Publicatie datum: 1993-01-01
Auteur: Ans Teunissen
Collectie: 24
Volume: 24
Nummer: 5-6
Pagina’s: 207-211
Documenten
leerlingen kennen en werkelijk geinteresseerd ans teunisse m zijn in hun ontwikkeling tot slot eindtermen administratie uit het voorgaande spreekt mijn enthousiasme over wat wij in het mtro doen het is een modulering in de praktij k groot voordeel van klein zijn tien mtro scholen die goed samenwerken dat je als do cent zoveel invloed kunt uitoefenen op de ontwikkeling van je vak van beginnende do centen moedertaalonderwijs hoor ik vaak dat ans teunissen is onder andere docent nederlands bij zittende docenten briljante ideeen afketsen bij het pascal college meao te apeldoorn ze geeft het mtro is daarvan geen sprake integendeel in dit artikel haar ervaringen van de laatste twee vernieuwing is juist inherent aan ons onder jaar weer waarin ze werkte aan een en met een ge wijs eenvoudigweg omdat er in de toeristi m o duleerd sys teem naar aanleiding van de nieuwe sche recreatieve branche regelmatig zaken eindterm en voor het mbo als de lezer verwacht veranderen pasklare antwoorden te vinden op alle vragen rond om de modulen en certi tcatenstructuur voor het vak literatuur nederlands dan komt die bedrogen uit in de loop van het artikel zal de lezer namelijk merken dat de adan k a l h j j gerritsen p m c g van isselt j roelf auteur met mins tens zoveel vragen zit szema zo gezegd zo geschreven ze dr leide n antwe rpe n 199 1 theori eboek e n oefenboe k h o rward j c j anu s j van vu gt spraakmakend ie dr zutphen thieme 1989 a 7 1 ff inl ei d i n g op de eerste plaats beschrijf ik de manier waarop wij en dan vooral de sectie nederlands het nieuwe gemoduleerde systeem met de nieuwe eindtermen hebben ingevuld ik zal ingaan op onze werkwijze onze overwegin gen de moeilijkheden die we ondervonden hebben en de ontdekkingen die we hebben gedaan vervolgens zal ik het in het bijzonder hebben over de manier waarop wij aandacht 1993 56 m oer 207 besteden aan het onderdeel mondelinge com stof uit het oude systeem we spreken nu over municatie in dit nieuwe systeem hoe we dat in modulen en alles is wat meer gestructureerd modulen hebben gegoten wat we daar in het maar dat is het dan zo lijkt het en dat is juist eerste jaar aan gedaan hebben hoe we dat in wat ik problematisch vind we zouden name het tweede jaar bedacht hebben en waar we lijk veronderstellen dat na een jaar met die tegen aanlopen verder vind ik het zinvol iets te produkten gewerkt te hebben een en ander zeggen over de manier waarop onze leerlingen toch wel heel goed beoordeeld en dus bijge hebben gereageerd op het nieuwe systeem steld is inderdaad heeft een aantal collega s netjes een soort logboek bijgehouden van hun modulering ervaringen en heb ik zaken kunnen bijstellen dat bijstellen had echter hoofdzakelijk met wij zijn vorig schooljaar als een van de tien meer of minder stof in een les te maken in nt e no scholen in het land met ons gemodu houdelijk is er nog weinig veranderd binnen leerde systeem begonnen het enige wat we de sectie hebben we daar dan ook diverse ver hadden was het soos boekje met de eindter hitte discussies over gevoerd het ging daarbij men en voorbeelden van een school die nog over vragen als wat is nu de bedoeling van die een jaar eerder met een gemoduleerd systeem beroepsprofielen en die eindtermen waar lei begonnen was soos bedrij fstakgewijs den wij voor op in het mbo overleg onderwijs bedrijfsleven de bes lis sing om te starten werd genomen eind maart ik vind zelf dat wij jongeren opleiden om 199 2 niet iedereen binnen de school was even goed te functioneren in de praktijk op hun enthousiast logisch gevolg daarvan was dat al werkplek wat hebben zij daarvoor nodig van leen de gemotiveerde mensen werden uit het vak nederlands de eindtermen zijn uitgenodigd zich bezig te houden met modu daarin toch erg duidelijk maar voor hetzelfde len te schrijven op de gevolgen daarvan kom geld zijn ze zo vaag gesteld dat je er als docent ik later in dit artikel terug we konden niet alle kant en m ee op kunt n ee m bijvoo rb eeld heel uitgebreid nadenken over de inhoud van de module met als onderwerp stijl die ik vorig de verschill ende modulen want wij moesten jaar geschreven heb gewoon omdat dit onder immers binnen drie maanden een complete werp zo voorkwam in ons boek toen ik er in modul ehandleiding met de daarbij behorende mijn klassen mee aan het werk was vond ik toetsen plus herkansingstoetsen klaar zien te het echt een nachtmerrie de ene metafoor na krijgen als moduleschrijver voor het vak ne de andere onbegrijpelijke metonymia en dan derlands heb ik me vooral laten leiden door ook nog een toets die begon met een stukje het eerste deel van een nieuwe methode seg literatuur dat zeker voor onze leerlingen mentaal i 2 thieme en door wat onze onbegrijpelijk was die module moet eruit voorbeeldschool had gedaan dat lijkt luxueus was mijn reactie maar toen ik dat in de sectie maar van die nieuwe methode kreeg ik pas in naar voren bracht bleken de meningen erg mei de drukproef en onze voorbeeldschool verdeeld te zijn ze vond dat we de leerlingen had ook nog niet all es op papier bovendien wel wat meer mee kunnen geven dan het puur was het op een zo korte termijn moeilijk om zakelijke waar de eindtermen v an spreken we coll ega s een oordeel te laten uitspreken over kwamen overeen het nog maar een jaartje te mijn pro dukten proberen dan kunnen de co ll ega s die er nog niet mee gewerkt hebben hun mening hier eerste leerjaar over vormen het gevolg is echter wel dat ik nu reeds opzie tegen de module stijl die er in het eerste jaar zijn we uitgegaan van acht onherroepelijk weer aan zit te komen ook modulen zie afbeelding i heb ik p roblemen met de grammatica als sec tievoorzitter blijf ik de module stijl op de op de lessentabel voor het eerste leerjaar staan agenda zetten bovendien wil ik een inhoude drie uren nederl an ds als de verschill ende on lijk discussie over grammatica en spelling voe derdelen bekeken worden zal het opvall en dat ren er moet dus nog veel gebeuren om het er niet veel is veranderd in vergelijking met de programma van het eerste jaar zo te krijgen als ik dat graag zou willen 1993 56 mo e r 2o8 1 grammatica enkelvoudige zin 2 spellin g basi s 3 schriftelijke communicatie b asis hoe co mmu ni ceren m e nsen sc hriftelijk en vaste briefgegeven s en daaraan gekoppeld het model van de brief 4 tekstverklaren en correspondenti e b o uwpl anne n si gnaalwoo rd e n in teks t en dat toepassen op de opbouw van een brief 5 eenvoudig spreken daar k om ik i n dit a rtikel nog o p 6 stij l 7 tekstverklaren en correspondentie m ee r inho ud elijk o p de teks t i ngaan en eenvoudige klachtenbrie f 8 spelling 2 verdi epi n g afbeelding 1 tweede leerjaar de module mondelinge communicatie een module tekst en een module corres we zijn nog maar net begonnen met een mo pondentie liggen voor de hand maar eigenlijk dule mondelinge communicatie in de tweede moeten we nu al richtingbepalend bezig zijn klassen en dat is ook het probleem van dit voor de commerciele richting is dat niet zo moment om dat duidelijk te maken zal ik ingewikkeld maar probeer eens te zoeken naar eerst vertellen hoe we de module mondelinge methoden waar administrarie bestuurlijk en communicatie in de eerste klas invullen we secretarieel behoorlijk aan bod komen dat is hebben ervoor gekozen de module mondelin vrijwel onmogelijk dat betekent dus of ge communicatie in het eerste leerjaar te ge schipperen ach nu is dat nog niet zo belang bruiken om de leerlingen van hun stoel te rijk dat doen we volgend jaar wel met de uit krijgen we hebben door de jaren heen gezien stroomcertificaten of zelf ontwikkelen op hoe moeilijk sommige leerlingen het vinden zoek gaan en dat betekent dus bijna letterlijk om zomaar een verhaal te houden voor een zelf op zoek gaan want hoe gaat dat in het al groep klasgenoten we hebben daar in het ver gemeen binnen de sectie bij onze sectie zijn leden veel te weinig aandacht aan geschonken er eigenlijk maar een paar mensen die zich re waardoor de leerlingen in de drie jaar dat ze delijk verdiept hebben in het hoe en het waar bij ons waren eigenlijk niet veel vooruit waren om de anderen moeten het allemaal nog mee gegaan hoe we om leerlingen van hun maken verwerken de modulen tekst en stoel te krijgen de module van het eerste correspondentie waren nog wel redelijk jaar in elkaar hebben gezet ziet u in afbeelding makkelijk in te vullen een module waar naar 2 wens van de collega s nog eens de spelling en grammatica en stijl herhaald wordt was ook bij iedere opdracht is het de bedoeling dat de nog wel te doen verder hebben we gekozen leerling zich op de eerste plaats op zijn gemak voor een module waarin vergaderen rapporte voelt tijdens de presentatie bij de eindop ren en notuleren aan bod komen voor de se dracht lett en we op tempo en verstaan cretariele richting hebben we daar een extra baarheid zou het pub liek nog langer kunnen module aan toegevoegd omdat we in deze en will en luisteren naar degene die de presen richting uitgebreider op die vaardigheden wil tatie houdt is het verhaal tijdens de laatste pre len ingaan ook voor het tweede leerjaar staan sentatie helder in principe beoordelen we po drie uren op de essentabel 1993 56 moer 209 lest an articulatie en tempo uitleggen voorbeelden les 2 oefenen de leerlingen hebben dit voorbereid soort omroep a tekst lezen en snelheid bepalen spelen op station inwinkel directeur via interco m b iedereen spreekt een mededeling in op een bandj e l es 3 into na ti e variatie in tem po uitleggen voorbeelden via bandjes laten horen l es 4 presentati e leerlingen bereiden zelf een tekst voor iets droevigs of spannends staande voorleze n les s en 6 leerlingen hebben als werkgever een p resen tati e draa iboek draaiboekje voor een dagje uit voorbereid en vertellen dat aan het personeel staande met alleen wat steekwoorden op papier les 7 toonhoogte en volum e uitleggen met voorbeelden l es 8 prese ntati e leerlingen vertellen staande een voorval uit eigen ervaring en letten vooral op intonatie snelheid en goed articuleren duur t a 2 minute n l es 9 voo rb ere id en ein dopdracht i vert elle n over een film of evene nm e nt waarvan de l ee rlin g vindt d a t die oo k voor a ndren d e mo e ite waard z o u zij n du ur ongeveer 2 mi n utten les to en z t presentatie s les 12 held e r formul ere n uitlegge n met produktbesc hrij vingen en b a ndj e m e t me n se n di e iem and d e weg wijz e n les 13 presentati e eindopdrac h t 2 leerlingen zetten in groepjes van 3 bijvoorbeeld een rondleiding in elkaar en presenteren dat ook met zijn driee n afbeelding 2 sitief we hopen dat daardoor de spreekangst wel wat moeite om een leerling inderdaad van een beetje weggenomen wordt omdat we de stoel af te krijgen maar uiteindelijk heeft klassen van dertig a tweeendertig leerlingen iedereen a ll e opdrachten uitgevoerd het nut hebben is het moeilijk om die presentaties met van de oefeningen was de leerlingen overigens de hele klas te doen we hebben daarom geko ook nog wel redelijk duidelijk te maken hoe zen om met halve gro epen te werken de ene anders is dit voor het tweede jaar helft is bij de presentaties aanwezig de andere helft krijgt tijdens het lesuur opdrachten uit de we bespreken in het tweede jaar achtereenvol module voor spe lling we hebben ervaren dat gens non verbale communicatie en audio vi dit wel goed georganiseerd moet worden suele middelen de leerlingen moeten in groe leerlingen moeten duidelijke opdrachten krij pen een persuasieve voordracht voorbereiden gen die ook ingeleverd moeten worden an en presenteren met behulp van sheets waar ders kun je niet rustig aan de presentaties wer voor ze al eerder materiaal hebben verzameld ken deze module is in het eerste jaar goed be daarnaast leren we de leerlingen telefoneren vall en de leerlingen vonden de opdrachten we bespreken de regels en oefenen in tweetal over het algemeen leuk om te doen zeker de len waarbij we videobanden over telefoneren eindpresentaties i en 2 hier en daar kostte het gebruikenz een laatste onderdeel is het ver 1993 56 moer 210 koopgesprek dat wordt afgesloten met een wa t vindt de leerling verkoopgesprek dat de docent beoordeelt hiermee zijn we er nog niet want wat met de het eerste jaar duurde het erg lang voordat de administratievelingen de juridische richting leerli ngen het systeem door leken te hebben en de secretaresses te doen uiteraard komen achteraf had dat veel te maken met onze eigen die ook in situaties terecht waarin ze een ge onzekerheid vaak werd ons als docenten ach sprek voeren dat heel veel trekjes heeft van het teraf pas duidelijk hoe een en ander geregeld verkoopgesprek neem bijvoorbeeld iemand was en hoe iets geregeld had moeten zijn na op de administratie die van een nieuw boek het eerste semester kregen we echter van veel houdkundig programma heeft gehoord en leerli ngen duidelijk positieve signalen ze wis graag wil dat dit aangeschaft wordt deze me ten waar ze aan toe waren wat er van hen ver neer of mevrouw zal toch ook zijn of haar chef wacht werd en wat ze van ons konden ver moeten overtuigen we vinden dat we voor de wachten vooral dit jaar merken we dat leerlin verschillende richtingen andere opdrachten gen deze duidelijkheid op prijs ste ll en het be moeten verzinnen dan een verkoopgesprek tekent ook dat ze meer voor zichzelf opko want we willen blijven zorgen voor de men dat komt tot uiting in de tweede klassen broodnodige motivatie het moet steeds dui waarin leerlingen zitten uit de eerste klassen delijk zijn dat wat nu geoefend wordt later met het nieuwe systeem en zittenblijvers uit de werkelijkheid kan zijn ik denk dat het tweede van het oude systeem de nieuwe gedifferentieerde aanbod de betrokkenheid leer li ngen nemen veel meer initiatieven zijn van de leerlingen vergroot een nadeel is ech meer betro kken bij het verloop van de lessen ter duidelijk het kost ons meer tijd om rich tingspecifieke modulen te ontwikkelen er is note n dus nog heel wat werk te verrichten deze tek st is ee n bewerking van de voo rdracht di e is ge houden tij dens de 7e conferentie van h et schoolvak n e vakkenintegrati e de rla nds hsn op r9 november 1993 de drie videobanden d ie we gebruike n zijn bekijk de wat gebeurt er bij ons op het gebied van de praktijk telefoneren i 2 van ja n va n vugt z utphe n th ie m e en leren telefoneren van de ra bob ank nederland vakkenintegratie daarmee zijn we aardig op opleidi nge n particu lieren onderwijscontacten postbus weg tijdens de praktijksimulaties in het tweede 22 1 560o ma eindh oven jaar ik werk daarmee vooral in de richting se cretariaat de leerlingen mogen kiezen uit een literatuu r aantal projecten meedraaien tijdens het voor bereiden organiseren en uitvoeren van de onderwijs en arbeidsmarkt in de economisch administratieve sec open dagen binnen onze school een excur tor deel ii de beroepsopleidingsprofielen mei i99i isbn 90 9004300 4 sie verzorgen voor de eigen klas gastsprekers uitnodigen ook simuleer ik met hen een be drijfssituatie binnen een totaal geautomati seerd bedrijf draaien de leer li ngen mee op de receptie directie secretaresse ze moeten aller lei vormen van geautomatiseerde communica tie voeren problemen binnen het bedrijf op lossen en evenementen organiseren natuurlijk is veel in deze projecten erg ne derlands maar ook onderdelen als inzicht in verschill ende computerprogramma s estheti sche vormgeving en organiseren komen aan de orde voor ons als docenten is deze prak tijksimulatie erg leuk omdat we met twee of drie docenten van andere betro kken vakken de gro epen begeleiden met andere woorden teamteaching 1993 56 moer 211
Gerelateerd:
- Fictie in de basisvorming, een leerplan
- Een spiegelcurriculum voor communicatief taalonderwijs: een veldaanvraag nader beschouwd
- Verscheidenheid in eenheid en eenheid verscheidenheid. Twaalf docenten Nederlands over hun literatuuronderwijs in de bovenbouw van havo en vwo.
- Het afleiden van woordbetekenissen uit context: een poging deze vaardigheden te trainen.