‘De school bepaalt je leven!!’ Kinderen onderzoeken hun schoolgeschiedenis

kathinka van dor p veiligheid binnen de groep de school bepaalt je leven kinderen onderzoeke n hun schoo lgesch iedenis 12 met open projectonderwijs doen de brugmuggen van het wagenings lyceum ervaring op met het verhelderen van de eigen situatie en hun basisschool verleden hun commentaar op de basisschool de eigen en andere vo scholen en de houding van de leerkrachten spreekt voor zich kathinka van dorp werkt als begeleidster van het sop stichting ontwikkeling project onderwijs op het wagenings lyceum op het wagenings lyceum worden er met de leerlingen gaan daarvoor regelmatig de school uit eersteklassers allerlei activiteiten ontwikkeld tijdens de projectblokuren en de twee werkwe rondom de overgang van basisschool naar voort ken die in het project zijn geintegreerd door gezet onderwijs zo lopen de leerlingen voor de toedoen van het ministerie van onderwijs en we zomervakantie een dag op de nieuwe school mee tenschappen kunnen er jaarlijks slechts in drie en hebben ze per klas buiten school een paar in klassen open projecten gedaan worden de doe troductiedagen len die de leraren voor ogen staan zijn leerlingen op een gelijkwaardige manier leren samenwer in de afgelopen jaren zijn er in sommige klassen ken aan het onderzoeken van de wereld waarvan speciale projectjes rondom deze overgang georga zij deel uitmaken ervaringen opdoen in het ver niseerd waar we in dit artikel nader op in gaan anderen van onrechtvaardige situaties en machts de behoefte aan deze projecten is gegroeid bij de ongelijkheid die ze in de hen omringende wereld groep leraren die nu voor het tiende jaar werkt ontdekken solidair leren zijn met elkaar in de aan de ontwikkeling van open projectonderwijs klas en met mensen die onderdrukt worden op deze school juist in de open projecten in de eerste klassen werd de overgang basis voortgezet onderwijs als heel in het kort komt het open projectonderwijs problematisch gesignaleerd door de projectleer neer op het volgende een half schooljaar lang krachten en de begeleid st ers van de stichting wordt gedurende zes lesuren per week het vak open projectonderwijs2 zijn toen voorprojecten aan de kant gezet en doen de leerlingen onder be opgezet waarin deze overgang uitgediept werd geleiding van ongeveer vier leraren onderzoek daarin werd ook de overgang van het grofweg naar thema s die zij belangwekkend vinden de klassikale vakonderwijs naar het open projec t 106 opgezet waar leerlingen zeggenschap over hun ei veel brugmu gge n e n een brugg i r a f gen onderwijs kregen de voorprojecten worden voor de start van het open project in de eerste voordat we met de kinderen in hun schoolverle klassen georganiseerd de kinderen gaan hier den doken was het nodig aandacht aan het pla vooral in op hun individuele lagere schoolervarin gen van brugmuggen te besteden veel momen gen met de bedoeling om die ondanks alle ver ten van de schooldag die de kinderen buiten het schillen meer gemeenschappelijk te maken we leslokaal doorbrengen hebben hiermee te maken verwachtten dat het effect van dit voorproject het gaat om de problemen die de eersteklassers vooral zou zijn dat de kinderen samen wat ste ondervinden doordat veel hogereklassers ener viger zouden komen te staan in de nieuwe onder zijds door en over hen heen kijken en anderzijds wijssituatie van alle dag bovendien verwachtten hen uitdagen in vernederende ontgroeningsgrap we dat de overgang van de lessen naar het open jes het is opvallend dat de brugmuggen pesterij project minder groot zou zijn omdat ze al bezig en zich het scherpst toespitsen tussen jongens uit waren geweest met de verscheidenheid aan ma de eerste klas en jongens uit hogere klassen en nieren waarop het onderwijs georganiseerd kan ze uiten zich vooral in krachtmetingen in sterkte worden en lengte als een brugmug dan eenmaal onder l igt zal dat door de omstanders met vernederende ook al zijn er meerdere ervaringen met voorpro opmerkingen nog eens bekrachtigd worden het jecten opgedaan beschrijven we hierna een pro is inderdaad een zichtbaar feit dat jongens in de ject omdat de lezer es dan dichtbij de overwe eerste klas over het algemeen kleiner zijn dan de gingen van de begeleid st ers en de ervaringen van meisjes en daarmee dus de kleinsten van de hele de leerlingen kan blijven school veel van deze jongens voelen zich hier in b ij elkaar heeft dit voorproject negen blokken vergelijking met al die grote meiden en jongens van een of twee lesuren geduurd en zijn de vijf niet prettig bij zij laten hun ongenoegen op leerkrachten die later open project met de klas allerlei manieren blijken in het contact met grote gingen doen vijf avonden bij elkaar geweest dit jongens die nu kunnen doen wat hen eerder is noemen we deelgroepbijeenkomsten en is er een aangedaan ouderavond gehouden het belangrijkste effect van het aanpakken van deze problematiek is dat kinderen gestimuleerd in het voorproject wordt op vier vraagstellingen zijn om het allemaal niet meer te pikken maar in achtereenvolgende onderwijsactiviteiten inge zich tegen deze vernederende handelingen te ver gaan allereerst een probleem dat de kinderen die zetten zo hebben vijf jongens een toneelstukje net van de basisschool komen dicht op de huid gemaakt dat ze voor de klas en later voor de zit het vernederend behandeld worden door ou ouders hebben opgevoerd dit toneelstukje is la dere leerlingen om t simpele feit dat ze de jong ter met een aantal verhaaltjes van klasgenoten in sten en de kleinsten zijn ve rvolgens wordt de het leerlingenblad opgenomen ook een hogere vraag gesteld is iedere basisschool anders of het klasser heeft daar commentaar op geleverd een zelfde om hier achter te komen worden alle deel van deze verhalen zullen we hier overnemen daagse leuke en ve rv elende lagere schoolherinne omdat daar haast voor zich spreekt hoe de kinde ringen vergeleken daarna wordt onderzocht ren zich in deze situatie voelen en zijn gaan ver waar de ex zesdeklassers zijn gebleven die naar zette n een andere middelbare school gingen dat roept vragen op als waarom niet samen door na de ba is iedere basisschool anders of hetzelfde sisschool en hoe moet de school veranderen z o dat iedereen dezelfde middelbare school kan we zijn de onderwijsactiviteiten begonnen met de doorlopen tenslotte wordt bekeken hoe leraren gezamenlijke verwerking van de nog zeer verse er op verschillende manieren hun onderwijsactivitei ten kunnen organiseren en hoe sterk dat de hou dingen van de leerlingen beinvloedt de vraag erg verdrietig was ik toen ik van die gezellige daarbij is veranderde leraar andere leerlingen lagere school af ging daar hebben we een leuke tijd gehad 107 eerlijk gezegd denk ik wel dat het een leuke wijzer es leerlingen hoewel dit laatste niet werd school is en daarom wil ik er op maar ik gekozen komt het wel in de andere stukjes voor denk wel dat er met mij vee gevochten zal van tevoren hebben we speltips doorgepraat zie worden want die kinde ren zijn zo lang kader dit was zinvol omdat niet iedereen erva brenda ring had in het begeleiden van spel terwijl we als doel hadden om door middel van spel de lagere schoolervaringen te analyseren en te vergemeen veringen op de verschillende lagere scholen in schappelijken spel is daar een uitnemend middel het eerste blok hebben we verteld waarom het voor omdat kinderen van verschillende lagere ons belangrijk leek dat ze aan elkaar wat lieten scholen nu een klassesituatie gingen spelen waar zien van hun schoolgeschiedenissen om zo ver voor ze het onderling eens moesten worden hoe schillen en overeenkomsten daartussen te gaan die situatie in elkaar za t zien ze hebben allemaal een tekening gemaakt het groepje straf bleek niet in staat een situatie over de alledaagse leuke en vervelende dingen die te maken en heeft toen een stuk gemaakt waarin er op de lagere school gebeurden het ging ons afwisselend de dagopening lessen pauze en straf om het alledaagse het steeds weerkerende omdat op de christelijke streekschool de samenzang dat voor hun de meeste invloed moet hebben ge en de montessorischool de puinzooi werden ge had en niet om de eenmalige uitzonderlijke ge speeld er kwam goed in naar voren dat op de au beurtenissen die ze bovendien vaak al spontaan toritaire school de kinderen veel gemener en on aan elkaar verteld hebben solidairder tegen elkaar waren bijvoorbeeld als er de lagere school kwam er niet rooskleurig uit een straf kreeg voor iets waar meer kinderen bij leuke dingen waren niet vaak in de tekening te betrokken waren en dat de onderwijzer hen te vinden er kwamen veel ruzies en scheldpartijen gen elkaar uitspeelde verdeel en heers als de vooral tussen kinderen onderling en tussen on kinderen vochten reageerden ze zich ook echt derwijzer es en kinderen in naar voren we wil agressief op elkaar af op de democratische den de kinderen over deze tekeningen laten spe school was eerst een kringgesprek over de prak len tische problemen in de klas waarin de onderwij in de deelgroep van leerkrachten hebben we een zeres kritiek op zichzelf ook pikte het vechten gesprek gehad over de wenselijkheid om de was veel speelser werd beschouwd als een vorm kinderen zelf de spelthema s te laten bepalen of om je samen uit te leven de onderwijzeres moe om als begeleiders zelf weerkerende thema s uit digde de meisjes aan ook mee te vechten de tekeningen te halen het laatste gebeurde om het groepje pesten maakte een stuk waarin een niet te veel tijd te besteden aan het langdurig meisje dat alsmaar goeie cijfers haalde en braaf proces om van individuele thema s naar gezamen was door de onderwijzer tot voorbeeld aan de lijke thema s te komen hebben we in de pauze klas werd gesteld terwijl hij de andere kinderen voor het blok de tekeningen zelf naar thema s bekritiseerde en strafte de kinderen gingen haar geordend en ze met dat thema erbij opgeprikt nu pesten maar later speelden ze de situatie bij de kinderen konden wel hun eigen tekening dit meisje thuis waar zij allerlei karweitjes voor verhangen als die volgens hen beter bij een ander haar moeder moest opknappen en niet zelf iets thema aansloot daarna gingen vier begeleiders leuks kon doen of buiten kon spelen met andere met een papier met het thema in een hoek van kinderen of de situatie in de klas door dit nieu het lokaal staan en daar konden kinderen zich we inzicht beinvloed werd lieten de spelers open bijvoegen met hun tekening de thema s waren van het laatste stuk wie is op wie is het het wie is op wie straf pesten verhouding onder leukst om te vertellen hoe het gesprek om tot een stuk te komen verliep eerst werd er alleen gegie beld over het thema en durfden ze er niets over ik denk dat het daar leuk is met veel mooie te zeggen maar langzaamaan met een aantal vra meiden maar wat ik griezelig vind is dat je gen van begeleiders en met het doel voor ogen de kleinste bent en misschien accepteren ze dat ze een situatie en gebeurtenissen uit gingen ons niet maar dat zal wel meevallen spelen kwamen de volgende inzichten op het bord 108 speltips voor begeleiders voorbereiden in groepje s 1 praten over thema begeleider stelt vragen hoe het met straf ruzie o i d op de verschillende scholen was samen probeer je overeenkomsten en verschillen duidelijk te krijgen daaruit volgen de dingen die de kinderen in heispel aan het publiek duidelijk willen maken bij voorbeeld volwassenen hebben altijd het laatste woord jongens vechten meisjes kibbelen o i d dan bedenk je met elkaar een situatie gebeurtenissen dan verdeel je de rollen en praat de rollen in vooral de volwassenenrollen die niet hun eigen rol len in het dagelijks leven zijn hiervoor vragen stellen als hoe oud ben je hoeveel jaar geef je al les ben je streng doe je wel eens projecten in de klas e d 2 spelen in kleine groep begeleider speelt niet mee maar stopt het spel even als hij iets niet duidelijk vindt afklappen bijvoorbeeld klopt dat met de werkelijkheid was dat jullie afspraak 7 kunnen jullie dat zo en zo niet duidelijker maken en je kan zelf natuurlijk voorspelen dat stimuleert lekker spelen voor elkaa r napraten na ieder spe l 1 begeleiders vragen kijkers wat ze gezien hebben 2 spelers reageren hierop zeggen of het klopt of wat ze anders bedoeld hadden 3 begeleiders vragen kijkers of ze ook een idee of ervaring hebben hoe het anders zou kunnen dus of de situatie veranderbaar is als er tijd is kan dat gespeeld worden dit is geen recept jongens en meisjes zitten gescheide n er worden onder de lessen veel grappen ge meisjes willen wel bij jongensgroepjes meewer maakt over de juf en op wie zij in het geheim ken maar ze worden afgewezen andersom verliefd is en over kinderen die het op elkaar wijzen meisjes jongens niet af maar ze willen zijn niet vaak bij een meisjesgroepj e in het stuk waren deze inzichten verwerk t een paartje voelt zich een niveau verder daar over ieder stuk heeft het publiek wel even gezegd kan je niets mee samen doen je wordt door wat ze gezien hadden en wat ze ervan vonden hen afgeweer d maar het belangrijkste was gebeurd in de voorbe een bink een stoere jongen vindt dat hij een reiding en het spelen zelf meisje een hele gunst verleent als ze met hem mag gaa n ons plan was om in een tekenuur na dit spelen de meestal laten jongens en meisjes niet direct kinderen in de spelgroepjes een gezamenlijke te aan elkaar horen dat ze verliefd op elkaar zijn kening over het spelthema te laten maken maar dat gaat meestal via briefjes of via onze bedoeling was om de tekeningen voor en na vriendjes of vriendinnetje s het spel te vergelijken en te zien of de inzichten als een jongen en meisje iets samen doen wor in het lagere schoolgebeuren gegroeid waren op den ze heel snel uitgejouwd he die gaat met die manier zouden de kinderen zelf ook kunnen biel jaloers zien dat hun inzichten zich ontwikkelen iets 109 d ugmuggenlone lstut da rat s chooldag viel erg mea maar wr e n v e l int r oauk tl sa g n in d a iame n l o mp kinderen vuz erg nael tegen yard r crn aden i donderdagavond toneel bpuy oc of wat erge r ron er lie p een jongen van onz e d o l 1 brvgvugga n erd lgl nr klap oy d gang e werd door ae n rru te ro jongen n werd ac h ter aan g deur p gazet g i n g di e b l bru6nu6j t n de e ng ro c den 1 jonge ns tuffen voor een y rart e slui t aam op haar 1 met al vond s k iet allenasl v rc1 jy spuo an tege n la rt j goor een kwr tj e a ll e n m aa r ve we rd e n ook gord ingelicht door v reooe laat 1 l bepaalde ma n een o o k mocht en we geen cijfers o lat dit j oeht sx r lo dan ba a t vd or 1 o k tober krij gan mnsr dat h i eld niet i n 1 nos huil e nt dat a nu ons beat niet hoe fdan te dorn 2 bngg i raff vrek h1 tong n i k heb een lan a1 att n r zijnnou t v joegen op e l kaar s a aa l oreot n den a ni ts va n d e yaas 18 brikken d1 b hl a d1 ja kf 2e q ss s d to gedaan g1rsmi6h ij k daar a on s i a nd a n h l p st o d conoia r l7 joohl p eg n en onder he t v a gen jon ge n s vi j eh e ld n ullf nie t mee r uit n r do m lls s e n o tet pst m n telti d eeier b m d het pesten van b rugmu ggen da commissie leefbaar heid ie een het orga n iseren dat sn de soet 75 week de hoek j es opgeknap t ku n nen worden laatst waren we erover aan het praten of er misschien specia l e hoekjes voor bru gklasaeze moeten kome n waar ze ni et ver jaagd k unnen worden door mense n uit hogere klaseen er was daarom ook een gro e p mensen e uit lb bi j die vergader i ng ee n paar di nge n die z i j te e k l zelde n over het pe st en van b ru gklassers vond i k ii heel op v allend er werd gezegd wat h e ergen s m i sschien ve l on lo gisch is dat v ooral t weede k l asaars die zelf wete n ho e lullig h et is om g e pest te worden eerste klasaars pesten maar dat b lij kbaar somm ige tweede k l ass e ra met een boel wraakgev oe l ens ro nd lopen en die kunn e n ze niet ef re ager e n op de mensen die hu n pestten om de eenvoud i ge rede n d at d i e m eestal groter en ster ker waar ze zichzelf vaak niet zo bewust van zijn met de vorige activiteiten werden de traditionele maar wat we in projecten belangrijk vinden dat leraar en leerlingrollen verlaten omdat de kinde kinderen van zichzelf gaan zien helaas is dit uur ren de deskundigen zijn over hun lagere school en niet zo uit de verf gekomen waarschijnlijk komt niet de leraren dit omdat het het enige voorprojectblok was een meisje kwam al snel verrast tot de conclusie waar een leraar alleen voor de groep stond waar dat zij het enige meisje van haar klas was dat naar door het gebeuren weer het image van een gewo de havo ging zij wilde dat toen ook voor de jon ne les kreeg gens van haar klas nagaan en dat bleken er vijf te zijn zij stelde de klas voor deze vraag erbij te ne daarna wilden we met de volgende vraag terugkij men en steeds te kijken of er ook verschillen tus ken naar de basisschool sen jongens en meisjes waren later zijn de kinde ren op het bord gaan turven naar welke school waar zijn je klasgenoten uit de zesde gebleven types alle zesdeklassers jongens en meisjes ge scheiden zijn gegaan daaruit werd duidelijk dat weet je op welke scholen ze zitten het merendeel van de zesdeklassers naar de mavo waarom zitten ze niet hier of een van de lbo types ging en dat geen meisje wat zou er op het wagenings lyceum moeten naar de lts ging maar wel een paar naar het lager veranderen zodat zij er ook op kunnen agrarisch onderwijs de begeleiders stimuleerden om er met kinderen daarna hebben we gepraat over de vraag waarom van dezelfde lagere school samen aan te werken kinderen naar het lbo zijn gegaan en niet naar het sommige kinderen werkten er in hun eentje aan havo vwo als eerste reactie werd gegeven niet omdat ze als enigen van een bepaalde school kwa genoeg verstand maar op de vraag of er ook an men de begeleiders liepen rond en werkten dere redenen waren begonnen de kinderen echt steeds een tijdje in een groepje mee maar zoals na te denken en te overleggen over kinderen ui t 1 10 zijn en die daarom de nieuwe brugklassers gaan jennen moe erg da t pes t en nou eige nli jk is no u volgens m ij e r g ge noeg om er ee n stukje over te sc h rij ven en te h open dat iedereen ero ver na gaat de n ke n zelf h eb ik oo k nog nooit brugklasse r s zien pes ten maar op d i e vergad ering van de c ommissie leefb aarh e id kreeg ik de i n druk uit de ma n ier waarop de i b ars praa t ten da t ze het o ndertu s sen al bi j na do odnormaal v i nden om gemiddeld 1 a 2 maal per dag pootje ge h aakt worden of brugmug naar h un hoofd geslingerd krijgen e dat vind ik echt te gek oorde n ina tuu rlijk overlev e n de brugklasser het vel missch en worden ze er ze l fs vel aard van maar of dat laatste no u zo posit ief is als we ni e t pr a ten en n adenken over da t pes t e n da n betekent dat gehard worden dat de brugkl ass er s le r en dat de g rote r e s te r ke re hoge re meer gesc hoo l de ou d ere z ich m ag a f reage re n op de kleinere zwakkere lager e minder ge s c hoolde jongere dus dat z ij later als ze ook g r o t ere en z zijn d a t ook moge n e n da t v ind i k ve r keer d en hee l on re ch tvaardig i wicisei a r l rtr yepr dor othea 05 ik s e rp hun klas rijk die meer weten dan de onderwijzer zeiden henk die was gewoon technisch en zijn vader de kinderen is dat ook die is loodgieter en hij wilde dus bij het plenair uitwisselen van de conclusies van naar de lts de vraag werd toen of kinderen vaak de groepjes tekende een leraa r staafdiagrammen hetzelfde soort werk gaan doen als hun ouders per school op het bord waaruit opeens heel dui toen vertelden veel kinderen hoe dat voor hun de l ijk werd dat de ene school een hoge piek bij ouders lag nog niet hoe dat voor henzelf lag ze havo vwo had en de ander bij mavo en weer een hebben zelf geen duidelijke beroepsverwachting ander bij het lbo dat ontlokte hem de vragende een flink aantal vaders blijken boeren of arbei opmerking aan de kinderen als je dat zo ziet derszonen te zijn die thuis een uitzondering wa zou je zeggen dat de kinderen van de dorpsschool ren omdat ze goed leerden vader maar vooral in rhenen dommer zijn dan de kinderen van de moeder hield hen vaak tegen om door te gaan le montessorischool in wageningen dat geloofde ren of zelfs studeren het argument was word niemand en er werd naar andere verklaringen ge toch gewoon boer zoals wij de meeste leerlin zocht naast de verklaringen die hie rv oor ge gen zeiden dat zij deze weerstand van hun ouders noemd zijn wordt nu ook gewezen op het dialect niet hadden ondervonden maar dat sommige kin dat veel dorpskinderen spreken terwijl de school deren uit hun zesde klas deze steun van thuis om alleen abn gebruikt volgens veel kinderen door te leren niet kregen werkt dit discriminerend omdat de kinderen die naast het werk en de houding van de ouders thuis alleen dialect spreken op school veel meer werd ook de invloed van de lagere school op de moeite hebben de leraar nederlands maakte dit middelbare schoolkeuze genoemd de school be nog concreter door op te merken stel dat ik in paalt je leven riep een meisje uit het advies van dialect lesgeef en er is een kind in de klas die dat de onderwijzer vonden de ouders belangrijk al dialect thuis ook spreekt dan heeft die alleen leen die ouders vonden het advies niet zo belang goeie cijfers voor nederlands 111 veranderen nu zijn we de kleinsten dat is niet zo leuk leraren moeten zo les geven en kinderen begelei vooral in het begin schelden ze je vaak uit den dat het bij ieder kind aansluit voor sommige voor brugsmurfr of zoiets jeroen kinderen moeten ze dat dus anders doen zodat ieder op zijn manier kan leren want het moet aansluiten bij je eigen taal en zo wat er op het wagenings lyceum moet verande kinderen kunnen elkaar ook helpen en elkaar le ren zo dat alle zesdeklassers er op kunne n ren als je maar niet altijd voor jezelf alleen moet werken deze laatste vraag bracht ons tot een gesprek over de manier waarop een m iddenschool opge b ezoek aan lbo schole n zet zou moeten zijn ze bleken zich niet bewust te zijn van het feit dat ze doo r hun keuze voor als vervolg op het onderzoek naar de ex klasge havo vwo ook gekozen hebben voor een oplei noten hebben de begeleiders bezoeken aan de ding en beroep waar je vooral met je hoofd werkt lbo scholen georganiseerd waarop oude vriendjes en gekozen hebben om geen timmerman of lood en vriendinnetjes zaten in het vooroverleg met g i eter te worden of een ander beroep waarbij je de school hebben we gestimuleerd dat deze ex vooral met je handen werkt de jongens vonden zesdeklassers zelf de rondleiding zouden verzor dit maar niks ze vonden het veel leuker om met gen deze bezoeken zijn in kleine groepjes afge hun handen bezig te zijn dan met hun hoofd de legd en hebben een grote diversiteit aan ervarin meisjes bleven er onverschillig onder maar we gen opgeleverd hadden als begeleiders ook niet onder hun aan het meest aantrekkelijke voor de leerlingen wa dacht gebracht dat je met havo vwo ook geen ge ren zonder meer de praktijkgerichte vakken die zinsverzorgster of kapster kan worden wel ver ze zelf niet hebben bijvoorbeeld een lts waar een telde een meisje dat in haar klas alle meisjes pre klas aan het begin van het jaar een auto helemaal cies wisten wat ze wilden worden serv eerster en uit elkaar haalde die aan het eind van het jaar daar hoefden ze niet voor naar de havo weer in elkaar moest zitten op een huishoud we gingen hierop door met de vraag of er kinde school trokken de kooklessen en naailessen waar ren zijn die al weten wat ze later willen worden ze zelf aan mee deden hen aan dat is natuurlijk vrij algemeen werd hier met nee op geantwoord niet zo verwonderlijk omdat in hun eigen school op het eind van het open project z ijn er wel een type aan deze leergebieden vrijwel geen aandacht aantal kinderen d ie wdten wat ze willen worden wordt besteed ook vonden ze het boeiend om gezien de beroepen die ze opnoemen hebben die met buitenlandse kinderen te praten waarvan er te maken met hetgeen ze i n het project hebben een nog niet zo lang geleden herder in marokko onde rzocht was toen we hen vertelden dat je op een midden de wageningse leerlingen hebben bij deze bezoe school nog niet kiest om met je hoofd of handen ken nog veel meer indrukken opgedaan zoals le te gaan werken maar voor beide leert zagen ze raren die ze autoritair vonden optreden hij be dat erg zitten de jongens en de leraren wi l den antwoordde al onze vragen die we aan leerlingen leren koken en naaien en de me isjes e n leraressen stelden strakke regels op een school in de wilden leren houtbewerken lassen metselen pauze moesten ze met z n vierhonderden aan ta enzovoort fels hun boterhammen opeten net als in een fa verder vonden ze dat de lessen als volgt moete n briek de kleren modepopperig het uiterlijk en de omgang van de leerlingen met elkaar ook kregen ze vragen terug waaruit bleek dat ze geneigd waren naar buitenstaanders hun eigen op de lagere school hoor je tot een van de school te verdedigen bijvoorbeeld in een ge sterksten en hier tot een van de slapsten op mengde lbo brugklas werden ze onder vuur geno de lagere school kun je iemand een ram ver men over het feit dat gym en handvaardigheid in kopen als je op een hogere school zit kan je wageningen voor meisjes en jongens apart werd dat niet doen tommy gegeven hoewel de wageningers daar op school ook kritiek op hadden probeerden ze dat n u 112 eerst te rechtvaardigen maar argumenten schoten de zinnen wel af zijn uiteindelijk tekort omdat de middenschool nog niet integraal is in over deze verschillen met hun eigen school cul gevoerd in nederland en havo vwo scholen ook tuur zou een project op zich te organiseren zijn minder bereid zijn nu al aan experimenten mee te dat was echter niet het plan met dit korte voor werken is het begrijpelijk dat centrum oud west project nog niet de middenschool is zoals zij er in de toe je kan je afvragen of je door zo n eenmalig be komst uit moet gaan zien een school waar alle zoek niet bezig bent vooroordelen tegen kinderen basisschoolleerlingen gezamenlijk doorgaan van een lager schooltype te bevestigen mis daarom ging het nagesprek voor een deel over schien is dat bij een enkeling op bepaalde punten milieu verschillen zoals havo vwo kinderen die er inderdaad gebeurd maar dan wel in het geval van varen hadden zelf benoemden ze de verschillen bestaande vooroordelen maar we denken dat een niet zo maar hadden het over uitingen daarvan in voorbereid bezoek met de bedoeling te achterha het onderwijs de wageningers kregen de indruk len of je niet met je zesdeklas vriendjes en vrien dat zij zelf leren belangrijker vonden net zoals dinnetjes samen door had willen leren en ook had hun ouders dan de amsterdammers vooral om willen leren wat zij teren en jij niet leert de ont wat ze later met een diploma konden gaan doen wikkeling van vooroordelen tegengaat vooroor in de maatschappij daarmee wilden ze niet zeg delen zijn immers voor een groot deel gebaseerd gen dat ze leren ng leuker vonden op onwetendheid en op van horen zeggen en ver daarbij viel op dat de buitenlandse en arbeiders minderen vaak het persoonlijk contact met dege kinderen uit wageningen het best de andere hou nen waar je op afstand over geoordeeld hebt het ding tegenover leren en school van de amster is natuurlijk ook belangrijk dat deze leerlingen dammers begrepen en die aan hun klasgenoten die elkaar nu op andere scholen ontmoetten drie die het vreemd vonden probeerden uit te leggen maanden geleden nog bij elkaar in de klas zaten verder waren de wageningers verrast en soms waardoor vooroordelen nog niet zoveel kans ge vonden ze het ook benijdenswaardig dat op deze kregen hebben als een paar jaar later school geen cijfers werden gegeven je niet kon blijven zitten je kon kiezen welke vreemde talen bezoek aan een middenschoo l je wilde leren vooral het spaans trok ze aan de leerlingenraad over veel zaken mee kon overleg we wilden dat de kinderen na dit onde rz oek naar gen en beslissen en natuurlijk de vakken die ze hun ex klasgenoten ook echt konden e rvaren wat zelf niet hebben huishoudkunde gezondheids een middenschool is door er een te bezoeken zo zorg en algemene technieken zouden ze zich kunnen verdiepen in de mogelijk hun conclusie was dat ze wel met vier a vijf leer heid om een school te maken waardoor er minder lingen uit hun klas in zo n middenschoolklas zou ongelijkheid tussen kinderen aangewakkerd den willen zitten en dan ook zouden proberen in wordt omdat ze niet uitgesplitst worden naar on groepjes samen te werken en uit te leggen alleen gelijkwaardige schooltypes de school d i e hen zagen ze zich dit niet zo doen wilde ontvangen was centrum oud west in am sterdam veranderde leraar ande re kinderen de leerlingen hebben hier een dag meegedraaid in verschillende klassen de kinderen waren verrast na dit bezig zijn met de wenselijkheden van de door de hartelijke manier waarop ze ontvangen middenschool en externe democratisering van het werden door leerlingen van de leerlingenraad en onderwijs zijn we bezig gegaan met de ervaringen door de klassen waarin ze gingen meedoen ze op de eigen nieuwe school en de inmiddels oude werden makkelijk opgenomen om samen b ijvoor basisschoolervaringen beeld sommen te maken en kwamen daardoor we wilden een activiteit organiseren waardoor de zelf los om bijvoorbeeld in de les ook vragen te kinderen konden gaan doorzien dat als een leer beantwoorden kracht een andere houding aanneemt voor de klas het v iel op dat sommige wageninge rs in het sa en zijn les anders organiseert de houding van de menwerken met oud west k i nderen spontaan kinderen daardoor ook verandert we hechten dingen gingen uitleggen en hints gaven zoals hier betekenis aan omdat de overgang voor de lees je verhaal nog een keer over om te kijken of kinderen van gewone lessituaties naar het ope n 113 project dat ze na dit voorproject gaan doen veel ren met elkaar doe je altijd wel daar leer je mee verwarring en onduidelijkheid kan oproepen we sociaal geintegreerd wilden proberen hierin wat helderheid te brengen op de derde vraag werd ook gereageerd op wat ze door meer zicht te geven op de wisselwerking tus niet zagen zi tten sen leerkracht en groep leerlingen en ook op de in die autoritaire les probeerde iedereen baas verschillende wijzen waarop onderwijsactiviteiten boven baas te zijn zodat juf hun aardig vond en georganiseerd kunnen worden we hebben voor niet de anderen echt zo n soort wedstrijd wie ze dit deel een technische film op video bekeken het aardigst vindt waarin een onderwijzeres eenzelfde les op drie een begeleider vraagt lag dat nou aan de juf of verschillende manieren pedagogisch aanpakt die waren het minder aardige kinderen aanpakken worden in de film autoritair anti t lag aan de juf want die zorgde e rv oor dat een autoritair en sociaal geintegreerd genoemd in de paar een wit voetje konden halen en anderen he deelgroep hebben we vijf vragen als richtlijnen lemaal vernederd werden en als de juf dan een voor het gesprek na de film voorbereid meisje vernederde vonden die andere kinderen 1 hoe was het bij jou op de lagere school en her haar ook heel stom kende je dat in de film in die autoritaire les wilden ze alleen maar het 2 waar zou je je het lekkerst voelen en waar het lieverdje van de juf worden minst waar zou je het meest leren op de vierde vraag brachten ze het volgende in 3 door steeds een ander gedrag van de onderwij ik denk dat die juf zo autoritair wordt omdat ze zeres kon je merken dat de kinderen anders onderdrukt wordt door andere mensen want zij met elkaar omgingen wat hebben jullie daar onderdrukte weer kinderen en die gingen weer van gezien andere kinderen onderdrukken 4 waarom denk je dat onderwijzers zo doen als als de kinderen meer vrij zijn in de les denk ik in de film wat willen ze bereiken dat de juf vroeger een tijdje onderdrukt was en 5 wat kan je als leerling doen als je een leraar toen erna niet meer en dat ze toen dacht ja het hebt die lesgeeft op een manier die je niet is eigenlijk veel fijner om zo les te krijgen prettig vindt misschien hebben ze het wel van iemand zo ge leerd dat je zo het beste iets lee rt hieronder willen we de belangrijkste opva tt ingen het valt op dat er geen verbanden gelegd worden en inzichten weergeven die over de vijf vragen tussen het doen en laten van de onderwijzeres en door de kinderen naar voren werden gebracht de eisen die het onderwijs aan haar en de kinde op de eerste vraag kwamen veel verhalen los over ren stelt vooral de laatste vraag roept veel reac hun lagere school waar het in de klas een grote ties op enerzijds de aanpassende keet werd als de onderwijzer es even de deur uit als je leraar streng is en je gaat klieren dan moet was autoritair je toch maar mee gaan doen en dan kan hij mee op de tweede vraag werd vooral gezegd welke les gaan vallen situatie ze het minst zagen zitten je wordt knet anderzijds de meer op verandering gerichte reac ter in die puinzooi anti autoritair ties als leraren je steeds zeggen dat is fout dat is ik had een hele strenge onderwijzer en als je dan fout is het niet leuk en dan leer je niet autori na de les tegen hem zei doe niet zo streng tair dan ging hij alleen nog maar strenger doen als je als het zo heel streng is doe je alles met tegen een beetje normaal ging doen een beetje mee zin je moet alles perse doen dus je hebt er geen deed dacht hij nu kan ik ook wel redelijk zin meer i n autoritair doen maar erover praten kon je helemaal niet ik heb het liefst een beetje vrijheid want fluiste met die man dat is meestal met mensen die streng zijn daar kan je praktisch niet mee praten ik denk dat hij zich bedreigd voelt als zo n klein joch tegen hem zegt dat hij minder streng moet lk vond het fijn dat er geen jongens in onze doen maar ook als andere mensen dat vinden basisschool waren onze juf was wel lief en ouders of de hoofdmeester aantrekkelijk aan het begin van de zesde klas toen moest hij de hele tijd mij hebben toen werd ik al allee n 114 gezet die eerste week nou toen heb ik hem een beeld hadden van wat een project is wij wilden keer gezegd dat ik dat niet leuk vond en later ze allemaal voorbereiden op een nieuwe wijze van als ik zat te ouwehoeren zei die dat ik op moest projecten doen de open projecten zoals ze aan houden anders moest ik alleen zitten duseerst het wagenings lyceum ontwikkeld zijn zette hij me meteen alleen en later gaf hij eerst daarvoor vonden we het belangrijk dat de grote een waarschuwing diversiteit aan onderwijservaringen die in een we hebben het ook eens tegen een andere mees eerste brugklas aanwezig is door de kinderen zelf ter gezegd toen was de onze ziek wat we ver onder de loep genomen zou worden we hebben keerd aan hem vonden nou en zo n lijst kwam niet alleen het emotioneel beleven van de school er nou en later vroeg hij het zelf ook eerst was maar ook de maatschappelijke ongelijkheid en hij heel katt ig maar later merkte je er wel iets onrechtvaardigheid van ons onderwijssysteem van hij was wel een klein beetje veranderd maar voor kinderen onderzoekbaar gemaakt gevoelig het was aan het eind van het jaar worden voor dit onrecht kan een basis zijn om in volgens mij als je als onderwijzer zegt dat je je de toekomst ook een bijdrage aan het opheffen wilt veranderen gaan leerlingen je al een stuk aar ervan te leveren diger vinden een heleboel van die leraren werken volgens een noten methode en als een leerling dan zegt bijvoor beeld houdt u nu eens uw bek wij willen ook voor publikaties over open projectonderwijs zie de wel eens wat zeggen dan moet hij voor zich publikaties van theo jansen en kathinka van dorp zelf helemaal opnieuw beginnen in de literatuurlijst achterin dit nummer de stichting ontwikkeling projectonderwijs sop een jongen sluit het gesprek af met de rake op begeleidt ontwikkelt onderzoekt en verspreidt sa merking ook al hebben we wat geleerd van dit men met groepen leraren open projectonderwijs en gesprek dan is e r nog niks veranderd aan onze le daarmee verbonden vernieuwingen zoals heterogene raren van wiskunde bijvoorbeeld of frans tafelgroepen en mondiale solidariteit er zijn ook videofilms fototentoonstellingen en leerkrachten die over projectonderwijs komen vertellen slot sop acaciastraat 36 6521 ng nijmegen tel 080 230018 we denken dat we door dit voorproject een bij omdat centrum oud west dat jaar 1979 80 pas be drage hebben geleverd om de grote overgang van gonnen was wilde de school het bezoek later in het basisschool naar voortgezet onderwijs wat minder jaar hebben we beschrijven het bezoek in het kader van het voorproject omdat het daar een verlengstuk abrupt te laten verlopen voor ons was belangrijk van was mochten mensen geinspireerd worden om dat sommige kinderen op de basisschool aan pro zo n voorproject op te zetten dan denken we dat het jecten hebben gedaan en daardoor een vaststaand goed past in het onderzoek naar ex zesdeklassers de kinderen van hogere klassen zijn zeer ellendig en ze denken altijd dat ze groot zijn 115