Er loopt een 17-jarige kleuter in mijn klas – Primaire educatie, een nieuw project voor analfabeten

essentieel belang zijn het idee dat iedereen miriam ster n nederlands kan geven is voorlopig nog niet uitgeroeid als er geen goede bindende richt lijnen komen voor de functie eisen wanneer die de bevoegdheidseis vervangen gaat mijn schooldirecteur nog eens zoals koot en bie er loopt een 1 7 jarige voorspelden ouders aanstellen om nederlands te geven t kofschip weet u wel kleuter in mijn klas het plan van de commissie toekomst leraar primaire educatie een nieuw schap bevat veel dat van grote waarde kan zijn voor het onderwijs taakbelastingsverminde project voor analfabeten ring functiedifferentiatie mobiliteitsbevorde ring en professionalisering hopelijk worden de plannen in praktijk gebracht en hopelijk gebeurt dat zorgvuldig zodat marja een uit zondering blijft de primaire educatie pe is een project van de j w willemsen prinses irene s g in het kader van literatuu r de zorgverbreding zoals bekend is kampen veel al lochtone leerlingen met een achterstand al voordat commissie toekomst leraarschap een beroep met zij de basisschool betreden daarom zijn er de laat perspectief de toekomst van het leraarschap lei ste tijd zowel in basis als in voorgezet onderwijs den ctl 1 99 3 projecten ontwikkeld om die achterstanden op te hef mee gaby van der beroep van leraar moet fen op deze school hebben de leerkrachten te ma overeind blijven in het schoolblad 28 8 p 2 a ken met leerlingen die nog nooit naar school zijn 23 geweest en die alleen vanwege hun leeftijd naar het ripmeester a m j f m de jonge onbevoegd voortgezet onderwijs gaan miriam stern vertelt over lesgeven in het voortgezet onderwijs leiden re de specifieke problemen van deze leerlingen door de search vo or b el eid bv 1993 meskertest en de primaire educatie lijken die proble men opgelost te gaan worden miriam stern is nt2 docent en geeft remediele hulp een vergadering zeg wat doen we met nourdin aziz hanan latifa en de rest van die groep we zijn nu al een half jaar bezig 2 3 uur nederlands per week en ze kunnen nog niet jas of tas schrij ven soms schrijven ze de raarste dingen dop in plaats van tas hoe kan dat nou vee es ootje s misschien ja uh nee uh k wee nie hoor nee joh ben je gek die kinderen zijn hards tikke slim dat is wel zo maar hun prestaties zijn wel heel erg wisselend er valt geen peil op te trek ken vaak denk ik nu begrijpen ze het maar drie weken later weten ze niks meer fatima schrijft haar naam dan ineens als tafima okee als jull ie denken dat ze hier wel op school horen dan doen we ze in de reme diele hulp rh 5 0 moer 1993 2 een paar maanden late r schoolrijphei d zo hoe gaat het nu met nourdin aziz het was moeilijk om de vinger op de zere plek hanan en al die anderen te leggen maar we zaten met onze vage ver de rh heeft niets opgeleverd we zijn ge en moedens dichter bij de waarheid dan we toen stap verder gekomen alle moeite en energie vermoedden er moest iets gebeuren dat was van beide kanten ten spijt duidelijk het ging niet om een paar kinderen ik blijf erbij er klopt iets niet ik heb het ge het ging om bijna complete klassen voel dat ze het moeten kunnen weet je wat ik door toeval stuitten wij op wally van gruns wel eens denk als ik ze zo bezig zie en ze zie ven zij is meskertherapeute en heeft een pri reageren op bepaalde dingen het zijn net vepraktijk rh zij nam bij onze leerlingen de kleuters psychomotorische test van mesker af boven g uirlande b e n ed en guirlande ffi u 5 9 bove n ben eden g uirlande ik was erbij toen wally onze leerlingen de meske rte s t afnam en ik viel ter plekke van mijn stoel sommige leerlingen namen niet het verschil waar tussen lussen die naar boven we zen en lu s sen die naar beneden getekend wa ren anderen zagen wel het verschil maar kon den de figuren niet reproduceren om nog maar te zwijgen ov e r d e complexere opdra c ht om d e boven beneden guirlande t e maken getest werden de leerlingen die al een jaar op school zaten en rh kregen maar ook nieuwe tekening fatima 17 jaar leerling e n ze scoorden hetzelfde de testre sultaten wezen uit zo vertelde wall y dat deze alge mene beaming vanuit het docententeam kinderen een enorme ontwikkelingsachter en de voorbeelden komen op tafel stand hadden zij bevonden zich in de ontwik l eerkracht h sp eelde voor sinterklaa s kelingsfase van een niet sc hoolrijp kind i e de reen herkende h e n toen h later ver sommige van jullie l eerlingen b evinden zich kleed met de sinterklaasmantel over de arm nog in de slurffase en andere in de synunetri door de gang liep kon aziz nog steeds niet ge sche fase het heeft geen zin om met deze kin loven dat h voor sint gespee ld had deren te beginnen m et lees en schrijfonder ik kan ze geen groter pl ezier doen dan ze te wijs voordat die achterstanden weggewerkt laten kleuren zijn vertelde wally bouchra heeft geen idee van tijd gisteren slurf symmetrie we waanden ons in een morge n het zegt haar niets ook met de be andere wereld in termen van hersenrijpheid grippen links en rechts kan ze niks bevonden onze leerlingen zich op het niveau spelletjes die ik met mijn kind van vier doe van kinderen van vier tot zes jaar maar onze vinden ze prachtig leerlinge n waren dertien of soms wel achttien zeventienjarige kleuters bestaat zoiets jaar 1993 2 m oer 5 1 de theorie van mesker dikte hoogte en omvang beleefd worden tijdens de la teralisatiefase is een ontwikkeling waar te nemen waarbij de mes k ertest is ee n ni et talige test gebaseerd op de t h e de duim van de dominante hand functies gaat overne orie van mesker enigszins gechargeerd zou je k unnen men van de helpende hand dat zie je bijvoorbeeld als je stellen dat mes kers cent rale these is dat een ongest oorde een kind vraagt hoe dik een telefoonboek is het ene en volwaardige ontwi kkeling van verschillende fasen in kind geeft de dikte aan door beide handen iets van elkaar het motorisch e apparaat voorwaarde is voor de cognitie te houden symmetrisch een ander kind gebruikt slechts ve o ntwikkeling va n een kin d een hand waarbij de afstand tussen duim en wijsvinger mesker o nde rsc heidt de slurffase de symmetriefase de de dikte aangeeft lateraliserend of gelateraliseerd lateralisa ti efase en de do minan tiefase de fase van dominantie de fase van de slurfinotoriek aan het eind van de lateralisatiefase is er bij de meeste d e baby en peuter maken be weg inge n die berus ten kinderen duidelijk een hand die beleefd wordt als de op het links re c ht santagoni s me als onder invloed van meest doelgerichte om allerlei handelingen mee uit te een impul s primaire s pieren zi ch s pannen i n de ene voeren de duim van die hand neemt ook de functies li c haam shelft dan mak en de overeenkomstige s pieren in over die tijdens de symmetrische fase nog door de hel de ande re li c haamsh elft e en tegenbewe ging zo ko mt de pende hand verricht werden baby kr uipe n d voorui t en als hij bijvoorb eeld een hand met de dominante hand gaat het kind schrijven de tot een vuis t knijpt strekt hij d e vingers van de andere schrijvende hand wordt gestuurd vanuit de tegenoverlig hand gende hersenhelft de fase van symmetrie leerprobl emen door ontwikkelingsachterstanden de peuter kleuter of het jonge schoolgaande kind maakt l ee rproblemen di e v oortv l oeien uit ontwikkelingsach in uiteenlopende situaties symmetrische bewegingen terstanden kunnen z eer complex zijn bewegingen waarbij spieren in beide lichaamshelften ge als zi ch tijdens d e ontwikke ling van bove n ge noemd e activeerd worden tot handelingen in dezelfde richting fasen stoornissen heb ben voorgedaan dan kan de infor de peuter grijpt in deze fase met twee handen naar de mati e uitwisse lin g tu ssen de ve r sc h illend e h e r se nce ntra fles en het staan op twee benen begint nu op den duur verstoord z ijn demonstreert het kind goede beheersing over de symme ki ndere n die versch ijnselen vertonen van s l urfmoto trie wanneer het bijvoorbeeld bij zwemmen de school riek hebben veelal problemen met de onder boven be l e slag beheerst en een kop ro l kan maken ving verschi l len tussen d en p m en w u en n deze het uitvoeren van symmetrische bewegingen veron leerlingen hebben ook vaak grot e moe ilijkh e den bij h et derstelt een uitwisseling van informatie tussen de beide klokkijken staan de wijzers op 20 over 8 dan kunn en zij hersenhelften die anders is dan bij de uitvoering van de m e t g ro te s telligheid beweren dat het to o ve r 2 i s so m slurfbewegingen mige van deze leerlingen bekijken zelfs een plaatj esboek o p de ko p de fase van lateralisatie leerlingen die nog veel s po ren vertonen van symme tri e vanuit slurfmotorische en symmetrische bewegingen en h ebben problemen met de links rec hts be l evi ng zij le zen belevingen begint het kind een nieuwe motorische ont vaak k a t voo r tak mos voor som ook draai en ze g etalle n wikkeling waarin het de mogelijkheden verkent van bei om 21 in plaats van 12 zij kunnen vaak geen platte de handen en waarbij een van de handen de leidende of grond lezen dominante hand zal worden de andere hand wordt de helpende hand die ondersteuning verleent aan handelin de psychomotorische dominantietest van mesker brengt gen van de voorkeurshand mogelijke stoornissen in de ontwikkeling aan het licht en tijdens deze fase van lateralisatie voltrekt zich ook een heeft daarom een voorspellende waarde de reguliere revolutie wat betreft de tastzin en de duim niet alleen methoden gaan uit van schoolrijpe leerlingen van een levert de duim nu informatie over verschillen in materi leerling die bij de meskertest faalt mag dus verwacht aal maar vanwege de oppositie van de duim aan een worden dat deze niet zal slagen met een reguliere metho hand ten opzichte van de vingers kan nu ook de vorm de 52 moer 1993 2 doet hoop lezen gelijk zijn vond wally en zij was bereid om ons te begeleiden toen we de eerste schrik te boven waren drong zich de vraag op wat nu is er hoop de directi e voor deze leerlingen kunnen we iets met deze leerlingen ze zijn al zo oud na overleg met de andere docenten besloten wally werkt in haar praktijk voornamelijk we dat we een speciaal programma voor de met kinderen die niet tot lezen en schrijven leerlingen zouden maken we noemden het komen maar ook wel met volwassenen die alle primaire educatie moed al hadden opgegeven zij vertelde dat zij met een toen nog vage opzet maar met veel deze toch aan het schrijven had weten te krij vertrouwen in het plan ging ik naar de direc gen zij werkt volgens de ideeen van de neu tie nadat de directie onderzocht had of er niet roloog mesker dit houdt voor de behandeling al iets voor deze leerlingen bestond en zich er van kinderen onder andere in dat een kind van vergewist had dat zij op onze school thuis een keer per week naar een meskertherapeut hoorden gaf zij ons de benodigde faciliteiten moet daarnaast hebben de ouders een be met dit besluit toonde de directie dat zij zich langrijke taak zij moeten met hun kind aan daadwerkelijk voor de zwaksten in w il de zet het meskerbord werken en allerlei andere ten en nam zij een financieel risico er waren oefeningen doen waaronder werken met klei niet a ll een materiaalkosten maar ook de door wally af te nemen testen moesten betaald wor den verder vroegen wij 25 taakuren voor 2 4 leerlingen deze uren waren bestemd voor het individuele deel dat gewoonlijk door de mes kertherapeut uitgevoerd wordt dit deel zou plaats moeten vinden in hetzelfde lokaal waar de klas les he eft dit betekende dat we een ruim lokaal nodig hadden de primaire educatie van een lesprogramma was nog geen sprake maar ik was in goed gezelschap har ry van grunsven de zwager van wally werkt bij ons op school en was zeer goed op de hoogte van de theorieen van mesker samen schreven we een voorlopig le s pro gramma en voerden dat uit de bedoeling van het programma is met de oudertaak in het achterhoofd dat niet alleen bij nederlands aan leerlinqe n maakten met beide handen guirlandes de psychomotoriek van de leerlingen gewerkt op liet meskerbord wordt maar ook bij andere vakken bij gym nastiek handenarbeid muziek ja zelfs bij een hele klas naar een meskertherapeut anal rekenen moet getracht worden de meskeri fabet e ouders aan h e t bord uitleggen aan een aanse oefeningen met het vak te verweven marokkaanse vader dat kleien iets met schrij dit betekent voor de docenten een grote v en te maken heeft verandering de vakinhoud staat niet meer voorop de docent begeeft zich plotsklaps op een stout plan drong zich aan mij op konden therapeutisch gebied en zal zijn programma wij niet de behandeling omzetten naar een moeten herschrijven klassikaal remediale aanpak en het docenten als leerkrachten bevonden we ons ineens op team de rol van de ouders laten uitvoeren onbekend terrein we konden niet gewoon ja dat moest op de een of andere manier mo een kleuterprogramma gaan draaien ten eerst e 1993 2 m oe r 53 zijn onze leerlingen geen kleuters en ten twee centen was het een feest om te merken dat we de mag een kleuter enkele jaren over zijn ont de leerlingen iets konden leren de leerlingen wikkeling doen terwijl deze kinderen zo snel merkten dat ze werkelijk iets leerden boven mogelijk over hun achterstand heen geholpen dien beleefden zij veel plezier aan de activitei moesten worden ten die doorgaans aan kleuters zijn voorbe dat dit veel tijd en energie kost is begrijpe houden er werd niet gespijbeld er waren geen lijk maar de leerkrachten die er al die tijd en gedragsproblemen er werd slechts geklaagd als energie in hebben gestoken zijn het er alle het vakantie was maal over eens dat het dubbel en dwars de moeite waard was de toekomst naast vakinhoud en psychomotoriek probe ren wij in de pe ook te werken aan creativiteit van de begin en vervolgtesten en van lesfrag zelfstandig denken en handelen geheugen en menten maakten we een introductievideo concentratie we moeten niet vergeten dat deze video werd onlangs aan belangstellende deze leerlingen weinig geestelijke bagage heb collega s uit de bovenbouw vertoond en ook ben als je op een gegeven moment wel kunt voor hen vielen de stukjes van de puzzel sa lezen en schrijven maar geen bagage hebt heb men tenslotte waren zij al sinds enkele jaren in je er nog niet veel aan meer of mindere mate tegen nourdins en hanans opgelopen nu bleek dat die ontwik de eer s te stap die in de pe gezet wordt is het kelingsachterstand zich op vele vak gebieden grondig testen van de nieuwkomers zo pik manifesteerde ken we de potentiele achterblijvers eruit zodat bij de horeca afdeling begreep men nu dat de reguliere analfabete klassen homogener leerlingen niet uit onwil zo onhandig deden worden doordat we meteen weten welk kind met een kopje dat tussen duim en wijsvinger met een achterstand te kampen heeft kunnen gemanipule erd moest worden we direct beginnen die achterstand op te hef bij motorvoertuigen werd nu het gebrek aan fen zonder dat de leerling eerst tijd verdoet in visueel motorische vaardigheden op het ge een reguliere klas voel iets onder een auto monter en en ruimte in augustus 1 99 2 gingen de eerste re klassen lijk inzicht werktekeningen lezen in een an van start het streven van de re is om de leer der perspectief geplaatst lingen in ee n jaar schoolrijp te maken en aan dit zijn slechts twee voorbeelden en het i s sluiting te bewerkstelligen bij het reguliere dan ook de bedoeling dat we met de vakgroe analfab e teno nderwij s pen uit de bovenbouw om de tafel gaan zitten om te horen waar het nog meer aan schort op de resultate n deze manier kunnen we de onderwij sdoelen beter op elkaar afstemmen de nourdins en hanans van weleer schrijven en lezen inmiddels de meeste nieuwkomers het lijkt erop dat we met de pe iet s hebben die direct het re programma kregen aangebo aangeboord waar verschi ll ende lesgevers en den schreven en lazen binnen een jaar en kon instellingen op zaten te wachten vanaf het den naar een gevorderde analfab etenklas een moment dat we met ons re verhaal naar bui enkele leerling had niet genoeg aan een jaar ten zijn getred en worden we door allerlei ondanks het feit dat zo n leerling niet voldeed mensen benaderd helaas staat het project nog aan d e ve rwachting was het opvallend dat we in de kindersc hoenen en is het daarom nog niet meer geconfronteerd werden met die niet overdraagbaar we hopen dat ons pe pro enorme terugval en wisselende prestaties als ject binnen vijf jaar ook op andere scholen te voorheen deze leerlingen kregen wat langer gebruiken is de tijd en nu kunnen we met deze analfabeten lezen en schrijven noot niet a ll een met schoolvaardigheden boekten we resultaat docenten en leerlingen hadden i vso is de de gebruikelijke afkorting voor voort enorm veel plezier in de lessen voor ons do gezet speciaal onderwijs 54 m oe r 1993 2