Documenten
grammatica de discussie over het grammatica onderwijs woedt voort verontwaardiging en woede troffen de adviescommissie leerplanontwikkeling moedertaal die zich heeft uitgespro ken tegen het ontleden in de basisschool gaat nederland ten onder ook moer kan niet langer zwijgen en doet in de navolgende vier bijdragen een poging terzake te komen eerst doet bartie thijs verslag van een niet zo verhelderende levende talen bijeenkomst over het aclo m advies vervolgens geeft hanneke de bode de tra ditione schoolgrammatica de plaats die haar toekomt handig voor wie zich ook in de strijd wil storten helge bonset bespreekt een als alternatief voor het traditionele grammatica onderwijs gepresenteerde methode je weet niet wat je weet hij toetst deze snel terrein winnende leergang voor de brugklas op het criterium van de normale functionaliteit hierover schreef bonset in moer 1978 5 tenslotte een kritisch stukje van wim van calcar over een onvolwassen grammaticaboek voor volwassenen ba rtie thijs het grammatica advies in discussi e op zaterdagmorgen 18 november waren meer ning over het advies zouden geven en dat de men dan vijftig mensen naar de aula van de spaarne sen in de zaal met de forumleden van gedachten scholengemeenschap gekomen om te discussieren zouden wisselen over het grammatica advies van de aclo moeder het hoofdbestuur hoopte op deelnemers uit alle taal een discussie die behalve in haarlem ook sectoren van het onderwi j s maar ook van daar gevoerd werd in deventer tilburg voorburg en buiten ouders bijvoorbeeld levende talen groningen organisator van dit geheel de vere oktober 1978 p 505 of het pub li ek i nderdaad niging van leraren in levende talen de opzet zo breed was als het hoofdbestuur hoopte be was dat de leden van een forum bestaande uit twijfel ik in ieder geval waren de discussiebijdra voor en tegenstanders van het advies hun me gen vrijwel alleen afkomstig van leraren aan het 7 voortgezet onderwijs en aan de pedagogische academische geleerdheid in de school academie de heer fossen stelde dat de vraag of gram resultaat van de discussie is mijns inziens dat het matica onderwijs op de lagere school moet niet duidelijk geworden is dat een genuanceerde me de meest belangrijke vraag is voor hem stond ningsvorming over het rapport noodzakelijk is voorop dat het lager onderwijs het kind helpt genuanceerder dan de meningsvorming om niet zich op basis van zijn eigen mogelijkheden verder te zeggen stemmingmakerij die plaatsvindt naar te ontwikkelen de ene groep kinderen zal dan aanleiding van persberichten zo werd benadrukt ook verder komen dan de andere ook met gram dat de aclo m in de allereerste plaats strijd wil matica het voortgezet onderwijs moet dan daar voeren tegen het verplichte karakter van het ont beginnen waar het lager onderwijs opgehouden leden met traditonele termen dus niet tegen is iedere vorm van grammatica onderwijs op de de heer meyst tenslotte vond het vanuit het lagere school ook werd het idee dat een voor onderwijs in vreemde talen toch wel erg wenselijk stander van grammatica op de lagere school per dat de kinderen aan het eind van de basisschool definitie een traditionalist is sterk gerelativeerd enig gevoel voor taalstructuur bijgebracht wordt iemand die voor een bepaalde vorm van gramma het gaat om inzicht in de bouwstenen van de taal tica onderwijs is kan tegelijkertijd de felste kri en de verbanden tussen die bouwstenen en niet tiek hebben op de praktijk die op dit moment om termen stelde hij gangbaar is stellinge n standpunte n het posi tieve van de bijeenkomst is hiermee wel ter illustratie volgen hier kort de standpunten geschetst levende talen was namelijk op de ge van de forumleden dachte gekomen de zaal te laten stemmen over de heer kamer slo benadrukte dat het in een aantal stellingen die luidden als volgt het rapport gaat om de rol die het grammatica 1 goed spellen zonder basiskennis van de tradi onderwijs speelt bij de selectie van leerlingen tionele grammatica is mogelijk voor het voortgezet onderwijs die selectieve rol 2 zonder kennis van elementaire begrippen van wordt afgekeurd de grammatica van de moede rtaal kunnen mevrouw van dort kinderen zouden spelen vreemde talen niet goed aangeleerd worden derwijs gevoel voor structuren moeten ontwikke 3 aan goede leerlingen van de basisschool mag len hiervoor is een nieuwe opzet van het gram onderwijs in de traditionele grammatica niet matica onderwijs noodzakelijk zij wees bijvoor onthouden worden beeld op haar eigen methode je weet niet watje 4 het onderwijs in de traditionele grammatica weet zij was tegenstander van het advies om bevordert de ontwikkeling van het abstractie dat dat de indruk wekt helemaal tegen gramma vermogen tica onderwijs te zijn naar haar zeggen door mensen in de zaal werd zij echter beschouwd als nu zijn deze stellingen zoals mensen in de zaal voorstander van het advies inzoverre zij het gang ook opmerkten veel te algemeen de erin voorko bare grammatica onderwijs afkeurt mende begrippen zijn voor velerlei uitleg vatbaar de heer leeflang was het wel ongeveer met in stelling 1 bijvoorbeeld wordt geen onderscheid het advies eens voorzover grammatica nodig is gemaakt tussen de spelling van de werkwoords voor spelling of vreemde talenonderwijs zal men vormen en de spelling van de overige woorden er het zoveel mogelijk moeten bijbrengen langs de wordt niet afgebakend wat basiskennis is het is weg van inductie en analogie in taalbeschou ook niet duidelijk of goed spellen inhoudt goed wingsonderwijs moet verder de nadruk liggen op of zelfs foutloos actief spellen of het vermogen die activiteiten die de communicatievaardigheden bezitten spelfouten achteraf te corrigeren vergroten voorbeeld het verhelderen van het maar niet alleen de inhoud van de stellingen ont verschil tussen neem me niet kwalijk en krijg moette kritiek vooral het feit dat het hoofdbe de kolere hij was fel tegen de door mevrouw stuur besloten had om de zaal te laten stemmen van dort geintroduceerde methode die hij zag over de stellingen wekte woede dat er gestemd als de zoveelste vorm van het binnendragen van zou worden had immers niet in het convocaat ge 8 staan stemming zou bovendien ridicuul zijn om organisatorische aspecten te laten domineren bo dat deze bijeenkomst geen vergadering van leden ven meer theoretische vandaar de uitgebreide was maar een openbare bijeenkomst waarbij de verhalen over en voorbeelden van coordinatie deelnemers niets of niemand ve rtegenwoordig coordinatie tussen lager en voortgezet onderwijs den coordinatie tussen leraren moedertaal en leraren zodra de voorzitter bekend gemaakt had dat er vreemde talen in het voortgezet onderwijs toch gestemd moest worden ontstond er in de schijnbaar praatten de meesten hierover zonder zaal grote heisa de voorzitter poogde nog de ge er duidelijke doelstellingen op na te houden ten moederen te bedaren door de aanwezigen erop te aanzien van grammatica en breder moedertaal wijzen dat zij het veld ve rt egenwoordigden en onderwijs maar in feite liepen er allerlei doelstel dat zij er toch recht op hadden om door middel lingen door elkaar heen aanhangers van grif van een stemming invloed uit te oefenen op de fioen legden de nadruk op de beschouwing van standpuntbepaling het standpunt van levende taalgebruik waarbij grammatica nauwelijks een talen maar de aanwezigen voelden zich geen plaats heeft de traditionele leraren legden het veld en namen een motie aan waarin het stem accent op de normatief te beoordelen resultaten men afgekeurd werd er kwam daarna inderdaad bijvoorbeeld correcte spelling waarvoor gram geen stemming wat er wel kwam was een mistige matica alleen een middel zou zijn en tenslotte discussie over de stellingen die nauwelijks iets was er het standpunt van mevrouw van dort toevoegde aan de reeds gehouden praatjes van de waarbij structuurinzicht bijna een waarde op zich forumleden is het is erg jammer dat deze verschillende op inhoudelijk gezien was de discussie erg beperkt vattingen niet zijn geexpliciteerd en niet inhoude over het geheel genomen was de neiging sterk om lijk tegen elkaar zijn afgezet hanneke de bod e jan slaat piet wordt door jan geslagen heeft leren ontleden nut de di scu ss ie aan hebben als leerlingen al kunnen ontleden dan is dat voorstanders van leren ontleden op school zijn in meestal een kwestie van foefjes niet van taal het algemeen overtuigd van een of meer van de begrip volgende voordelen als die leerlingen die wel leren ontleden daar het vergroot de taalvaardigheid door al een grotere taal spel of denkvaardig het helpt bij het leren van vreemde talen heid zouden krijgen hetgeen verre van bewe het helpt om goed te leren spellen zen is dan betekent dat nog niet dat ze die het leert logisch en helder denken vaardigheden niet op betere manieren zouden het leert abstraheren kunnen verwerven het maakt leerlingen bewust van taalstructu leraren in vreemde talen moeten de grammati ren cale begrippen die ze nodig vinden zelf maar het maakt leerlingen bewust van wat ze doen onderwijzen als ze taal gebruiken leren ontleden demotiveert vele leerlingen en het bevorde rt het taalgevoel veroorzaakt een negatieve instelling tegenover het onderscheidt goede van slechte leerlingen het taalonderwijs tegenstanders brengen daar dingen tegenin als het hanteren van ontleden als selectiemiddel is de genoemde voordelen zijn nooit aangetoond ongewenst of zelfs onethisch en erg dubieus doordat vele voorstanders van grammatica onder het grammatica onderwijs gaat de meeste leer wijs het kennen van grammaticale begrippen of lingen boven de pet zodoende leren ze geen het kunnen ontleden zien als belangrijke door de ontleden en kunnen ze er ook moeilijk iets afschaffers bedreigde cultuurgoederen verloopt 9