‘Dit is een verhaal over liefde’. De integratie van literatuur en drama in de klas.

dit is een verhaal over liefde de integratie van literatuur en drama in de klas zijn literatuur en toneelonderwijs te integreren jacques de vroomen bewijst in dit artikel dat dat goed mogelijk is aan de hand van een dramatisering van een sprookje een prak tijkverslag inleiding jacques de vroomen in dit artikel sta ik stil bij de mogelijk heid of literatuur en toneelonderwijs te integreren zijn ik zal dit doen aan de hand van een voorbeeld ik geef de tekst van een heel kort sprookjesachtig verhaal en ik werk een vorm van dramatisering nader uit het is de bedoeling dat de leerlingen door dramatisering en nabespreking diep in het verhaal duiken zo gefor muleerd is de spelopdracht een didactisch hulpmiddel bij een stukje literatuuronderwijs daarnaast vindt er toneelonderwijs plaats op twee niveaus productief leerlingen proberen een theatrale presentatie uit en receptief leerlingen staan stil bij de manier waarop theater een uitwerking heeft op het publiek de hieronder beschreven werkwijze heb ik diverse malen in een workshop uitgeprobeerd dit artikel is dus een praktijkverslag zakelijke beschrijving van de lesinhoud leerlingen krijgen onderstaand verhaal aangeboden dit is een verhaal over liefde er was eens een jongen die veel van zijn moeder hield nu gebeurde het dat hij verliefd werd op een meisje het meisje zei hem dat zij met hem wilde trouwen mits hij haar het hart van zijn moeder bracht de jongen tsjip letteren 7 i 31 ging naar zijn moeder doodde haar theater vormgegeven interpretatie daarnaast is er een doelstelling op het en ging met haar hart op weg naar de doelstelling achter de hierboven vlak van de literatuurdidactiek de het meisje onderweg struikelde hij beschreven opdracht is tweeledig voorstelling moet ook de vormgeving echter en het hart viel op de grond enerzijds worden de deelnemers van een eigen interpretatie zijn het is en het hart van de moeder sprak uitgedaagd het verhaal te interpreteren nodig de leerlingen er nadrukkelijk op heb je je pijn gedaan jongen anderzijds verkennen zij de esthetische te wijzen dat het gaat om meer dan een mogelijkheden van theater fraaie theatrale presentatie in de dit was een verhaal over liefde oefenfase moet er dus stevig gedis hoewel de deelnemers sterk beperkt cussieerd worden over interpretaties er worden enkele groepen van vier zijn in hun uitbeelding kan een uit bij de evaluatie van het gespeelde moet personen gevormd die de opdracht beelding zeer verschillende inter er ook op twee niveaus gesproken krijgen bovenstaand verhaal uit te pretaties laten zien een heel belang worden enerzijds moet worden beelden het gaat in dit geval niet om rijk keuzemoment is de plaatsing van besproken hoe de voorstelling wel of een vrije uitbeelding de spelers de stoelen tegenover het publiek is de niet werkte het esthetisch niveau worden stringente beperkingen plaatsing zodanig dat er sprake is van vervolgens moet uit de theatrale opgelegd ik som ze op een duidelijke centrale figuur en wie presentatie een interpretatie gedes is de centrale figuur de jongen de tilleerd worden een van de vier neemt niet deel aan de moeder het meisje ook tijdens de de dubbele opdracht waarmee de uitbeelding maar leest het verhaal uitbeelding kunnen er duidelijke leerlingen worden belast is vrij pittig hardop voor de resterende drie interpretatieve keuzes gemaakt wor en kan ook gemakkelijk misverstaan personen verdelen onderling de rollen den ik noem bijvoorbeeld armen worden daarom is het nuttig om met moeder jongen en meisje terwijl de gebruik van handen blikrichting en de hele klas en een proefgroepje van i verteller het verhaal langzaam het werken met zorgvuldig geplande drie leerlingen voor de klas op basis i voorleest beelden de drie rollen het stiltes van een klassegesprek de eerste regel i verhaal mimisch uit de opdracht een vorm te geven het is natuurlijk niet uitbeelding zonder taal is niet de enige een theatrale vormgeving is een nodig dat groepjes die vervolgens beperking waarmee zij geconfronteerd esthetische vormgeving waarbij tijd individueel gaan werken later allemaal worden de spelers moeten de uit en ruimte gemanipuleerd worden met dezelfde interpretatie van die beelding zittend op een stoel gestalte door rolinvulling wordt ook een beginregel komen het gaat alleen om geven zij moeten daarbij zelf bepalen betrekkingsniveau zichtbaar gemaakt een introductie van de werkwijze hoe zij tegenover het publiek de drie het is nuttig de deelnemers bij het stoelen plaatsen als zij een keuze begin van de oefenfase erop te wijzen voorbeelden van vormgevingen hebben gemaakt en het verhaal begint dat de uitvoering een esthetisch effect een belangrijke keuze bij de met de titel dit is een verhaal over moet sorteren binnen de beperkingen vormgeving is het startpunt de liefde mogen zij de plaatsing van de die zijn opgelegd is een realistische plaatsing van de drie stoelen er kan drie stoelen niet meer veranderen uitbeelding weinig esthetisch uit verschillende mogelijkheden uit het bovenstaande zal duidelijk zijn realisme ligt echter voor de hand en gekozen worden de stoelen kunnen geworden dat expressiemogelijkheden veel leerlingen zullen ook binnen het bijvoorbeeld op een rechte lijn zijn beperkt tot bewegingen met het strakke keurslijf zo realistisch mogelijk tegenover het publiek worden bovenlichaam en en het gebruik van te werk willen gaan daarom is het geplaatst het is ook mogelijk ze in een armen en handen ook de mimiek kan nuutig hen te stimuleren op zoek te driehoek te plaatsen die driehoek kan een rol spelen gaan naar een meer gestileerde vorm gelijkbenig zijn of een veel minder de workshop bestond in mijn geval uit geving de bedoeling van deze op regelmatige maar welbewust gekozen drie fases van elk ongeveer een half dracht is immers onder meer te leren vorm hebben en op welke stoel zet je uur hoe theater werkt hoe creeer je wie van de drie personen een oefenfase spanning en hoe bereik je een esthe een presentatiefase met een eerste tisch effect er moet gestreefd worden aanzet tot discussie naar een performance die fraai en een discussiefase treffend oogt letteren 7 1 enkele voorbeelden personen overwegend in de richting van leerlingen mag niet verwacht wor van het publiek laten kijken het is den dat zij bij de interpretatie van het echter ook mogelijk jongen en moeder verhaal zover reiken met goed door dwars te plaatsen in eikaars blikrich praten over mogelijke interpretaties publiek ting er is weer sprake van een andere en door stimulerende vragen te stellen interpretatie als jongen en meisje in kunnen ze wel op nieuwe ideeen een diagonale richting op elkaar ge gebracht worden als ze zich er een meisje moeder richt zijn en de moeder bijvoorbeeld beetje bewust van worden dat achter gericht is op het publiek zo n sprookje een wereld van beteke jongen nissen kan schuilgaan is zo n inzicht verhaalinterpretaties een belangrijke leerwinst daarbij het sprookje waarvoor hier gekozen is kunnen ze en passant ontdekken hoe b is bepaald geen eenduidig verhaal een theatrale performance werkt of kan onder of achter het geschematiseerde werken theatereducatie en literatuur meisje gebeuren ligt een complex van didactiek gaan hand in hand een betekenissen ik noem er een aantal stukje ckv onderwijs dus e moeder jongen om de gedachten te bepalen wat is er goed en wat is er fout in dit verhaal bij een eerste indruk ben je geneigd het meisje tot boosdoener te maken zij vraagt de jongen immers om zijn moeder te vermoorden terwijl die moeder toch zichtbaar veel van haar jongen moeder zoon houdt je kunt het verhaal echter ook heel anders duiden het meisje wil meisje niet de letterlijke dood van de moeder maar wil wel dat de jongen op een gezonde manier breekt met afhankelijk gedrag de moeder kan ook gezien worden als een zeer claimend type de gekozen opstelling van de drie een moeder die vanaf het begin haar personen is een belangrijk vertrekpunt zoon een vriendin misgunt een voor de interpretatie van het verhaal moeder die jaloers is hoe wordt in dit daarbij gaat het behalve om de korte verhaal gewerkt en of gemani plaatsing van de stoelen in hun puleerd met schuldgevoelens en hoe onderlinge relatie ook om de gekozen moet je als vrouw dit verhaal lezen is afstanden in opstelling b wordt de vrouw in haar rol van moeder de bijvoorbeeld gesuggereerd dat bij de goede vrouw en deugt zij in wezen niet onderlinge relaties de band van als zij kiest voor erotiek maar hoe moeder en zoon het sterkst is door moet je moeder worden zonder ero een persoon in het midden te plaatsen tische voorfase er is trouwens een maak je niet alleen letterlijk maar ook interessant voorbeeld van een vrouw figuurlijk die persoon tot spil van het die wel uit dit dilemma kwam een gebeuren buiten het vertrekpunt van vrouw met een enorme historische de beginsituatie zijn er uiteraard impact op het denken over de rol van allerlei andere mogelijkheden om door vrouwen maria maria was moeder en de vormgeving interpretatieve maagd zij belichaamt het eerder uitspraken te doen zo kun je genoemde onmogelijk ideaal bijvoorbeeld bij opstelling c de drie tsji p lettere n 7 1 33