Dictoglos in de alfa-klas

elke order wordt uitgevoerd aan de hand van een schriftelijke productieopdracht het werken toen yolande homann nt2 docente en coordinator voor de alfagroepen aan de taalschool van het horizon college te hoorn het boek van folkert kuiken en ineke vedder 2000 over dictoglos had gelezen inspireerde haar dat nog niet tot het uitproberen van die werkvorm in haar eigen groepen pas toen ze in les 116 het verslag van anja bouwmeester las die dictaglos ook gebruikte in een groep laagopgeleide nt2 leerders kreeg ze het gevoel dat deze werkvorm ook in haar groepen met succes toegepast moest kunnen worden hier volgt het verslag van haar eerste ervaringen dictoglos in de alfa klas ineke van de craats yolande homann 1 voorbereiding wat is dictoglos de docent zoekt een geschikte tekst die niet te moeilijk mag zijn en aan dictoglos is een vorm van samenwerkend leren moet sluiten bij wat de leerders waarbij leerders samen bezig zijn een interesseert de docent geeft infor communicatieve taak uit te voeren daarbij matie over de tekst die hij of zij voor wordt vooral hun lexicale en grammaticale gaat lezen en gaat daarbij in op kennis van de doeltaal aangesproken woorden constructies of wat anders daarnaast wordt een beroep gedaan op zins tot problemen kan leiden vaardigheden als spelling stijl en kennis van de wereld 2 dictee aantekeningen maken de werkvorm bestaat eruit dat de de tekst wordt twee keer voorgelezen docent een tekst voorleest terwijl de leerders in normaal spreektempo bij de tweede aandachtig luisteren als de docent de tekst keer mogen aantekeningen gemaakt nogmaals voorleest mogen de leerders worden aantekeningen maken daarna krijgen ze de opdracht om de tekst te reconstrueren dat 3 reconstructie gebeurt in groepjes van drie tot vier leerlingen met behulp van de aantekeningen de tekst hoeft niet letterlijk gereproduceerd te reconstrueren de leerders samen een worden maar moet wel alle inhoudelijke tekst die inhoudelijk overeenkomt met elementen bevatten die de voorgelezen tekst het origineel grammaticaal correct is ook had de zinnen moeten grammaticaal en een goed lopend geheel vormt en correct zijn het is de bedoeling dat de schrijven die op groepjes in onderling overleg tot een zo goed mogelijke reconstructie komen samenwerking 4 analyse en correctie leidt daarbij tot een beter product en de leerders vergelijken de tekst die ze mondelinge interactie binnen het groepje is samen hebben gereconstrueerd met noodzakelijk volgens kuiken en vedder is de oorspronkelijke tekst en verbeteren dictoglos geschikt voor allerlei soorten hun fouten taalleerders zowel voor hoger opgeleiden als lager opgeleiden het mogen echter geen 5 feedback absolute beginners zijn de docent geeft klassikaal of per groepje commentaar en bespreekt de hoe gaat dictoglos in zijn werk fouten de werkwijze zoals beschreven door kuiken de aanleiding en vedder is in vijf stappen te verdelen voor yolande homann kwam de aanleiding om met dictoglos te gaan experimenteren aan het 16 einde van het schooljaar alle cursisten van de vieren aan een tafel kwamen te zitten taalschool krijgen dan een brief met om het reconstructie proces wat te mededelingen over de vakantie en het vergemakkelijken lag op iedere tafel hervatten van de lessen voor de alfagroepen een placemat verdeeld in vieren is dat een aangepaste brief dat moeten ze om de beurt schreef ieder een woord goed weten en ook goed onthouden dacht enkele woorden of een zinnetje op de yolande want ieder jaar rijzen er weer placemat totdat men niets meer wist problemen omdat de informatie niet goed de volgende opdracht was om de overkomt of niet goed beklijft en bovendien woorden en zinnetjes uit te knippen en het interesseert hen allemaal daarmee was met z n vieren in onderling overleg op de selectie van de tekst gemaakt ze maakte volgorde te leggen opgeplakt en wel de tekst zo dat deze geschikt was voor haar konden er dan eventueel nog alfagroep alfabetiseringsniveau 2 de tekst verbindende woorden aan toegevoegd vindt u in het kader worden werkwijze met alfa cursisten de laatste les voor de vakantie de invulling van stappen zoals kuiken en vedder beschreven is duidelijk gericht op maandag is de laatste les leerders voor wie het lezen en schrijven een samen met de andere groep geautomatiseerd proces is de werkwijze zal daarom voor alfa cursisten enigszins de les begint om 1 uur s middags en aangepast moeten worden maar de kern het duurt tot 2 30 uur uitvoeren van een communicatieve taak kan dinsdag is er geen les meer gehandhaafd worden yolande pakte het als volgt aan na de vakantie begint 1 voorbereiding dorien kinderopvang op 20 8 2002 in de inleiding vertelde ze de groep dat de nederlandse lessen beginnen op de school graag wilde dat zij de 23 8 2002 informatie over de vakantie en het de kinderen hebben 6 weken vakantie begin van de lessen goed in zich op zouden nemen zo goed dat ze die informatie uit hun hoofd zouden prettige vakantie kennen en dat die al bijna uit hun hoofd zouden kunnen opschrijven yolande 2 lezen was dictee nu werd de boodschap niet voor gelezen maar de brief werd uitgedeeld de tekst die gelezen en onthouden moest en grondig gelezen zie het kader worden rechts twee aan twee konden de cursisten de betekenis achterhalen 4 analyse en correctie die fase duurde een kleine tien daarna werd de tekst opnieuw minuten uitgedeeld en kon ieder groepje daarna werd klassikaal gecontroleerd controleren in hoeverre hun tekst of de inhoud begrepen was door overeenkwam met de oorspronkelijke vragen te stellen en werd achterhaald tekst wat men moeilijk vond en waar nog uitleg nodig was 5 feedback voor de hele klas werd nu duidelijk dat 3 reconstructie een groepje veruit de beste tekst had de klas werd nu in groepjes van drie geleverd zie volgende baldzijde dat tot vier personen verdeeld yolande oogstte veel bewondering van de had de indeling van tevoren goed anderen en hoewel niet iedere overdacht de sterkste cursisten waren gereproduceerde tekst de ideale verdeeld over de groepjes die met z n schriftelijke weergave was bleek 17 iedere groep perfect in staat de literatuur boodschap mondeling te repro duceren bouwmeester a 2002 de motiverende werking van dictoglos in les 116 p de werkvorm was een groot succes zelden 11 14 waren de cursisten zo intensief met een taak kuiken f i vedder 2000 dictoglos bezig geweest ze dachten zichtbaar en samenwerkend leren in het tweede en hoorbaar diep na en discussieerden hevig ook vreemdetaalonderwijs bussum in hun eigen taal het was een geweldige coutinho training van het verbale geheugen metsu l 2001 dictoglos samenwerkend leren in het tweede en vreemde taalonderwijs in les 109 p 27 mrl ct ti d 19 islo