Gealfabetiseerd en dan?

a alfa nieuws bulletin voor docenten in de alfabetisering nummer 1 1997 woord aan de lezer voorwerpen en over vragen uit het veld over alfabetiseringsonderwijs en aanverwante in april 97 organiseerde levende talen een zaken vraagteken studiedag over alfabetisering in het onderwijs het is uitdrukkelijk niet de bedoeling aan jeugdige nieuwkomers in het voo rt gezet dat een redactie steeds het alfa nieuws gaat onderwijs er bleek zoveel belangstelling te vullen het moet een nieuwsbrief worden van zijn dat de studiedag in juni nogmaals is de praktijk vandaar de oproep op de gehouden enkele deelnemers vroegen zich achterkant van dit eerste nummer en bij deze af of er niet zoiets als een nieuwsbrief zou de vraag of er een enthousiaste kunnen komen over alfabetisering om bij te alfabetiseringsdocent is die graag mee wil kunnen blijven dat leek ons een goed idee werken aan planning en uitvoering van alfa voor u ligt het eerste nummer van nieuws elders in dit nummer staan een paar wat het veelgelezen alfa nieuws moet gaan contactadressen en een aanmeldings worden alfa nieuws zal als er voldoende formulier in december verschijnt in elk geval belangstelling bestaat drie a vier keer per het eerste nummer van alfa nieuws alfa jaar verschijnen voorlopig stellen wij ons nieuws zal niet gratis zijn van de afnemers voor dat het een nieuwsbrief wordt voor en wordt een bescheiden vergoeding gevraagd door docenten alfabetisering gevuld met voor onkosten f 20 per jaar voor leden f diverse bijdragen over achtergronden van en 30 voor niet leden van levende talen debat over onderwerpen die met afhankelijk van de gebleken belangstelling alfabetisering te maken hebben onder de zal besloten worden of de nieuwsbrief er loep en over de alfabetiseringspraktijk in definitief gaat komen diverse contexten werk in uitvoering daarnaast zullen er een aantal vaste rub ri eken in komen gedacht wordt aan ko rt e werk in uitvoering berichtgeving over nieuwverschenen methodes materiaal en artikelen en aankondiging van evenementen in elk alfa nieuws wordt een bijdrage gewijd signalementen verzoeken tot uitwisseling aan een praktijksituatie van een docent van ervaringen en oproepen tot bijvoorbeeld in de vorm van een interview samenwerking contactadve rtenties een een rapportage over een bezoek aan de klas uitwisseling van gedachten over zaken die of een dagboek van een docent ditmaal docenten aantreffen in de klas gevonden komt aan het woord jan weijters van het stedelijk college te eindhoven 1 1 de leesbus leesbus1 is een een methode methode voor het aanvankelijk het aanvankelijk lezen lezen uitgegeven uitgegeven bij bij jacob dijkstra groningen dijkstra groningen de illustraties zijn zijn werkelijk prachtig werkelijk prachtig en dat geldt ook voor de vijfentwintig leesboekjes die ook vijfentwintig ook onafhankelijk onafhankelijk gealfabetiseerd en dan dan van de methode gebruikt kunnen worden en van en geschreven geschreven zijn door door annie annie keuper makkink keuper makkink jan weijters weijters docent de leesboekjes de leesboekjes hebben hebben een een opklimmende moeilijkheids graad op de isk afdeling van het stedelijk stedelijk college college bij elk leesboekje afzonderlijk zijn tien bij tien te eindhoven lezen doe je overal eindhoven wordt lezen reproduktieve vragen geformuleerd waarbij reproduktieve waarbij ingezet voor de analfabetengroep 12 14 12 14 steeds steeds voor de vraag staat aangegeven aangegeven op op jarigen het het is is een een body methode body methode waar waar je je welke bladzijde de leerlingen welke bladzijde leerlingen het het antwoord antwoord heel wat oefenstof on kunt vinden vinden maar maar onze onze moeten zoeken moeten zoeken een deel van de vragen vragen visie luidt dat dat er er een een zo zo groot groot en en gevarieerd gevarieerd ongeveer 16 ongeveer 16 zijn zijn waarom vragen we zijn mogelijk taalaanbod taal aanbod moet zijn vooral vooral voor voor op op het ogenblik met de de vragenkaarten vragen kaarten aan aan analfabeten dat analfabeten dat houdt houdt in in dat je zelf aan de het experimenteren experimenteren de leerlingen werken nu nu slag moet want er is is op op diverse diverse gebeiden gebeiden te te vol vol enthousiasme aan de opgegeven taken weinig geschikt materiaal materiaal voorhanden voorhanden toch is gebleken dat schri toch ftelijk vragen schriftelijk na de eerste zes kernen na kernen van van lezen lezen stellen bij stellen bij een een tekst een een activiteit activiteit is die deze doe je overal kom je in in een een fase fase waarin waarin het het leerlingen leerlingen vreemd vreemd is het het vergt vergt gedurende gedurende leesproces lekker op gang gang komt komt alhoewel alhoewel een aantal een aantal lessen lessen veel veel inspanning inspanning en goede het voor sommige leerlingen leerlingen een een hele hele begeleiding begeleiding van van een docent om de de leerlingen leerlingen overgang overgang is als ze van van ke kern zes in rn zes in kern kern zich zich deze verwerkingsvorm eigen te te laten laten zeven belanden met belanden dat betekent dat je met maken maken dan dan blijkt ook dat dat de de moeilijke intensief zult moeilijke taalleerders intensief zult moeten moeten gealfabetiseerde gealfabetiseerde leerling leerling in in staat is om herhalen en herhalen en dat je voor de snellere snellere leerders leerders begripsmatig begripsmatig met met een een tekst tekst om te gaan in de voor extra aanbod zult moeten zorgen welk eerste eerste plaats plaats gaat het erom dat dat de de leerling leerling materiaal materiaal je daa daarvoor rv oor wilt gebruiken is denk denk een een beter beter inzicht daarbij inzicht krijgt in de tekst daarbij ik de interesses ik sterk afhankelijk van de interesses van van de de maakt maakt het het niet uit of hij niet uit hij al dan niet een individuele individuele leerling moment maken leerling op dit moment maken wij wij correcte correcte antwoordzin producee produceert rt dat komt op op het stedelijk college college naast naast lezen lezen doe doe je het het tweede tweede plan plan en kan door het geven van en kan overal gebruik van verschillende aanvullingen aanvullingen individuele individuele hulp hulp geoefend worden om nog nog zoals beter lezen en 7 43 daarnaast hebben verder te kunnen differentieren wordt er er op op we ook de leeskaarten leeskaarten van van veilig veilig leren lezen dit moment gewerkt aan waar niet waar waar en vijfentwintig boekjes geschreven geschreven bij bij de de zinnen zinnen en aan meerkeuze vragen leesbus in in gebruik de leeskaarten en de tijdens tijdens de experimentele experimentele fase is ons boekjes boekjes zijn name geschikt zijn met name geschikt voor voor onze onze ook duidelijk zekere duidelijk geworden dat een zekere analfabetengroep analfabetengroep omdat er nog nog heel heel jonge jonge woordenschat woordenschat onontbeerlijk is en onontbeerlijk is en dat staa staaft ft kinderen zitten kinderen in zi nog beter tt en om nog beter te te kunnen kunnen onze opvatting tt ing om met analfabeten niet direct onzepva differentieren differentieren zijn wij extra extra materiaal materiaal aan aan het het leren lezen en schrijven met leren schrijven te te beginnen beginnen ontwikkelen ontwikkelen bestaande bestaande uit vragen bij de maar de de zogenaamde zogenaamde stille periode te te genoemde leesstof koesteren 2 wie belangstelling heeft voor dit bericht mohammed kan vandaag niet naar project kan zich wenden tot het stedelijk de les komen want hij moet naar de dokter college te eindhoven t a v jan weijters volgende week is hij er weer mohammed avignonlaan 11 5626 ga eindhoven weet ook heel goed wat een briefje is een klassieke aanhef met beste en 1 de leesbus informeren naar het welzijn van de docente annie keuper makkink eindigen met tot de groeten en de jacob dijkstra groningen naam van de afzender daar is ongetwijfeld al mee geoefend spelling en zinsconstructie van mohammed lijken op het eerste oog erger dan ze zijn gevonden voorwerpen wat overblij ft zijn namelijk typische beginnersfouten zowel van een nt2 leerder de bedoeling van deze rubriek is dat als van een beginnende schrijver speller docenten alfabetisering melding maken van wat het eerste betreft mohammed vergeet leuke verrassende ontroerende het in de eerste zin en gebruikt voor waar opmerkelijke onverklaarbare of anderszins naar zou moeten staan en maar waar want interessante voorvallen of voorvalletjes uit zou moeten staan elke docent zal weten de praktijk waar ze graag even over willen dat het in dit soort posities net als er en berichten of waarop ze graag een reaktie ook het correcte gebruik van zouden krijgen afhankelijk van de aard van functiewoorden in gestructureerde het gevonden voorwerp kan daarop oefeningen al lastig is laat staan in een zelf gereageerd worden door iemand die er een geschreven briefje mooie gelegenheid om toelichting bij kan geven naar aanleiding van zo n briefje wat extra oefeningen te bedenken rond voorzetsels en gevonden voorwerp voegwoorden bij de meeste spelfouten doet mohammed wat hij behoo rt te doen hij past een briefje van een van de leerlingen uit de het principe toe ik schrijf wat ik hoor bij alfabetiseringsgroep een van de eerste een aantal woorden verwart hij veel op briefjes die deze leerling na ongeveer een elkaar lijkende klanken met mit voor vor half jaar les schreef hij hee ft dan redelijk kan gan ook bij de langere woorden wat geoefend met korte eenlettergrepige vandaag doktur volgende en komen past woorden nog weinig met langere hij dat principe toe en sommige woorden klinken meer zoals hij ze schrijft dan zoals beste annie het moet mohammed moet de conventionele spelling van deze woorden hoe gaat mit jou nog leren die heeft hij ongetwijfeld ook nog ik gan fadalt heit koome vor jou les maar ik niet uitvoerig gehad en dan zijn er nog een moet naar doktur tot folug de week paar vergissingen nek goert bij de volgorde van tekens die had hij boert mohammed waarschijnlijk zelf kunnen ontdekken uit functioneel oogpunt een glashelder 3