Een hele mond vol oefenstof

goed leesbaar voor schoolleiders en leraren recensi e ook wat betreft de inhoud van het boek is de aanschaf door scholen beslist aan te bevelen het geeft een goede orientatie op een strategi sche aanpak van het betreffende probleemveld jolanda van kessel bij de uitvoering van de verstrekte ideeen zullen de meeste scholen in bepaalde mate een hele mond vol externe ondersteuning nodig hebben het boek is bedoeld voor scholen met veel oefenstof allochtone leerli ngen de beleidsmatige invals hoek krijgt in vergelijking met inhoudelijke onderwerpen veel nadruk daarmee is de bruikbaarheid van het boek breder geworden en is het dus ook geschikt voor s cholen met n van ameijde e a dat spreekt vanzelf com weinig of geen a ll ochtone leerlingen municatie ve spreekvaardigheids lesse n tv t a voor ge bruik in het talenprac ti c um 3 delen weert maro 1994 cursistenmateriaal 17o blz f 15 p er deel docentenhandleidingen t 15 blz f z s per deel audio cassette s 6 8 stuks per deel f 5 per stuk de immer terugkerende vraag weet jij nog meer spreekvaardigheidsmateriaal kan voor de bezitters van een talenpracticum sind s kort van harte positief beantwoord worden althans voor docenten die aan hoog opgeleide cursis ten les geven voor hen is nu dat spreekt vanze lf communicatiev e spreekvaardig heidsl essen tv t a voor gebruik in het talenpractic um op de markt geko men deze spreekvaardigheidslessen zijn tot stand gekomen in een samenwerkingsverband tussen vnvo scholen en maken deel uit van het vnvo vernieuwingsproject nt2 de werkgroep van dit samenwerkingsverband werd begeleid door de s l o afdeling beroeps en volwasseneneducatie brede doelgroep het totale pakket omvat spreeklessen voor de niveaus i t m 5 van de cito instaptoets voor anderstalige volwassenen drie cursistenboe ken drie docentenhandleidingen sleutels en 22 audio cassettes voorwaarde voor de start van deze spreekvaardigheidslessen is dat de cursisten al een aantal weken rrta onderwijs hebben gevolgd al het materiaal is uitgeprobeerd en inmid dels zijn de herziene versies op de markt de zeer breed gekozen doelgroep bestaat uit hoog opgeleide anderstaligen die gekarakteri 18 moer 1995 1 seerd worden als snelle leerders bij deel t en cursisten passen het geleerde toe in reele 2 moet geda cht worden aan groepen die wer communicatieve situaties de communicatieve ken met een methode als code nede rlands of vaardigheid van de cursisten wordt vergroot een andere beginnerscursus bij deel 3 wordt voor deel 3 gelden naast deze doelstellingen gedacht aan cursisten die beginnen met een ook nog methode als nederlands in pe rspectief daarnaast cursisten kunnen in dialogen en monologen zou deel 3 de cursisten ook nog voorbereiden gebruik maken van conventies en hulpmidde op de staatsexamens tv ta i en nt2 ii len om de communicatie op gang te houden de makers van deze spreeklessen hebben cursisten zijn in staat zowel in dialogen als in blijkbaar de intentie all e hoger opgeleide monologen hun spreekbeurt te ordenen en er anderstaligen te bereiken ongeacht de vraag of een opbouw in aan te brengen hun leerwens zich richt op educatieve profes cursisten kunnen hun mening onderbouwen sionele dan wel sociale redzaamheid een der met argumenten gelijke aanpak is even nuttig als een breed spectrum antibioticum het helpt vooral bij dat cursisten dit na doorwerken van het mate a ll erlei minder ernstige zaken maar mo et er riaal inderdaad allemaal kunnen durf ik niet te een specifieke bacterie bes treden worden dan beweren ik heb een aantal cursisten met dat is er een gericht antibioticum nodig will en spreekt vanzelf zien werken dat ging bepaald mensen in een tweede taal mondeling kunnen niet slecht en wat nog belangrijker is zij functioneren binnen verschillende situaties waren all emaal enthousiast over de methode dan moet er ook gericht aan die situaties zeker ook over de in vergelijking met andere gewerkt worden de s ituaties in dat spreekt methodes s oms wat gedurfde thema s van de vanze lf zijn in het algemeen gerelateerd aan het teksten echtelijke ruzies contactadvertenties dagelijks leven in dat opzicht zijn ze goed maar ze gaven ook aan dat hun communica gekozen maar de algemeenheid ervan is tege tieve mogelijkheden vaak toch beperkt bleven lijke rtijd de be p erking tot de lessituatie dat spreekt vanzelflijkt er toch aan het soort opdrachten en de manier van niet helemaal in te slagen een echte transfer te beoordeling is in deel 3 duidelijk te zi en dat dit bewerkstelligen van lesstof naar dagelijks ge voorbereidt op een staatsexamen maar simul bru ik tane voorb e reiding op staatsexamen 1 en ii ik denk dat dit op z n minst gedeeltelijk te lijkt me wat veel van het goede de examens wijten is aan de overdaad aan gestructureerde verschillen wat betreft taalniveau inhoud oefening en een tekort aan levensechte oefen eisen die ges teld worden en doel waarmee ze situaties binnen de lessen ondanks bewonde afgenomen worden een dergelijke differenti renswaardige pogingen daartoe hieronder atie zou du s in het voorbereidend lesmateriaal wordt dit verder toegelicht ook aanwezig moeten zijn dit is echter niet het geval dat spreekt va nzelf lijkt zich vooral te opbou w willen richten op examen ii daartoe bieden met name de zelfbeoordelingsoefeningen in de opbouw van makkelijk er naar moei deel 3 een uitstekende voorbereiding lijk er is in de meeste gevall en geslaagd in deel i wordt hiertoe code nede rlands redelijk ambitieuze doelstellingen gevolgd de andere delen zijn gebaseerd op analyse van niet nader gespecificeerd mate dat spreekt vanzelf w il ertoe bijdragen dat het riaal onderwijs in het talenpracticum als een we daar waar in het eerste deel code nede rlands zenlijk onderdeel in het nt2 curriculum echter los wordt gelaten levert het soms deto wordt geintegreerd nerende lessen op de taalfunctie beschrijven de globale doelstellingen voor het eerste en van voorstell ingen en po s ities komt pas in les tweede deel worden als volgt omschrev en 12 aan bod in code ne derlands is dit dan al lang de cursisten maken kennis met verschi ll ende behandeld de drill er ligt een telefoonboek taalfuncties en kunnen deze met gevarieerd op de plank er ligt een kleed op de vloer en taalmateriaal realiseren er ligt een vork naast het bord is op dit nivea u 1995 1 moer ic niet meer nodig in de praktijk blijkt deze les maakt het voor de cursisten overzichtelijk en dan ook overgeslagen te worden makkelijk ze weten al heel snel wat er van in andere gevallen bijvoorbeeld oefening 6 hen verwacht wordt van les 9 wordt de cursist ineens ove rvallen gebruik van de taalfunctie met passende in met zes mogelijke taalfuncties van de impera tonatie uitspraak en spreektempo wordt voor tief dus toch een grammaticale aanpak de al ingeslepen door drills waarbij cursi sten sti docent die ik hier naar vroeg gaf dan ook aan dat muluszinnen moeten herhalen of met zeer zij blij was dat zij met haar cursisten al in code sterk gestuurde opdrachten aan de hand van nederlands deel 2 was toen dit aan bod kwam gegeven mogelijke zinnen in een s chema ik aan een gebrekkige granunati cale kennis ben het eens met de auteurs dat deze op het kan het gesignaleerde tekort aan tranfer oog misschien wat saaie e n niet communi mogelijkheden dus niet liggen ondanks de cati e ve drills veel nut kunnen hebben maar ondertitel communicatieve spreekvaardig voor het juiste effect moet er wel een bijna heidslessen nt2 voor gebruik in h et talenprac natuurlijk spreektempo op de cass ettes aange ti cum kan ik me niet aan het gevo el onttrek boden worden in dat spree kt van ze ljis dit juist ken dat er weliswaar in eerste instantie gepro vaak extreem langzaam wordt overdreven beerd is van taalfuncti es uit te gaan maar dat de gearticulee rd en veel nadruk gebruikt uiteinde lijke uitwerking van de oefeningen toch cursi s ten erva ren deze oefeningen wel als vaak weer heel erg gramma ticaal is geworden prettig omdat ze de tijd hebbe n en v e el stu ring krijgen maar hun spree kt e mpo wordt er oefening 6 niet natuurlijker van bij sommige oefeningen herhaal wat onderstreept is let op de zins we rkt het zelfs verwarrend bijvoorb eeld de melodi e oefe ningen wa a rbij cursist e n eerst een stimulus 1 verzoeken loop eens door horen dan een pauze waarin ze zelf moeten 2 aanmoedigen loop maar door spreken waarna de juiste taaluiting volgt om 3 aansporen loop toch door hun eig en respons te kunn en vergelijken met 4 ongeduld loop nou door d e band een c urs i s t uit de door mij geobser ve erde groep reage erd e m et een prima intona 5 verzoeken kom eens binnen ti e binn e n de g egeven context zijn re s pon s 6 toestemmen kom maar binnen was ec hter nie t hetzelfde geintone e rd a ls de 7 aansporen kom toch binnen band hij h e rhaalde ve rv olge ns in de war ge 8 verkleinen kom even binnen bracht de band m e t een onnatuurlijke intonatie 9 ongeduld kom nou binnen ove rigens ve rbaast het nuj dat de auteurs een d e rgelijke oefening plaatse n in de overgang afbeelding i de grammaticale aanpak tu ssen de s en c fa s e va n n e uner een d e rge lijke va stliggende c orrecte re spons pa s t uit sluitend in de b fase van receptief naar produktief in de volgende lesdelen mo e t in het model van n euner produktiever geoefend worden dat spreekt vanzelf wil d e opbouw van d e met d e nieuwe taalmidd e len de cursist moet o e fening en lat e n v erlop e n volg ens de vier hierbij een eigen inbreng hebben in deze fase sta ppen van neuner voorkennis activeren mo et er nog we l enige sturing zijn maar naar en nieuwe taalniiddelen aanbieden a fase mijn m e ning ni e t meer zo veel als in dat d oo r s t erk ges tructure erde oefening inslijp e n spree kt vanzelf o e feningen als oefening 2 van b fase e r vervolgen s mee communiceren les i i in deel 1 wa arbij zeer gestuurd verwezen ee rst nog met e nige sturing c fase daarna zo wordt naar een schema is geen c oefening leve nsecht mogelijk d fase voor s preekvaardigheid maar een b o e fening d e l e ss e n b esta a n uit ee n of m eer tek stjes voor opzoekva ardigh e id m ee s tal dialogen waar e v e ntueel g eleid naar ge luisterd wordt gevolgd door oefeningen een opdra cht al s oefening 9 van les i i vol deze oefeningen komen in ongeveer dezelfde gens de handleiding zelf zinnen formuleren volgorde en vorm in all e lessen te rug dit met be hulp van steekwoorden is ook g een c 20 moer 199 5 1 oefening 2 oefening voor spreekvaardigheid maar een s lui ster naar d e band en geef zelf uw mening oefening voor grammatica gebru i k het schema oe fening 9 voorbeeld maak nu zelf zinnen met argumenten u hoorti auto s zijn slecht voor het milieu maak daarbij gebruik van de gegeven woorden u ziet dat u zegt dat vind ik ook voorbeeld u hoo rt het goede antwoord en herhaalt het u hoort roken moet verboden worden het is slecht voor de gezondheid dat vind ik ook u zegt r oken moet verboden worden omdat het slecht voor de gezond daar ben ik het mee eens heid is dat vind ik niet u hoort het goede antwoord en herhaalt het daar ben ik het niet mee eens ik drink thee ik heb dors t 2 ik ga op vakantie ik ben erg moe dat weet ik niet 3 nederlanders zijn een beetje vies daar heb ik geen mening over ze ruiken niet lekker 4 honden zijn vieze beesten ze poepen auto s zijn slecht voor het milieu op de stoep dat 5 amerikaanse films zijn het best je kunt 2 roken is slecht voor de gezondheid de taal verstaan daar 6 ik ben te laat de bus had vertraging 3 nederlanders zijn gastvrij 7 ik vergeet nooit iets ik schrijf altijd alles op dat 8 mijn vader werkt nog hij verveel t 4 onderwijs is heel belangrijk zich thuis h daar 9 ik leer nederlands ik wil aan de univer 5 politiek is slecht siteit studeren dat 6 ziekenhuizen zijn veel te duur afbeelding 3 spreekvaardigheid of grammatica daar 7 honden zijn vieze beesten gelukkig zijn er ook veel leuke opdrachten daar daarvoor hoeft er maar een will ekeurige blad 8 er worden teveel kinderen geboren zijde in het tweede deel van deel 3 open gesla daar gen te worden voor de zogenaamde blokjes 9 iedereen moet evenveel verdienen oefeningen twee cursisten voeren dan een dat gesprek met aanwijzingen in blokjes over de te 10 artsen verdienen veel te veel gebruiken taalhandeling en inhoud l euk nut dat tig en passend in de c fase ik denk all een wel 11 fietsen is veel te gevaarlijk dat dergelijke oefeningen al veel eerder veel dat 12 fietsen is gezond vuldig aan bod hadden moeten komen daar en dat legt de vinger dan ook meteen op de zere plek hoe kunnen cursisten de taal gaan dan geeft u uw eigen mening kies uit gebruiken in situaties buiten de klas als er bin het schema varieer zoveel mogelijk nen de klas te weinig met gevarieerde prikke i nederlanders zijn zui nig lende levensechte situaties wordt gewerkt 2 het parlement heeft geen macht zeker deel i en 2 bieden hier te weinig moge 3 de lessen zijn slecht 4 de lessen zijn te duur lijkheid toe 5 onderwijs moet gratis zijn het te weinig oefenen in levensechte situatie 6 vlees eten is ongezond wordt in de lespraktijk nog eens versterk t 7 onze groep is heel erg gezellig 8 we moeten te hard werken afbeelding 2 hie rnaast een gestuurde o efening 1995 1 moer 21 doordat docenten vaak niet toe blijken te optrekkende auto de b e stuurder zou dan ook komen aan de laatste verwerkingsoefeningen moeten spreken met pauzes op momenten dat deel r omvat 1 6 lessen de andere twee delen hij zijn aandacht bij het verkeer moet houden i e d er 15 le ssen h e t tal e npra c ti cumdeel van d e poginge n va n de in spreke r s o m h et mate elke les duurt 9o minuten daarnaast i s er dus riaal wat authentieks mee te geven zijn r e gel nog tijd nodig voor de verwerkingsoefeningen matig heel duidelijk te horen maar als n egen en nabespreking in veel gevall en werkt een allochtone cursisten van een talencursus die docent met c o de nederlands of ned e rlands in g einterviewd worden deel 3 les 7 oefening 3 perspectief en zit daarnaast r s uur in het talen allen ingesproken worden door nederlanders practicum de verwerkingsoefe ningen blijven w il ik het plakkertje zo authentiek of levens dan liggen de effe c tiviteit is daardoor niet wat echt mog elijk e c ht niet meer geven het had kunnen zijn en van de doelste ll ing komen tot een geintegreerde aanpak is al he conc lu sie lemaal geen sprake meer dit had voorzien kunnen worden voor een echt geintegreerde dat spreekt vanzelf is in tal van opzichten een aanpak sluit het materiaal gewoon niet genoeg aanwinst voor het tvrz onderwijs aan hoger aan bij de overige cursusonderdelen en de om opgeleide cursisten het biedt veel gestructu standigheden waarin het gebruikt wordt reerde oefen s tof voor s preekvaardigheid dat zeer bruikbaar is naast een body methode die de docentenhandleiding in de rest van de cursus gebruikt wordt cur sisten zullen er zeker veel houva s t aan hebben de docentenhandleidingen bij de dri e delen en er veel van leren bovendien geeft deel 3 in zijn heel overzichtelijk maar nogal summier veel opzichten een goede voorbereiding op na een korte algemene inleiding wordt er per examen ii les een specificatie gegeven een schematische maar docenten die hun cursi ste n echt willen weergave van d e opbouw van de les de hand leren communiceren in levensechte situaties leiding is niet iedere keer voll edig maar meest en hen voor willen bereiden op studie of werk al wordt wel aa ngegeven welke functie s wor hebben aan dat spreekt vanzelf niet voldoende den aangeboden welk taalvaardigheidsniveau daarvoor biedt het materiaal te weinig vereist is of de oefeningen klassikaal groepsge authentieke oefenstof en is de themakeuze te wijs dan wel individueel uitgevoerd moe algemeen van karakter ten kunnen worden en hoe de les i s opge ondanks dat de doel s tell ing van de auteurs bouwd dan volgt de informatie voor de do veel ambitieuzer was staan de sterke kanten cent deze is erg beknopt de docenten die ik van de methode als een huis en dat is al heel sprak gaven a ll emaal aan dat er veel voorberei wat ding van de docent gevraagd wordt de docentenhandleiding bevat ook kopieer bladen de teksten en in deel i ook nog opdrachten bij de teksten h e t a udio materiaal het audio materiaal is gemakkelijk te hante ren een les op een zijde van een bandje de bandjes zijn van goede kwaliteit de sprekers zijn uitstekend te verstaan er is geen enkele ruis helaas is er ook geen natuurlijke ruis toegevoegd bij teksten op de markt verwacht ik marktgeluid op de achtergrond niet de ab solute stilte van een studio bij teksten die in een auto worden uitgesproken verwacht ik het geluid van een rijdende afremmende en weer 22 moer 1995 1