Het Engelse landschap in film, schilderkunst en literatuur. De verwezenlijking van de ‘Engelse droom’.

het engelse landschap in film schilderkunst en literatu li t de verwezenlijking van de engelse droom hoe komt het dat opeens klassieke romans van befaamde engelse auteurs driftig gelezen worden antwoord de ver filming van die werken is het de nostalgie naar het hijna arcadische heuvellandschap dat de filmers beweegt tot het herscheppen van een werkelijkheid waarmee een andere het engelse landschap in de film in richard attenboroughs film namelijk van de industriele revolutie wordt genegeerd shadowlands gaan de hoofdpersonages dankzij anderen ontwaken wij uit de engelse droom op zoek naar de golden valley een bijzonder idyllisch stukje natuur in variant op de veel bekendere american dream en stellen herefordshire op een bepaald vast dat onze visie op de natuur een historische constructie moment vraagt een van hen zich af waarom ze die zoektocht eigenlijk is een en ander leidt tot een lesmodel waarin achtereenvol ondernemen want het is toch vast gens films schilderijen foto s en literatuur aan bod komen allemaal veranderd of bedorven even later blijkt dat het landschap in kwestie er decennia later nog altijd even onbezoedeld uitziet deze sequentie ive verdoodt een tijdje geleden ging ik op zoek naar niet ver te zoeken want het werk van vertelt ons veel over de beeldvorming de roman howards end van de engelse bovengenoemde auteurs heeft voor van het engelse landschap in de film auteur e m forster tot mijn verba alles een ding gemeen verfilmingen engelsen hebben iets met het eigen zing moest ik vaststellen dat de vijf alleen hier ligt de verklaring voor de landschap en dan vooral met het tijd exemplaren in de gentse stadsbiblio ongehoorde populariteit van bepaalde loze arcadische en geidealiseerde theek waren uitgeleend de biblio werken en auteurs al een aantal jaren landschap dit is een engeland waar de theekbediende was bereid mij op een worden we overspoeld met succesvolle verhouding tussen mens en natuur wachtlijst te plaatsen een verdere britse en ook wel amerikaanse films onproblematisch en bijzonder harmo speurtocht naar het boek in diverse en televisiedrama s verfilmingen van nieus lijkt bovenvermelde films als andere bibliotheken leverde een tijd klassieke romans of prenten die in elk attenboroughs shadowlands en ivory s lang niets op tot ik de roman uiteinde geval een typisch engels onderwerp howards end vormen in dit verband lijk in een of ander provinciestadje aan hebben enkele voorbeelden sense and mooie voorbeelden maar de lijst is trof ondertussen viel het mij op dat sensibility austen van ang lee pride lang the portrait ofa lady tome viv ook het werk van auteurs als jane and prejudice austen jude hardy carrington zelfs een recente detec austen en thomas hardy in verschil van michael winterbottom shadow tiveserie als inspector morse misstaat in lende bibliotheken voortdurend was lands van richard attenborough dit opzicht niet in het lijstje het zijn uitgeleend remains of the day ishiguro van evenzovele films die zowat de belang wat is er aan de hand zijn alle jere james ivory en de forster drieling rijkste omwenteling in de geschiedenis miades over de achteruitgang van het a room with a view maurice en van de voorbije twee eeuwen namelijk leesgedrag kwaad opzet heeft de helft howards end van diezelfde regisseur de industriele revolutie ontkennen van vlaanderen zijn treurbuis van de het kan dan ook geen toeval heten dat negeren of tenminste maskeren en dit hand gedaan om zich voortaan enkel net de boeken van die schrijvers zo in geldt des te meer in het geval van nog te verlustigen in dikke engelse trek zijn de beelden maken nieuws engeland waar de industriele revolutie klassiekers het antwoord hoeven we gierig naar het boek en zijn auteur zich het snelst voordeed de overgang tsjip letteren 7 4 n het arcadisch landschap onthullende franse documentaire film een montage van korte filmfragmen hebden bridge 1996 toont jean loic ten toont dit alles op overtuigende portron ons hoe de industriele wijze aan kijken we naar een film als revolutie engeland ingrijpend heeft sense and sensibility dan blijft ons een getransformeerd we zien hoe een beeld bij van het engelse landschap als specifiek camerastandpunt een schijn een grote landschapstuin zie verder baar tijdloze omgeving tevoorschijn een groen waas blijft na het bekijken tovert die bij nader inzien alle tekenen van de prent voor de ogen hangen van de tand des tij ds vertoont zo be zelfs als de personages naar de stad grijpen we hoe de eerder vermelde trekken toont de regisseur enkel de kunst films ons het rad van het geide aankomst waarna allen onmiddellijk aliseerde tijdloze landschap voor de in een of ander interieur van een huis ogen draaien ook een aantal makers binnentreden de tocht door het in die van speelfilms heeft gepoogd om de tijd rond 1800 ongetwijfeld grauwe engelse droom te deconstrueren een en vervuilde londen krijgen we niet te van de belangrijkste is ongetwijfeld zien een montage in chronologische derek jarman edward ii the garden volgorde van fragmenten uit diverse een korte montage van fragmenten uit films laat ons toe te zien hoe vervoer zijn film jubilee 1978 toont ons hoe middelen door de tijd veranderen hij het engelse landschap ziet niet maar hoe het landschap eromheen toevallig een beeld van een verstedelijkt altijd even tijdloos onveranderlijk en landschap met de littekens van de arcadisch blijft dit geldt zowel voor de industrie enkel wat verschrompelde film die op het einde van de achttiende stukjes natuur blijven overeind in dit eeuw in de jaren vijftig van onze eeuw apocalyptische visioen worden er toch of heel recent in de tijd geplaatst arcadische natuurbeelden getoond dan wordt de beeldvorming van het worden ze in een mythologisch ver groene albion in voornoemde prenten leden gesitueerd bijzonder boeiend is geeft dan ook de indruk alsof het land het om met het oog op het constru schap er van nature altijd zo geweest is eren van een vorm van milieugeletterd van een agrarische naar een industriele en zo zal blijven in werkelijkheid is heid of bewustzijn bovenstaande samenleving voltrok zich in engeland het uiteraard de mens die eeuwenlang problematiek met jongeren in klasver al tussen 1760 en 1830 logischerwijze het landschap heeft bewerkt en ge band aan te snijden aan de hand van verwacht je dus ook dat we er het vormd filmbeelden zoals die hierboven wer vroegst te maken hebben met een even the landscapes that we suppose den beschreven kunnen diverse aspec ingrijpende transformatie van het to be most free of our culture may turn ten als beeldvorming en verandering land schap een land waar je al vroeg out on closer inspection to be its pro van het landschap de notie van het rekent op resten van uitgebloeide duct schrijft simon schama in zijn natuurlijke de verhouding mens industrieen die verandering van het boek landscape and memoiy 1995 natuur enz worden behandeld het landschap is echter een gegeven dat en dit gaat ongetwijfeld in hoge mate beeld dat leerlingen zelf hebben van vaak ontbreekt in de culturele en esthe op voor het engelse landschap de het engelse landschap vaak beinvloed tische verbeelding ervan zo zien we notie van het natuurlijke wordt in door populaire films strips reclame dat ook verstedelijking en versnippe schama s boek op overtuigende wijze wordt hierbij geproblematiseerd door ring van het land in bovengenoemde geproblematiseerd het te confronteren met enerzijds films voortdurend worden gemas reacties van medeleerlingen en ander keerd dit gebeurt door selectie en een de deconstructie van dat landschap zijds met de blik van de leraar expert eenzijdig beklemtonen van bepaalde bijzonder boeiend is de deconstructie idyllische elementen uit het engelse van het onveranderlijke arcadische landschap engelse landschap in de onthutsend en 7 4 de engelse landschapstuin en de een voorwoord uit 1959 tot zijn roman vinden we een uitspraak die alles zegt country life style brideshead revisited 1945 het volgen de laatste zin van het artikel land dat engelsen iets met het landschap de it was impossible to foresee in the scapes with water luidt als volgt hebben blijkt niet alleen uit literatuur spring of 1944 the present cult of the at the right point and at the right en film ook het voor de cultuurge english country house it seemed then hour along the avon one is disposed schiedenis zo immens belangrijke be that the ancestral seats which were our to say it is the most english thing in grip van de engelse landscape garden chief national artistic achievement england even scenically laat aan duidelijkheid niets te wensen were doomed to decay and spoliation of anders gezegd de constructie van over brideshead today would be open to engeland als tijdloos landschap vormt the landscape garden is the most in trippers its treasures rearranged by een immens belangrijk deel van de na fluential of all english innovations in expert hands and the fabric better tionale identiteitsvorming art lts effects can be studied all over maintained than it was by lord march the continent and from the united main much of this book therefore de engelse landschapsschilderkunst states to russia zo luidt het in niko is a panegyric preached over an empty de beroemdste engelse schilders zijn laus pevsners beroemde essay the coffin niet toevallig landschapsschilders englishness of english art 1956 1993 of hoe een nationale preoccupatie haar john constable en william turner zijn bij de notie van de landschapstuin levenskracht ook in onze eeuw be nationale helden schilders waar enge ie jardin anglais opgebouwd zoals houdt zo zal ook niemand ontkennen land mateloos trots op is vandaag ken het verrassende landschap van een me dat een constructie als de national nen we het werk van turner vooral anderende rivier ging het erom het trust haar obsessionele werk niet toe door reproducties van zijn olieverf landschap er zo te laten uitzien alsof vallig in het land van de engelse land schilderijen maar in de negentiende het er van nature altijd zo had uitge schaps droom verricht in verband eeuw waren het vooral de vele gravure zien terwijl het in werkelijkheid vol met de country life style kunnen we sets naar zijn werk die bijzonder popu gens strenge regels door de mens werd nog opmerken dat tot op de dag van lair waren titels als picturesque views of ontworpen een kijk op de ideale na vandaag weinig beelden meer brits england and wales en picturesque views tuurtoestand van mens en omgeving zijn dan de talloze sport en jachttafe of the southern coasts of england zijn zo werden de overgangen met de aan relen waarbij ruiters hun paarden over veelzeggend voor ons onderwerp een palende graasweiden en bossen on hagen het veld injagen ook al stemt interessant gegeven hierbij is ook dat zichtbaar gemaakt de tuin als een het britse lagerhuis vandaag de dag het toerisme in eigen land al vanaf het organisch deel van de natuur over een wetsvoorstel dat de jacht met einde van de achttiende eeuw bijzon volgens de achttiende eeuwse dichter honden wil verbieden het beeld zal der in trek was bij een bepaalde klasse alexander pope moest elke tuin ont wellicht nog lang in het collectieve ge tussen haakjes de bedenking die we worpen worden zoals de romantici heugen blijven hangen moeten maken als we vandaag kijken hun landschappen schilderen pope als een flauw aftreksel van de land naar landschapsschilderijen vinden we spreekt dan ook van landscape pain scape gardening zou je de twintigste terug in ton lemaires boek wandelen ting moral essays de landschaps eeuwse fascinatie van de engelsman derwijs 1997 in feite is de natuur der schilderijen van nicolas poussin en voor tuinieren kunnen zien dat die mate verarmd dat het klassieke land claude lorrain oefenden bij dit alles in fascinatie voor tuinen en landschappen schap zoals vereeuwigd in geschriften een eerste nog meer formele fase de hele twintigste eeuw door blijft en schilderijen vanaf de achttiende een belangrijke invloed uit het is dui bestaan zien we in allerhande perio eeuw niet meer bestaat delijk dat de deconstructie van het na dieke publicaties bekijken we foto s in dit verband ontwikkelde de vak tuurlijke in schama s bovenvermelde van het tijdloze rurale engeland uit groep opleiding nascholing leraren boek nergens meer op zijn plaats lijkt magazines uit de eerste helft van deze van de gentse universiteit een lessen dan hier eeuw dan merken we hoe die in niets reeks waarbij het kijken naar land bepaalde obsessies zijn bij de engelsen verschillen van de glossy pictures die schapsschilderijen centraal staat hier tot in onze tijd blijven leven over het vandaag in toeristische brochures van bij krijgen leerlingen in groepjes de met de landschapstuin nauw verbon de automobile association verschij opdracht om impressionistische land den english country house en de nen in de vaste natuurrubriek in schapsschilderijen zo nauwkeurig mo country life style zegt evelyn waugh in the strand magazine jaargang 1938 gelijk objectief subjectief te beschrij tsjip letteren 7 4 13 ven zowel wat het onderwerp als wat die het menselijk bestaan bepaalt cf zich opdringt lijkt waterland op zijn de gebruikte techniek betreft de doel wuthering heights de romans van beurt een mooi voorbeeld om het in de stellingen van deze lessen hebben zo d h lawrence of thomas hardy de klas over het fenomeen landschap te wel te maken met competentie in ver auteur die zijn boek under the green hebben band met schilderkunst de opkomst wood tree betitelde als a rural painting tenslotte aangezien een literaire tekst van het impressionisme als met be of the dutch school personages die meestal het verst van de leefwereld van wustwording van het feit dat onze met diverse geografische en klimatolo jongeren afstaat lijkt het een goed idee visie op de natuur een historische con gische entourages in verband worden om hen voor een eerste kennisma structie is in deze lessen staat de vraag gebracht en de spanning tussen stad king met die literatuur eerst te laten centraal waarom werd precies toen het en platteland cf howards end van proeven van verschillende andere cul landschap op die manier afgebeeld e m forster dit laatste gegeven is tuuruitingen mede daarom hadden we om die vraag te beantwoorden wordt uiteraard ook van groot belang voor het in deze tekst onder meer eerst over net zoals bij het kijken naar filmfrag wie het over romantische dichters als film dan over schilderkunst en pas in menten de manier van kijken en oor wordsworth en coleridge wil hebben het laatste deel over literatuur e delen van de jongeren geconfronteerd bovenal zijn veel romans van voor met de blik van experts geinspireerd noemde auteurs verholen nostalgische door de kunst geschiedenis specifiek werken over de chaos die de moderni literatuur in het kader van lessen rond het sering van engeland in de negentiende derek jarman up in the air collected engelse landschap worden twee schil en in de eerste helft van de twintigste film scripts london 1996 derijen gekozen vivenhoe park 1816 eeuw teweeggebracht heeft er spreekt gerrit komrij over de noodzaak van van john constable en de eolische harp een onmiskenbaar verlangen uit naar tuinieren amsterdam 1991 van thomson 1809 van william tur een vriendelijk arcadie zoals dat zo ton lemaire wandelenderwijs ambo ner turner wordt behalve als een emi mooi wordt opgeroepen in het eerste baarn 1997 nent engels landschapsschilder ook als deel van evelyn waughs eerder vermel w j t mitchell landscape and power een voorloper van het impressionisme de brideshead revisited 1945 charles chicago london 1994 beschouwd zo sporen de doelstellin ryder vertelt daar over zijn dagen in nikolaus pevsner the englishness of gen uit de lessenreeks rond impressio universitair oxford en op het buiten english art london penguin 1993 nistische landschapsschilderijen voor goed van zijn vriend sebastian dit eer simon schama landscape and memory een deel met die uit de lessen waar het ste deel van de roman kreeg niet voor london 1995 engelse landschap centraal staat niets de titel et in arcadia ego mee roger wollen derek jarman wie in de klas aan de slag zou willen a portrait london 1996 england my england met een literaire tekst die iets vertelt diverse krantenartikelen vroege beelden van engeland als be over de engelse landschaps droom en koorlijk groen paradijs vinden we in de de relatie tussen mens en natuur hoeft literatuur al bij shakespeare marlowe dus niet lang te zoeken the passionate shepherd to his love diverse auteurs hebben zich net als en spencer the faerie queene regisseurs ook met de deconstructie prothalamion de grote romantische van de beeldvorming van engeland als dichters uit de negentiendde eeuw groen paradijs ingelaten in dit ver de lake poets byron keats band spreekt de titel van t s eliots spreken met hun overweldigende aan beroemde bundel the waste land voor dacht voor de natuur tot onze verbeel zich een mooie deconstructie van het ding en ook in de werken van de grote beeld van het tijdloze onveranderlijke negentiende en twintigste eeuwse landschap vinden we ook in de in 1983 engelse romanschrijvers speelt de verschenen roman waterland van landschappelijke omgeving vaak een graham swift omdat een vergelijking toonaangevende rol zo zijn er de ver van the fens met diverse eveneens op bondenheid van de mens met zijn om het water veroverde gebieden in zowel geving en het landschap als een waarde vlaanderen het zwin als nederland n7 4