Een uitvoerig boek, een aardig naslagwerk

mer anderen zijn daar juist blij om want dat foru m nodigt uit tot zelf ontwikkelen en ontwerpen en er is gesproken over het actieplan taal van de commissie aernoutse waarin de kwaliteit van het taalonderwijs op de basisschool zwaar arjen florijn onder vuur wordt genomen sommigen vin den dat dit actieplan en de leerplanaanvraag een uitvoerig boek een van de vort in elkaars verlengde liggen ande ren zien het plan van aernoutse als een aardig naslagwerk bedreiging tijdens het bewandelen van deze zijpaden vertoonden de deelnemers vooral verschil van voora f mening maar over de hoofdvraag was beslist meer consensus de reacties vanuit de zaal bij mijn weten is lidy zijlmans de eerste die maakten vooral duidelijk dat raso s en pabo aan de regels van het nederlands florijn lalle docenten een licht wantrouwen hebben tegen man maureau 1994 een recensie wijdt die een centraal door de slo ontwikkeld vak meer voorstelt dan de aankondigingen die curriculum men is wars van overheids elders zijn gepubliceerd lijmbach 1995 van bemoeienis men zit niet te wachten op een dijk 1995 gelet op de inhoud van haar arti kant en klaar programma dat door alle pabo s kel zijlmans 1995 meen ik te mogen alleen nog maar uitgevoerd hoeft te worden concluderen dat ze ons boek overwegend maar een curriculum dat het vak nederlands positief beoordeelt ze is over veel aspecten erg behoedt voor insneeuwen door de algemeen te spreken en over enkele zaken minder te onderwijskundigen dat de docent soms voor spreken dat die negatieve kanten in haar ziet van hapklare brokken dat is ontwikkeld betoog meer ruimte krijgen is onvermijdelijk op basis van praktijkkennis van onderwijzers lof hoeft doorgaans niet uitvoerig geadstru dat oog heeft voor de taallerende leerling dat eerd te worden en kritiek wel ook haar titel dient als inspiratiebron voor de zelf ontwikke werkt eraan mee dat bij de lezer mogelijk een lende docent en dat uitgaat van verhalen over negatieve eindindruk blijft hangen bij lijvig goed onderwijs zo n vakcurriculum mag er denk je eerder aan dik zwaar dan aan uitvoerig best wel komen met zo n vakcurriculum kan niettemin ben ik blij met de aandacht die ze de slo prima scoren maar om zo n vakcurri aan het boek besteed heeft in sommige geval culum tot stand te brengen zullen de leerplan len ben ik het geheel met haar eens maar in ontwikkelaars wel een erg mooie spagaat sommige gevallen ook beslist niet en in weer moeten maken andere gevallen lijkt me geen zinvolle polemiek mogelijk in het onderstaande zal ik dit aan de noot hand van enkele niet alle punten toelichten elsbeth van der laan doet verslag van de basis vo rmgeving onderwijsstroom bart van der leeuw van de paso stroom bij het schrijven van dit verslag bij de produktie van een gecomp li ceerd boek hebben we gebruik kunnen maken van de ver als de regels van het nederlands komt nogal wat gadernotulen deze werden verzorgd door kijken over de vormgeving heeft de auteur dianne visscher basisonderwijs en ingeborg soms vrij weinig te zeggen er wordt overlegd van loon pabo en er worden knopen doorgehakt mijn eigen voorkeur is in overeenstemming met zijl mans opmerkingen de koppen niet gecen treerd de paragraafnummers compleet ver meld en in de marge de sprekende voetregel in een gro tere letter en liever als kopregel de paginanummers niet in het midden van d e 186 moer 1995 4 bladzijde maar links en rechts dit alles met daarvoor zijn dat het boek niet compleet als doel het voor de gebruiker zo gemakkelijk pretendeert te zijn en dat het register en de mogelijk te maken zich in het boek te orien verwijzingen verbeterd zouden moeten wor teren en er iets in op te zoeken de paragrafen den in het boek zijn hierarchisch genummerd en merkwaardig vind ik in de eerste plaats die daar sta ik anders dan zijlmans wel achter ik eis van compleetheid iedereen zal toch met ben geen voorstander van het doornummeren me eens zijn dat bijvoorbeeld een woorden van paragrafen omdat ik het handig vind als je boek een naslagwerk is ook als het om een aan het nummer kunt zien in welk onderdeel juniorwoordenboek een basiswoordenboek of van welk hoofdstuk je je bevindt al heb ik een schoolwoordenboek gaat is een drie intussen gemerkt dat een hierarchische delige encyclopedie geen naslagwerk omdat nummering door veel mensen inderdaad als er ook 25 delige encyclopedieen bestaan belastend ervaren wordt een nadeel van onzin doornummeren is dat het aanbrengen van in de tweede plaats is het opvallend dat zijl wijzigingen en aanvullingen vergaande conse mans eis kennelijk alleen betrekking heeft op quenties heeft voor inhoudsopgave register en de taalvormen en niet op de functies en het verwijzingen en dus extra tijd en geld kost gebruik ervan aangezien zij van de neder omdat ik niet de illusie heb dat zo n gram landse grammatica voor anderstaligen fontein matica in een keer goed op papier te zetten is pescher ter meer 1985 vindt dat het wel en omdat wij als auteurs er belang aan hech een naslagwerk mag heten omdat daarin uit ten dat het boek voor een redelijke prijs te puttende opsommingen van regels en uitzon krijgen is denk ik dat het huidige systeem zo deringen voorkomen tegelijkertijd vermeldt zijn voordelen heeft over de uitvoering ben zij dat de regels ruime aandacht besteedt aan ik zoals ik al zei zelf ook niet zo te spreken betekenisaspecten en functionaliteit waar het boek zoals het er nu li gt is een compromis andere grammatica s volstaan met een paar waar ik persoonlijk maar matig tevreden mee trefwoorden zijn die andere grammatica s ben maar waar ook veel mensen enthousiast inclusief de nederlandse grammatica dan niet over zijn vormgeving is kennelijk een kwestie ook incompleet en dus geen naslagwerk van smaak er zijn niet altijd absolute of zelfs wat betreft het register en de verwijzingen maar intersubjectieve normen voor te geven dat kan zeker beter maar laten we wel wezen de fouten en onvolkomenheden zijn de fou het kan altijd beter ten en onvolkomenheden van een ambitieus streven iemand die de tour de france wil een aantal van zijlmans opmerkingen kan ik winnen kun je natuurlijk wel uitlachen als hij alleen maar beamen het register moet beter tiende wordt maar je kunt ook zeggen dat hij het terminologiegebruik kan consequenter bijna alle renners achter zich heeft gelaten uit over de schema s zouden we ons nog eens het feit dat de regels ook door autochtone kunnen buigen de echte fouten moeten eruit nederlanders als referentiegrammatica wordt het werkboek kan beter we zullen ons bij aangeschaft moge blijken dat het als naslag toekomstige herzieningen zeker ook laten werk wel degelijk jaren meekan en dat zeker inspireren door de opmerkingen van de een niet nederlandstalige niet snel op de gebruikers van het boek en we hopen dan inhoud uitgekeken zal raken tegen de tijd dat ook dat deze er een briefje aan de uitgever hij dat wel is kan hij denk ik het beste over wolters noordhoff aan zullen wagen om ons gaan tot de aanschaf van de ans geerts e a te laten weten wat ze wel en wat ze niet op prijs red 1984 stellen kortom anders dan zijlmans ben ik van mening dat de nederlandse grammatica en de geen naslagwerk regels als naslagwerk wel degelijk concurrenten van elkaar zijn het valt mij op dat alle recen waar ik het pertinent niet mee eens ben is senten van dijk 1995 lijmbach 1995 zijl zijlmans opinie dat de regels de kwalificatie mans 1995 tot nu toe een vergelijking op naslagwerk niet verdient haar argumenten inhoudelijke gronden uit de weg gaan het 1995 4 moer i 8 7 mag zo zijn dat je voor verschillende doel delen al naar gelang er behoefte aan is verder groepen de informatie anders selecteert en staat het hoofdstuk achterin omdat het buiten presenteert maar er zijn toch grote overlap de orde van de andere hoofdstukken valt en pingen waar het de inhoud betreft zodat er overigens impliceert onze ordening van de een oordeel gegeven zou kunnen worden hoofdstukken niet dat we vinden dat docent en over de kwaliteit van de informatie het cursist ook in die volgorde door de stof moeten wachten is op een recensent die goed thuis is gaan in de materie waar het hier om gaat de gram 2 de lijst van onregelmatige werkwoorden is niet matica van het nederlands en waarom zou erg zorgvuldig samengesteld dat klopt we dat geen docent kunnen zijn dit brengt me hadden aanvankelijk niet het plan om zo n lijst op het volgende punt op te nemen de in de huidige lijst aangebrach te groepen zijn gebaseerd op frequentie van te linguistisch voorkomen maar ik ben met zijlmans eens a dat de lijst niet consequent is samengesteld enkele keren merkt zijlmans op dat de regels b dat er meer toelichting bij moet en c dat door linguisten geschreven is het wonderlijke er andere indelingscriteria zijn waar een cursist is dat ze dat niet als een compliment bedoelt meer aan heeft volgende druk beter ik ben in ieder geval erg blij dat aan het boek 3 zijlmans noemt enkele omissies als eerste het te merken is dat de auteurs vakmensen zijn verschil tussen de betrekkelijke voornaamwoorden als ik een boek over economie kocht zou ik die en dat enerzijds en vormen als met wie en zeker graag willen dat het geschreven was waarmee anderzijds alle vormen worden wel door iemand die zich in de economie verdiept gegeven maar er wordt niet ingegaan op het heeft je betrekt je informatie doorgaans graag verschijnen van voorzetsels bij betrekkelijke van iemand die deskundig is op het desbetref voornaam woorden de hier genoemde fende gebied maar nee onder leraren neder informatie kon ik echter zonder moeite vinden lands als moedertaal of als tweede taal is het in het hoofdstuk over het betrekkelijk voor zo veronderstelt zijlmans kennelijk een reden naamwoord p 143 146 zie onder meer de tot argwaan als een paar taalkundigen infor paragrafen 29 2 3 het gebruik van betrek matie geven over de taal waar ze zich als pro kelijke voornaam woorden in combinatie met fessionals mee bezig houden de betiteling lin voorzetsels na een menselijk antecedent en guist doet ons overigens geen recht voorzover 29 2 3 het gebruik van voornaamwoordelijke ermee gesuggereerd wordt dat wij ons niet bijwoorden met een betrekkelijke functie ook met toegepaste taalkunde taaldidactiek en ten tweede werkwoorden met een vast voorzet tweedetaalverwerving bezighouden en boven sel het is zeker een belangrijk onderwerp dien taaldocent zijn op ons werk is natuurlijk maar wij hadden het idee dat het toch vooral kritiek mogelijk maar onder kritiek versta ik gaat om idiomatische combinaties waar wei iets anders dan het appelleren aan vooroorde nig generaliserende over op te merken valt len meer iets voor een woordenboek dan voor een grammatica ook al omdat zelfs alleen een kleinigheden opsomming met van ieder geval een voor beeldje een flink aantal bladzijden in beslag waarom zo vraagt zijlmans zich af is het zou nemen in de nederlandse grammatica en in hoofdstuk ontleden achterin het boek opge de ans zijn lange lijsten te vinden van werk nomen terwijl ontleden een eerste stap is in het woord voorzetselcombinaties maar wat schiet leren van grammaticaregels omdat wij ver een anderstalige ermee op dat hem of haar onderstellen dat veel cursisten die stap al gezet verteld wordt dat denken combineerbaar is met hebben en alleen bij twijfel na zullen willen aan van over en om zolang het blijft bij een gaan hoe een bepaald taalelement in het boek pure opsomming zonder ook maar enige uit genoemd wordt zelfs als dat niet zo is zou ik er leg over of voorbeelden van de betekenis als docent niet de voorkeur aan geven mijn cur verschillen en de daarmee gepaard gaande sisten eerst dat hele hoofdstuk te laten bestude gebruiksmogelijkheden van bij voorbeeld den ren maar de informatie beetje bij beetje behan ken aan en denken over waarom is staan op i n ioo moer 1995 4 hij staat op het balkon geen vaste combinatie kennis van de motorsport ook alsje niet weet en in hij staat op een rookvrije werkruimte wel dat met cr grand prix bedoeld wordt kun je onze redenering was dat het voor een uit de context nog wel opmaken dat het om anderstalige niet zo nuttig is om te weten dat een wedstrijd gaat overigens kun je over in een combinatie vast is omdat diezelfde com terpretatieverschillen nauwelijks iets zeggen binatie ook los kan voorkomen het pro zonder een beroep te doen op kennis van de bleem is welke lexicale betekenis dragen de wereld ik heb eens een stukje gelezen van een woorden en in hoeverre vragen de context en wiskundelerares die vond dat een ingeklede de situatie om een speciale interpretatie zo vergelijking niet over de voetbalcompetitie had ik hierboven ook de vraag kunnen stellen mocht gaan omdat de meisjes in de klas dan waarom is staan op in hij staat op het balkon zouden afhaken meisjes zouden de vooron wel een vaste combinatie en in hij staat op een derstelde kennis niet bezitten als dat waar is rookvrije werkruimte niet die interpretaties zijn dan vind ik dat die meisjes zo snel mogelijk van namelijk net zo goed mogelijk wij hebben het bestaan van een voetbalcompetitie op de geoordeeld dat vaste werkwoord voorzetsel hoogte gebracht moeten worden in plaats van combinaties als idioom beschouwd kunnen dat leraren ernaar gaan streven om ze dom te worden en in het kader van de woordenschat houden verwerving een plaats kunnen krijgen ten derde het ontbreken van bijwoorden als literatuur daarom in het hoofdstuk zinsverbindende ele menten hier is denk ik sprake van een mis dijk aartje van grammatica s voor anders verstand aan het begin van het hoofdstuk taligen drie in een levende talen 496 1 995 wordt namelijk uitgelegd dat we onder zins 52 55 verbindende elementen verstaan de taalele florijn a f j a lall eman j h maureau de menten die in samengestelde zinnen de deel regels van het nederlands grammatica voor anders zinnen met elkaar verbinden het gaat daarbij taligen gro ningen wolters noordhoff 1994 om structureel verband nevenschikking of fontein a m a pescher ter meer neder onderschikking niet om inhoudelijke samen landse grammatica voor anderstaligen utrecht hang onder onderschikking vermelden wij nederlands centrum buitenlanders 1 9 8 5 onder andere het vragend voornaamwoor geerts g e a re d algemene nederlandse spraak delijk bijwoord je moest eens weten waarom ik kunst groningen wolters noordhoff 1984 dat wil en onder nevenschikking de zoge lijmbach birgit nederlandse grammatica s naamde voegwoordelijke bijwoorden ik ben voor an derstaligen een vergelijkend boeken moe dus ik ga vroeg naar bed het lukt me niet onderzoek detalen iii t 1995 1 5 om een voorbeeld te bedenken waarin daarom zijlmans lidy een lijvig boekwerk een mage r als onder of nevenschikkend verbindings naslagwerk moer 1 99 5 2 58 64 middel optreedt en daarom denk ik dat zijl mans onder zinsverbindende elementen iets heel anders verstaat dan wij misschien kunnen we onze uitleg duidelijker formuleren de interpretatieverschillen tussen zinnen met een verschillende volgorde van zinsdelen zijn soms subtiel en daardoor moeilijk onder woor den te brengen dat zijlmans moeite heeft met onze uitleg van het verschil tussen kevin schwantz heeft afgelopen zondag de britse gp gewonnen en kevin schwantz heeft de britse gp afgelopen zondaggewonnen dat vind ik de moeite waard om te weten ik zal er opnieuw over nadenken en mijn best doen de uitleg te verbe teren maar ik vermag toch niet in te zien dat dat zou kunnen liggen aan vooronderstelde 1995 4 moer 189