Gewikt, gewogen en goed beVONden?

gewikt gewogen en goed be den rita rymenans luc vercammen en vele anderen elf methodes nederlands voor de eerste graad secundair onderwijs zijn door negen beoordelaars grondig doorgelicht op hun vakinhoudelijke en didactische kwalitei ten of gebreken hun gebruiksvriendelijkheid en uiterlijke vormgeving de criteria die ze hierbij gehanteerd hebben zijn in een afzonderlijk artikel integraal opgenomen voor de beschrijving van de procedure verwijzen we naar het inleidend a rt ikel van dit themanummer als voorzitter hebben we de taak van spreekbuis ter ha rte geno men en onze woorden meer dan gewikt bij het uitschrijven van de weloverwogen jury oordelen het uur van de waarheid is aangebroken gewikt en gewogen naast een complete titelbeschrijving van de verschillende onderdelen van de methode is letterlijk ook informatie opgenomen over de manier van uitgeven de prijs het formaat en niet erst geven we een formele onbelangrijk voor de zwaarte van de boe beschrijving van de beoordeelde kentas of rugzak het gewicht wat niet te schoolboeken die om elke achterhalen viel kreeg een vraagteken vorm van partijdigheid uit te deze formele beschrijving is gemaakt door sluiten in alfabetische volgorde veerle geudens die als een echte weight de revue passeren van de meeste watcher de geijkte meet en weeginstru methodes zijn zowel het eerste als het menten met de nodige precisie heeft tweede deel bekeken van drie methodes gehanteerd was alleen deel 1 klaar bij de aanvang van de beoordelingsrondes 25 jaargang nummer 4 maart april 1996 titel fundamentaal deel 1 auteurs f bruffaerts k de naeyer a de schrijver f du mong d jaspers m van de putte uitgever plaats van in lier doelgroep 1 ste jaar uitgave aantal formaat gewicht prijs manier v mate ri aa druk isbn nr oa blz cmxcm in gr in ir uitgeven leelingboek 1992 1 287 90 306 1663 6 21 x 29 6 905 550 a werkboek 1994 1 5 bijdruk 240 90 306 1645 8 21 x 29 6 550 250 b handeidng 1992 1 1 bijdruk 279 240 90 306 1732 2 20 6 x 29 2 1260 c audiomateriaal videomateriaal titel fundamentaal deel 2 auteurs f bruffaerts h declerq k de naeyer a de schrijver f du mong m van de putte uitgever plaats van in lier doelgroep 2de jaar aso uitgave aanta formaat gewicht prijs manierv materiaal druk isbn nr in gr in ir uitgeven jaar blz cm xcm leerlingboek 1990 1 277 90 306 1815 9 21 x 29 6 875 600 a werkboek 1994 1 4 bijdruk 256 90 306 1816 7 21 x 29 6 630 270 b randeicing 1992 1 2 bijdruk 267 256 90 306 1817 5 20 6 x 29 2 1310 c audiomateriaal videomateriaal titel lemma deel 1 auteurs l cloet fr loose e van hoyweghen k verstraete uitgever plaats de nederl an dsche boekhandel uitg pelckmans kapellen doelgroep 1 ste jaar aso uitgave aantal formaat gewicht prijs manierv materiaal druk isbn in gr in fr uitgeven jaar blz cmxcm leedingboek 1994 1 176 90 2891987 2 17 x 24 5 300 390 a 1 368 90 2891988 0 21 x 29 5 890 595 b werkboek 1994 handeicin s d pro manuso 81 90 2891989 9 21 x 29 5 200 550 d audiomateriaal s d audio cals 1250 videomatenaal de prijzen dateren van oktober 1994 legende a gebonden e losbladig en geperforeerd b gebonden en geperforeerd f in ringmap c gelijmd en geperforeerd g in kartonnen map d losbladig h gelijmd maart april 1996 nummer 4 25 jaargang va titel lezerstraal deel 1 auteurs h de graef l cools l de caluwe w huygebaert j marien uitgever plaats mim deurne doelgroep 1 ste jaar middelbaar onderwijs uitgave aantal formaat gewicht prijs manier v materiaa druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in fr uitgeven leerlingboek s d 180 21 x 29 7 515 t 270 a werkboek s d 327 21 x 29 7 916 370 g handleiding s d 21 x 29 7 500 c auaanateriaal audio cals videomateriaal video sass titel lezerstraal deel 2 auteurs h de graef l cools l de caluwe uitgever plaats mim deurne doelgroep 2de jaar m o uitgave aantal formaat gewicht p rijs manier v materiaal druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in ir uitgeven leerlingboek s d 2 gewijz 260 90 341 0555 5 21 x 29 7 751 300 a werkboek s d 3 gewijz 466 90 341 0556 3 21 x 29 7 1359 400 g handeiding s d 271 90 341 0252 1 21 x 29 7 695 500 c audiomateriaal aucio cals videamateriaal video cals titel melopee deel 1 auteurs h bousset b de ridder e de ridder f de schutter e eelen m stevens l van waes 0 baert m de kegel m kestens r van cauwenberghe r vanheste uitgever plaats plantyn deurne doelgroep 1 ste jaar uitgave aantal formaat gewicht prijs manier v materiaa druk isbn nr blz cm xcm in gr in fr urgeven leerlingboek s d 1 297 90 301 5044 0 19 x 27 621 575 a werkboek 1993 4 130 90 301 5045 9 20 5 x 29 5 333 297 c handleiding s d 179 90 3015046 7 21 x 29 5 502 668 e audiomateriaal videomateriaal van oktober 1994 de prijzen dateren legende a gebonden e losbladig en geperforeerd b gebonden en geperforeerd 1 in ringmap c gelijmd en geperforeerd g in kartonnen map d losbladig h genjmd nm 25 jaargang nummer 4 maart april 1996 titel melopee deel 2 auteurs h bousset b de ridder e de ridder f de schutter e eelen m stevens l van waes 0 baert m de kegel m kestens r van cauwenberghe r vanheste uitgever plaats plantyn deurne doelgroep 2de jaar uitgave aantal formaat gewicht prijs manier v materiaa druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in h uitgeven leerlingboek s d 1 316 90 301 5047 5 19 x 27 660 612 a werkboek 1993 3 152 90 301 5048 3 20 5 x 29 5 364 342 c handeiang 1990 2 167 90 301 5049 1 21×29 5 482 631 e audiomateriaal videomateriaal titel nederlands deel 1 auteurs h vanwalle a buelens m de koninck h foulon g rou wet l sollie uitgever plaats den gulden engel antwerpen doelgroep 1 ste jaar uitgave aantal formaat gewicht prijs manier v materiaa dnuk isbn nr jaa blz cmxcm in gr in ir uitgeven leerlingboek 1994 2 2 oplage 312 90 5035 197 2 21 x 29 6 880 595 a werkboek 1993 2 4 oplage 255 90 5035 199 9 21 x 29 2 625 370 e handleiding s d 147 90 5035 198 0 21 x 29 6 380 850 h audiomateriaal videomateriaal titel nederlands deel 2 auteurs h vanwalle a buelens m de koninck h foulon g rou wet k vandewege l sollie uitgever plaats den gulden engel antwerpen doelgroep 2de jaar uitgave aant aantal formaat gewicht prijs manier v materiaal druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in fr uitgeven leerlingboek 1992 2 oplage 318 90 5035 240 5 21 x 29 6 900 625 a werkboek 1993 2 2 oplage 159 90 5035 2391 21 x 29 2 470 370 e handleiding 1993 3 129 90 5035 215 0 21 x 29 6 310 850 h audiomateriaal videomateriaal de prijze dateren van oktober 1994 legende a gebonden e losbladig en geperforeerd b gebonden en geperforeerd f in ringmap c gelijmd en geperforeerd g in kartonnen map d losbladig h gelijmd maart april 1996 nummer 4 25 jaargang titel taalboeket deel 1 auteurs h meis l de pauw l raeckelboom p tack g vercauteren uitgever plaats wolters leuven doelgroep 1 ste jaar sec uitgave aantal formaat gewicht prijs manier v materiaal druk isbn jaar cmxcm in gr in fr uitgeven leerlingboek s d 287 90 309 7860 0 16 9 x 23 9 565 534 a werkboek s d 324 90 309 7862 7 20 9 x 29 7 797 352 b handleiang s d 244 90 309 7864 3 20 9 x 29 7 618 695 c audiomateriaal videamateriaa titel taalboeket deel 2 auteurs h meis h aeyels l de pauw l raeckelboom p tack g vercauteren uitgever plaats wolters leuven doelgroep 2de jaar uitgave aantal formaat gewicht p rijs manier v mate ri aa dnuk b z isbn r jaa cmxcm in gr in fr uitgeven leerlingboek 1987 3 281 90 309 7866 x 16 9 x 23 9 510 509 a werkboek 1987 325 90 309 7868 6 20 9 x 29 7 809 342 b harxleiang 1987 2 376 90 309 7870 8 20 9 x 29 7 895 869 c auaomateriaal videomateriaal titel taalkracht tien deel 1 auteurs p mesdagh j thijssens e tytgat uitgever plaats de sikkel oostmalle doelgroep 1 ste jaar uitgave aantal formaat gewicht p rijs manier v materiaa druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in h uitgeven leerlingboek 1992 374 90 260 3396 6 19 9 x 26 890 690 a werkboek 1992 295 90 2603398 2 20 6 x 29 2 680 320 c handleiding 1992 357 90 2603397 4 20 6 x 29 2 900 1400 e audiomateriaal videomateriaal de pnjzen dateren van oktober 1994 legende a gebonden e losbladig en geperforeerd b gebonden en geperforeerd f in ringmap c gelijmd en geperforeerd g in kartonnen map d losbladig h gelijmd nit 25 jaargang nummer 4 maart april 1996 titel taalkracht tien deel 2 auteurs p mesdagh j thijssens e tytgat uitgever plaats de sikkel oostmalle doelgroep 2de jaar uitgave aantal formaat gewicht prijs manier v materiaa druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in ir uitgeven leerlingboek 1993 390 90 260 3413 x 19 9 x 26 920 750 a werkboek 1993 272 90 260 3412 1 20 6 x 29 2 635 320 c handleiding 1993 368 90 260 3341 9 20 6 x 29 2 865 1400 e audiomateriaal videomateriaal titel talent voor taal deel 1 auteurs r staelens r descheemaeker uitgever plaats standaard educatieve uitgeverij antwerpen doelg ro ep 1 ste jaar uitgave aantal formaat gewicht prijs manier v materiaa druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in ir uitgevenm leerlingboek 1995 1 325 90 021 7185 4 20 7 x 28 790 a werkboek 1995 1 320 90 021 7178 0 20 7 x 28 790 a handleiding 1995 1 236 90 021 7087 0 21 x 29 2 1040 1250 f audiomateriaal videomateriaal titel variaties deel 1 auteurs m smolenaers a van assche j vandijck r vanheste uitgever plaats plantyn deurne doelgroep 1 ste jaar uitgave aanta formaat gewicht prijs manier cv materiaal druk isbn nr jaar bblz mxcm in gr in fr uitgeven leerlingboek s d 224 90 301 5677 5 20 8 x 30 530 423 a werkboek s d 341 90 301 5678 3 20 8 x 30 800 369 c handeidng s d 75 341 90 301 56791 20 8 x 30 1030 911 e audiomateriaal videomateriaal de prijzen dateren van oktober 1994 legende a gebonden e losbladig en geperforeerd b gebonden en geperforeerd 1 in ringmap c gelijmd en geperforeerd g in kartonnen map d losbladig h gelijmd maart april 1996 nummer 4 25 jaargang nh titel variaties deel 2 auteurs m smolenaers a van assche j vandijck r vanheste uitgever plaats plantyn deurne doelgroep 2de jaar tso uitgave uit aant aantal formaat gewicht p rijs manier v mate riaal ga druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in fr uitgeven leerlingboek s d 234 90 301 5704 6 20 8 x 30 570 439 a werkboek s d 243 90 301 5705 4 20 8×30 550 305 c handeicirg s d 68 243 90 301 5706 2 20 8 x 30 810 880 e audiomateriaal videomateriaal titel visum deel 1 auteurs h carton c goossens n schruers t vannecke uitgever plaats die keure brugge doelgroep 1 ste jaar uitgave aantal formaat gewicht prijs manierv mate ri aa druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in fr uitgevenm leerlingboek s d 160 906200 423 7 21 x 29 7 440 a werkboek s d 174 906200 424 5 21 x 29 7 480 a handleiding s d 116 90 6200 716 3 25 x 31 740 f auaorriateriaal videomateriaal titel witboek nederlands deel 1 auteurs f bautens l devroye f d heldt uitgever plaats novum deurne doelgroep 1 ste jaar uitgave aantal formaat gewicht prijs manierv mate ri aa dnuk jaa blz 1sbn cm x cm in gr in fr uitgeven leealingboek s d 2 299 90 5202 0019 18 5 x 27 600 640 a werkboek s d 3 286 90 5202 002 7 21 x 30 3 686 400 c handleiding s d 51 286 90 5202 003 5 21 x 29 7 826 1350 e audiomateriaal videomateriaal de prijzen dateren van oktober 1994 legende a gebonden e losbladig en geperforeerd b gebonden en geperforeerd f in ringmap c gelijmd en geperforeerd g in kartonnen map d losbladig h gelijmd 25 jaargang nummer 4 maart april 1996 titel witboek nederlands deel 2 auteurs l devroye f d heldt uitgever plaats novum deurne doelgroep 2de jaar uitgave aantal formaat gewicht prijs manier v materiaa druk isbn nr jaar blz cmxcm in gr in fr uitgeven lee lingboek s d 334 905202 038 x 19 x 27 665 640 a werkboek s d 3 303 90 5202 039 6 21×30 3 750 t 400 c handeicing s d 86 303 90 5202 040 x 21 x 29 7 960 1300 e audiomateriaal videomateriaal de pnjzen dateren van oktober 1994 legende a gebonden e losbladig en geperforeerd b gebonden en geperforeerd f in ringmap c gelijmd en geperforeerd g in kartonnen map d losbladig h gelijmd en figuurlijk eindoordeel van elke methode waarin per categorie opvallende kenmerken worden belicht die misschien niet in de tabellen tot in twee overzichtstabellen een voor het uiting komen ze hebben betrekking op alle eerste en een voor het tweede jaar vatten beoordeelde delen van de methode tenzij we de jury beoordelingen samen de eerste anders vermeld deze eindoordelen zijn in kolom verwijst naar de criteria van de werk oorsprong gebaseerd op de motiveringen groep die elders in dit nummer zijn opgeno van de individuele beoordelaars en bijge men steld tijdens de afsluitende jury bijeenkom sten de juryleden kunnen zich collectief achter deze tekst scharen goed bevonden in de overzichtstabellen op de twee volgen de pagina s zoekt u misschien onderaan naar het eindoordeel uitgedrukt in plussen of minnen tevergeefs weliswaar as we al een ding onthouden hebben uit onze reken lessen op de lagere school dan is het wel dat je geen appelen en peren kunt optellen de categorieen belichten het schoolboek alle vier vanuit een totaal ander perspectief en bovendien wegen binnen elk onderdeel de verschillende criteria niet allemaal even zwaar wel krijgt u van ons een geschreven maart april 1996 nummer 4 25 8 jaargang nrif tabel 1 beoordeling van de schoolboeken nederlands voor het eerste jaar secundair onderwijs funda lemma lezer melopee neder taal taal talent varia visum witboek mentaal straal lands boeket kracht 10 vr taal ties ndl vakinhouden 1 mondelinge vaardigheden 2 leesvaardigheid 3 schrijfvaardigheid 4 fictie 5 taalbeschouwing 6 massamedia 7 intercultureel onderwijs j didactische aanpak 8 strategisch handelen 8 a mondelinge vaardigheden 8 b leesvaardigheid 8 c schrijfvaardigheid 8 d kijkvaardigheid 9 transfer kennis vaardigheden 10 leerlinggerichte opbouw 11 geleidelijke opbouw 11 a mondelinge vaardigheden 11 b leesvaardigheid 11 c schrijfvaardigheid 12 leren leren 13 technisch gerichte opties gebruiksvriendelijkheid leerlingboeken 14 helder begrijpelijk 14 a leerlingboek n v t 14 b werkboek 15 gevarieerde oefeningen 15 a leerlingboek n v t 15 b werkboek 16 gevarieerde onderwerpen 25 jaargang nummer 4 maart april 1996 16 a leerlingboek 16 b werkboek 17 origineel lichtvoetig 17 a teerlingboek 17 b werkboek handleiding leerkracht 18 didactische ondersteuning 19 leren buiten de klas 20 efficiente tijdsbesteding 21 zwakke sterke taalleerders 22 evaluatiemogelijkheden jz 2j1 uiterlijke vormgeving 23 inzicht in opbouw ik 24 inzicht in opbouw ii 25 functioneel duidelijk ii 26 kwaliteit av materiaal n v t n v t n v t n v t n v t n v t n v t n v t n v t 27 verzorgd stevig geheel heel goed goed twijfelachtig in het voordeel van goed twijfelachtig in het voordeel van slecht slecht heel slecht tabel 2 beoordeling van de schoolboeken nederlands voor het tweede jaar secundair onderwijs lezer isjxev melopee neder taal taal i varia i i witboek mentaal straal lands boeket kracht 10 tik ndl vakinhouden 1 mondelinge vaardigheden 2 leesvaardigheid 3 schrijfvaardigheid 4 f i c t i e 5 taalbeschouwing 6 massamedia 7 intercultureel onderwijs didactische aanpak 8 strategisch handelen 8 a mondelinge vaardigheden 8 b leesvaardigheid 8 c schrijfvaardigheid r 8 d kijkvaardigheid 9 transfer kermis vaardigheden 10 leeiiinggerichte opbouw 11 geleidelijke opbouw 11 a mondelinge vaardigheden 11 b leesvaardigheid 11 c schrijfvaardigheid 12 leren leren 13 technisch gerichte opties gebruiksvriendelijkheid leerlingboeken 14 helder begrijpelijk 14 a leerlingboek 14 b werkboek 15 gevarieerde oefeningen 15 a leerlingboek 15 b werkboek 16 gevarieerde onderwerpen 16 a leerlingboek e 16 b werkboek 17 origineel lichtvoetig 17 a leerlingboek 17 b werkboek handleiding leerkracht 18 didactische ondersteuning maart april 1996 nummer 4 25 jaargang 19 leren buiten de klas 20 efficiente tijdsbesteding 21 zwakke sterke taalleerders 22 evaluatiemogelijkheden uiterlijke vormgeving 23 inzicht in opbouw ik 24 inzicht in opbouw ii 25 functioneel duidelijk li 26 kwaliteit av materiaal n v t n v t n v t n v t nvt nvt nvt 27 verzorgd stevig geheel heel goed goed twijfelachtig in het voordeel van goed twijfelachtig in het voordeel van slecht slecht heel slecht fundamentaal 1 2 zie positief is ook de aanpak van de taal beschouwelijke component functioneel en vakinhouden geintegreerd in de andere vaardigheden fundamentaal biedt heel wat leerstof het pakket is af enkel het onderdeel massame didactische aanpak dia komt weinig aan bod alleen even in de taalvaardigheidsontwikkeling van de deel 2 tekstkeuze en illustraties zijn eerder leerlingen wordt bevorderd doordat de leer gedateerd vakinhoudelijk krijgt dit school stof stap voor stap is opgebouwd bij boek over bijna de hele lijn goede punten schrijven en kijken schort het aan een echte strategische didactiek het schoolboek richt didactische aanpak zich in sterke mate naar aso leerlingen deze reeks richt zich niet tot leerlingen uit door de voortdurende link met het latijn technische richtingen er is veel kennisover dracht het leerboek bouwt zeer fragmenta gebruiksvriendelijkheid risch modellen op waardoor het strategisch de leerstof wordt prettig aangebracht de handelen bereikt kan worden vooral als de opgaven zijn op peil van de leerlingen leerkracht vakwerkgroep ze verder ontwik afwisselend en speels en ze kunnen zeker kelt globaal leert de leerling weinig zelf hun interesse wekken de leerkracht moet standig met de leerstof omgaan achter het hen wel voldoende houvast bieden maar geheel zit wel een onderwijsvisie maar die daarvoor vindt hij een goede didactische wordt zelden naar de leerkracht toe verdui ondersteuning in de handleiding aan evalu delijkt delen 1 en 2 vullen elkaar aan maar atie wordt helemaal geen aandacht stimuleren de leerlingen niet tot echte taal besteed beleving leren leren wordt niet behandeld uiterlijke vormgeving gebruiksvriendelijkheid er is een duidelijke inhoudsopgave zowel in de opdrachten en vragen in de leerlingboe de handleiding voor de leerkracht als in het ken zijn helder geformuleerd de handlei werkboek voor de leerlingen opvallend in ding voor de leerkracht krijgt slechts een het werkboek zijn de originele biografische matige waardering de reeks geeft geen schetsen van de auteurs en de pittige teke jaarplanning verdiepingsoefeningen of eva ningen de jury vraagt zich af of het werk luatiemogelijkheden boek eenmaal ingevuld door de leerlingen nog wel als leermateriaal gebruikt kan wor uiterlijke vormgeving den bij de methode hoort een audio cas de leerlingboeken zijn overzichtelijk en ver sette maar daarover kon de jury niet zorgd uitgegeven de reeks biedt geen beschikken audio visueel materiaal dat blijft een opdracht voor de leerkracht of de vakwerk groep lezerstraal 1 2 vakinhouden lemma 1 centraal in lezerstraal staat de ontwikkeling van de leesvaardigheid het grote aanbod vakinhouden van jeugdliteratuurteksten en zakelijke tek opmerkelijk is de uitwerking van het leerlin sten is waardevol maar wel wat gedateerd genboek in de vorm van een bloemlezing om het lezen heen staan verwerkingsop waarin zowel fictionele als niet fictionele drachten waarbij spreken schrijven en luis teksten zijn opgenomen er wordt geen teren in een eenrichtingssituatie aan de onderscheid gemaakt tussen proza en poe orde komen spreken en luisteren worden nm 25 jaargang nummer 4 maart april 1996 niet getraind in complete communicatieve de handleiding bij deel 1 geeft nutt ige infor situaties met de leerbedoeling het vaardig matie in verband met het groepswerk als heidsniveau van de leerlingen systematisch werkvorm ook wordt de lesstrategie doel te verhogen voor schrijven wordt een toe stellingen werkvormen van de verschillen reikend systeem voorgesteld voor creatief de onderdelen zeer goed omschreven inte schrijven en zakelijke teksten origineel is ressant is verder dat de vragen en ook het bieden van schrijfaanzetten voor de opdrachten gerangschikt zijn naar moeilijk leerlingen in zelf lezerstralen taalbeschou heidsgraad en dat heel wat achtergrondin wingsonderwijs wordt als kennisleerstof formatie en materiaal is gegeven in deel 2 aangeboden maar sluit niet meteen aan bij is het onderbouwingsgedeelte weggelaten de beoefening van de taalvaardigheidsas in de veronderstelling dat de leraar de pecten traditioneel is de grote hoeveelheid methode al kent evaluatiemateriaal ont ruimte die besteed wordt aan spraakkunst breekt spelling en woordenschatverrijking in allerlei contextloze oefeningen in deel 2 ligt de uiterlijke vormgeving moeilijkheidsgraad van de leerstof over het het geheel is verzorgd uitgegeven maar algemeen hoger dan in het eerste deel er het is niet meer up to date wat de lay out wordt meer aangeboden en op een ab en de zwart wit illustraties betreft er is stracter niveau audio visueel materiaal beschikbaar maar dat wordt onvoldoende in het leerlingen didactische aanpak boek geintegreerd in de handleiding voor de methode is behoorlijk goed onderbouwd de leerkracht zijn slechts heel sporadisch met inzichten uit de eigentijdse didactiek verwijzingen naar de video en audio cas van de jaren 80 maar heeft niet kunnen settes opgenomen op de cassettes zelf profiteren van de huidige verworvenheden staat evenmin vermeld welke fragmenten vooral inzake spreek en luisterdidactiek opgenomen zijn alleen voor lezen wordt een duidelijke evo luatieve leerlijn voorzien die moet leiden tot een blijkbaar verregaande leescompenten melopee 1 2 tie tekstsoortkenmerken en een ruime gamma van leesstrategieen zijn echter niet vakinhouden bewust gepresenteerd in deel 2 ligt de melopee is communicatief georienteerd de klemtoon nog meer op de verzelfstandiging breed uitgewerkte vier vaardigheden zijn tot competente lezers lezerstraal is vooral nauw met elkaar verbonden en volgen het geschikt voor sterke klassen en niet voor principe van de normaal functionaliteit er is leerlingen uit technisch gerichte opties ruime aandacht voor de mondelinge aspec ten van het taalgebruik origineel is ook de gebruiksvriendelijkheid waardeverduidelijkende inslag die zijn ver als meest gepropageerde werkvorm voor taling vindt in de themakeuze zo is er in de verwerking van lezen wordt het groeps deel 2 bijvoorbeeld ruime aandacht voor werk bewust aangeprezen de vragen en andere culturen traditioneel daartegenover opdrachten bij de literaire teksten zijn is naast de taalbeschouwing die geinte gegroepeerd voor dat complementair greerd is in de thema s het te ruime leer groepswerk maar kunnen ook benut wor stofaanbod van spraakkunst en spelling den voor verwerking in klasgesprekken in opvallend voor de zinsontleding is de struc deel 2 wordt in de verwerkingsopdrachten turalistische benadering van de zinsdelen een ruim aandeel voorzien voor zelfstandig in melopee 2 ontbreekt het gedeelte genie werken door de leerlingen in de klas en tend lezen uit deel 1 waar er ruim fragmen nog meer thuis ten van jeugdboeken voorhanden zijn op maart april 1996 nummer 4 25 jaargang nrei het einde van elk thema jeugdboekfrag uit het leerlingboek in de handleiding menten worden in deel 2 daarentegen func tioneel ingeschakeld in de themabehande uiterlijke vormgeving ling in melopee 2 doet de leerstof het leerlingmateriaal is niet stevig uitgege beduidend meer een beroep op het toene ven en slijt wellicht vlug de lay out en pre mende abstraheringsvermogen van de leer sentatie met lettergrootte en type lingen in overeenstemming met de ontwik zwart wit illustraties plaatsing en schikking kelingspsychologie zo is er in dat verband van leerlingopdrachten enz beantwoorden een curriculum tekststudie met betrekking niet meer aan de eigentijdse vereisten tot het leren samenvatten geen av materiaal didactische aanpak melopee is didactisch methodologisch nederlands 1 2 goed uitgekiend en consequent uitgewerkt in overeenstemming met de opvattingen vakinhouden over communicatief taalonderwijs strate voor de vaardigheden scoort alleen lezen gisch handelen bij de mondelinge vaardig goed er is weinig of geen systematische heden en bij schrijven zouden explicieter aandacht voor de mondelinge vaardighe aanwezig moeten zijn voor lezen worden den en ook schrijven wordt stiefmoederlijk functionele vragen gesteld bij de teksten behandeld creatief schrijven ontbreekt in wat niet meer beantwoordt aan de heden deel 1 compleet taalbeschouwing wordt daagse inzichten met betrekking tot leesdi heel traditioneel aangepakt er is overvloedi dactiek sommige leeractiviteiten lijken ge aandacht voor woordenschat en zins moeilijk voor de leerlingen en sommige leer ontleding dit laatste vaak met situatie of krachten worden zeker afgeschrikt door de contextloze zinnen in nederlands 1 is het vooruitstrevendheid van de methode me o aanbod aan fictie voldoende maar te pee is geschikt voor aso en sterke gemakkelijk en de verwerking wordt aan de tso richtingen leerkracht of vakwerkgroep overgelaten in deel 2 is het tekstaanbod groter origineler gebruiksvriendelijkheid en beter verwerkt het begint met poezie opvallend binnen de meestal goed uitge kiende didactiek is de inventiviteit creativi didactische aanpak teit en variatie in de uitwerking positief is het ontbreekt aan elke duidelijk uitgeteken ook de aandacht voor binnenklasdifferentia de strategie bij de leesteksten worden tie en variatie in werkvormen het leerling vooral tekstgebonden en tekstinhoudelijke boek en het werkschrift sluiten zeer goed bij vragen gesteld die soms te moeilijk zijn en elkaar aan en geven duidelijke uitleg en het leesplezier niet bevorderen voor schrij instructies in het leerlingenboek wordt elk ven en de mondelinge vaardigheden zijn thema ingeleid met een expliciete vermel alleen opgaven opgenomen zonder didac ding van de doelstellingen en ook is de tiek het geheel is erg gemakkelijk zodat leerstof steeds in een duidelijk kader weer voor leerlingen uit sterke aso richtingen gegeven elke uitdaging ontbreekt voor het iso is in de handleiding kan men terecht voor een de tekstkeuze niet normaal functioneel in zeer degelijke algemene inleiding en verant deel 2 is ook aandacht voor leren leren in woording een toelichting bij de opbouw de vorm van persoonlijke remedieringsfi van elk thema een mogelijke lesgang bij ches voor spreken en schrijven elke opdracht gevarieerd en kopieerbaar toetsmateriaal onhandig voor de leerkracht gebruiksvriendelijkheid is het ontbreken van de leerstofnummering het leerlingboek van deel 2 heeft geen inlei nm 25 jaargang nummer 4 maart april 1996 ding wat dus veronderstelt dat je de redelijk gebruiksvriendelijk leerkracht en methode al kent in deel 2 zijn de weinige leerlingen moeten het systeem eerst goed opgaven voor schrijven realistisch en cre doorgronden vooraleer er gewerkt kan wor atief het werkboek vergemakkelijkt het den de opdrachten en de vragen worden ieren of oefenen niet echt de handleiding soms ingewikkeld geformuleerd een jaar geeft alleen de oplossingen van de oefenin planning ontbreekt de handleiding biedt gen op het beschamende af wel instapideeen en vermeldt doelstellingen sterke leerlingen vinden zeker hun gading in uiterlijke vormgeving dit schoolboek onder meer dankzij de uit het leerlingmateriaat is niet heel stevig uit breidingsoefeningen gegeven de lay out van deel 2 is beter dan die van deel 1 wel zijn er meer lettertypes uiterlijke vormgeving gebruikt wat toch telkens een aanpassing het taalgebruik en de opmaak zijn op leer vraagt voor de leerling gebruiker ook zijn lingenpeil audio visueel materiaal wordt in deel 2 foto s toegevoegd terwijl de illus niet geboden traties in deel 1 niet functioneel zijn audio visueel materiaal ontbreekt taalkracht tien 1 2 taalboeket 1 2 vakinhouden alle leerstofelementen komen in dit school vakinhouden boek voldoende tot goed aan bod de taalboeket scoort goed op de leerinhouden basisvaardigheden spreken luisteren voor lezen en schrijven en de behandeling schrijven en lezen vormen de uitgangspun van fictie en taalbeschouwing de aanpak is ten van taalkracht tien intercultureel onder rijk en kent een geleidelijke opbouw mon wijs krijgt minder aandacht de auteurs delinge vaardigheden massamedia en gaan uit van de leefwereld van de jongeren interculturele aspecten krijgen haast geen en leggen een verband met de maatschap plaats toegemeten spraakkunst en spelling pij waarin leerlingen leven werken leren komen erg ruim aan bod het schoolboek spelen onder meer dankzij een grote werkt met een heel eigen tekensysteem variatie aan teksten waardoor taalboeket als reeks gebruikt moet worden ook voor de andere leerstof didactische aanpak onderdelen steunt het schoolboek sterk op op didactisch vlak luidt de beoordeling wat vooraf kwam het is een sluitend matig zo komen het probleemoplossend geheel denken de aandacht voor het leerproces en de systematische herhaling te weinig didactische aanpak aan bod anderzijds vertoont het onderdeel de aanpak blijft theoretisch de taalpraktijk taalbeschouwing een duidelijke en geleide de transfer komen amper aan bod globaal lijke opbouw taalkracht tien is geschikt staat het didactisch kader dan ook minder voor aso en abstractere tso richtingen sterk dan de leerstofelementen inhoudelijk richt taalboeket zich niet tot technische gebruiksvriendelijkheid richtingen het schoolboek is leerstofge de leerlingboeken en de handleiding staan richt de leerlinggerichtheid is minder sterk op een hoog peil de jaarplanning wordt les uitgebouwd per les uitgewerkt en de handleiding biedt een overvloed aan tips maar evaluatiemo gebruiksvriendelijkheid dellen ontbreken de vragen van het werk de leerlingboeken en de handleiding zijn boek zijn wel eerder op klassieke leest maart april 1996 nummer 4 25 jaargang geschoeid de tekstvragen blijven erg sober zijn onleesbaar afgedrukt het gebruikte let tertype en het gebrek aan witruimten uiterlijke vormgeving maken het geheel nogal druk geen de reeks oogt fraai is overzichtelijk en mak audio visueel materiaal kelijk hanteerbaar een degelijk pakket audio visueel materiaal ontbreekt variaties 1 2 talent voor taal 1 vakinhouden vakinhoudelijk is het lezen van zakelijke en vakinhouden fictionele teksten het beste deel van de in talent voor taal gaat veel aandacht uit methode veel teksten die eerder kort zijn naar woordenschat taalzuivering en tradi en gedichten nodigen de leerlingen uit om tionele spraakkunst en weinig naar taalbe aan lezen plezier te beleven ook schrijven schouwing in ruime zin ook de vaardighe komt vrij veel aan bod maar spreken en den worden eerder stiefmoederlijk be luisteren worden eerder stiefmoederlijk handeld schrijven bevat wel leuke opga behandeld het onderdeel spraakkunst is ven maar de leerlingen krijgen geen hel vrij traditionalistisch ingevuld systematisch pende strategie aangereikt en niet geintegreerd didactische aanpak didactische aanpak er is geen echte strategische aanpak voor didactisch gezien zijn schrijven en lezen het de vaardigheden te vinden de didactiek is best uitgewerkt in overeenstemming met de eerder behoudend zo is bijvoorbeeld de eigentijdse didactische principes spreken tekstbehandeling bij lezen sterk op de en luisteren komen daarentegen onvol tekstinhoud gericht met tekstafhankelijke doende uit de verf expliciet uitgezette leer vragen de studietips zijn zeer primair te lijnen komen in variaties niet voor wel vanzelfsprekend wordt ruim aandacht geschonken aan leren ieren positief is de sterk leerlinggerichte gebruiksvriendelijkheid aanpak van het geheel zeker voor de han het leerlingenboek bevat goede teksten dels technisch gerichte opties maar ook naar vorm en inhoud al is de inhoud vaak voor de minder sterke aso klassen is te belerend te moraliserend bijna alle oefe variaties heel geschikt ningen zijn aan en invuloefeningen nieuw is het jaar planoverzicht dat de leerling voor gebruiksvriendelijkheid elk thema zelf kan invullen de handleiding de methode is gebruiksvriendelijk met heel oogt overzichtelijk en verzorgd maar is niet wat variatie in de oefeningen en thema s didactisch informatief op de inleiding na het afwisselend en gecombineerd gebruik de oplossingen van de oefeningen zijn vaak van tekstboek en werkboek kan echter beschamend voor de leerkracht gebruiksmoeilijkheden opleveren de hand leiding biedt voor de lesgever vaak weinig uiterlijke vormgeving houvast evaluatie en toetsing ontbreken het werkboek is tegelijkertijd een oefen en volledig in de handleiding voor de leer leerboek dat de leerlingen goed leidt het is kracht ingebonden en niet afscheurbaar zoals de meeste andere werkboeken wat een voor uiterlijke vormgeving of een nadeel kan zijn en prettig gepresen de methode is in zijn geheel verzorgd uitge teerd qua lay out sommige illustraties geven een minpunt de afbakening van de zoals tekeningen strips reclameteksten lessen is in het leerlingenmateriaal onvol nrgi 25 jaargang nummer 4 maart april 1996 doende duidelijk er is geen av materiaal tratie oefeningen het tekstaanbod bevat beschikbaar wel originele teksten maar het aantal en de verscheidenheid aan tekstsoorten is eerder beperkt de verwerking ervan wordt volledig visum 1 aan de leerkracht overgelaten in deel 2 is het aanbod meer gestructureerd en is fictie vakinhouden beter vertegenwoordigd ook met poezie en de mondelinge vaardigheden lezen en kij theater hoewel summier uitgewerkt taal ken komen in sterke mate aan bod schrij beschouwing vormt in deel 1 de grootste ven is geintegreerd in andere opdrachten troef van dit schoolboek maar het leerling de oefeningen in verband met taalbeschou boek is op dat vlak te weinig leerlinggericht wing in ruime zin zijn gevarieerd en werden in deel 2 heeft de taalbeschouwing in ruime creatief aangepakt traditionele grammatica zin plaats gemaakt voor grammatica met en spelling zijn in een apart boekje opgeno veel aandacht voor woordleer het onder men deel massamedia is in het tweede deel opvallend functioneler ingepast in het didactische aanpak geheel in de handleiding worden de nieuwste didactische principes voorgesteld maar die didac tische aanpak worden in de praktijk onvoldoende waarge de didactische aanpak ontbreekt volledig maakt procedures en strategieen of inzicht de leerstof is niet leerlinggericht opge in wat de leerling zelf doet wordt hem bouwd en bevordert de taalvaardigheids onvoldoende bijgebracht in de leerwegwij ontwikkeling van de leerlingen niet er is zer is ruime aandacht voor leren leren weinig aandacht voor leren leren witboek nederlands is zeker niet geschikt voor het gebruiksvriendelijkheid tso maar ook sterke aso richtingen het leerlingenboek bevat mooie zeer bruik moeten vechten tegen de saaie leerstofin bare teksten en veel speels en plezierig houd oefenmateriaal sommige introducties in het leerlingenboek zijn te uitgebreid en te gebruiksvriendelijkheid bemoederend ze horen in de handleiding in deel 1 zit weinig of geen variatie in de thuis de handleiding voor de leerkracht onderwerpen en de opdrachten van het bevat een realistisch voorstel voor tijdsbe werkboek het oefeningenaanbod in deel 2 steding is gevarieerder en creatiever vooral onder schrijven en stellen vind je bruikbare oefe uiterlijke vormgeving ningen de handleiding bij deel 1 is heel het werkboek en de handleiding zijn over beperkt een ingevuld werkboek enkele zichtelijk gestructureerd in tegenstelling tot dictees en sporadisch een korte verant het leerlingenboek dat qua structuur hier en woording bij deel 2 is de handleiding iets daar te wensen overlaat het geheel is omvangrijker en bevat ze uitgewerkte lees opmerkelijk verzorgd uitgegeven en luistertoetsen met correctiemodellen en achtergrondinformatie bij de componenten grammatica en taalbeschouwing witboek nederlands 1 2 uiterlijke vormgeving vakinhouden het leerlingboek heeft geen inhoudsopga spreken en luisteren worden heel stiefmoe ve alleen kaders tegen een grijze achter derlijk behandeld spreken wordt geredu grond vet gedrukte woorden en witruimtes ceerd tot uitspraak en luisteren tot concen brengen structuur aan in deel 1 deel 2 maart april 1996 nummer 4 25 jaargang mn r heeft minder witruimtes en minder grijze leerd en zo objectief mogelijke informatie te kaders met samenvattingen av materiaal verschaffen over de recente totaalmethodes is niet beschikbaar voor de eerste graad secundair onderwijs het laatste woord is echter aan de vakgroe pen die nu een weloverwogen keuze kun nen maken op basis van de criteria die zij de beste koop belangrijk vinden voor hun onderwijs neder lands aan hun leerlingen we hopen dat dit overzicht hen daarbij kan helpen ook nu moeten we de ervaren testaankoop lezer teleurstellen een beste koop kunnen we u niet aanbevelen omdat die volgens ons ook niet bestaat het enige rita rymenans luc vercammen doel dat we met dit vergelijkend warenon p a romeinse put 50 derzoek hebben nagestreefd is zo gedetail 2650 edegem t u s s n d 0 o r 4 cckkli rrs stelling schoolboeken die ouder zijn dan 7 jaar moeten onherroepelijk verbrand wor den of dienen rechtstreeks aan een of ander schoolmuseum bezorgd te worden stelling geen enkel schoolboek is up to date dus je kunt er beter geen gebruiken ik heb het gedrag van mensen die altijd het recentste automodel of de nieuwste com puter met windows 95 moesten hebben nooit heel rationeel gevonden mij lijkt het interessanter te weten waar ze heen reden en wat ze schreven dat een nieuwer schoolboek an sich beter is dan een oud is een onhoudbare bewe ring of zouden de didactische en vakinhoudelijke opvattingen dan echt om de zeven jaar veranderen en zouden alle leerkrachten dan om de zeven jaar die vernieuwde inzichten onder de knie hebben wat iemand met een boek doet is veel belangrijker dan wat er in het boek staat waarschijnlijk zijn er mensen die beter kunnen werken met de ring of taalrijkdom dan met het laatste nieuwe schoolboek een boek dat na zeven jaar al totaal onbruikbaar blijkt is waarschijnlijk nooit goed geweest het enige vakonderdeel waarbij het essentieel is dat het gebodene recent genoeg is zou wel eens het lezen van zakelijke teksten kunnen zijn dat is typisch iets waar het beste schoolboek nooit zo goed is als een min of meer alerte leerkracht en een fotokopieer machine dat belet natuurlijk niet dat de een vakgroep best vaker dan om de zeven jaar eens zou bespreken of het boek waar ze mee werken nog steeds aan de verwachtingen voldoet en of ze bij gelegenheid niet op iets beters kunnen overstappen roger roger leraar niet gebruiker lang geleden schoolboekauteur 25 jaargang nummer 4 maart april 1996