Groepswerk in de klas

von informat i e von informat i e von informat i e von informat i e von informatie t i j d s c h r i f t verschijnt vijfmaa l per jaa r 1 jaar nummer x j l verantwoordelijke uitgever herman va n cauwenbergh e h0 0rnstraat 57 g 9710 zwijnaarde o e p s w e r k i n d e k l a s wat i s da t e i g e n l i j k g r o e p s w e r k e e n u i t e r l i j k k e n m e r k va n g r o e p s w e r k i s d a t d e k l a s v e r d e e l d i s i n g r o e p e n d a t h e t wer k v e r d e e l d i s i n t a k e n ivien zo u h e t k u n n e n v e r g e l i j k e n m e t h e t f r o n t a a l o nd er wi j s wa ar b i j d e k i n d e r e n i n d i v i d u e e l w e r k e n h i e r i s d a t niet he t geval o e kindere n werke n dus i n g roepjes maar da t i s no g maa r ee n uiterlijk kenmerk ee n wa t wezenlijke r kenmer k is da t d e problemat i ek de probleemstelling bi j d e kindere n vandaa n komt oo k da t d e take n doo r de klas gestel d worde n ee n verschi l me t he t frontaa l onderw ijs waarbi j de onderwijzer d e take n stel t maa r oo k controleer t ho e di e take n uitgevoer d worden dit i s du s he t verschi l me t he t groepswerk waarbi j d e kla s same n een afspraa k maakt da t gaa n w e o o e n he t kom t nie t bi j d e onderwijze r vandaan het kom t ui t d e klas en wa t zij n n u i n he t oo g lopend e voordele n va n da t groepswerk nou in he t oo g lopend e voordele n zijn da t d e kindere n steed s n groepen in groepjes o f zelf s individuee l aa n zel f gekoze n onderwerpe n werken da t heeft du s de interess e va n d e kinderen e n he t uitbrenge n va n zo f n versla g van ee n groe p o f groepj e heef t wee r d e belangstellin g va n d e hel e groep het grot e belan g va n he t onderwij s o p dez e manie r i s dus dat de leerlin gen lere n same n werken same n leven e n da t kom t er wannee r zi j individuee l w e r k e n n i e t u i t da n b l i j v e n zi j i n d i v i d u e e l w e r k e n het i s du s same n l e v e n v o o r b e r e i d e n o p d e samen leving en h e t i s d u s o o k va n b e l a n g o a t d i e v e r k e n n i n g w a n t daa r h e t o m v e r k e n n i n g i n dez e wereld vi a he t gespre k loopt e n da t i s ook ee n va n d e wezen lijke p u n t e n d a t e r e e n o v e r l e g i s h o e pa k j e g r o e p s w e r k a a n w a t i s h e t e e r s t e wa t j e d o e t e r zij n verschillend e mogelijkhede n o m te beginnen kindere n kunne n me t een p r o b l e e m naa r v o r e n k o m e n e n d a t p r o b l e e m m o e t da n a l g e m e e n g e m a a k t w o r d e n d e h e l e kla s m o e t e r d e e l g e n o o t n g e m a a k t w o r d e n u a t ka n ee n g e b e u r t e n i s z i j n o p d e h o e k v a n d e s t r a a t e e n v e r k e e r s o n g e l u k o f zo klaa r h e t ka n oo k z i j n d a t d e o n d e r w i j z e r ee n p r o b l e e m i n d e k l a s w l b r e n g e n en w i l k i j k e n o f d e k l a s h i e r m e e w i l w e r k e n u a t h e b b e n w i j g e d a a n d o o r een u i t z e n d i n g va n d e s c h o o l r a d i o t e b e l u i s t e r e n e e n v a n d e m a n i e r e n s d u s d e s c h o o l r ad i o l e s w e z u l l e n u n u e e n s t u k j e van d e s c h o o l r a d o l e s l a t e n h o r e n d i e w e o o k i n d e p r c e f s c h o o l g e b r u i k t e n d e z e l e s i s da n d e k a t a l y s a t o r v o o r e e n b e o r i j v i g g r o e p s w e r k waaraa n a l l e kinderen va n d e groe p deelnemen de s choolrad i oles verhaal t va n ee n jonge n en e e n m e i s j e d i e e e n h o n d h e b b e n g e v o n d e n e n d i e g r a a g w i l l e n h o u d e n m a a r dat gaa t natuurlij k gepaar d me t vee l o n d e r h a n d e l i n g e n t u s s e n d e ouder s e n de kinderen g m e n t m a i k he b e r gee n flau w ide e va n wa t voo r ra s h e t eigenlij k is p a d a s m o e i l i j k h i j i s v r i j g r o o t l a n g va n h a a r h i j i s z e l f s s l a n k i k w e e t h e t n i e t e r zij n z o v e e l l a n g h a r i g e h o n d e n i k m o e t t r o u w e n s z e g g e n h e t i s e en l i e f b e e s t a l d i e t i j d d a t w i j z i t t e n t e k l e t s e n z i t hi j maa r r u s t i g bi j m a r c e l a f t e w a c h t e n k i t t y i k w o u da t w e h e m m o c h t e n h o u d e n t o e m a m ma i k den k e r ech t nie t ove r jomgens j a i k begrij p bes t da t j u l l i e het graa g willen maa r z o n langharig 3e st da t i s twe e kere n pe r jaa r j e hele hebbe n e n houde n onde r de haren i e n volgens mi j i s he t no g ee n vrouw tje oo k pa ja da t klopt he t i s ee n t e e f j e m a n o u z i e j e w e l o o k dat n o g d a n k r i j g j e e e n paa r k e e r pe r jaa r alle honde n ui t d e buur t bi j d e voordeur e n thui s d e troe p ove r de grond m a r c e l w a t v o o r t r o e p no u w e e r d r i s bi j jo u oo k n o o i t i e t s g o e d p a h e h e m a r c e l n i et z o b r u t a a l w a t k r i j g e n w e n o u z e g e e n v r o u w t j e s h o n d bloed t ee n paa r kere n pe r jaa r ee n beetje da t s da n ee n teke n dat z e jonge n ka m krijgen a enfin u raadt he t wel de kinderen moge n d e hond houden maa r moete n een aantal zake n beloven he t uitlaten va n de hond zorgen voo r ee n goede voe ding de hon d borstele n e n kammen e n z a ls de leerlingen d e radioles heb ben belu i sterd ontstaat e r zonde r enig e moeit e ee n kr i n gg e spf ek ove r het aangesneden onderwerp he t verzorgen va n huisdieren kringgesprek meisje nou i k ke n een vrouw e n die had vijf katten e n toe n bra k er ee n ziekte ui t en er zijn e r vier g e s t o r v e n m a a r al s b i j v o o r b e e ld een vrouw e n een man een hond k o p e n d e n k e n z e alleen maa r aa n h et begin van d e hon d e n denke n z e niet aa n de t o e k o m s t d an denke n z e niet wa t de laste n zijn e n z o z e denken allee n maa r aa n de mooie dinge n e n nie t aa n de g e volgen e r v a n rene rene waarom moe t j e eigenlijk belastin g betale n voo r ee n hond de mense n di e de belasting verzamelen worde n e r alleen maa r rijke r van klaas klaas da t is ook zo met de wegenbelasting die moe t j e ook b e talen e n autobelasting e n tv dat is nu eenmaal zo maa r i k weet nie t hoe dat k o m t j h o o r t h e o t h e o h e t a s i el waa r w i j o n ze hon d g e b r a c h t h e b b e n a n u h e b b en w e h et k r i n g g e s p r ek g e h a d w a t s nu de v o l g e n de s t a p c i n h et k r i n g g e s p r ek i s e en p r o b l e m a t i e k n a a r vore n gekomen d i e is g e n o t e e r d d e vrage n va n de k i n d e r en d u s d a t i s een v e l dv e r k e n n n g g e w e e s t w e weten wa t we nog meer wille n w e t e n e n da n komt he t m o m e n t d at w e gaan a f spreken w a t g a an w e n u m e t m e k a ar d o e n waa r gaa n w e heen ho e vinde n we a n t w o o r d e n o p onz e vrage n e n w i e g a at d a t d o e n daa r zitte n twe e ele m e n t e n i n we o m s c h r i j v en du s taken wa t wordt e r p r e c i e s aa n informati e v e r l a n g d e n in de t w e e de p l a a t s w i e gaat da t d o e n e n dat laatste moe t vooral vrijwilli g z i j n d a t i s dus ook naar vore n g e k o m e n w i e voelt e r wat voor dez e taak e r is dus geen ee n van de kinderen g e w e e s t d l e ee n stuk werk moes t doen da t opgeleg d gewees t is he t i s dus allemaal ee n stuk vrij e wil dat i s eigenlijk d e voorwaarde voo r dez e vor m va n werken da t vrijwil l i g e kieze n va n een stuk w e r k i k g e l o o f d at da t wel een van de k e r n p u n ten n het geheel is een stuk terrei n t e verkennen w e hebben allemaa l met mekaa r b e s p r o k e n wa t we willen w e t e n w e gaa n he t r u b r i c e r en e n dan gaa n we vrijwilli g ee n stukje o p ons n e m e n d at i s bijzonder b e l a n g r i j k d a t het een stukj e va n het geheel is wan t w e willen late r nie t hebbe n da t het niet kan g e r e a l i s e e r d w o r d e n a d a n gaa n w e wee r teru g naa r d e praktijk langzaa m teken t zic h i n h et k r i n g g e s p r e k af waa r d e k i n d e r en informati e w i l l e n ove r h e b b e n e n di e l e e m te n d e kennis za l men nu voor d e hele kla s g r o e p s g e w i j s gaa n o p v u l l e n d l t stukje ui t de praktijk begin t hee l toevalli g met de g r o e p s l e d e r o f t e w e l de o n d e r w i j z e r d e z e f u n g e e r t zeke r nie t al s g e s p r e k s l e i d e r h j s gewoo n deelnemer aa n het g e s p r e k a f en t oe stuurt hi j wel een beetje bij maa r dat h o e f t n i e t a l te vaak t e g e b e u r e n f r a g m e n t o n d e r w i j z e r o maa r i k zou graag w i l l e n w e t e n w a n n e e r j e nou e e n hond w i l a a n s c h a f f e n w a ar m o e t j e dan w e z e n bi j h et a s i e l b ij ee n k y n o l o g e n c l u b o f bij e en di e r e n a r t s j o f i n e en w i n k el waa r z e eten v e r k o p e n waar zo u je dan h et e e r st n a a r t o e gaan p e t e r p e t e r j e zou b e st h e t e e r st naa r ee n d i e r e n a r ts g a a n w a n t d i e ka n je v e r t e l l e n wa t voor z i e k t e n ee n hond ka n k r i j g e n en ho e je je hond m o e t v e r z o r g e n e n da n naar ee n k y n o l o g e n c l u b m a x max n o u i n e e r s t e i n s t a n t i e zo u ik naar e e n d i e r e n a r ts gaa n o f naa r een a s i e l waa r h o n d e n z i j n l n i k d a c h t d e b e l a s t n g d a t i s voor h e t a s i e l de m e n s e n m o e t e n b e l a s t i n g b e t a l e n e n d at is voor h e t a s i e l m a ar k z o u toch e e r s t naa r e e n d i e r e n a r ts g a a n d e w e e t e r ook h e el v e e l va n a f n et z o a l s d e k y n o l o g e n c l ub en j e kan k y n o l o g e n c l ub eve n o p s c h r i j v e n a e n dan v e r s c h i j nt h e t woord kynologenclub 1 1 o p het b o r d er zi t wel nog ee n foutje in maa r da t wordt doo r ee n van de leerlingen rusti g gecorrigeerd max meester he t moe t ee n griekse y zijn 2 a m e n k o m t t o t d e c o n c l u s i e da t e r b i j v e r s c h i l l e n d e i n s t a n t i e s maa r e e n s i n formaties moete n worde n ingewonnen bi j de d i er en art s b i j de gemeent e ove r de dierenbelastin g en bi j he t d i erenas i el men bied t zic h vrijwilli g voo r a l die interviewbaantje s aan fragment onderwijzer wie wi l e r we l een s ee n keertj e naa r ee n asiel tja dat zij n e r zoveel he klaas en pie t daar e n martijn a nou w e hebbe n he t geha d ove r d e taakstelling e n nu i s het i n dit concrete geval z o geweest naa r aanleidin g va n di e schoolradioles oa t die taakstel ling voo r he t grootst e deel beston d ui t he t verzamele n va n informati e door middel va n he t interview dat za l waarschijnlij k we l nie t d e enig e taakstel ling zijn die men zich ka n stelle n n d e klas kunt u e r no g ee n paa r an dere noemen b ja e r zij n ee n hele ee n hel e boe l mogelijkheden z e gebruiken du s he t docu mentat i ecentrum dat z e zel f hebbe n opgebouwd e n z e gebruike n kranten tijd schr ften ze gebruike n d e verkeerskrant ze gaa n interview s afnemen z e gaa n observaties verrichte n waa r du s gee n vrage n b j nodi g z i j n e r kome n men sen n d e kla s vertellen w e gaa n excursie s maken bijvoorbeeld naa r ee n na tuurhistorisch museu m o f naa r ee n be jaardentehui s en al d e dinge n meer al lemaal naa r aanleidin g va n z o n kringgesprek a heb t u daa r no g aanvullinge n op c ja me n ka n z e misschie n verdele n i n d e direct e methode waarbi j de zaa k zel f onder de loe p genome n wordt g eobsekveerd wordt e n d e indirect e methode waarbij me n vi a d e gezichtshoe k va n ee n ande r d e zaa k bekijkt da t i s we l van belang da t zowe l d e direct e al s o e indirect e method e gebruik t wordt misschien al s follow u p i n di t documentat ecentrum er word t bi j d t soor t van wer k we l vaa k gedacht da t me n me t ee n documentatiecentru m ka n volstaan maar da t i s ee n indirect e methode vi a d e oge n e n ore n va n anderen d e din gen zel f opzoekenjproeve n doen da t lijk t m e bijzonde r belangrij k al s manie r van orientere n a t o t z o v e r d i t b r o k j e t h e o r i e e n n u g a a n w e e v e n t e r u g n a a r d e p r a k t i j k l a t e n w e eve n resumeren w e hebbe n gehad d e ra d ioles naar aanleiding daarva n het k r i nggesprek naar aanleidin g daarva n de ta akstelli ng nu gaa n klein e groepjes kindere n zic h voorbereide n op he t vraaggespre k di e z e me t diverse instanties gaa n hebben late n wij n u een s gaa n luistere n naa r d e vie r kinde ren di e zic h gaa n bezighoude n met he t intervie w over o e kynologenclu b fragment max zeg he wat is ee n kynologenclub groepsleider hebbe n julli e dat allemaa l opgeschreven johan wa t doe n z e o p ee n kynologenclub groepsleider ja eve n wachten allemaal opgeschreven johan vraa g twee wa t ooe n z e o p ee n kynologenclub annie vraag drie i s hier oo k ee n penningmeeste r en ee n secretaresse op dez e kynologenclub groepsleider da t wee t i k niet maa r i k denk da t w e bete r ingekort e vragen kunne n stellen annie zijn hie r oo k voorzitter s bij dez e club a e v e n o v e r h e t o p s t e l l e n va n d e z e v r a g e n n o g d i t h e t i s t o c h z o d a t m e n n a d a t me n i n groepe n d e vrage n voo r he t intervie w heef t opgesteld d e vrage n terug i n he t kringgespre k brengt b j a i d i e w o r d e n v o o r g e l e g d aa n d e g r o e p e n d e g r o e p b e o o r d e e l t h o u d t s c h i f ting andere leerlinge n kome n me t nieuw e vragen vrag en worde n afgewezen d e rangschikking word t bekeken at a l s d e g r o e p d i e v r a g e n v o o r l e g t a a n d e k l a s w o r d e n d i e v r a g e n b e k r i t i s e e r d en a a n g e v u l d maa r daa r z i t du s e i g e n l i j k i n d a t d i e g r o e p du s s t r a k s i n de naa m va n d e kla s weggaat da t werd hie r geaccentueerd julli e sture n on s weg me t di e vragen jull e geve n j e fia t daarop wi j gaa n i n julli e naam ua t moet steed s worde n beklemtoond dat zi j daa r n e t allee n voo r d e kla s staan b j e moe t voora l da t gevoe l krijgen dat word t nie t altij d uitgesproken 3 a goed die groepen kenne n n u hu n opdracht z e wete n d e vrage n di e z e moete n stellen dat i s da n i n he t kringgespre k gebeuro daa r i s gezeg d bi j wi e z e zich moete n melden i n d e groe p heef t me n da n wee r uitgezocht waa r da t i s via telefoonboeken vi a allerlei ander e informati e nu gaa n d e groepe n aan he t werk kun t u no u eve n vertellen hoe da t gaat b tja da t i s nie t z o moeilij k o m da t t e zeggen d e kindere n gaa n du s me t o e vragen naa r he t afgesproke n adres a maar daa r kom t toc h zeke r we l iet s voor b ja z e hebbe n natuurlij k eers t gebeld fragment stem ja me t mevrou w x piet mevrouw he t i s me t pie t y leerlin g va n d e schoo l i n z i k wo u u vragen o f w e aa n u w ma n ee n paa r vrage n moge n stellen stem jawel dat kan hoor p et e n wannee r zo u da t moete n gebeuren piet het liefs t vanmiodag stem 0 jongen zo u he t passe n va n hal f ee n to t ee n uur piet nou dat dach t i k wel stem spreken w e da t da n z o af kome n jullie hie r bi j mi j thuis piet ja stem kom da n maa r tusse n hal f ee n e n een uur ka n i k daa r we l o p re kenen piet piet ja hoor stem mooi afgesproken zonde r dank piet he t beste stem da g piet b e n wannee r da t gebeur d is kome n z e teru g e n z e vertellen w e kunne n da n e n dan daa r verschijnen daa r zorge n z e i n d e rege l zel f we l voor z e gaa n pe r bus per fiets som s we l me t d e aut o va n ee n o f ander e ouder som s gaa t e r ee n bandrecoroer me e o m o p t e neme n e n he t da n aa n d e andere n wee r t e late n ho ren en da n gaa n z e daa r naartoe fragment man da g jongens piet wi j zij n di e jongens di e zoude n kome n voo r he t interview man 0 va n d e schoo l i n z piet ja man nou i k zo u zeggen d e klompe n da n eve n uit e n ko m e r da n maa r in ga maa r eve n zitten nou verte l he t maa r eens jongen welk e soor t hon d krijg t u he t mees t als patient man ja da s ee n moeilijk e vraag wan t eh all e honde n wel e n d e s t r a a t h o n d e n w e l e n oo k a l l e r l e i s o o r t e n r a s h o n d e n n a t u u r l i j k m a a r wa t be d o e l j e precie s me t di e vraag andere jongen eh welk e soort welk e ziekten i k dacht eh welk e soort hon d krijg t d e meest e ziekten da t bedoel t hij man welk e ziekte n he t mees t bi j d e hon d voorkomen hier weer ander e jongen nee welk e soor t hon d d e meest e ziekte n krijgt man nou he t i s natuurlij k z o da t d e rashonde n teerde r zij n da n o e gewone straatrashonden dl e zij n wa t sterke r en kunne n bete r tege n all e mo gelijke kwalen all e mogelijk e eczemen wete n jullie wa t eczee m is jongens nee man da t i s ee n huidziekte ik krijg o p he t ogenbli k vri j vee l honden vooral rashonden di e onde r he t eczee m zitten at nogmaalstw e hebbe n geha d d e introduct e de taakverdel ing de groepe n di e af spraken w a t g a a n w e p r e c i e s d o e n o e u i t v o e r i n g d e i n t e r v i e w s e n n u k o m t het laatste d e rapportag e va n wa t z e hebbe n moete n doen ho e gaa t dat c da t kom t a l tijden s he t groepsgespre k aa n bod di e vraa g ho e gaa n w e he t presenteren welk e method e gebruike n w e daarbij ho e verpakke n w e onz e bood schap aa n d e klas e n da t ka n o p verschillend e manieren da t ka n doo r mid del va n dramatisere n gebeuren he t ka n gewoo n ee n verslag geve n zijn he t ka n een materiaal verzamelin g me t ee n toelichtin g zijn he t kunne n ee n seri e d a s die z e bijeenzochte n e n toel ichtten z jn het gaa t e r om da t de kinde ren du s zel f ee n goei e presentatiemethod e kiezen di e pas t bi j wa t ze du s willen overbrengen t b daar moete n z e dus vrij i n zijn da t is dus ook weer zo n kenmerk werkme thode e n presentatiemethode worde n zel f gekozen e n da t moet eigenlij k een beetje voorberei d zijn da t moe t som s ingestudeer d worden daa r moe t vanzelf sprekend ruimt e voo r zijn d e schoo l moe t zic h daa r natuurlij k voo r lenen a i s de presentatie he t eindresultaat o f kan er wel eens ee n follow up aan vastzitten c o h i i n d e m e e s t e g e v a l l e n i s d at n i e t h e t e i n d r e s u l t a a t w a n n e e r d i e k i n d e r e n kome n rapportere n ove r hu n verslag o f hun intervi ew volgt daa r automa tisch wee r ee n gesprek uit a nou da m wille n w e het daar voo r dez e kee r maa r bi j laten d e volgend e kee r gaan w e dan eens wa t dieper i n op de speciale aspecte n va n dat groepswerk o o o zoekt u meer literatuur 1 mej li gerretsen praktisch e wenke n voo r he t klassegesprek j n meulenhoff besteladres postbu s 39 groningen handelt ove r d e bedoelingen ervan ove r d e voorwaarden o m ertoe t e komen lei der sfeer ni veau en technische voorma arden over d e verschillen in aard e n betekenis erva n i n de lagere e n hogere leerjaren over d e verschil lende soorten ove r d e waarde erva n e n tenslotte ove r he t invoeren va n het klassegesprek het werkj e beva t hee l wa t voorbeelden ui t de praktijk i n de basisschool 2 c rudolph het klassegesprek i n de hogere leerjare n n samso m n v alphen aan de n rijn d i t i s numme r 17 v a n d e k o m p a s r e e k s w a a r i n o o k w e r k j e s o v e r c o n t a c t t u s s e n hui s e n school keuzewerk vormen va n totali te itsonderwi js t leren lerenenz verschenen achtereenvolgen s kome n hie r aa n bod de ond er wi j svorm j de leersituatie klassegesprek leergesprek e n discussie taa k va n de leer kracht klassegespre k i n een pluri forme leer s i tuat i e verloop belangstel ling voo r he t onderwerp aanleiding pei l va n de klas klassikaal indivi duele leesle s i n zesde leerjaar leidin g bi j de leerlingen meningsuitin g en meningsvorming aar d va n het onderwerp leerstofstructure n e n klasse gesprek 3 mej g boomsma praktisch e wenke n voo r he t projectonderwijs zi e n r i de inleidin g wijs t terech t o p schijnprojecten dit misleidende showwerk dat me n op schooltentoonstellingen vaa k ontmoet echt projectwer k i s te h e r k e n n e n aa n d e k i n d e r l i j k e 0 0 r s p r o n k e l i jk h e i o d e e i g e n z i j h e t s o m s p r i mitieve maa r toc h rak e visi e o p een p r o b l e e m p j e e i gen visi e va n een kin d of va n een groep al s doelstellingen worde n genoemd d e emotionele bena dering to t de wereld de a cti vite it het neme n va n initi at i ef het zel f zoe ken e n vinden het ordene n e n structureren h et toepasse n e n integrere n e n het ontwikkele n va n de esthetische e n sociale gevoelens d e hoofdstukken project e n vorming project en leerkracht project e n de leer vakken project en materiaal d e opze t va n een project hvc titel va n de volgende aflevering taakstellin g e n groepsvorming 5