De VON en Spelling-85 – Een stellingname van het VON-bestuur (België)

von bestuur belgie spelling de von en spelling 85 een stellingname van het von bestuur vereenvoudiging belgie de vereniging voor wetensgappelike spelling strategie zeer zorgvuldig wordt gepland vws streeft ernaar een spellingswijziging door te laten voeren in 1985 samen met de hervor bezwaren tegen de spellingregel s ming van het nederlandse basisonderwijs vonk heeft de laatste jaren al vrij veel aandacht aan het we laten het criterium van de bruikbaarheid even spellingsonderwijs besteed er verscheen zelfs een buiten beschouwing en laten in dit verband alleen extra nummer over zodat het ons alleszins no even opmerken dat een goede spelling het psy dig leek ook naar buitenuit het standpunt van de cholinguistisch proces van schrijven net zoals von tegenover spelling 85 verder sp 85 be van lezen zo goed mogelijk zou moeten onder kend te maken de von heeft zich bij het begin steunen men moet zich afvragen of sp 85 daar van de jaren zeventig wel aangesloten bij de toen serieus naar gekeken heeft wij opperen hier ver malige voorstellen tot spellingverandering nu der alleen maar bezwaren inzake de leerbaarheid niet meer waarom deze koerswijziging het de leesbaarheid en de strategie von bestuur blijft van mening dat een vereen voudiging van de nederlandse spelling zich op de leerbaarheid dringt maar heeft tegen sp 85 een aantal belang sp 85 blijft van de speller een groot aantal ab rijke bezwaren die betreffen enerzijds de actie stracties verlangen en bevat nog teveel uitzonde zelf anderzijds de voorgestelde spellingregels ringen a letters worden gesgreven zoals ze worden ge bezware n tege n d e actie hoort in et afzonderlik uitgesproken woon gits dit gezonde uitgangspunt verlangt van de 1 het von bestuur is niet bereid een actie te schrijver loerder dat hij gelede woorden kan seg gaan steunen waar het noch vooraf noch tijdens menteren wat soms problemen kan opleveren de actie enige inspraak bij heeft de von zou bijvoorbeeld doelloos onmiddellijk a om alleen zichzelf daardoor tot meeloper degraderen met het oog hierop staat sp 85 uitzonderingen 2 het von bestuur heeft zeer ernstige twijfels op de algemene regel voor afleidingen op lik over de kansen op succes van deze actie omdat ster en t worden egter met een 1 een s en een t ze wordt gevoerd met voorbijgaan aan een aantal gespelt bijvoorbeelt onmiddelik sgaatster bre factoren als de taalunie de vlaamse instanties en te grote maar door uitzonderingen wordt men onderwijsorganisaties de huidige tijdsgeest de verplicht en de regel en de uitzondering te leren restauratie vraagt juist dat een vernieuwings b sp 85 behoudt het historische onderscheid 8 ei ij ou au tasten bijvoorbeeld diepte brete wijte grote c wat moet de leerling in geval van uitspraakva vaste woordbeelden zijn immers zeer gewenst riaties voor de leesbaarheid en voor de leerbaarheid on d of t bijvoorbeeld aardappel ronduit volgens der meer omdat we die in ieder geval zo in ons de algemene regel of artappel rontuit wordt geheugen opslaan als we een nieuw woord leren door sp 85 geaccepteerd dan slaan we niet alleen de betekenis en de klank de eind n bij de uitspraak hiervan doet zich vorm in ons geheugen op maar ook de grafische regionale en stilistische of contextuele variatie voorstelling en bovendien vormen de naar beteke voor de beregeling van sp 85 is voor de eind nis samenhangende woorden een cluster n zeer complex en onvolledig volgens sp 85 b ook wat betreft regionale stilistische of socia moeten we schrijven ijzere open lopen lie le variatie naast ook strikt persoonlijke variatie deren liedere avont hoe het met woorden als werkt sp 85 niet met vaste spellingbeelden maar koren lantaren garen moet is niet duidelijk stelt ze voor de verschillende voorkomende va d sp 85 zegt dat aleen a om en dergelijke we rianten in de uitspraak ook in de spelling met ver gens de uitspraak ook alleen en al om mogen schillende schrijfwijzen te honoreren dit leidt worden gespeld weer uitzonderingen op enkele tot een veel groter aantal spellingvarianten dan in regels de huidige spelling bijvoorbeeld oto auto eks e de behandeling van de klinker i is alweer vrij kurzie ekskursie trem tram bovendien bestaat ingewikkeld junie politieke analize markizin er ook nog taalinterne of taalstructurele variatie afhankelijk van accentuering foneemomgeving de leesbaarheid of woordstructuur ook hier krijgen we een gro een gemakkelijk leerbare spelling is nog niet au ter aantal woordbeelden en inconsequenties de tomatisch goed leesbaar en omgekeerd men mag behandeling van de eind n gevallen als aardap redelijkerwijze veronderstellen dat vaste spelling pel aartappel de h soms uitgesproken soms beelden bijdragen tot de leesbaarheid het morfo niet bijvoorbeeld schoonheid hem hun hier logische principe principe van de analogie de vries te winkel was in functie hiervan ge de strategie dacht hoed hoedje hoeden hoedrand maar de noodzakelijke spellingvereenvoudiging zou het vergt van de teerder of schrijver wel enige ab voldoende strategisch moeten aangepakt worden stractie in sp 85 rijzen twee problemen in ver dit is niet het geval met s p 85 omdat dez e ba nd h ie rm ee a inconsequenties en ondeugdelijke regels bevat a sp 85 hanteert een gewijzigde vorm van het b probleemgevallen onopgelost laat ei ij ou au morfologisch principe dit functioneert in de ou c niet acceptabel is voor het hele n ederlandse de spelling niet alleen op het einde van een taalgebied sommige voorstellen van sp 85 zijn te woord stemhebbend stemloos maar ook exclusief randstad hollands bijvoorbeeld de be woordintern de wijziging nu doorbreekt de vast slissing om g en ch allebei door het teken g voor heid van de woordbeelden bijvoorbeeld hoet te stelle n hoetje hoeden hoetrant ook bij de i speelt d teveel keuzevrijheid laat wat leerbaarheid dit parten markizin maar friezin hetzelfde be leesbaarheid en bruikbaarheid ongunstig bein zwaar geldt tenslotte ook de afleidingen op lijk vloedt en een serieus probleem voor de media ster en te waar de regel dat er slechts een 1 s of vormt t wordt gespeld de leesbaarheid zou kunnen aan noo t deze bijdrage is met toestemming van het von be stuur belgie overgenomen uit vonk jrg 14 nr 3 mei juni 1984 9