Het Nederlandse spellingbeeld en het beeld van de Nederlandse spelling

het nederlandse spellingbeeld en het beeld van de nederlandse spelling georges de schutter op 28 februari van dit jaar ward aan de pers en daarmee aan de nederlandse en vlaamse bevolking een wetenschappelijk rapport 1 voorgesteld dat de aloude spellingproblematiek in een nieuw licht wenste te stellen de bedoeling was heel expliciet om nietalleen de wenselijkheid maar ook de praktische haalbaarheid van een aantal mogelijke spellingwijzigingen te bestuderen de co ordinatie van de ver schillende aspecten lag bij een werkgroep ad hoc van de nederlandse taalunie waarvan de onderge tekende deal uitmaakte een kleine toelichting is hier op zijn plaats de werkgroep had uitsluitend tot doel een algemeen leader to schetsen waarin de hale problematiekgesitueerd lean moat worden en was dus geen tpellingcommissie zoals we die in de loop van daze eeuw een paar keren aan het werk hebben gezien het resultant van de werkzaamheden is dan ook geen reeks voorstellen tot spellingwijziging maar wel een verzameling uitspraken over stellingen die in het debat een rol spelen dat wil in de praktijk zeggen dat het publiek geconfronteerd wordt met een aantal alternatieven waarvan den bijna telkens weer is dat alles bij het nude gelaten wordt voor een aantal stukken problematiek worden wel alterna tieven overwogen en de werkgroep spreekt daarover heel vaak een voorkeur uit dat gebeurt telkens wanneer dat op wetenschappelijke en op maatschappelijke gronden to verantwoorden is n dit artikel ik een paar persoonlij stellen dat de joumalisten van de geschreven pers ke beschouwingen ten baste geven hun tank op een objectieve manier hebben ver over een aantal van die stellingen het vuld de potentidle lezer krijgt in de meeste kranten spreekt vanzelf dat die overwegingen op een overzicht van de problematiek en van wat in geen enkele manier de overige laden van dat verband zoal wordt voorgesteld dat is zo zo de werkgroep binden de werkgroep is bij lang geen vertegenwoordigers van de vaderland het verschijnen van het rapport trouwens se letteren aan het woord worden gelaten want die opgeheven hebben het uitzonderingsloos over het sluipende aanleiding tot deze persoonlijke stelling gevaar voor de leesbaarheid van het literaire erf name zijn een aantal readies op het rapport die goed hoewel de heren zover mij bekend hebben ik hier niet in extenso wil weergeven maar alleen de dames hun mond gehouden in dit debat niet of heel kort typeren over het algemeen molten we nauwelijks op de hoogte blijken te zijn van de inhoud 19 de jaargang nummer 1 sept 1989 van het rapport waarop ze zogenaamd reageren met een kleine minderheid van taalgendarmes kan ik hen in zoverre volgen dat ook ik de leesbaar heeft niemand last van de variatie die op zowat alle heid van oudere teksten belangrijk vind en ik ben gebieden van de gesproken en geschreven taal dan ook van plan daar in de loop van dit verhaal bestaat of iemand nou zegt of schrijft dat hij zij uitvoerig op terug te komen voordat we dat aspect een biefstuk gekocht heeff of een biefstuk heeft bekijken wil ik het eerst over een ander m erkvvaar gekocht maakt niet uit ook niet als die twee zins dig fait hebben de roep om een absolute en sneden in dezelfde tekst of hetzelfde stukje con onwrikbare normering van spellingbeelden versatie ingelast worden ledereen heeft vrij de keuze tussen je zulf en je zal of tussen reactors en reactoren iedereen heeft het recht om in het woord polite de eerste vocaal heel zorgvuldig te articuleren of dof te laten klinken of in hetzelfde vaste of variabele woord hetzij s hetzij tsj tussen de twee ts te gebruiken het felt dat bij elk keuzepaar eventueel vormen bij wel stilistische overwegingen mee een rol kunnen spelen doetaan het blote felt van de keuzevrijheid bastaardwoorden niet toe of af evenmin bepaalde irrationele ge voeligheden by het vooral in nederland wijd ver een constante niet alleen in de krantenreacties breide waandenkbeeld dat de volgorde ggemaakt maar ook daarbuiten is de instemming met het heeft in de bijzin duits zou zijn en de concurreren voorstel van de werkgroep om van de dubbelvor de constructie teeft gemaakt dus de enige goede men bij bastaardwoorden af te stappen dat was vaderlandse vertegenwoordiger de voorbeelden het enige aspect van de hele spellingproblematiek zijn denk ik overtuigend alle natuurlijke compo waar de werkgroep van de optie alles laten zoals nenten van de taal kennen variatie syntaxis het is als mogelijkheid afzag noodgedwongen morfologie fonologie en daar kunnen heel gemak want als er al on constante in al het materiaal kelijk ook voorbeelden uit het lexicale vlak aan verwerkt in het rapport aanwezig bleekte zijn dan toegevoegd worden een wandeling doen maken was het dus het afgrijzen bij het publiek voor het tweten transpireren paling aar enz ook wat bestaan van meer dan on spelling voor hetzelfde die tynoniemen betreft geldt natuurlijk dat ze niet woord ook wade publikatie van het rapport mocht altijd door elkaar gebruikt kunnen worden maar ik op een studiedag voor leraren de uitspraak horen geen zinnig mens zal zich tegen het bestaan van dat alles in de spelling gerust bij het oude mocht de variatie keren integendeel een groot deel van blijven behalve die verdomde keuzevrijheid en in de laalbeheersingslessen in de schoolpraktijk is welke zin de knoop dan werd doorgehakt zo erop gericht de kennis van zulke paren of triplets conservatief als de pest of zelfs reactionair of juist enz te vergroten met als geavoueerd expliciet heel erg progressief dat kon de man in kwestie doel de stijibeheersing te verbeteren geen ens moerschelen als er maar eenheid kwam vanwaar dan die aversie voor keuzevrijheid in de daarmee is het algemene beeld wel geschetst het spelling bij ruime segmenten van de bevolking en is duidelijk dat het schrijvende deel van de bevol waarschijnlijk wet in de eerste plaats bij het onder king recht en ode hersteld wil zien in se natuurlijk wijzend personeel een echt rationele reden is een heel merkwaardige vaststelling als je er nauwelijks te vinden we kunnen wel wijzen op gewoon van uitgaat dat spelling niet meer of niet een paar gevoeligheden minder is dan een van de vele componenten van de taalvaardigheid en van die specifieke compo voor de meeste mensen geldt de spelling als nent geldt in de grond ook precies hetzelfde als van de emanate bij uitstek van het fenomeen tag alle andere als we even geen rekening houden aileen al het felt dat het geschreven woord een lor vp 1 sept 1989 19 de jaargang nummer 1 vastheid heeft je kunt het lezen en herlezen die argument blijkt vlaanderen dat nu eenmaal direct het gesproken woord normaal mist maakt de geconfronteerd wordt m et de grote zustertaal frans spelling tot het lievelingsdomein van wie bij bere wel gevoeliger te reageren dan nederland geling en onverstoorbare regelmaat zweert de zelfde vastheid maakt ook controle mogelijk het welke argumenten ook de doorslag gegeven excuus van het spontane momentane karakter van hebben het is heel duidelijk dat een meerderheid de individuals expressie komt dus te vervallen en van de bevolking ook in nederland van de tole wordt in veel culturen o a ook de meest leidingge rantie i v m dubbele spellingen of wil het is na vende subculturen in de westerse maatschappij tuurlijk wel jammer dat in de vraagstelling voor het juist vervangen door een bijna verafgoding van de rapport op geen enkele manier de scheve toe perfecta vorm als vereiste bij het geschrevenwoord stand mee aan bod is gekomen dat de spellingre in vlaanderen maar zeker veel minder in ne geling van 1954 eigenlijkgeen echte keuzevrijheid derland is de spelling voor velen ookvoor intellec heeft gecrederd ten slotte zijn we toen opgeza tuelen de enige component waarvoor men zich deld met een smorkeur spelling die in bepaalde met gerust gemoed hoewel lang niet altijd terecht gevallen dan toch weer verplicht gebruikt moest een zekere competentie durft toe te schrijven daar worden en de ruim verspreide aversie voor dub door wordt het de heilige koe van de taalbeheer bele schrijfwijzen zou natuurlijk ook met die half sing het onaantastbare criterium van taalvaardig slachtige regaling te maken kunnen hebben in heid voor een adekwate beoordeling van die toch oorsprong hoeft de afwijzing helemaal niet op de zo belangrijke vaardigheid is het bestaan van een dubbele vormen zelf geslagen te hebben maw ijzeren wet de objectieve sluier waarmee de mid kan de dubbele moraal van de toegelaten spelling delmatigheid haar schaamte kan bedekken dat die dan in sommige omstandigheden toch weer de gevoeligheid van vlamingen voor deze proble niet toegelaten was het object van weerzin ge matiek inderdaad wel een rol zal spelen kan in weest zijn de blijken van opluchting die allerwege zekere zin afgeleid worden uit het fait dat blijkens in perscommentaren op het rapport doorklonken het publieksonderzoek van de werkgroep in bewijzen wel dat de werkgroep voor d it aspect niet nederland voor veel zgn bastaardwoorden veel antlers kon dan een wijziging van de huidige rege vaker twee mogelijkheden als wenselijk worden ling voor to stellen opgegeven dan in belgie een grout deal van de toch zou het m i helemaal tout zijn om de moge nederlandse bevolking ziet dus de spelling niet als lijkheid van dubbele spellingen in absolute zin to het uitsluitend haalbare einddoel van de taalbe verwerpen voor sommige heel weinige probleem heersing gebieden zijn de voorkeurspatronen bij de bevol minder kwaadaardig is de overweging dat de king in nederland en belgie zo verschillend dat meeste talen de grate internationale op kop vaste wel overwogen moet worden om daarvoor toch woordbeelden hebben nietalleen synchroon maar een dubbele spelling te handhaven of in te voeren ook door de tijden heen ook nog zo n constants die varianten zouden dan wel volledig gelijke van het frustratie areaal in de nederlanden voor waarde moeten krijgen d w z dat ze in alle moge het gemak wordt dan het voorbeeld van het frans lijke taalgebruiksvormen en bovendien ook in de veralgemeend worden de aperte afwijkingen in twee delen van het taalgebied geldig zijn er zijn het engels harbortharbour through thru trave vooral twee deelgebieden die door de werkgroep led travelled gaol jail enz met geografische expliciet vermeld worden de eau spelling in variabelen amerikaans tegenover brits in ver woorden zoals bureau niveau en cadeau band gebracht en zo adekwaat wegverklaard en waarbij in nederland de vereenvoudigde spelling blijft het spaans helemaal buiten beschouwing hoe met 0 nu zelfs nog geen erkende spelling flink zwaar het dan toch wel zwaar gehavende argu wortel heeft geschoten en de vereenvoudiging van ment met dat alles nog moet doorwegen kunnen de lettercombinatie thl tot t die vooral in belgie we hier buiten beschouwing laten ook voor dit dan weer veel starker staat in die twee gevallen 19 de jaargang nummer 1 sept 1989 zal een dwingende keuze voor een van beide de aanpassingen betreffen vooral het gebruik van mogelijkheden in een deel van het taalgebied tot jc kj quikw en aanverwante problemen en zou nogal wat frustratie leiden gezien het geringe den met een behoorlijke graad van consistentie in aantal woorden dat door een regeling getroffen het courante vrij algemeen bekende deel van de wordt kan het in deze gevallen nauwelijks een woordenschat worden ingevoerd bezwaar zijn dat de concurrentie mag spelen het opwaardering van de bestaande voorkeurspel is ook heel goad mogelijk dat uiteindelijk na ver ling eventueel wel na het wegwerken van een loop van tijd den van de in se gelijkwaardige vor aantal duidelijke inconsekwenties men het absolute overwicht zal gaan halen zodat we de facto toch weer den enkele spelling krijgen een beetje wat na 1947 met de facultatieve naam verbindingsletters valsin gebeurd is en eigenlijk ook wat de ontwer pers van de regeling van de bastaardwoorden in vereenvoudiging van de regels in die zin dat 1954 voor ogen heeft gestaan de constante aan voor de verbindings sjwa zoals in mensenkind passing van de kwalificaties voorkeur en loege eendedi zoveel mogelijk voor een enkele schrijf laten spelling aan de praktijk van het geschreven wqze geopteerd wordt dus of e of en waarbij woord of bij een eventuele invoering van de rege het tweede een lichte voorkeur heeft en waarbij ling de taalgendarmes bete r in het gelid gehouden s alleen nog daar geschreven wordt waar het op zullen worden dan toes zal de toekomst moeten een of andere manier de uitspraak beinvloedt bv uitwijzen een mentaliteitswijziging is niet uitgeslo wel in dorpsplein kapperszaak maar niet in ten zelfs niet als die fundamentele trekjes vertoont dorp s straat kapper s schaar geen wijziging m a w de logische regels waarbij vooral die voor het schrijven van de sjwa verbindingsklank voor heel wat ergernis heeft mogelijke gezorgd behouden hun geldigheid spellingwijzigingen volgens de werkgroep de werkwoordsvormen geen wijziging van de huidige regeling metals in dit onderdeeltje wordt een opsomming gegeven voornaamste argument dat het systeem logisch van die voorstellen die volgens de werkgroep ten ineen zit minste overweging verdienen voor de meeste alleen wijziging van de regels waardoor in be stukken problematiek heeft de werkgroep ook een paalde vormen van de ott t wordt toegevoegd voorkeur uitgesproken in dat geval worden de aan stammen op d en waarbij t en d na lange voorstellen met romeinse dyers t o v elkaar stammen verdubbeld wordt in de ovt van de geordend als dat niet het geval is krijgen de alter zwakke werkwoorden resp hij houdt dat dus hij natieven alleen een liggend stieepje voor zich hood zoo worden en hij praatte antwoordde waar de dubbele consonant tot een enkele vereenvou digd wordt en eventueel dan ook de dubbele vocaal de spelling van de zoo verdwijnen dus hij prate antwoorde die bastaardwoorden verandering is vroeger ook al eens door de commissie pee wesselings voorgesteld en is aanpassing en veralgem ening van de thans vi binnen het huidige spellingsysteem heel good to gerende voorkeurspelling een aantal vormen die verdedigen omdat ze alle principes van die spel op dit ogenblik nog niet die status hebben of zelfs ling ongemoeid last nog niet begelaten zijn worden daarbij ingevoerd dezelfde wijziging m et daar bovenop nog eens ari sept 1989 19 de jaargang nummer 1 iiiiili de vervanging van t door d telkens als van het de enen en kennelijk sadistisch genoegen van de werkwoord ook een vorm met de bestaat m a w anderen gegeven de principes van de spelling wel bij zwakke maw niet bij sterke en onregelma de vries en te winkel had dat natuurlijk niet tige werkwoorden resp dus ihij laafd en hij gehoeven de heren hadden heel gemakkelijk het graaft etymologisch principe kunnen inroepen om in bepaalde fonologische omgevingen d te schrij de drie mogelijkheden worden dus gewoon naast ven in de twee werkwoordsvorm en en dan was er elkaar gegeven dat had meer te maken met dus maar een enkele vorm beleefd verklaard onenigheid tussen de leden van de werkgroepdan overlegd enz geweest die ook in de 2e en 3e p met een ontvluchten van verantwoordelijkheden ev gebruikelijk zou zijn geweest zoveel wijsheid zoals in sommige perscommentaren op het rap is dus niet aan de dag gelegd en die wijziging port ward geinsinueerd op deze plaats kan ik alsnog invoeren is gewoonweg uitgesloten nog natuurlijkwel een oordeel uitspreken en dat is dan afgezien van het fait dat men zich daardoor zou compromisloos ten voordele van de tweede moge verwijderen van de fonetische basis t gaan ver lijkheid een korte toelichting vangen door d terwijl loch in sommige woorden alleen t gehoord wordt is er het niet te misken tegen de huidige toestand is aan te voeren dat die nen felt dat een heleboel nieuwe woordbeelden op zoveel diverse regels gebaseerd is dat zowel zouden ontstaan ook bij hoogfrekwente woorden wie heel frekwent met het geschreven woord by le zied hebd bend doed neemd enz dat omgaat als de modale taalgebruiker door het bos kan dus niet meer de bomen niet meer ziet met andere woorden er zoals gezegd het derde voorstel van de werk zijn teveel regels die in het oog gehouden moeten groep gaat niet zover het tweede bezwaar i v m worden en die zijn hoe logisch het systeem ook in de nieuwe woordbeelden verdwijnt ten minste elkaar lijkt te zitten gebaseerd op een vrij breed gedeeltelijk enerzijds omdat de meeste zwakke spectrum van in de grond absoluut willekeurige werkwoorden de enige waarop de nieuwe regal principes zelfs de volgorde van toepassing van toepasselijk zou zijn niet al te vaak voorkomen die principes is nergens verantwoord en boven anderzijds omdat woordbeelden als ze be leefd dien is interferentie met andere toepassingsgebie ver voerd over hoord enz ten minste ook als den van de spellingprincipes heel goad mogelijk onderdeel van de verleden tijd en van het voltooi wie de zaken objectief zou willen bekijken kan m i de deelwoord sommige zelfs integraal als vd maar tot 66n conclusie komen het systeem van de voorkomen dat helpt natuurlijk wel voor de aan werkwoordspelling dat van systematisch linguis vaardbaarheid loch acht ik het voorstel als zoda tisch oogpunt uit ongetwijfeld heel logisch ge nig totaal onaanvaardbaar en het felt dat de pers noemd mag worden deugt niet in psycholinguisti commentaren bij voorkeur dit onderdeel van het sche zin als er een alternatief is dat even systema rapport als uitgangspunt voor negatieve sours tisch en logisch is maar met minder variabelen ook uitermate flauwe grapjes hebben gekozen werkt verdient invoering daarvan de absolute bevestigt mij in mijn wantrouwen mijn argumenten voorkeur op een rijtje het tweeds voorstel beantwoordt m i volledig aan die voorwaarde cf de toelichting p 119 122 van stel dat het principe aanvaard wordt verdwij het rapport jammer genoeg laat het de spelling nen dan de moeilijkheden voor het spellinglerende van de meeste 2e en 3e p ev vormen van de ott kind dat is geenszins het geval bij een heleboel ongemoeid en zoals bekend komt de schrijfwijze werkwoorden is niet zomaar in 6ertwee drie uit te daarvan wel eens in conflict met die van het vol maken of er een vorm met de is en zo ja of die tooid deelwoord van hetzelfde werkwoord b y ze wel als basis voor alle gebruikswijzen van de vorm verklaart tegenover ze heeft verklaard een met alleen maar dentaal mag belden ter verdui onuitputtelijke bron van fouten tot wanhoop van delijking van zeggen is er zeker wel een voltooid 19 de jaargang nummer 1 sept 1989 deelwoord gezegd e maar in de ovt van het ne steekproef daarover verder meer i eert dat het simplex werkwoord is er geen cl zer die is er aantal verschillende woorden in een reeel corpus dan wel weer bij bepaalde scheidbaar samenge van geschreven teksten dat door de repel getrof stelde werkwoorden zegde toe de vraag rijst fen wordt veel groter is dan by bij de wijzigingen dan ik heb zelf bij een aantal studenten neder i v m de dubbele schrijfwijze van dentalen het geval lands aan de ula uitgetest dat die vraag heel wel zou zijn die omstandigheid moat heel ernstig gesteld wordt welke vorm geeft nu in vredesnaam genomen worden o a omdat de gewenning aan de doorslag even fraai is het natuurlijk bij wer het nieuwe schriftbeeld uiteraard een absolute kwoorden die zowel stark als zwak zijn by voorwaarde voor het succes van de wijziging bij al ver schuilen ovt verschoor maar ook ver die verschillende vormen veel minder vlug zal schuilde of nog mooier natuurlijk pluizen waar verlopen dan bij hoogfrekwente woorden de prak een betekenisverschil ontstaat tussen het pluisd tij k van vorige spellingwijzigingen heeftgeleerd dat ovt pluisde en hij pluist lets uit ovt ploos nieuwe spellingbeelden zonder probleem geaccep uit en nog een heel mooi verschil wordt dat tus teerd worden zodra men er een paar keer mee sen hij zuigt ovt zoog en hij stofzuigd ovt geconfronteerd is maardat elke nieuwe vorm apart stofzuigde in alle vereiste bescheidenheid mean een schokje teweegbrengt ikdat dit allemaal niet ion en wil men het probleem wegwerken dan zal dat volgens bepaalde regels elk van de aangevoerde overwegingen apart is moeten gebeuren die de taken er noch voor m i voldoende om het derde voorstel te verwer spellingtoepasser noch voor spellinglerende echt pen als mogelijkheden blijven dan de eerste twee gemakkelijker op zullen maken over alles laten zoals het is zeker het eenvoudig zo mogelijk nog fundamenteler is het bezwaar ste voorwie spellingrustals het absolute goed ziet dat met het derde voorstel naast elkaar kom en te of alleen de dubbele dentaal aan een revisie staan hij heeft geeft enerzijds hij leefd beefd onderwerpen het laatste heeft mijn absolute anderzijds en zulke reeksen kunnen natuurlijknaar voorkeur omdat het een van de doelstellingen van believen uitgebreid worden nog afgezien van het een spellingwijziging met name de leerbaarheid zuiver linguistische fait dat hier alleen maar een van het systeem vergroten verwezenlijkt lk ga niet direct terzake doend argument het zwale of hier niet in detail op de argumentatie in maar wil er stark zijn van een werkwoord als basis voor een wel op wijzen dat de regaling van de zgn d tj spellingonderscheid wordt ingeroepen is er het regels bij werkwoorden heel stark vereenvoudigd aspect van verwarring dat zo in de spelling van de zou worden cf de vergelijking van de algoritmes werkwoordvormen wordt binnengesmokkeld het p 125 toestand nu en 126 toestand na een is helemaal niet zeker dat bij de spelling alleen eventuele vereenvoudiging van het rapport niet maar gewerktwordt met woordbeelden mt argu alleen het aantal regels daaltaanzienlijk maar ook ment dat in de discussie binnen de werkgroep nog veel belangrijker de diversiteit van de facto telkens weer gehanteerd ward ten minste voor ren die een rol spelen bij de uiteindelijke beslissing sommige spellers zullen daar ookwel lettergroep is onvergelijkelijk veel kleiner beelden aan toegevoegd moeten worden in ons voorbeeld dus de combinatie eeft eefdi na een willekeurige beginletter x dat aspect is zover ik overige problemen weet nooit onderzocht maar de mogelijkheid dat het een rol speelt mag zeker niet a priori verwor het rapport brengt nog een aantal aanbevelingen pen worden i v m hoofdletters en het gebruik van diakritische ten slotte is er nog het felt dat de r d1 wisseling tekens trema liggend streepje afkappingsteken bij een enorm aantal woorden voor afwijkende spel die grotendeels alleen maar een systematisering lingbeelden gaat zorgen ook hierover is zeer ten van de huidige praktijk beogen ik ga er in dit ver onrechte geen onderzoek gedaan maar een klei band niet op in alles tezam en lijken ze mij de vip 4 sept 1989 19 de jaargang nummer 1 leerbaarheid of de leesbaarheid van de spelling hebben het uiteraard over het verdwijnen van de noch in positieve noch in negatieve zin fundamen toegankelijkheid van oudere teksten de breuk met teel to beinvloeden de meeste zijn m i dan ook het culturele verleden dus met als resultaat de overbodig absolute barbarij of minder emotioneel gesteld een spellingwijziging zou de leesbaarheid van oudere teksten drastisch verminderen of zelfsteniet de ultieme doen het is erg moeilijk om voor die problematiek een argumentatie zinnige enigszins op verifieerbare argumenten gebaseerde argumentatie op to bouwen hoe gek het ook mag klinken er zijn geen omvattende en leerbaarheid en of wetenschappelijk onderbouwde studies over de leesbaarheid leesbaarheid van ook voor de moderne lezer inte ressante teksten van voor de grote wijziging van 1947 en ik neem nu even heel aanmatigend aan het zal wel opgevallen zijn dat in zoverre er tot dat mijn eigen positieve ervaringen met het lezen hiertoe argumenten voor wijzigingen zijn aange van zulke teksten niet voor veralgemening vatbaar dragen die vooral de leerbaarheid en het toepas zijn lk weet wel dat teksten uit vroegere eeuwen singscomfort van de spellingvormen betreffen er by middelnederlandse bij de meeste alle zijn natuurlijk nog andere argumenten die in de hedendaagse lezers moeilijkheden opleveren besluitvorming een rol moeten spelen i k denk dan maar de rol van de spelling daarbij is me ook voor niet zozeer aan economische motieven al zijn die die teksten niet helemaal duidelijk mijn redel bij een ingrijpende wijziging worden be voor oordeel zegt me dat dat aspect bestwil mee staande voorraden van naslagwerken minder aan vallen het is niet a priori uitgesloten dat de nieuws trekkelijk en die van schoolboeken worden ook bij gierige lezer zich in eerste instantie door de in een heel bescheiden verandering zelfs onverkoop houd in tweede door de verwoording keuze van baar ook literaire weaken moeten bij herdruk om lexicale elementen gebruik van morfologische en gespeld worden dat alles brengt kosten mee en syntactische middelen last leiden bij het beoorde die warden door uitgeverijen doorberekend aan de len van de leesbaarheid van die oudere teksten koper al is niet a priori uitgesloten cf het rapport wat nog niet betekent dat de spelling zeker bij de blz 155 dat de versnelde vernieuwing van fond definitieve beoordeling van het leescomfort geen sen en de oaten die dat meebrengt voor de uitge rol zou spelen zelfswie gewend is zinnen te lezen verijen op kunnen wegen tegen die kosten zal zeker of en toe door individuele woorden o a ook door de vormgeving cbeletteringl daarvan wel uitermate belangrijk is natuurlijk de toeganke gefrappeerd worden met betrekking tot onze pro lijkheid van drukwerk dat van voor de wijziging blematiek de mogelijkheid wenselijkheid van een dateert en niet meer voor aangepaste omgespel spellingwijziging heeft dat consekwenties tot de heruitgave in aanmerking komt uit gesprek bewijs van het tegendeel doen we er goad aan to ken met bibliothecarissen van wetenschappelijke veronderstellen dat teksten in een vreemd sys bbliotheken mag afgeleid worden dat betogend en teem gespeld een deal van hun aantrekkelijkheid wetenschappelijk proza zijn aantrekkelijkheid voor verliezen en datdat verlies ten minste parallel loopt de gebruiker niet verliest als die teksten niet meer met de grootte van de afwijking lost wat ondertus helemaal conform de geldende spelregels zijn het sen normaar geworden is probleem ligt duidelijk bij het non profit week en het is dus zeker zinvol dat een onderzoek wordt in de eerste plaats bij de literatuur lk heb er al op gedaan haar de impact van de voorgestelde wijzi gewezen dat de unanieme afwijzing vanwege lite gingen dat is als principe herhaaldelijk aan de ratoren gebaseerd is op de vermindering zijzelf orde geweest bij de voorbereiding van het rap 19 de jaargang nummer 1 sept 1989111t7 port maar voor een grondige evaluatie is geen tijd de gekozen teksten zijn de volgende en of geld meer gevonden lk betreur dat ten voor i mulisch de aanslag p 15 25 ongeveer zeerste zowel de opdrachtgevers van het toege 2550 woorden reve wolf p 7 19 ongeveer geven nu al veal omvattende onderzoek als de 3450 woorden bernlef hersenschimmen p 7 belangstellende taal en spellinggebruiker hebben 19 ongeveer 3970 woorden claus omtrent recht op inzicht in de vraag wat al die voorstellen deedee p 7 19 ongeveer 2720 woorden elk apart en in combinatie met elkaar teweeg voor ii jo daan e a onze veranderende taal zouden brengen als ze gehonoreerd werden om p 9 22 ongeveer 4540 woorden g geerts e a tenminste enig zicht to krijgen op dit aspect heb ik rapport van de werkgroep ad hoc spelling p 81 een klein onderzoek gedaan dat zeker niet de 96 ongeveer 4450 woorden pretentie heeft in de plaats to kunnen komen van voor iii de morgennooruit 10 korte artikelen wat gerealiseerd had moeten worden maar dat over buitenlandse politiek ongeveer 2920 woor wellicht toch snipe indicatieve waarde heeft dit den en 4 artikelen over kunst en cultuur even hoofdstukje brengt een overzicht van de resulta eens ongeveer 2920 woorden de volkskrant 14 ten apri11989 7 korte artikelen over sport ongeveer 2650 woorden en 6 over binnenlandse politiek ongeveer 2750 woorden onderzoeksdesign in een aantal teksten behorende tot verschillende overzicht van de resultaten functionele types heb ikalle vormen genoteerd die door de preferentidle stellingen van de werkgroep het volgende staatje brengt een overzicht van het de tweeds mogelijkheid bij de werkwoordvor aantal tekens die een verandering zouden onder men een verandering zouden ondergaan vooraf gaan mochten de voorstellen van de werkgroep werden alle teksten uiteraard ontdaan van alle i v m de bastaardwoorden en de wijziging bij spelfouten op basis van de huidige repels een dubbel gespelde dentate occlusieven toegepast leerzaam karwei en wat de bastaardwoorden worden bij de eerste wordt nog een onderscheid betreft in de voorkeurspelling omgezet een frus gemaakt tussen de wijzigingen in wat we nu maar trerend karwei dat alleen met de hulp van groene even het k paradigms zullen noemen b y c k bijbel en woordenboeken tot een goad erode kon nu kw cc 1 s enz en alle andere het spreekt worden gebracht natuurlijk zegt dat niets over de wet vanzelf dat bij de beslissing welke tekens capaciteiten van de modals speller maar alleen vervangen zouden moeten worden en welke over die van mezelf als basistekst diende dus moeten blijven staan rekening is gehouden met een haar de normen van de huidige voorkeurspel de aanbevelingen van de werkgroep het spreekt ling gezuiverde variant van wat me reoel voor ogen evenzeer vanzelf dat in individuate gevallen de kwam beslissing van een eventueel in to stellen spelling comm issie anders kan zijn dan die van ondergete lk werk met drie soorten teksten literaire catego kende ik hebwel vertrouwen dat zulke afwijkingen rie i betogend wetenschappelijke categorie ii ten hoogste enkel zeldzame gevallen zullen be en kranteartikelen categorie iii binnen die klas treffen en bovendien in beide richtingen van de sen heb ik geen specifieke criteria meer laten traditie wag en emaartoe werken zodat ze elkaar belden behalve dat bij i zowel teksten met domi ongeveer in evenwicht houden nant 1e p als dominant 3e p gekozen zijn en in de vierde kolom komt dan de som van alle wij bovendien zowel teksten metals primaire verteltijd zigingen t a v de bastaardwoorden dus de som ott als met ovt de ratio daarvan zal gegeven van kolom 1 2 en in de vijfde die van alle voor de problematiek van de ww vormen ook zonder gestelde wijzigingen kolom 1 2 3 en een per toelichting duidelijk zijn centage van dat aantal t o v het totals aantal sept 1989 19 de jaargang nummer 1 woorden nog een kleine supplementaire opmer stet is behoort de overweldigende meerderheid king in alle teksten tezamen kwamen welgeteld daarvan dan nog eens tot 66n enkel complex het twee samengestelde woorden voor waarin door k paradigma eerste kolom bovendien kan het toepassing van de nieuwe voorkeursregeling de ook al geen verwondering wekken dat de verhou overgangsklank e in en zou moeten verande dingen bij literair tegenover betogend proza rasp ren en een enkel waarin s als overgangsklank i en heel anders liggen in i houden de twee zou moeten verdwijnen met die problematiekwordt categorie n bastaardwoorden kolom vier en verder dan ook geen rekening meer gehouden dentaalspelling kolom drie elkaar ongeveer in evenwicht in de twee andere tekstsoorten is het overwicht van de bastaardwoorden heel grout en tabel 1 14nzigingen in 10 nederlandse teksten bovendien zijn kranteteksten in dit opzichtdan nog een mogelgke speffingwijziging eens veel extreme dan de teksten die als repre sentanten voor ii gekozen zijn natuurlijk kan dat laatste toeval zijn het staal is zonder enige over 0 7 m weging van theoretische aard samengesteld maar tra cm c we kunnen loch wel aannemen dat ook in heel 11 11 e andersoortige betogende teksten het grootste deal van de wijzigingen juist bij de bastaardwoorden zal i mulisch 10 2 8 12 20 0 78 liggen wat daarbij zeker wel kan verschillen is het reve 1 12 1 13 0 38 aantal outer lechnische termen dat voorkomt bernlef 8 11 13 19 32 0 81 daaronder worden die woorden verstaan die ty claus 4 1 8 5 13 0 48 pisch zijn voor een bepaalde vaktaal en dus niet tot de algemeen toegankelijke omgangstaal beho totaal i 23 14 41 37 78 0 59 ren voor zulke woorden wordt in het rapport voorgesteld de internationals vaak zuiver latijn ii daan e a 51 6 29 57 86 1 89 se of grieks latijnse spelling to behouden ze rapport 70 22 79 92 2 07 worden m a w als sireemde woorden gezien en ook behandeld totaal ii 121 6 51 127 1781 98 bespreking iii dmn buit 47 6 10 53 63 2 16 dm v cult 45 12 10 57 67 2 29 wat betekenen nu de gevonden cijfers voor het vk sport 24 1 4 25 29 1 09 probleem dat ons bezighoudt de leesbaarheid van vk binn 58 5 11 63 74 2 69 teksten die dateren van voor de eventuate wijzi ging waarvoor staat dat percentage van by 1 38 totaal iii 174 24 35 198 233 2 07 als gemiddelde voor alle teksten tezamen een toelichting van het kaliber dat wit dus zeggen dat alg totaal 318 44 127 352 486 1 38 van alle duizend woorden er een veertiental een wijziging zouden ondergaan leert ons natuurlijk heel weinig wat betekent dat immers 14 verande de label spreekt voor een heel grout deal echt wel ringen per duizend woorden wat maaktdat uit voor voor zichzelf zoals verwacht mag worden bij een het proses van het lezen misschien lets informa wijzigingsvoorstel dat vooral bastaardwoorden op tiever hoewel zeker veel minder precies is de het oog heeft maken de eerste twee categorie n interpretatie dat een normaar bedrukte romanblad nog eens samengeteld in de vierde kolom de zijde ongeveer 250 woorden dus gemiddeld drie overgrote meerderheid uit en bovendien aange a vier wijzigingen zou bevatten maar dan blijft dus zien het een heel beperkt zelfs bescheiden voor nog steeds dezelfde vraag hoe bezwarend is dat 19 de jaargang nummer 1 sept 1989 natuurlijk hebben we de zaken hier te schematisch van honderd woorden 5 7 veranderingen to zien voorgesteld in de grond is het enige type van geeft met bien verstande natuurlijk dat sours een teksten waarvoor de leesbaarheidsvraag in ernst zelfde woord meer dan een wijziging moest onder gesteld mag moet worden immers het literaire gaan maar we mogen aannemen dat dat voor de kranten verliezen hun actualiteitswaarde vrijwel modems lezerwel hetzelfde belastende effect heeft onmiddellijk en het feit dat een iets andere spelling als wanneer twee woorden met telkens een aan dan de vertrouwde gebruikt wordt zal de histori passing voorkomen mochten de twee steekproe cus de politicoloog of godweet wie om wat voor ven representatief blijken to zijn dan wil dat dus reden ook oudere jaargangen nog eens gaat zeggen dat de nu voorgestelde ingreepvoor literai doorbladeren niet metir hinderen dan de massa s re werken ongeveer een tiende van de sterkte van door de tijd irrelevant geworden feitjes waar de die van 1947 zou hebben ook dat kan een factor brave man vrouw de benodigde informatie tussen zijn in de discussie uit moat peuteren lets gelijkaardigs geldt voor andere teksten die uitsluitend om hun informatieve waarde geconsulteerd worden het rapport brengt ook een sum mier verslag uit over de standpunten een pleidooi voor van een aantal beroepsgroepen waaronder biblio thecarissen die zien zoals boven al opgemerkt spellingwijziging helemaal been bezwaren tegen een spellingwijzi ging zolang het om wetenschappelijke werken gaat de mogelijkheid dat het vale werk geleverd door zulke teksten behouden de voile aantrekkingskracht de werkgroep vruchten afwerpt d w z omgezet die ze vanwege hun inhoud verdienen ook als ze wordt in een voorstel tot aanpassing en reele hier en daar een vreemde spelvorm bevatten vereenvoudiging van de nederlandse spelling moetgering worden geacht hetconservatisme van blijven dus de literaire werken en dat is precies de de yuppie generate is een sterke bondgenoot voor categorie waar de nu overwogen wijzigingen veruit dat van de traditionele cultuurdragers gevreesd het minst ingrijpend zijn nauwelijks 0 59 van de moat worden dat geen van beide categoriek van woorden in het onderzochte corpus worden getrof beleidsbepalers zich door argumenten van peda fen en dat komt dus neer op veel minder dan gogische en of linguistische acrd zal laten bein twee wijzigingen per normaal bedrukte bladzijde vloeden het fait dat mulisch de dag zelf van het om de omvang van de ramp nog eens in het licht publiek maken van het rapport dus niet gehin te stellen heb ik ter vergelijking een klein supple derd door meer dan een summiere kennis van wat mentair onderzoekje gedaan naar de impact van erin staat alle van oudsher bekende argumenten de grote spellingwijziging van 1947 uit vijf romans of slogans maar dat is een kwestie van vooroor van voor die wijziging werd telkens de eerste blad deel natuurlijk op het gretige journalistenvolklosliet zijde op vreemde verouderde spellingen beke is meer dan symptomatisch als ik dan toch nog ken het gaat om de volgende originele en vertaal een pleidooi voor de gematigde spellingwijziging de werken buysse driekoningenavond alleen ga houden zal dat dus wel een beetje op egotrip de toneelaanwijzingen elsschot kass wal perij lijken waarvoor mijn excuses schap eon mensch van goeden wil eliot de zoals gezien zijn er twee domeinen waarvoor een molen van dorlcote priestley het witte kasteel aanpassing enerzijds door een heel groot deal bij de doodenvallei in totaal levert dat ongeveer van de bevolking verwelkomd zou worden ander 1240 woorden op en het aantal wijzigingen die zijds zowel wetenschappelijk als taalpolitiek t o v bestaan zoals bekend vooral in het weglaten van leer en leesbaarheid ten voile te verantwoorden letters bij de dubbele klinkerspellingen ee en is voor allebei wordt nog wat inform atie aangedra ooj ch na s en naamvals genusgn bedraagt gen alle andere problemen die in het rapport niet minder dan 71 d w z dat gem iddeld elke groep worden aangekaart inclusief die van de tussenlet wra p v im sept 1989 19 de jaargang nummer 1 ters lijken mij bij vergelijking nogal futiel en blij ment als bij reactie dat laatste toont aan dat er ven hier dus verder buiten beschouwing system in the madness is gewoonlijk ook weer niet altijd maar kom wordt e van het franse voorbeeld als daar al sprake van is natuurlijk de spelling van de want veal woorden komen direct zonder tussen bastaardwoorden komst van het frans uit het latijn vereenvoudigd tot e ile vermoed dat ook de aanhangers van het een volledige vernederlandsing van de bastaard overeenkomst sideaal dit niet betreuren in ieder woorden is niet te overwegen de limieten groten geval vraagt geen mans bij mijn weten het op deels die getrokken door het ondervraagde staal nieuw invoeren van dat taken op die manier van de nederlandstaligen worden in het rapport wijst de bestaande praktijk eigenlijkvanzelf de wag aangeduid en ondergetekende kan zich daarmee die voor de problematiek van de bastaardwoorden tevreden verklaren dat de voorstellen voor een logisch redelijk aangewezen is de zgn bas ruim gedeelte van het spraak eigenlijk eerder taardwoorden maken integraal en zonder restrictie spelling makende publiek toch te ver zullen gaan deal uit van de nederlandse taal een repatriering heeft van doen met een diep ingeworteld vooroor van die elementen naar de plaats van herkomst zo deel dat door zo n wijziging het nederlands zich die al op te sporen is is even irrebel als die van die van het peloton van de grote cultuurtalen gaat andere lastige groep in onze alledaagse werke distantioren het gaat immers bij deze categorie lijkheid de gastarbeiders en het burgerrecht van woorden voor een heel groot deal om de inter impliceert dat ze ook in de mate van het mogelijke nationale woordenschat van het grote culturele geintegreerd worden d w z datze zolang er geen economische financidle politieke even en ver fundamentele eigen karakteristieken in het geding nederlandsing zou haar verluidt de poort dicht zijn volgens de principes van het nederlands gooien waardoor de jeugd op natuurlijke manier geschreven worden zo eenvoudig is dat de her nl via de eigen taal in dat eldorado kan binnen kenning van parallelle verwante woorden in treden flet grote argument daarbij is dat die jeugd andere talen wordt door een consekwente uitvoe in het nederlands zelf al de schrijfwijze van de ring van die stelregel niet gehinderd veronderstel internationale talen leert en zo een moeilijke slap even dat alle woorden met 11 uitspraak ook met haar de verwerving van die talen niet meer hoeft te datteken geschreven worden en datdat niet anger doen het duizendvoudig herhaalde argument heeft een voorrecht is van de woorden van germaanse inderdaad op het eerste gezicht een aantrekkelijk afkomst en van de ruime selectie van andere profiel het lijkt redelijk woorden zoals vakantie praktijk klasse produk tie akkoord kostuum kritiek enz wat verandert wie de moeite wil doen de rede echt naast de er dan structureel voor de nederlandstalige die gevoelens een leans te laten komt wellicht tot een frans of spaans leert aileen maar dat hij zij nu andere of tenminste een meer genuanceerde met een gerust hart mag verwachten dat parallelle conclusie is het immers wel zo dat op dit ogenblik woorden in die talen met c of met nuj geschre de bastaardwoorden hun afkomst of althans de ven worden afhankelijk van de fonologische schrijfwijze van hun pendants parallellen in frans omgeving en voorwie engels leert geldt het even en engels enz getrouw weerspiegelen het zeer dat parallelle woorden van welke afkomst antwoord is negatief natuurlijk reactie heeft in het ook dat is nog mooier dan bij de vorige talen met nederlands in tegenstelling met het frans geen c met k of met ck geschreven worden ook 6 en in reactionair vinden we daarbovenop ook weer afhankelijk van de plaats en omgeving in het niet de verdubbeling van de n die in die taal woord en daarmee strijken we tangs een belang noodzakelijk is in categorie is er wel de c maar rijk punt voor wie bereid is spelling alleen maar te niet de y van het engels en wat de vergelijking zien als wat het is een verzameling van techni met het frans betreft krijgen we hetzelfde manke sche hulpmiddeltjes en afspraken om spraakklan 19 de jaargang nummer 1 sept 1989vc ken in schrifttekens om to zetten blijkt immers dat delijke manier volledig uit de wereld geholpen kan engels frans spaans duits enz voor de weer warden daarvoor hebben de vries en te winkel gave van de klank kj wel degelijk een vrijwel indertijd een to fundamenteel verkeerde best issing compromisloos systeem hebben en dat ze voor genomen voor de spelling van de werkwoorduit hun bastaardwoorden inderdaad glen aparte gang t einde van de discussie geenszins want regaling hebben laatstaan een halfslachtige zoals een redelijke oplossing kan er nog steeds in liggen die in onze taal waarom in vredesnaam idasse dat het probleem vereenvoudigd wordt zo dat wat volgens het algemene nederlandse systeem en overblijft voor meor mensen beg rijpelijk en toegan het gelijkbetekenende en met die betekenis zeker kelqk wordt op die manier zou het ipso facto als even frekwente categorie volgens het welk verfoeilijk want onredelijkselectiecriterium althans vreemde aan belang inboeten misschien zelfs zo oninte de argumentatie geldt uiteraard niet alleen voor ressant worden dat het verdwijnt het 11 paradigms we kunnen het argument van de terkenbaarheid van parallellen in andere talen mijn voorstel en den van de mogelijkheden geop by niet zonder enige ironie confronteren met het perd maar niet voorgesteld s door de werkgroep in felt dat de nederlandstalige kindertjes het meer z n geheel bestaat er dus in dat het voorstel ne voud van tun woorden niveau of cadeau parse wesselings gevolgd wordt en dat het dubbel met s moeten leren schrijven waama ze dikke schrijven van de dentaal in werkwoordvormen rode strepen order diezelfde vertrouwde vorm in waarvan de stam eindigt op een dentale occlusief het franse dictee krijgen men kan zichafvragen of uit de nederlandse spelling verdwijnt dus hij een consekwente vernederlandsing van de spel wordt word ze haatte n hate n ze ling tot nivocsykadocsy hier niet veeleer een scheidde n scheide n zover de arg um entatie hulpmiddel dan een rem bij het leren van de vreem voor dat voorstel niet in doze tekst verschijnt is hij de taal zou zijn het toch zo noodzakelijke inzicht voor elke belangstellende toegankelijk in het dat een spellingsysteem ook dat van het frans rapport waarom het uitgebreidere voorstel i v m by een in zichzelf besloten geheel is en niet een de dentale consonant bij werkwoorden die eindi grilletje van een of andere taaldictator of didacti gen op iets antlers dan een dentale occlusief dm cus kan m i bij zo n toestand alleen maar bevor niet deugt is bovengrotendeels aan bod gekom en derd worden in daze afdeling wordt nog wat informatie aange dragen die zowel mijn voorkeur voor het restrictie ve wijzigingsvoorstel als mijn absolute afkeer van de spelling van de het ruimere nog wat sterker profileert werkwoordvormen in het bovenstaande is al wel duidelijk geworden dat de kwaliteit van een spellingwijziging van een het door de vries en te winkel uitgedachte sys complex van factoren afhangt niet alleen de een teem om de werkwoordvormen te schrijven is zowat voud van het leren speeltdaarbij een rot maar ook het paradepaardje van onze spelling een school de terkenbaarheid van vorm en van voor en na de voorbeeld van tucht en logics in de antlers zo wijziging dat laatste wit heel expliciet zeggen dat wispelturige tad hier op de populaire manier veranderingen zo gering mogelijk in aantal moeten gebruikt met de betekenis een taken zijn en bovendien zo weinig mogelqk echt onver waarnaar elke mart tussen de klippen van de wachte geld e vorm en moeten doer ontstaan wat schrijfkunstzich te richten heeft een absoluutgeldig dat laatste betreft kan er natuurlijk een groot ver bewijs van taalvaardigheid ook dat ale verdere schil zijn in appreciatie vormen die voorheen niet reflectie vanwege de beoordelaar overbodig maakt voorkwamen maar die wel opgebouwd zijn uit een handig en onvervangbaar stuk dus in het huis bekende elementen of tot een paradigms beho houden van de school bedrijfs personeels enz ren waartoe zulke elementen behoren zijn mis frik boven is betoogd dat het ook niet op een re schien wel minder vreemd onverwacht dan vor sept 1989 19 de jaargang nummer 1 men waarvan een of meer samenstellende delen wordt een overzicht gegeven van het aantal ver in de rest van de schrijftaal niet of nauwelijks schillende vormen ctypes waarvoor die realisa voorkomen ties tokens staan de eerste twee kolommen betreffen de veranderingen in de nu dubbele welke vormen leveren de voorstellen nu op dentaal spelling de twee laatste die bij de di het voorstel i v m de reduce van de dubbele wisseling telkens worden eerst de vormen gege dentale occusief geeft als nieuwe spellingen by ven die nu in een of andere functie ook al voorko bij het werkwoord widen 1 lje hij leid 2 ik men daarna de nieuwe in de boven beschreven enz leide 3 wij enz leiden ovt ott zin er wordt een onderscheid gemaakttussen types zoals nu al by bij zetten redden e d het geval is die maar 66n keer in het corpus voorkom en eerste overigens zonder dat dat in de praktijk ooit tot rij die die frekwent meer dan lien keer voorko verwarring leidt vorm 1 is natuurlijk niet nieuw men derde rij en de tussencategorie in de prak in die zin dat hij ook nu al voorkomt voor andere tijk tussen twee en zes realisaties gedeeltelijk zelfs voor dezelfde personen van dezelfde tijd 3 is eveneens al bekend weliswaar tabet 2 aantal werkwoordvormen types voor een andere tijdsaanduiding 2 is afgezien met verandering van de vrijwel ongebruikelijke optatief niet bekend in de huidige spelling maar sluit natuurlijkwel direct dt dditt t d bij 3 aan het voorstel i v m de vervanging van t door d nieuw nieuw nieuw nieuw levert bij sommige werkwoorden een vorm op die nu al als voltooid deelwoord bestaat bv behan 1 realisatie 20 13 28 42 deld verzoend bij de meeste komt er een nieuwe 2 6 realisaties 4 2 3 20 vorm die ten hoogste als onderdeel van een ander 10 realisaties 2 tijdsparadigma optreedt bv legdillegde handeld handelde totaal 26 15 31 62 relatief levert dus dit tweede voorstel onvergelij kelijk veal meer nieuwe vormen op dan het eer ste bovendien is ook het aantal werkwoorden ookdeze tabel is heel duidelijk de vervangingsre waarop de wijziging theoretisch van toepassing gel tad levert meer dan dubbel zoveel types met wordt bij het tweede voorstel veel en veel groter verandering op als de vereenvoudigingsregel 93 dan bij het eerste tegen 41 en de discrepantie zal bovendien nog ten slotte is er dan nog het felt dat ook bij reels groeien naarmate men alder teksten gaat bekij toepassing in een tekst de veranderingen veel ken het aantal verschillende werkwoorden dat voor gevarieerder zijn dat laatste wit ik nog even illus de tweede repel in aanmerking komt is immers treren door een vergelijking van de wijzigingen voor onvergelijkelijk veel groter dan dat voor de eerste beide deelvoorstellen in dezelfde teksten die ook bovendien is het aantal nieuwe vormen bij de als basis voor het materiaal van tabel 1 hebben vervangingsregel net dubbel zo grootals het aantal gediend bekende 62 tegen 31 terwiji die bij de vereen in totaal worden in alle geexcerpeerde teksten 127 voudigingsregel een minderheid vormen 15 tegen vormen gevonden die op basis van het eerste 26 de verhouding is bijna omgekeerd echt fre voorstel een vereenvoudiging van de dentale let kwente types die voor de noodzakelijke gewen tergroep zouden ondergaan en 143 waarbij op ning moeten zorgen in de overgangsperiode wade basis van het tweede de eindl in 0 1 zou moeten invoering van de nieuwe regeling komen alleen bij worden omgezet bij die laatste zijn enkel de on de vereenvoudigingsregel voor m n word t en betwistbare gerekend alle twijfelgevallen zijn bui houd t en dat zijn dan bovendien nog twee vor ten beschouwing gelaten in het volgende staatje men waarbij het resultaat ook nu al tot het spelling 19 de jaargang nummer 1 sept 1989 beeld behoort l e p ev 2e p ev bij inversie en het onderwijs lijkt de hale onderneming mij gedoemd imperatief om als een fait divers in het logboek van het sterie uit datalles kunnen wij afleiden dat ook in dit opzicht le 20e eeuwse spellingdebat bijgeschreven to het voorstel tot vereenvoudiging van de drie con wooden sonantgroepen een flink stuk aanvaardbaarder is dan dat van de vervanging van t door d het is georges de schuller natuurlqk alleen maar een supplementairgegeven pia universitaire installing antwerpen maar gevoegd bij de andereargumenten beves departement germaanse filologie tigt het de noodzaak om een wijziging van de universiteitsplein 1 werkwoordspelling tot dit ens aspect to beperken 2610 wilrijk oproep in het bovenstaande zijn dan wdl argumenten noot zowel van rationale als van psychologische acrd gegeven om althans de bescheiden voorstellen van 1 prof dr geerts e assink p van de craen de werkgroep heel ernstig to overwegen het zou j de rooij g de schutter g verhoeven zinvol zijn dat leraren van alle niveaus erop aan w duthoy rapport van de werkgroep ad hoc dringen dat daze minimale vereenvoudiging van spelling s gravenhage nederlandse taa1u de nederlandse spelling zo vlug mogelijk gereali nie 1989 voorzeffen20 seerd wordt zonder een duidelijk signaal vanuit vv sept 1989 19 de jaargang nummer 1 di 1111111mir s c h a a r s r spellinghervorming niet de spelling de diskriminatie is pri mair daarom moet niet zozeer de spelling wordt besproken maar de samenleving veranderd worden wanneer morgen de officiele spelling in hij vind en ik wachte derdaad slecht wordt en de slechte spellers dus automatisch goed kunnen spellen dan in barre schooltijden sloeg de meester met zullen er andere zaken zijn waarop de een lineaal op de lcneukels als een leerling zelfde mensen gediskrimineerd wor hij vondt schreef maar de onderwijsme den hun woordkeus hun briefpapier hun thoden zijn veranderd een taal is een stijl hun interpunktie de breedte van hun levend instrument en daarom client de kantlijn hun adres zolang de diskrimina spelling op geregelde tijden herzien tie bestaat zal zij materiaal vinden om te eenvormigheid is er nog altijd niet dislcrimineren wat afgeschaft moet wor een werkgroep van de nederlandse taal den is daarom de diskriminatie dat unie heeft nu de resultaten van een publieks men op wat dan ook gediskrimineerd wordt en beroepsgroepenonderzoek waaraan niet bij de spelling ligt de foot maar bij dit enkele jaren wend gewerkt gebundeld in snort personeelschefs die moeten afge een rapport schaft worden daarna kan iedereen dan er is een meerderheid voor vereenvoudi rustig spelfouten waken net als ik ging van de werkwoordspelling zo kan harry mulisch de werkgroep vormen aanvaarden als jij vind hij vind en ik wachte en het bran de in dezelfde geest zou men geen dubbe sitroen le medeklinkers meer spellen die niet nodig zijn voor de uitspraak by onmiddelijk uit het publieksonderzoek kwamen volgen met den i de grote lijnen naar voren de meeste taalgebruikers verkiezen een 1 men wenst geen ingrijpende veranderin spelling dus geen dubbelvormen meer gen zelden voorkomende vernederland dus kultuur akkordeon en kommissie singen als sinjaal manjifiek en sentrum en niet meer cultuur accordeon en corn sitroen scoren niet hoog en er is geen missie opvallend daarbij is dat de vla meerderheid voor het gelijktrekken van de mingen meer gewonnen zijn voor de ver spellingen ei en ij en au en ou nederlandsing van de bastaardwoorden dan 2 men prefereert een spelling geen dub de nederlanders tot een onoverbrugba belvormen re kloof leidt het echter niet 3 in vlaanderen is men meer geneigd tot aan plotse wijzigingen zijn we nog niet vernederlandsing van bastaardwoorden dan dadelijk toe de voorstellen moeten wor in nederland zonder dat dit tot een onover den onderzocht en nadien goedgekeurd brugbare kloof leidt door een nog op te richten spellingscom 4 een vereenvoudiging van de werkwoords i missie spelling wordt wenselijk geacht gazet van antwerpen 113189 het nieuwsblad 113189 l 19 de jaargang nummer 1 sept 1989