Filosoferen met Gijsbrecht

ide e uitwisselen klassikaal op het bord komt in het midden het woord held de leerlingen inventariseren namen van helden en bespre ken waarom dat helden zijn elsbeth van der laan de doc ent k a n een aantal sturende vragen filosoferen met gijsbrecht st ell en in het klassengesprek over helden zoals wanneer is ie mand een held i s iem a nd ook e en held als hij verli est zijn er ook onb e kende of still e h e lden edward van de v endel heeft vondels g ijs kun je ook een h eld zijn als niemand j e ziet brecht van amstel herschreven tot gijsbrecht dus bes taat een h e ld zonder anderen een ontroerend episch gedicht in vijf bedrij uiteraard kunnen er a ll erlei s porthelden on ven voor kinderen en volw a ssenen geillus bekende helde n popste rren e n st ri ph e lden d e treerd door hann ek e van der hoeven een revu e pa s ser en mis s chi en komen de leerlin rauw verhaal over de strijd om amsterd a m gen ook wel op ge s chreven helden schavui rond 1 3 02 een verhaal met helden die bedro ten di e het opnemen voor de zwakkere n gen worden echte liefde die in stormen stand zoals de spin anansi of tijl uilenspiegel houdt en een zeer verrassende ontknoping staat op d e ac hte rflap en da t i s maar e en de el na he t kl a sse nges pre k kan de doc ent ve rt e l van het leesgenot want vooral ook het pr ac h len ov e r het verhaal van de held gijsbrecht tig e rijm bezorgt steeds opnieuw kippenvel die al 700 jaar een held is vooral doordat van d e n vondel in 1673 het toneelstuk gijs lessuggesti e bre c ht van re ms tel heeft ges chreve n nu nog wordt dat toneels tuk i ed er j a ar in ams ter het boek kan zowel voor de onder als de dam opgevoerd dat verhaal is vertaald in de bovenbouw dienen als aanknopingspunt voor taal v a n nu de docent kan e e n deel voor bijvoorbeeld klas s engesprekken drama op lez en e n eventu e el opmerkingen maken over dra chten literatuuronderzoekje s etc e t era het gebruik ervan voor een bo e kverslag filosoferen over helde n edward van de vendel hanneke van d er ho ev e n gijsbrecht naar vo nde ls gysbreght de e erste bladzijde is bijvoorbeeld al uiterma van r e m ste l amsterdam em querido s uit t e ges c hikt voor een filo sofisc he ge da c hten ge v e rij b v 1 998 isbn 9 0 21 4 850 9 5 nugi wiss eling zie afbeelding i 222 f29 9 5 de volgende opdracht kan le e rlingen aan het denken zetten ov e r helden d enke n individu e el s c hrij f voor jez elf e en paar namen op van helden waarom zijn dat helden heb j e wel eens iet s helfdhaftigs mee ge maakt del en in tweetalle n bespreek met je buurman vrouw de namen bespre ek met elkaar de vraag wanne er is iemand een held verte l elkaar een ding dat j e meegem a akt hebt waarbij je dac ht dat was wel heldhaftig van mij de ander 76 moer 2000 2 een hel d is een held een held als hij alleen is als er nergens men s en z ijn o m hulp van hem te krijgen leiding v eiligheid als er niemand hapjes van hem neemt en hongert naar nog meer is een held nog wel een h eld v5z wanneer de vijand weg is en de v eldslagen voorbij haalt een held in stilte adem als een held gijsbrecht staat tussen van de poort van 9 de dikke spe e n net als msterda ciisbrecht m die afb eelding i stoer ziin ap eers t e bedriff een h e ld gijsbrec per onverzettelijk de h t is de a nvcerder baas de raadsmom ja de vader van de stad een man van honderd anrwoorden op honderd bange vragen gijsbrech t is een held kli j t liet het lege zou ze allemaaveld l en denkt godo stuipen het lijf hebben gejaagd pper htigi 2000 2 moer 77 maar tegelijkertij d gedijt er iets in zijn gedachten wat hem plaagt iets ongerijmde iets wat niet kloppen wil en nu staat g isbrecht bij de poort in het verhaal en kijkt over de velden er liggen wapen s inpaniek weggesmeten misschien stellen helden vragen mompelt gijs brecht heeft iemand leeuwen losgelaten of een engel vragen aan zichzelf god heeft toch al eeuwen gijsbrecht heeft de amsterdammers geen gezangen meer gestuurd maar god is goed door de oorlog heen geleid een jaar al zijn ze alles kwijt denkt gijsbrecht god kan alles hun velden en hun wegen dat is waar en hun vrijheid want de kennemers en waterlanders maar tegen zijn zoon veeneric k hebben met hun aanvoerder s die hij vaak van engelen vertellen moet zegt gijsbrecht altijd egmond en haarlem laten we ze maar de vijand noemen god weet zelf wanneer waarom en hoe een jaar lan g hij wel of niet voor de poort gelegen iets doet niemand kon nog in of uit de stad toch stamelt gijsbrecht god ik kan het niet geloven nog maar kort geleden h oorde je de vijand schreeuwen gijsbrecht we maken van i hee je s nee tad een puinhoop een asvlakte 78 moer 2000 2 ne nee mar her dus a c veld n 1reg1en is et een d g rk bsnis ende gijsbre ht denk deal en hebben 2 a ziin familie selopen lachte d s asaren beeft nu al jaren ieder lid ba del och thuis s alien nra nili de d d e wiide r ten tt wan een held b t de echc8eno dal d wrin g z e wach t z t vingers haar ve8 d ingen met ebru ilcen onden g gewin de or ar s is het k 15 et ivan 8 alles wat de held ni aveoude li in angstige gedachten ottq s aa r n de sad 6 beebi pstgox n n ban ge voorgevoelens cuhe idskus in de strijde g s6re h b cer yg uwen ina dat lege hij bil z 1 tussen de lippen w n li ev e u wan zij vro wachten uwen eldcnvro h u n man op de thuiskomst van ze is is v rezen en als hij thu rt voor zijn v e ttk wijze dinge in zijn oor soms fluisteren ze e nsomskrijez en dat her n afgrijselijk velden is ee verlaten blijde nieuws v an de ivtx ar het kr ou t badeloch bere heeft nu u pptt d zi jn booa d en snel gijsbrecht zon jongen b eert brav e utre1 met een bericht naar h t k 2000 2 moer 7 9