Het nieuwe leerplan Nederlands. Of: Bezoek België voor het te klein is (Paul Snoek)

56 het nieuwe leerplan nederlands of bezoek belgie voor het te kleinis paul snoek jef pepermores gedurende de schooljaren 88 89 en 89 90 organiseerde de inspectie van het bisdom antwerpen een reeks nascholingssessies over het nieuwe leerplan neder lands voor de zgn eenheidsstructuur 1 bedoeling was op korte tijd twee schooljaren zoveel mogelijk leerkrachten nederlands grondig nu ja kennis te laten maken met dat nieuwe leerplan een leerkracht die het volledige programma doorliep kreeg 1 halve dag nascholing over woordenschat 2 halve dagen taal beschouwing 1halve dag leien en 2 halve dagen taalvaardigheid ondergetekende verzorgde de nascholing daalbeschouwing op vraag van het cdv mede inrichter van deze nascholing heb ik enkele kritische bedenkingen bij het nieuwe leerplan op papier gezet 2 onder het mes keling te belangrijk om het zomaar even tussendoor te doen waarom is er in kritiek spuien op een nieuw leerplan is niet nederland wel geld en nog veel ook voor zonder gevaar vernieuwing wordt sowieso een instituut voor leerplanontwikkeling de al door velen argwanend bekeken en de s lo en waarom moet het in vlaanderen kans bestaat dat zij deze kritiek zouden vroeger zei je hier belgie altijd op zijn jan gebruiken als een argument om alles maar boerenfluitjes bij het oude te laten zij vergissen zich dan meteen is de teneur van dit artikel duidelijk behoorlijk als ik een kritisch geluid laat dit nieuwe leerplan is m i een krakkemikkig horen dan is het omdat het leerplan veel compromis dit is belgisch tussen muffe beter had kunnen moeten zijn oubollige schoolmeestertradities en een het gaat hem uiteindelijk toch om het aantal recente onderwijskundige en vak her profileien van een onderwijstype het didactische inzichten ouderwetse stand ontwerpen van vorming en onderwijs voor punten i v m grammatica het ontbreken van mensen die volwassen zullen worden in de enige spelgngdidactielc een vooroorlogse 21ste eeuw zo bekeken is leerplanontwik schrijfdidactiek enz staan in schril contrast 20 a jaargang nummer 3 december 1990 57 met een frisse kijk op woordenschabonder aanspreken je beurt in een gesprek wijs duidelijke standpunten m b t de evalu afwachten enz precies alsof onze samen atievan literair lemen ier worden geen cijfers ieving anno 1990 die beaat humane wereld toegekend p 17 en i v m het belang van is waarin je je enkel met een gelukzalige expressie en een voorzichtige stap naar glimlach hoeftin te passen genoeg met nogal taalbeschouwing jammer dit lijkt mij een typisch reductionistische wat mankementen aanpak mondigheid wordt versmaid trot wat dit leerplan vooral tentoonspreidt is goed functioneren op school de term het ontbreken van een coherente vakin assertiviteit wordt vermeden over taantan houdelijke en vakdidactische visie het lijkt delingen wordt met geen woord gerept wel alsof op een aantal punten de ontwik luisterdoel en luistermodus blijken onbe kelingen van de laatste 15 jaar door een of kende begrippen aan de complexiteit van ander computervirus uit het geheugen van menselijke communicatie wordt straal de leerpiansamensteilers werden gewist voorbijgegaan ik denk b v aan de axio een leerplan is weliswaar geen cursus vak ma s van watzlawick en aan de corrxnuni didactiek maar het moet m i wel duidelijk catie beinvloedende factoren van dell de geest ademen van de hedendaagse hymes precies deze aspecten van taalge inzichten en verworvenheden van het vak bruik bieden perspectief op zinvol en nuttig en van de vakdidactiek en dat is helaas taalbeschouwingsonderwijs die dwarsver zeker niet het geval bindingen ontbreken echter tenslotte het bestaan van taalvarieteiten wordt enkel onrechtstreeks toegegeven in mondigheid met de doelstelling kunnen uitmaken in welke situaties men standaard nederlands ge mondjesmaat bruikt p 6 een gelijkaardige uitspraak staat op p 13 waar men stelt dat de de rubriek 1dalllaafdigllekl opent met de woordenschat van de leerlingen in veel zin taalvaardig zijn leerlingen die j hun opzichten van die van het standaard mannetje kunnen staan en die kunnen uit nederlands afwijkt en daarmee lijkt alles drukken wat in hen omgaat p 5 en wat verder waar het op aankomt is dat leer lingen echt mondig worden id prachtige uitspraken maar wat blijft er ver ik neem de pen ter hand der in het leerplan van over na de laatst geciteerde zin lees ik wat volgt natuurlijk moeten zij niet alle de rubriek schriftelijke taalvaardigheid is gesproken uiteenzettingen kunnen volgen veruit de zwakste schakel in dit al niet ster of aan elke mogelijke discussie kunnen ke leerplan hier ontbreekt elke verwijzing deelnemen uiteenzettingen volgen en naar kennis van en inzicht in schrijfproces deelnemen aan discussies is dat de leef sen bv het schrijfmodel van hayes flo en belevingswereld van de leerling of die wer wat er dan wel staat is een belab van de school van schools functionaliteit berde schoolmeester schrijfdidactiek van gesproken het lijkt wel mondig maken via een halve eeuw terug geen storende fou mond op mondbeademing ten tegen spelling interpunctie syntaxis en uit de omschrijvingen spreekt veeleer de morfologie en daarnaast verzorging van puristische schoolmeestergeest van jan zinnen alinea s en het verband tussen die tje precies in de volksmond pierke just twee duidelijk articuleren geen storende herha het lijkt wel een stel aenbevelinghen voor lingen mensen op een passende wijze deughtzaeme jongeluyden hoe kunnen december 1990 nummer 3 20 e jaargang nr igt x e