een laatste avond onderzoek poezie organiseren de leerlingen opdracht telt voor thema 1 brengen vijf zelfgekozen of zelfgeschreven ge thema 2 is het schrijven van verhalen en poe dichten mee de leerling leest een gedicht zie iedere leerling zorgt voor onder meer een voor en beantwoordt vragen over stijlver kleuter jeugd detective s f liefdesver schijnselen dit levert twee cijfers op waarvan haal anekdote en drie soorten gedichten het het gemiddelde het poeziecijfer is dat 1 10 lezen van voorbeelden en het luisteren naar van het totale schoolonderzoekcijfer vormt nederlandstalige popmuziek behoren bij dit vooral meisjes komen met zelfgeschreven ge thema dichten de meeste leerlingen varen op safe thema 3 is getiteld spelen en spellen er sommige kiezen expres moeilijke gedichten worden spelletjes in geinventariseerd er wordt omdat daarover in ieder geval wel gevraagd een enquete gemaakt en afgenomen een ver zal worden slag gemaakt en er worden teksten gelezen en het andere literatuurcijfer wordt verkregen uit favoriete spelletjes gespeeld een werkstuk over drie gelezen boeken rond thema 4 is reizen het begint met de verto een zelfgekozen thema en een literatuurtenta ning van reisdia s en onderlinge interviewtjes men schriftelijk aangezien poezie al monde dan komen zaken aan de orde als hoe zoek je ling is als voorbeeld voor het werken aan het een reis hoe boek je een reis hoe sluit je thema en als stof voor het schriftelijke tenta een verzekering af de leerlingen maken ook men dient een uitgebreide behandeling van een vakantiefolder die ze van elkaar beoorde boeken van yvonne keuls de moeder van da len verder houden ze een enquete en lezen vid s wordt als bulkboek klassikaal behan verhalen van belcampo aafjes en den deld aan de hand daarvan wordt besproken doolaard hoe je de vragen voor een leesverslag goed thema 5 heet helpen er worden allerlei pro beantwoordt en hoe je een auteursbeschrijving bleemsituaties in bekeken die mondeling of maakt daarna wordt een vragenformulier be schriftelijk van een oplossing worden voorzien handeld waarmee boeken onderling kunnen bijvoorbeeld moeilijkheden thuis spijbelen ver worden vergeleken qua stijl titel pro slaafd ernstig ziek enzovoort eerst lezen ze bleemstelling en dergelijke de drie boeken verhalen en dan bedenkt elke leerling een ei rond het thema dienen op dezelfde manier te gen probleem in tweetallen proberen ze dan worden behandeld waarna leesverslag au bij elkaars probleem te helpen in een soort teursbeschrijving en vergelijkend commentaa r 24 samen een c ijfer opl everen gelijkwaardige discussiepartners de rest van het schriftelij ke tentamen bestaat dan uit vra de klas observeert en maakt aantekeningen er gen over de moeder van david s en yvonne is een andere docent nederlands aanwezig bij keuls en de besch r ijving van een themaboek zulke discussielessen deze manier van werken heeft volgens de be beoordeling treffende docenten voor e n nadel en zij i s monoloog leerlingbeoordeling telt voor 1 overzichtelijk en duidelijk maar k l assikale be docent voor 2 hande l ing van een schr ijfster werkt n i et erg sollicitatiegesprek docent geeft beoordeling motiverend y k komt ze nu de strot uit na mondelinge waardering van de beambte voor de vragenformulieren geldt eigenl ij k het discussie de twee docenten beoordelen de zelfde ze bieden de broodnod i ge duide li jkheid leerlingen na lezing van de verslagjes maar geven de lee r l i ngen ook weinig vrijheid het luistercijfer wordt opgebouwd uit vier ele en st i mulans om persoonlij ke i nbreng te ver menten luistertoets met mc vragen luister werken tekst met open vragen observatieverslagen de docenten z ijn dan ook bezig in samenwer van twee monologen en een discussie schrijf k i ng met de b i ob l iothecaresse een n i euwe op opdracht naar aanleiding van een nieuwsuit zet te maken ze denken daarbij aan het be zending en actualiteitenrubriek de vier luister handelen van nog twee schri j ve r s zodat de cijfers worden door de docent vastgesteld leerl i ngen h i erb i j ook een keuze kunnen ma spreken en luisteren tellen elk voor 1 5 mee in ken het blijft een zoeken naar de ju i ste weg het totale so cijfer om leer l ingen te st i muleren i n het l ezen voor de statistieken 25 kiest voor mono loog 65 voor discussie 10 voor sollicita tiegesprek mavo leerlingen kieze n de behaalde cijfers lopen uiteen van 4 tot 8 20 scoort lager dan 6 het is mogelijk een coen meijer vo bergh s heerenberg herkansing te doen in een mondelinge week voor het spreken mogen de leerlingen kiezen het cijfer wordt dan gemiddeld met het eerder uit drie varianten spreekbeurt sollicitatie behaalde cijfer gesprek en discussie het spreken wordt steeds door de andere leer lingen geobserveerd dat gebeurt aan de hand lbo mavo van observatielijsten die meteen dienen als met een koffertje leidraad bij de voorbereiding van de sprekers van de observaties moeten verslagen worden op schoolonderzoe k gemaakt die dienen als onderdelen van een tentamen luisteren voor de discussie is het jan van os vroeger docent op revius sg verplicht een informatiemap aan te leggen het deventer onderwerp moet maatschappijkritisch en of ac na de von conferentie van 1982 in vught is tueel zijn verder kunnen de leerlingen zich op deze school voor de helft van het school voorbereiden aan de hand van de observatie onderzoekcijfer een groot thema ingevoerd formulieren zie bijlage 2 getiteld nu over straks leerlingen kiezen on alle spreektentamens worden klassikaal afge derwerpen die voor hun eigen toekomst nomen klasgenoten zijn bezig met het scoren perspectief van belang zijn bijvoorbeeld werk op een observatieformulier per persoon een werkloosheid doorleren emigreren woonvor gedeelte van de lijst om het overzichtelijk te men vrede en veiligheid houden bij het sollicitatiegesprek komt een in een introductieles wordt eerst de hele werk plaatselijke bank of gemeentebeambte in de wijze doorgesproken de onderwerpskeuze de klas deze geeft eerst aan of de brief die voor verkenning van het onderwerp het verzamelen deze gelegenheid is geschreven aan de eisen van informatie het afsluiten van het contract voldoet waarna op basis van de brief een sol het interview het koffertje de presentatie de licitatiegesprek wordt geensceneerd beoordeling de docent geeft precies aan wan voor de discussie kunnen de leerlingen in neer bepaalde punten afgewerkt moeten zijn groepjes van drie of vier intekenen de docent de leerlingen houden tijdens de hele periode in treedt op als discussieleider de leerlingen zijn een logboek bij wat er besproken en gedaan 25 is de problemen de oplossingen plannen af ven en spreken zie ook de beoordelingsstaat spraken enzovoort in bijlage 3 de onderwerpen worden verkend en eventueel bijgesteld aan de hand van een schrijfopdracht naar aanleiding van titels als een gewone mavo spreekbeurt met discuss ie werkdag van een ik zou wel willen maar hoe mijn leven eruit ziet als ik 25 henk van houwelingen johan calvijnmavo ben eindelijk kan ik gouda voordat ze echt gaan schrijven ondervragen het tentamen spreekvaardigheid wordt op de de leerlingen elkaar over hun onderwerp en volgende manier georganiseerd in het begin na het schrijven wisselen ze alles uit door voor van het jaar maakt de docent groepjes van te lezen of te laten lezen vier personen deze groepjes moeten een on daarna worden de onderwerpen vastgesteld derwerp kiezen zij kunnen dit onderwerp zelf en de leerlingen formuleren een aantal zinvolle aandragen of een onderwerp aan de docent werkvragen nu volgt de fase van het zoeken vragen ze krijgen hierna minimaal zes weken naar informatie via brieven telefoontjes een de tijd om informatie te verzamelen de do interview leesboeken van een thematische cent advisee rt ze gebruik te maken van knip boekenlijst de docent begeleidt deze fase in selkranten en thematische mappen uit de bi tensief eventueel met behulp van de logboe bliotheek en leve rt soms zelf stukjes aan tij ken als deze orientatiefase ten slotte is afge dens de toets moeten de leerlingen ongeveer rond stellen de leerlingen een werkcontract op vijf minuten per persoon informatie geven dus of vullen het in waarin de werkvragen en in totaal 20 minuten hierna stellen andere werkwijze definitief worden vastgelegd leerlingen van tevoren voorbereide vragen dit een verplicht onderdeel is een interview met zijn overwegend vragen om toelichting soms iemand die de leerling nog niet eerder heeft wordt nieuwe informatie gevraagd soms gaat ontmoet de belangrijkste gegevens uit het in men in op vooronderstellingen van de spre terview komen op papier en de leerlingen no kers ten slotte volgt een vrije discussie de teren ook de antwoorden op de werkvragen ze volgt meestal vrij logisch uit het vooraf samen heet dit het verslag gaande vaak moet de docent een verbinden er ontstaat nu een gevarieerde verzameling do de vraag stellen of een nieuw discussiepunt in cumenten die de leerling in een koffertje troduceren in totaal duurt het schoolonder stopt het logboek dat de hele periode is bijge zoek spreekvaardigheid voor een groepje van houden en het contract het opstel van het be vier personen een lesuur gin het verslag de bandopname van het inter tijdens dit schoolonderzoek vullen de leerlin view eventueel een inzichtelijk uitgewerkte gen een observatieformulier in criteria zijn enquete relevante boeken brochures enzo uitspraak volume articulatie duidelijkheid in voort en een symbolisch voorwerp houdelijk lijn in het betoog formulering na het plan van het von congres uit 1982 be tuurlijke gesprekshouding enzovoort voor de helsde een openbare presentatie als afsluiting beoordeling maakt de docent na afloop gebruik op de scholengemeenschap revius is het kof van de ingevulde observatieformulieren van fertje naar een mondeling schoolonderzoek eigen aantekeningen en soms van een bandop gesprek meegenomen daar kon het symboli name van het geheel in de praktijk vormt de sche voorwerp uit het koffertje een belangrijke spreekbeurt de basis voor het cijfer en wordt rol spelen de leerling lichtte bij de start van dat cijfer bijgesteld naar aanleiding van de vra het gesprek de keuze van het voorwerp toe en gen en de discussie het cijfer voor spreken kon daarmee het gesprek in belangrijke mate telt voor 1 7 in het totale schoolonderzoekcij naar eigen hand zetten leuk bedacht maar in fer voorbeelden van onderwerpen zijn vivi werkelijkheid kozen leerlingen nogal voor de sectie kernwapens verslavingen prostitutie hand liggende voorwerpen zoals een sleutel vandalisme incest bij wonen en een schoen bij reizen met de uitleg van hun keuze waren ze dan meestal ook snel klaar het cijfer voor nu over straks bestond uit drie deelcijfers informatie verwerken schrij 26 havo vwo tegenspraak havo vwo onderzoeken en presentere n charles rodijk c s het nieuwe lyceum bilthove n henk zijlstra sg snellius amstelvee n voor het schoolonderzoek spreken en luisteren op deze school worden drie onderzoekcijfers kiezen de leerlingen een controversieel onder gegeven werp en verzamelen hierover allerlei materiaal voor het eerste cijfer leggen groepen van op grond hiervan bepalen ze een standpunt en twee tot vier personen in ongeveer acht we schrijven een beargumenteerd betoog dat ge ken een documentatiemap aan over een onder noeg diepgang moet bezitten om de controver werp dat voor hen van belang is de pro se uit te laten komen en het standpunt van de bleemstelling moet helder zijn en bij het ver leerling aanvaardbaar te maken als het schrif werven van informatie is het afnemen van een telijke betoog is goedgekeurd volgt een mon interview verplicht in de map worden versla deling schoolonderzoek waarin de leerlingen gen van alle activiteiten verzameld en geor eerst het probleem het eigen standpunt en de dend weekverslagen waarin ervaringen met argumenten duidelijk naar voren moeten bren het groepswerk werkwijze en vorderingen gen daarbij mogen ze het schriftelijke betoog uitwerking van het interview samenvatting niet letterlijk volgen dit wordt bevorderd door van en reactie op artikelen boeken radio en de eis te beginnen met de conclusies en het tv programma s en natuurlijk een slotcon standpunt dit verhaal mag drie a vier minuten clusie duren waarna de docent vragen stelt om te de vorm waarin zij hun resultaten presenteren kijken of de leerling de stof goed beheerst mogen de leerlingen zelf bepalen ze hebben ten slotte gaat de docent tot de discussie daarvoor een lesuur ter beschikking daarbij over waarbij hij zij onhoudbare redeneringen zijn de docent en een andere groep aanwezig aantoont argumenten bestrijdt of een geheel meestal kiezen ze voor een gesprek tegengesteld standpunt inneemt de leerling aandachtspunten bij de presentatie zijn aan moet deze aanval ongeveer tien minuten lang geven van de essentie van het onderzoek hel zien te pareren dere presentatie omgaan met reacties van het dit alles gebeurt naar de keuze van de leer publiek de leerlingen mogen audiovisuele mid ling met of zonder andere leerlingen als toe delen gebruiken om het publiek sterker bij hun schouwers presentatie te betrekken de docent kent in deze zitting vier cijfers toe de docent geeft als beoordeling een cijfer een voor de spreekbeurt een voor het beant voorzien van een commentaar waarin de werk woorden van de vragen en twee voor de dis wijze in de lessen de verslaggeving en de pre cussie het gemiddelde hiervan is het spreek sentatie een rol spelen luistercijfer dat op de havo 1 4 en op het vwo het tweede schoolonderzoek is een gesprek 1 5 van het schoolonderzoekcijfer vormt be over de boeken minimaal vijf dit gesprek oordelingscriteria zijn duidelijke controverse wordt in groepjes gevoerd duidelijke presentatie goede argumentatie het derde schoolonderzoek is ongeveer het goed luisteren naar andermans argumenten en zelfde als het eerste maar nu gaat het ver vragen goed op problemen anticiperen plicht over een literair onderwerp het mag de de onderwerpen worden meestal gekozen naar ze keer ook individueel worden gemaakt de aanleiding van recente gebeurtenissen en vor leerlingen moeten weer verslagen inleveren men zo tevens een voorbereiding op mogelijke waarna in een so week een gesprek met de examen opstelonderwerpen voorbeelden zijn docent als afronding dient alcohol sigaretten hebben antireclames zin het materiaal van het eerste en het derde moet de anne frank stichting op alle vormen schoolonderzoek wordt gebruikt bij het cse van discriminatie letten onderdeel gericht schrijven 27 vwo emma r van dui n utrechtsestraatweg 53 3445 am woerden tel 03480 1283 8 college lopen en tentamen doe n ja n pij pker sm i tsweg 20 9982 ht uithu i zer mee den te l 05954 1312 9 max verbeek college hageveld heemstede nel sei del laagha l erveen 17 9414 vh hoogha len om de luistervaardigheid te toetsen dat voor tel 05939 27 4 1 9 van het totale so cijfer telt geeft de do coen me ije r oude doetin c hem s eweg 19 cent een lessenserie in collegevorm over een 7038 bd zeddam tel 08345 167 7 literair onderwerp d ocenten van parallelklas jan van os la w il akkerstraat 32 5614 bh e i ndho sen kiezen hun eigen onderwerpen al of niet ven tel 040 11161 3 henk van houwe li ngen p a johan ca l v ij nmavo hun eigen stokpaardjes zodat de toets niet op winterd ij k 10 2801 sj gouda tel 01820 15108 hetzelfde tijdstip hoeft te worden afgenomen charles rod ij k buys bal l otweg 23 3731 vg de de leerlingen maken tijdens deze lessen aante b i lt tel 030 76428 6 keningen en mogen vragen stellen m ogelijke henk z ijlstra pr i ns he n dri kkade 148 onderwerpen zijn een vergelijking van a meri 1011 av amsterdam tel 020 26587 0 kaense en n ederlandse naoorlogse romans max ve r beek d i ckman s traat 20 2015 jc haa rl em zuidamerikaanse literatuur direct na de les tel 023 24173 4 senserie krijgen de leerlingen een aantal schrif telijke vragen voorgelegd voorbeelden daar b i jlage 2 zie pag 29 van zijn h oe ziet ton antieek de verschillen b ijl age 3 beoorde li ng ss taat tussen de nederlandse en amerikaanse naoor van logse romans hoe ziet de docent dit klas onderwerp en dan het zoeken van informati e 1 i s doeltreffend 4 3 2 1 0 niet d oeltreffend 2 geva rieerde in for mati e 4 3 2 1 0 eenzijd ige informatie dit waren de voorbeelden misschien is het 3 j e hebt voldoende je h ebt te snel doo rgezocht 4 3 2 1 0 afgehaakt aardig om je eigen schoolonderzoeken er in ge dachten achter te zetten in formatie verwe rken werd je bij het lezen van dit artikel af en toe 4 onde rwe r p is op pervlakk ig goed u itged iept 4 3 2 1 0 ui tgewerkt met trots of afkeer vervuld trots omdat jullie 5 hoo fd en bijzake n t evee l o p bij zaken dat onderdeel veel beter hebben aangepakt z ijn goed gesche ide n 4 3 2 1 0 ge let 6 j e h eb t rel e vante in fo rmatie je heb t e e a afkeer omdat je dacht hoe hebben ze zoiets uitgesel ect eerd 4 3 2 1 0 klakkel oo s kunnen verzinnen en hoe durven ze het uit te o vergenomen 7 j e hebt je i n fo r matie voeren het is een goed g eor d en d 4 3 2 1 0 rommeltje wat was dat dan bijvoorbeeld wat was daar 8 j e geb r ui kt j e e ige n taal 4 3 2 1 0 je schrijft alles over zo slecht aan hoe doen jullie dat dan het i nter v iew misschien ben je over sommige onderdelen 9 levert nie uwe inf orma tie op 4 3 2 1 0 geen nieuw s van jullie schoolonderzoek regeling niet tevre 10 je vraag t n a ar erva ringen 4 3 2 1 0 je v raag t niet n aar e rvaringen den wat zou je er dan in willen veranderen 11 er z it duid elijk lijn in 4 3 2 1 0 je sp r in gt van heb je iets gelezen in deze voorbeelden wat je de hak op de tak 12 je vraagt door 4 3 2 1 0 je bent snel aansprak wat was daar dan zo aantrekkelijk 8 0 t evred en aan a antal punten cijfer a c tot slot nog twee vragen wat is het verband ei ndversla g tussen bovenstaande vragen en wat ga je 1 3 je sc hrijft fo utloos 4 3 2 1 0 je maakt e rg met de antwoorden doen ve el f outen 1 4 j e leg t de d ingen je bent erg goed uit 4 3 2 1 0 ondui del ijk bijlage 1 1 5 j e schrijft goed leesbaar 4 3 2 1 0 j e schrij ft e rg sl ord ig 1 6 je werk is goed verz orgd 4 3 2 1 0 erg slecht afgewerkt 1 7 j e versl ag bev at a lle je mist lij st van a d ressen van le ver a nciers van p ra k tij kvoor onderdelen 4 0 o nd er del en nl be el den van h et schoolond erzoek n ederlands in vol 1 8 je we rk is over zichtelijk 4 3 2 1 0 niet zo gorde van plaatsing in het artikel hs titels inh o p g e nz overzichte l ijk 19 je g eeft ant wo ord op alle 4 3 2 1 0 e r g veel vragen vragen ui t het we rkp lan blijven on beantwoord j a n ham ann th va n kempenst raat 2 7 aan tal punten cijfer a 8 c d 5025 pj t il bu rg tel 013 632 0 21 spreek vaa rdigh e id cijfer a 8 c d eindcijfer a 8 c d 28 bijlage 2 beoordelingsformulier discussie on vol doen de vo l doen de goe d s t ructuur w erkt doelgeric ht blijft b ij pro bleems tellin g b rengt afdw alers o p h et sp oor ter u g groep laat and eren vol d oen d e aan h e t w oor d luistert belan g s t ellend geeft rui mte aan anderen vertoont t ea mgeest overleg ge d rag geeft i n zic ht elij ke i nform ati e sp reekt in be g rij pelij k e taal abn haakt o p juiste m o me n t in met i d eee n accep teert kri t i ek op eigen st a ndp u nt inhoud g oe d v oor bereid op d e d iscussi e p rob eert he t on d e rwerp uit t e d iepe n lost misverst an den o p ka n samenva tt e n stelt k ritische vra gen h erh alen ver dui delij k en redeneert logisch o orz a k en gevolgen overeenkomsten deelnemers 1 4 2 5 naam deelnemer 3 6 beoordelaar je hebt elkaar nod i g voor een goede discu s s i e n cd maandagmorgen derde uu r klas 4g mavo ken en die persoon u itleggen waar het voor is daarna moeten ze naar een afgesproken ik zeg dat ze hun interview verslag in de plaats op een afgesproken tijdstip om hun loop van de week in moeten leveren een vragen te ste l len aan die waarschijn l ijk voor lichte paniek golft door de klas protesten hun onbekende persoon en m i ssch i en moe in vragende vorm volgen ten ze dan vragen of die mevrouw of me moet je er perse een verhaal van maken neer het antwoord wil herhalen als het niet is anderhalf kantje niet lang genoeg zo snel te noteren valt en nadat ze niet legt u het nog eens uit zij n vergeten om de gei nterviewde te be obstakels worden opgeworpen die me danken kunnen ze weer op weg naa r ver vrouw kan alleen maar op vrijdagmiddag trouwdere oorden ik heb al heel vaak opgebeld maar er als dat toch eens n i et a ll emaa l hoefde dan wordt niet opgenomen zou hun l even in de examenklas een stuk kortom een stortvloed van redenen om het eenvoud i ger zijn inleveren van het verslag a u b nog wat uit stel je voor en dus wordt er t ijdens het te stellen lesuur nederlands b i j mij in gecamoufl eerde ik sta versteld van de varieteit aan haken vorm geprotestee r d en ogen die mijn leerlingen van alle kanten stel je voor ove rweeg ook i k gewoon op zich af zien komen en met het ijzeren een school onderzoek houden over een geduld dat ik van mezelf al heb en in mijn hoofdstuk u i t een methode als bijvoorbeeld lespraktijk heb uitgebouwd en verdiept ga taal ci rke l lesjes l aten maken daarna k l as ik in op de meest relevante opmerkingen sikaal nak ij ken laten leren en ten slotte nog wat namorrend besluit de klas zich overhoren door m i ddel van een schoolon over te geven ze waarderen m n geduld de r zoek daarnaast even de verpl i chte maar kennen ook mijn onvermurwbaarheid l uistertoets voor l ees en spreekbeurt staat zuchtend belooft de klas zich te storten op a l s een hu i s w i e za l er een kwaad woord telefoon deurbel en notitieblok van zeggen geen thema s meer laten ver na de les komen jolanda en andre naar me werken geen br i even meer l aten schrijven toe ze zien er zo tegen op alweer vragen en versturen geen groepsdiscussies meer stellen aan vreemde mensen ze stellen het l aten houden steeds maar weer uit jolanda moet naar ste l je eens voo r het greenpeace winkeltje en andre naar een jeugdige werkloze nou vergeet het maar ik praat wat met ze en adviseer ze om sa men de interviews te doen of een vriend of juist het gedrag van de leerlingen van van vriendin mee te vragen misschien vind je morgen maakt me ervan bewust dat die za het dan wat makkelijker om er op af te ken waartegen de leerlingen zich op wat stappen ja ze zullen iemand vragen om voor manier dan ook verweren aspecten mee te gaan zijn die ik zo belangrijk vind in het school onderzoek nederlands taalvaardigheid in ma a ndagavond thui s communicatieve situaties gekoppeld aan za ken als zelfstandigheid en creativiteit vluchtgedrag dat was het vooral vanmor dat onze leerlingen lesjes kunnen invullen gen bedenk ik me zelfs na drie jaren en uit het hoofd leren geloof ik graag dat oefenen ve rt onen ze nog steeds hetzelfde ze nog steeds tegen dezelfde spellingspro vluchtgedrag ze zien er tegen op het hou blemen aanhikken is me bekend en dat ze den van een interview ze moeten er voor onderwerp en persoonsvorm kunnen benoe de deur uit weg van music box en sky men maar het naamwoordelijk gezegde channel ze moeten iemand opbellen om niet neem ik zonder meer aan een afspraak voor het vraaggesprek te ma maar wat ik in het schoolonderzoek neder 30 lands tot uitdrukking wil laten komen is het houden en dat achteraf gezellig en leerzaam volgende voordat leerlingen na het laatste vond mavo 4 jaar uit mijn gezichtsveld verdwij nen krijgen ze de kans om te laten zien morgen wat drie jaar voorafgaand taalonderwijs met hen als mens heeft gedaan de leerlin vanwege deze aafke is het ook dat ik mor gen laten zien of zij het geleerde kunnen gen in m n 4 mavo klas met belangstelling toepassen in communicatieve situaties zal vragen mensen hoe gaat het met de waarbij bekeken en beoordeeld wordt in interviews hoeverre de mondigheid en alles wat daar e n al weet ik al lang dat de resultaten le bij hoort van de leerling is vergroot zenswaardig en verrassend zullen zijn de leerlingen zullen me nog even van het te en ook vanwege aafke gendeel proberen te overtuigen wedden aafke die haar mavo diploma behaalde toen ik nog maar pas voor de klas stond chris engelage ze kon heel goed leren zoals men dat leraar nederlands pleegt te noemen en ijverig als ze was sg de kampanje te delfzijl had aafke vier jaar lang de leerstof braaf in haar hoofd gestampt en op de juiste mo menten gereproduceerd gevolg met hoge cijfers en het diploma verliet ze de school tijdens de diploma uitreiking heb ik vaak naar haar moeten kijken omdat ik het trieste gevoel had dat ze zich m e t diploma net zo hulpeloos voelde als in die vier jaren op onze school daarvoor dat beeld van aafke heeft me nooit echt losgelaten vooral vanaf dat moment besloot ik voor mezelf dat een leerling niet op die manier de school zou mogen verla waec k ten zo eenzijdig toegerust nee ik wil dat het beeld van aafke plaats et maakt voor een ander dat van een aafke die wel met een diploma van school gaat maar die behalve de hoofdstukken uit taal cirkel heel andere zaken heeft geleerd een aafke die op zichzelf heeft leren ve rt rou wen bijvoorbeeld doordat ze zelfs nog in niveau het schoolonderzoek nederlands de kans heeft gehad om haar mening over verschil lende zaken te vormen door deel te nemen aan groepsdiscussies of doordat ze voor het uitwerken van een thema verschillende keren naar de plaatselijke bibliotheek is ge weest om boeken en documentatiemappen te raadplegen of doordat ze een brief naar amnesty heeft gestuurd en daarop ant woord kreeg of doordat ze een interview met een maatschappelijk werker heeft ge 31