De SPL op andere conferenties

doree de kruijk de spl op andere conferentie s na de nijmeegse conferenti e va n septembe r zij n e r oo k ander e landelijk e bijeenkomsten geweest waaro p de spl zic h actief heeft gemanifesteerd d e maand november is traditiegetrouw een drukke maand voor literatuurminnaars misschien ter onderscheiding van broddelaars die alvast hun sinterklaasrijme n in elkaar draaien maar druk dat was het wel allereerst was er op 1 november de landelijke bulkboekdag van het literatuur onderwijs honderden literatuurdocenten ongeveer 700 bezochten er lezingen gesprekken werkgroepen en dergelijke wij bekleedden de zaal waarin gepraat werd over het leesdossier met plakkaten waarop de fusie tusse n spl en vel in fraai e zinswendinge n wer d aangekondigd daarbi j legde n w e natuurlij k folders aankondigingen va n het nieuwe boek van de moor over het leesdos sier verschijning komen d jaar en een vijftigtal oud e tsjips troost u lezer echt oude tsjips we hopen dat die door ware liefhebbers zij n meegenomen en dus gekoester d worde n e n naa r mee r zulle n smaken zel f zij n w e n a he t uitstallen on s weeg s gegaa n e n hebbe n geluisterd genetwerkt gewerk t e n genoten de openingsceremoni e boo d ee n aanta l bekend e nederlander s di e politiek e cees grimbergen persoonlijke cyril offermans algemeen bekende nelle ke noordervliet of van weinig literaire vorming getuigende giphart uitspra ken deden en toe n kwa m frits van oostrom hi j overtuigd e on s me t een zoals altijd meeslepen d verhaa l ove r het belan g va n d e middelnederlands e letteren en de mogelijkheid di e eigentijds i n het onderwijs een plaats te geven daartoe i s hi j bezi g ee n seri e boekwerkje s voo r t e bereiden waarvoo r hi j ongegeneerd reclam e maakte maar dat op zo n wijze dat de zaal het hem niet euvel duidde integendeel pas achteraf bedenk je dan dat onderwijs geven toch een kwesti e is van keuze s maken ui t zaken di e stuk voo r stu k het aanbiede n waard zijn helaas vervolgens wer d i n d e grot e zaa l ee n vijfta l leerlinge n va n het rijnland s lyceum i n oegstgees t ondervraag d doo r michael zeeman d e leerlinge n werden gecoached door cor geljon ik zei het al sommigen va n ons werkten het is spannend om andermans leerlingen te zien ondervragen onwillekeuri g vergelijk je ze steeds met jou bekende eigenwijze tegensputterende idolate of anderszins bevloge n puber s c q studenten z e brachte n he t oo k hee l over tuigend dez e leerlingen hu n afkee r va n giphar t n a dien s bezoe k aa n d e school ieder s voorkeu r voo r ander e schrijver s zoal s lucebert rev e en nij hoff zelf s d e leerlin g va n wi e je dach t da t e r n a d e woorde n gewoo n nie t goed nog slechts een bokkig zwijge n o f gestamel zou volgen bleek over ge degen meninge n t e beschikken ze praatten ove r drie boeken gerard reve het boek van violet en dood arnold grunberg blauwe maandag en rascha 109 peper oesters niet echt geselecteerd op hun eigen verzoek zo bleek al uit de eerste vragen regiefoutje i n ieder geval vonden de in de zaal aanwezige do centen het modelleerlingen ook al bestreed geljon dez e opvatting in het korte nagesprek nadrukkelijk in de grote zaal gingen de grote optredens verder maar uw verslaggever mocht tot slot na een voortreffelijke lunch al kon de ambiance bij lange na niet tip pen aan die van krasnapolski dat een meer geeigende plaats van bijeenkoms t was van de voorgaande bulkboekdagen een werkgroep bijwonen geintegreerd literatuuronderwijs onder de humoristische en bezielende leiding van herman pleij een van de inleiders was lily coenen bestuurslid va n de vel ook aan het werk dus de meningen liepen hier zeer uiteen sommigen zagen het inte greren al s de oplossing voo r het probleem va n de vermindering va n tijd voo r literatuuronderwijs anderen zage n het als een bedreiging voor het nationale nederlandse literatuuronderwijs de overdracht van onze eigen cultuur evenzo beschouwden docente n engel s het als een achteruitgang al s ze niet meer uit sluitend over de engelse literatuur zouden mogen spreken de ervaringen va n coenen i n de nascholing begin met kleine stapjes same n te werken en bouw dat uit en d e school ui t weert i n de praktijk ee n project all e deelnemend e vakken een of twee uur per week inbreng van al deze vakken vermochten de tegenstanders nie t va n hu n angste n t e genezen een aanwezig e schoolleide r riep op tot een ander e benaderingswijze nie t zo defensief vasthoude n wa t je hebt maar constructief probere n gebrui k te maken va n de veranderingen o m iets ech t goed s o p t e bouwen da t lijke n m e wijz e woorde n te r afsluiting want de cabareteske afsluiting ko n mij deze keer maar met mate boeien natuurlijk wa s e r no g vee l mee r t e beleven daaro m hadde n w e on s al s collega s van een school ook voor verschillende lezingen en werkgroepen op gegeven uitwisseling van ervaringen maakte dat de koffiepauzes d e volgende dagen da n ook steeds te kort leken een beknopte versie van mijn dee l i n die uitwisseling heeft u hierboven kunnen aantreffen het schoolvak nederlands ook op 15 en 16 november in antwerpen op de brede conferentie het school vak nederlands was de spl weer actief aanwezig mede als organiserende vere niging in de persoon va n uw verslaggever bestuursleden verwant e denkers spl leden auteur s va n tsjip hielde n e r lezinge n e n maakten same n me t vlaamse collega s de literatuurstroom to t een groot succes er waren in alle stromen tezame n maar liefst 60 lezingen of werkgroepen te volgen in twee dagen daarbij inbegrepe n de feestrede te r gelegenheid van het tweede lustrum di e wer d uitgesproke n doo r hugo de jonge e n steven ten brinke een ieder moest steeds kiezen uit 9 parallelsessies waarvan een speci aal aa n het basisonderwij s wa s gewijd e n ee n aa n he t technisch e n beroeps onderwijs een novum van deze 10d e conferentie als vanouds was de stroom literatuur de grootste en die van varia de kleinste 110 spreken luisteren nederlands al s tweede taal taalkunde taalvaardigheid schrijven e n lezen vormden ander e thema s waaromheen strome n werde n ge rangschikt e n oo k daar kwame n literair e onderwerpe n te r sprak e zoal s het kinderboekenmuseum d e literatuur gezien als een van onze tekensystemen en literatuuronderwijs i n het studiehuis ee n veelzijdi g aanbod dat docente n nederlands eens in de twee jaar een keer naar het nabije buitenland kan lokken om i n d e inspirerend e omgevin g va n ee n vlaams e universitei t collega s t e treffen te r lering ende vermaak ik wi l u een aanta l opvallend e zake n ui t de lezingen di e ik heb bijgewoond niet onthouden zo sprak marleen miedema over samenwerkend leren ze deed ons mogelijkheden aa n de hand om opdrachten zo te construeren dat leerlingen positief afhankelijk va n elkaar zijn en dat weten een van de werkwijzen den k ik waarme e w e in het studiehui s me t zelfstandi g werkend e leerlinge n zeke r gebruik va n zullen moeten maken als we tenminste het onderwijs nie t willen laten verworden tot een verplichte schriftelijke cursus jos martens maakte duidelij k dat wa t he m betref t he t literatuuronder wij s maar een doel heeft historisc h en intercultureel inzicht want alleen met zulk inzicht kan de wereld vreedzaam en tolerant worden met geschiedenisonder wijs ku n je enig e kenni s aanbrengen maa r wezenlij k inzich t ontstaat allee n door inleving e n daarvoo r zij n jeugdboeken uitermat e geschikt ee n vlam mend betoog waa r vonke n vana f spatten die ongetwijfel d nieuw e vuurtje s hebben doen oplaaien dan wa s e r joop dirksen di e de opkomst va n he t lezersgerich t literatuur onderwijs i n nederland i n een breder kader plaatste e n een aanta l mogelijk heden van het leesdossier besprak ruud kraaijeveld sloot hierbij aa n met zij n pleidooi voo r literatuuronderwij s waarbi j he t leesplezie r nie t verlore n gaat jeugdliteratuur i n basisvormin g e n mavo vbo en allee n hoger e kwaliteits eisen aan die leerlingen die dat aankunnen de eisen die daarmee aan de docent worden gestel d zijn grote kennis van de leerlingen en van de jeugdliteratuur veel praten en veel boeken lezen dus anders is leerlinggericht literatuuronder wijs nie t mogelijk ria van den eynde ga f d e praktijk wee r va n haa r litera tuuronderwijs eers t leer t z e haa r leerlinge n o p allerle i maniere n ove r hu n eigen gevoelens voorkeuren afkeuren wense n enzovoorts te praten dan pas kunnen z e bewust allerle i dinge n i n boeken herkennen waarove r zinvo l ka n worden gepraat reactie s va n leerlingen neem t ze serieus e n z e leren steed s nauwkeuriger te formuleren doordat ze ook zichzelf steeds beter leren kennen ria va n de n eynd e werk t me e aa n d e leeswijzer voor de basisvorming i n vlaanderen d e eerst e graad di e binnenkor t za l verschijnen iet s o m i n d e gaten t e houden gezie n d e grot e bruikbaarhei d va n d e leeswijzers voor de bovenbouw tweede en derde graad die al verschenen zijn en de benaderings wijze van deze docente 111