De wonderjas

kyant in tie klas de wonderjas jeanne kurvers in de volksverhalen uit veel culturen komt een personage voor dat het beste te typeren valt als de schelm die met list en bedrog door het leven rolt we kennen uit de nederlandse en vlaamse volkscultuur bijvoorbeeld tijl uilenspiegel of reintje de vos uit de west afrikaanse en caraibische cultuur nansa de spin anansi en uit de turkse volksverhalen hodja vaak is het slachtoffer in deze schelmenverhalen niet zozeer de arme sloeber maar de rijke weldoorvoede en soms ook ook gierige medeburger in de volksverhalen van de voormalige daarna wordt hij kortheidshalve steeds nomaden uit kazachstan in centraal azie aangeduid met aldar ter voorbereiding bestaat ook zo n type aldar kose in zullen de woordvelden rond kou en warmte sprookjes uit kazachstan wordt zijn naam als nog even de revue kunnen passeren volgt toegelicht aldar betekent in het bijvoorbeeld koud bitter koud bontjas wind kazachs dan ook bedrieger zijn tweede stijf van de kou blauw van de kou bibberen bijnaam kose spreek uit kosse betekent klappertanden vriezen doodvriezen maar kin waar geen haar op groeit want al is ook bijvoorbeeld warm warmte heet hitte aldar kose een volwassen man zijn baard snikheet zweten puffen in de tekst is bij wil maar niet groeien de roon hertoge sommige onbekende woorden nog een extra 2000 12 1 zin toegevoegd die de betekenis als terloops het verhaal dat hier gekozen is voor al ter sprake brengt als het woord puffen een bewerking in eenvoudig nederlands voor valt volgt bijvoorbeeld nog de zin pff wat beginnende lezers gaat over aldar kose die heb ik het warm hetzelfde geldt voor het een list verzint tegen de barre kou want het woord list daar staat even later ook nog een kan heel koud zijn in kazachstan in het plan bedenken verhaal wordt de hoofdpersoon alleen bij de de woorden paard en vos zijn wellicht eerste introductie voluit aldar kose genoemd bekend maar woorden als ruiter of uitdrukkingen als voor geen goud of meer gat dan jas misschien niet het bier aan het einde van het verhaal is in het oorspronkelijke verhaal geen bier maar koemis dat is paardemelk met alcohol 1 de wonderjas van aldar kose in els de roon hertoge 2000 sprookjes uit kazachstan amsterdam koninklijk instituut voor de tropen den haag novib 13 de wonderjas ergens in een ver land was het winter het was er koud heel erg koud daarom had iedereen een jas aan als het kon een jas van bont een bontjas het beste was het bont van een vos aldar kose had zo n jas niet hij had alleen een oude jas die jas was oud en ook nog kapot er zaten veel gaten in zijn jas zo kwam het dat aldar het altijd koud had aldar reed op zijn oude paard opeens zag hij een paard in de verte een mooi jong paard met een ruiter aldar zag meteen dat die man rijk was hij had een mooie jas van bont ik wil die jas wel dacht aldar ik moet een list bedenken dus bedacht aldar een plan hij maakte zijn jas open hij ging rechtop zitten hij floot een vrolijk liedje hij deed net of hij het niet koud had daar kwam de rijke man op zijn paard die man had wel een mooie bontjas maar toch had hij het koud hij bibberde van de kou aldar begon te puffen pff wat heb ik het warm zei hij hij deed net of het zomer was heb jij het niet koud vroeg de man jij hebt het koud zei aldar maar ik heb het heet ik zweet van de hitte hitte met zo n jas dat kan niet zei de man kijk naar je jas er zitten gaten in het is meer gat dan jas 14 dat is juist goed zei aldar die gaten zijn heel goed tegen de kou door het ene gat komt de kou naar binnen en door het andere gat gaat de kou er weer uit en zo blijf ik dus warm die jas moet ik hebben dacht de rijke man verkoop me je jas zei hij tegen aldar nee hoor zei aldar voor geen goud mijn jas verkoop ik niet zonder mijn jas vries ik dood je hoeft niet dood te vriezen zei de rijke man want jij krijgt dan mijn jas van bont die is ook heel warm aldar deed net of hij dat niet wilde ik verkoop mijn mooie jas niet maar de man hield vol ik geef je mijn jas en een zak geld zei de rijke man ik hoef geen geld zei aldar maar ik weet iets anders geef me jouw paard erbij dan wil ik mijn jas wel ruilen de mannen stapten van hun paard aldar kreeg de jas van bont en de rijke man kreeg de jas met gaten aldar kreeg het jonge paard en de rijke man kreeg het oude magere paard aldar deed snel de bontjas aan sprong op het paard en reed weg hij had het niet meer koud hij reed van dorp naar dorp hoe kom je toch aan die warme jas vroegen de mensen aan aldar 0 die zei aldar die heb ik geruild voor mijn jas met gaten toen vertelde hij het hele verhaal de mensen lachten en aldar kreeg een groot glas bier 15