Dyslexie in het hoger onderwijs

uit de verslagen valt van alles te destilleren versla g en ook ontstaat een heel aardig beeld van wat er door de jeugd feitelijk gelezen wordt verte derend is dat de belangrijkste lees motivatie voor de allerkleinsten blijkt te zijn het in een merie heijne geborgen omgeving gezellig samen naar plaatjes kijken op de lagere school ontwik kees van oenen kelt zich bij veel kinderen een ware leeswoede veelal ingeluid door een lidmaatschap van de dyslexie in openbare bibliotheek in de leestop to in deze periode bevinden zich allemaal serieboeken het hoger onderwij s althans bij de onderzochte studenten bij de wat jongere scholieren bleken zich enige indi viduele titels genesteld te hebben volgens de moor een succes voor de betere kinderlitera dyslexie is een redelijk bekend probleem in tuur dramatisch is de daling in leesplezier die het basis en voortgezet onderwijs dit in tegen zelfs bij de meest fanatieke lezertjes op de mid stelling tot het hoger onderwijs universitei delbare school optreedt een beschamend re ten en hogescholen worden echter in toene sultaat voor de literatuurdidactici de door de mende mate geconfronteerd met dyslectische autobiografen in deze periode gelezen titels studenten een van de oorzaken hiervoor zou kenden we ook al uit de diepzee onderzoekin kunnen zijn dat door de aandacht die in het gen naar de leeslijsten van een lezen buiten de basis en voortgezet onderwijs aan dyslectische lijst om is zoals te verwachten geen sprake leerlingen gegeven wordt er meer leerlingen meer doorstromen naar het hoger onderwijs maar voor studenten met dyslexie is op de meeste de verschillende sprekers slaagden er goed in hogescholen en universiteiten niets tot weinig normatieve stellingnames over de inhoud van geregeld om in deze situatie enige verbete de canon te vermijden de opzet was om te ring te brengen door de onbekendheid met het laten zien welke factoren er in een complex verschijnsel dyslexie weg te nemen werd op samenspel uiteindelijk toe leiden dat sommige 8 november in amsterdam een landelijke the literaire werken tot de canon gaan behoren madag dyslexie in het hoger onderwijs geor andere zich met de kwalificatie literair tevre ganiseerd hieronder volgt een kort verslag den moeten stellen en verreweg het meeste in van de lezingen de vergetelheid raakt voor wie het allemaal nog eens na wil lezen de bijdragen aan dit na de opening en het welkomswoord gaf symposium zullen volgend jaar verschijnen in j hoeks ontwikkelingspsycholoog universi het literatuurwetenschappelijke tijdschrift teit van amsterdam kort aan welke theorieen spiegel der letteren er bestaan over dyslexie en welke volgens hem de juiste is mensen met dyslexie hebben pro literatuu r blemen met schrijven spellen en lezen deze problemen worden niet veroorzaakt door so alphen e van m meijer red de canon onder ciale emotionele of maatschappelijke omstan vuur nederlandse literatuur tegendraads lezen digheden het is een taalprobleem en heeft bij amsterdam van tiennep 1 99 1 voorbeeld niets te maken met hand oog of andringa e d schram red literatuur in voetvoorkeuren het is ook geen visueel of functie empirische literatuurwetenschap in didac perceptueel probleem mensen met dyslexie tisch perspectief houten bohn stafleu van hebben problemen met taal bij voorbeeld met loghum t99o het lezen met niet talige symbolen figuren bloom a the closing of the american mind bij voorbeeld hebben zij geen enkel probleem new york simon and schuster 1987 volgens hoeks is dyslexie voornamelijk een fiedler l a h a baker eds english litera lexicaal fonologisch probleem de fonolo ture opening up the canon baltimore lon gische verwerking bij voorbeeld uit afzonder don johns hopkins up 198i 1991 7 8 moer 2 97 lijke klanken een woord samenstellen en de paar voorbeelden verlenging van de tenta lexicale verwerking het oproepen van alle mentijd tentamens van een goede lay out morfologische en semantische aspecten die voorzien de tentamenvragen op schrift en verbonden zijn met een bepaald woord geeft tegelijkertijd op band verstrekken extra tijd problemen dit verwerkingsprobl eem heeft voor het maken van werkstukken en scripties een neurologische oorzaak op het hoe en wat geven spel en grammaticale fouten geen rol hiervan ging hoeks verder niet in laten spelen bij beoordeling het gebruik van woordenboeken bij tentamens toestaan k henneman hogeschool midden neder land gaf aan wat er op dit moment binnen het vervolgens kwamen twee dyslectici aan het basis en voortgezet onderwijs aan extra be woord g verheul student aan de rijksuni geleiding bestaat zij wees op de grote ver versiteit van limburg en m groenhart docent schillen die er bestaan en die onder andere biologie aan de universiteit van amsterdam veroorzaakt worden door de mate van des beiden gaven op indringende wijze aan hoe kundigheid de differentiatiecapaciteiten van moeizaam hun schoolcarriere geweest was docenten en uiteraard door de hoeveelheid tijd het onbegrip dat zij tegenkwamen en komen en geld die beschikbaar is er zijn scholen waar het lui of dom genoemd worden terwijl je je veel gebeurt en er zijn scholen waar niets ge uiterste best doet het alleen beoordeeld wor beurt de vele theorieen die er bestaan over het den op schrijffouten de weerzin die ontstaat verschijnsel hebben ook een scala van behan tegen het lezen en als gevolg van al deze pun delingsmethoden opgeleverd van bewegings ten het negatieve beeld dat je over jezelf gaat therapieen tot het voorschrijven van brillen en ontwikkelen medicijnen henneman beperkte zich tot de verheul pleitte voor het oprichten van zelf hulp die zich direct richt op het lezen en het hulpgroepen het steun zoeken bij elkaar en schrijven bij deze directe hulp onderscheidde vooral het uitwisselen van handige tips zij vier soorten van aanpak groenhart benadrukte dat we in het onderwijs remedieren het direct verbeteren van het dyslectici humaan tegemoet moeten treden en schrijven en leze n dus vooral geen foutenteller en betweter stimuleren aanzetten tot lezen met behulp moeten zijn beiden benadrukten dat het be van voorlezen of boekpromotie langrijk is de handicap te accepteren en daar compenseren extra tijd geven bij proefwer ook vooral open over te zijn ken het gebruik van een woordenboek toe staan of een personal computer laten gebrui na de lunch werd een deel van de video dys ke n lexie uitgeven door het instituut voor or dispenseren bepaalde taken niet meer laten thopedagogiek xu nijmegen en de orthope doen dagogenmaatschappij nijmegen vertoond in het basisonderwijs gebeurt overigens hier werd op een rij gezet wat dyslexie is en meer dan in het voortgezet onderwijs in het wat het betekent om dyslectisch te zijn voortgezet onderwijs wordt de hulp als er hulp is over het algemeen beperkt tot de g bron orthopedagogenpraktijk utrecht compenserende maatregelen ging hier verder op in zij gaf aan op welke wijze zij vaststelt of iemand dyslectisch is ge p vriens studentendecaan universiteit van zien de wirwar aan theorieen zal het duidelijk amsterdam schetste in het kort de verschil zijn dat er geen standaard dyslexie onderzoek lende problemen die dyslectische studenten bestaat ook de overheid tobt duidelijk met tegenkomen hij pleitte voor een studievaar het definieren van dyslexie er is sprake van digheidstraining in de propedeuse en een goe dyslexie als de lees en spellingsmoeilijkheden de begeleiding voor deze studenten daarnaast veroorzaakt worden door woordblindheid noemde hij een aantal maatregelen die het stu over een aantal punten is men het wel eens deren voor deze studenten kan vergemakkelij mensen met dyslexie hebben lees schrijf en ken en tegenwoordig zeer belangrijk onno spelproblemen zij hebben een normale intelli dige studievertraging kan voorkomen een gentie zij hebben geen andere handicap o f 2 98 moer 1991 7 8 problemen en erfelijkheid kan een rol spelen leesvoe r wanneer na een onderzoek van de voorge schiedenis en een diagnostisch onderzoek met name naar taalvaardigheden b l ij kt dat de pro blemen veroorzaakt worden door dyslexie wordt samen met de leerling of student een individueel handelingsplan opgesteld hierbij all oc hto n en i n het m b o ligt meestal de nadru k op het aanleren van al lerlei strategieen en regels op het bewust laten mbo scholen die de instroom en doorstroom worden van structuren in de taa l van allochtone leerlingen willen verbeteren krijgen met binnenhalen en niet verliezen leer het programma van de dag was goed gestruc lingen uit etnische minderheidsgroepen in het tviso tureerd en gaf de deelnemers viel informatie een handreiking bij de ontwikkeling van een de doelstelling meer bekendheid geven aan doelgericht beleid het verschijnsel dyslexie is zeker bereikt het atty tordoir beschrijft hierin de belangrijk is te hopen dat universiteiten en hogescholen ste knelpunten voor allochtone leerlingen bin rekening gaan houden met deze groep stu nen het middelbaar beroeps onderwijs ze denten als u meer informatie wilt kunt u schetst een vijftal portretten van m so scholen zich richten tot het sekretariaat landelijke met een etnisch heterogene bevolking en laat vereninging woortblind meidoornlaan 65 zien op welke wijze deze scholen met de pro 4131 nc vianen blemen omgaan problemen die liggen op het vlak van tweede taalverwerving de kloof tus sen thuis en school de verwachtingen waar mee leerlingen aan het mbo beginnen en dis criminatie voor scholen die een doelgericht beleid op dit gebied willen ontwikkelen worden diverse beleidsthema s uit de doeken gedaan er wordt een uitgebreide lijst gegeven van literatuur rond deze thema s adressen van instellingen die steun kunnen bieden aan de school en van mogelijkheden voor nascholing voor de be trokken docenten a c tordoir binnenhalen en niet verliezen leer lingen uit etnische minderheidsgroepen in het mbo amsterdam algemeen pedagogisch studie centrum i99i f t o d e k antiek e sc h oo l meester in mei jl verscheen een nulnummer van de kantieke schoolmeester halfjaarlijks tijdschrift voor de boonstudie het betreft hier een uitgave van het louis paul boon genootschap te aalst belgie en het documentatiecentrum voor de wetenschappelijke studie van het werk van louis paul boon van de universiteit van ant werpen de bedoeling van deze instellingen is figuur en werk van de schrijver door een reeks studies en getuigenissen beter te belichten om zo de gedachte aan het werk het leven en d e 1991 7 8 moer 299