Hoe beoordeel je het klad? Het correctievoorschrift voor de samenvatting VWO roept vragen op.

a van aken van de leu r verder is over de samenvatting al zoveel ge schreven dat het ons zinvol leek om de zaken ed de graaf nog eens op een rij te zetten wat waren de overwegingen bij het ontwikkelen van de hui frank t hart dige samenvattingsopdracht welke kritiek heeft de stichting io8 hierop in hoeverre hans hulshof spelen deze problemen nog bij de samenvat ting zoals de commissie vernieuwing ein kees van de ven dexamenprogramma s nederlandse taal en let terkunde vwo en havo de cve n braet hendrix i99i voorstelt de inspectrice heeft helaas niet will en reage hoe beoordeel je het klad ren met een persoonlijk antwoord aan ed de graaf is de zaak wat haar betreft afgedaan deze het correctievoorschrift voor publiciteit zou de zaak onnodig opblazen de redactie betreurt dit standpunt volgens ons de samenvatting vwo roept dient de discussie rondom deze casus wel dege lijk een algemeen belang veel docenten heb vragen op ben te maken met vergelijkbare problemen het feit dat beoordeling en becijfering zo sterk van de docent afhankelijk kunnen zijn verdient aandacht niet voor niets spreken all e auteurs in binnenkort buigen docenten nederlands uit deze casus van r e chtsongelijkheid het voortgezet onderwijs zich weer over de sa het advies van de inspectrice wordt nu door menvattingen van hun vwo leerlingen dit ed de graaf in zijn bijdrage zo correct moge eindexamenonderdeel staat al jarenlang ter lijk weergegeven discussie docenten leerlingen en onderzoe kers ergeren zich vaak is het de zin van de op het onderdeel samenvatten van het eindexa dracht waarover men zich zorgen maakt de men vwo bestaat uit een brontekst van 2000 wijze van beoordelen is echter even omstre tot 2500 woorden de leerlingen hebben de den ze verschilt per school en het gevolg is opdracht deze tekst te bewerken tot een sa dat de eerste en tweede corrector lange tele menvatting met ongeveer een kwart van de foongesprekken voeren vaak kiezen ze voor oorspronkelijke lengte de tekst dient leesver de weg van de minste weerstand de cijfers vangend bondig en correct geformuleerd te worden gemiddeld dit compromismodel is zijn nadat ze de structuur en de hoofdzaken echter een oplossing waar niemand echt vro van de tekst hebben opgespoord besteden lijk van wordt leerlingen daarom nog veel tijd aan de formu lering ze herschrijven hun tekst in het net een docent nederlands stuurde de redactie de casus spitst zich toe op de beoordeling een verontwaardigde brief hij had als tweede van het klad dat veel leerlingen samen met corrector het cijfer betwist dat een leerling het in het net geschreven gedeelte inleveren van zijn eigen docent de eerste corrector had tijdgebrek dwingt hen hiertoe hoe moet dit gekregen samen besloten ze om niet domweg klad nu beoordeeld worden de auteurs van te middelen ze wonnen advies in bij de in deze casus geven hierop elk hun eigen visie spectie dit advies was echter voor beiden on in het correctievoorschrift staan onder an acceptabel de tweede corrector ed de graaf dere de volgende bepalingen vroeg ons hieraan aandacht te besteden in moer voor het schriftelijk werk kunnen maximaal ioo we besloten om er een casus van te maken scorepunten worden toegeke nd de kandidaat krijgt om te beginnen vonden we het niet meer dan vooraf 1 o scorepunten de score voor het examen redelijk om de inspectrice mw van tuil gele werk wordt dus uitgedrukt op een schaal van io tot genheid te geven haar advies toe te lichten en met ioo punten 1994 2 moer 60 de beoordeling van de samenvatting b estaat uit drie punten komma s en verschil in interpretatie onderdelen zijn allesb e halve p lezie rig te n o em en het toekennen van scorepunten voor de inhoud sa eindexamenjaar 1 99 2 1 993 na intensieve menhang en formulering van de samenvatting per eerste correctie valt de envelop met het werk teksteenheid van een coll ega weer in de bus even niet naar het to epass en van een aftrekregeling voor tekorten in kijken is de eerste reactie even de uitwer taalgebruik taal en tekstconventies kingen op het stapeltje op het bureau en ver het toepassen van een aftrekregeling voor de der niet zeuren even het achterstallige andere overschrijding van h et maximumaantal woorden schoolwerk wegwerken en dan zien we wel verder de aftrek voor tekorten in taalgebruik is aan uiteindelijk moet het er toch van komen een ma ximum van 20 punten gebonden voor bladeren punten en woorden tellen inhoude woordoverschrijding geldt een onbeperkte af lijke steekproeven tot mijn verbazing is bij trek hierdoor kunnen kandidaten theoretisch een van de kandidaten een voor mij ongebrui op een negatief cijfer uitkomen de eerste be kelijke werkwijze toegepast die leerling heeft paling voorkomt dit echter iedereen krijgt zijn samenvatting ten dele in het net geschre minimaal een t o ven en vervolgens zijn kladversie bijgevoegd over de wijze waarop het klad beoordeeld ter correctie in deze kladversie is duidelijk dient te worden zijn geen bepalingen opgeno aangegeven waar de corrector met zijn werk men zaamheden verder moet gaan de eerste cor rector constateerde dat wanneer al het ingele de eerste bijdrage is van ed de graaf hij verde eindexamenwerk dus ook de kladversie schetst de gang van zaken omschrijft in eigen als officieel eindexamenwerk gezien zou wor woorden het advies van de inspectrice en geeft den de betreffende leerli ng i zou scoren daarop zijn commentaar op zijn bijdrage maar wanneer alleen de netversie beoordeeld wordt gereageerd door kees van de ven lid zou worden kwam de kandidaat op 2 4 uit van de centrale examencommissie vaststelling een dilemma dus het spreekt voor zich dat opgaven c e vo vaksectie nederlands h v iedere leerkracht voor zijn leerli ng het onder mw a van aken van de leur die het stand ste uit de kan wil halen en dus kiest voor de punt verwoordt van de stichting io8 vak meest voordelige weg zo ook bij deze leer secties nederlands hans halshof vakdi ling de eerste corrector plaatste op de verza dacticus aan de rijksuniversiteit van leiden me ll ijst het cijfer 2 4 en liet de kladversie voor frank t hart docent nederlands in het voort wat ze was gezet onderwijs gaat in op de oorzaak van het wat nu als tweede corrector advies van de probleem inspectie zou uitkomst kunnen bieden de in spectrice adviseerde op navraag om ook het kladwerk te beoordelen met dien verstande dat spelfouten en woordoverschrijding slechts ed de graaf globaal berekend mochten worden immers wanneer de kandidaat zijn werk in het net had over het voordeel van kunnen overschrijven had hij er beslist nog fo uten ui t geha ald e n er woo rd e n e n of zinn en kladwerk uit weggestreept voor de betreffende leerling zou het advies van de inspectrice betekenen dat hij rond de vijf zou uitkomen de afstraffi ng van ieder eindexamenjaar op het een onbegrijpelijk advies vwo vol goede moed begonnen in een sfeer van saamhorigheid is voor mij wel de samen de vraag rest nu wat de consequenties zijn van vatting de weerbarstigheid van de tekst de het advies van de inspectrice voor de examen vaagheid van de normering en de e ll enlan ge praktijk waar ik eindexamenkandidaten mee telefonades met de tweede corrector over con fronteer door haar aanbeveling zijn we in 1994 2 moer 61 ee n situ a ti e van rechtsongelijkheid b eland niemand interpreteert de normering op die wijze overal wordt consequent ook in de kees van de ven kladversie iedere spelfout en iedere woordo verschrijding meegeteld komt het er niet op de status van het kla d neer dat ik al mijn eindexamencorrectie sa menvatting had moeten herzien omdat ik bij een aantal leerlingen in de kladversie een an dere werkwijze heb toegepast betekent het de redactie van moer besluit van een menings voor d e toekomst dat ik mijn leerlingen beter verschil over de waarde van kladpapier in het kan advi s eren zo veel mogelijk in het klad in te examen samenvatting een casus te maken en leveren omdat daar de beoordeling all een in vraagt een officiele reactie van de vaksectie houdelijk mag geschieden nederlands van de cevo de centrale exa volgens de inspectrice betrof het hier een ad mencommissie vaststelling opgaven het is vies voor ee n uitzonderlijk geval het is mij echter niet gebruikelijk dat de vaksectie op ni et duidelijk waarom dit een bijzondere situ kwesties als deze reageert alleen het bestuur a tie i s aangezie n alleen ik al bij d e ei nd exa van de cevo is aanspreekbaar ik reageer dan m encorrectie jaarlijks verschi llende kladversies ook op strikt persoonlijke titel onder ogen krijg in mijn geval dat in de ogen van de inspectrice dus buiteng ewoon was kon men dient zich te realiseren dat regelgeving volgens haar de norm niet onverkort worden niet alle problemen kan oplossen toch lijkt in toegepast omdat het correctiemodel van de derdaad gewenst dat het bestuur van de cevo c e vo bepaalt dat aan een kandidaat nooit een over de beoordeling van werk op kladpapier cijfer lager dan r o kan worden toegekend zij uitspraken doet de situatie kan zich immers ge e ft daarmee impliciet al aan dat de huidige bij vrijwel alle vakken voordoen desgevraagd regelgeving niet to ereikend is zou ik als lid van de vaksectie nederlands d e in spe c trice hanteerde bij haar advies als xnvo vwo het bestuur het volgende ter uitgangspunt wie de samenvatting niet binnen overweging geven de ge s telde tijd kan voltooien heeft maar ten dele aan de examenopdracht voldaan en dit zal de status van kladpapier wordt in het ein in het toegekende c ijfer tot uitdrukking moe dexamenbesluit van zo juli 1989 niet meer ten komen dit uitgangspunt en haar advie s omschreven deregulering autonomie van om kladversies all een inhoudelijk te beoorde scholen nemen we dus aan dat de directeur len zijn mijns inzie ns in s trijd met elkaar de het kladpapier nog steeds waarmerkt en dat becijfering in dit praktijkgeval geeft dat maar het daarmee officieel examenpapier wordt al te duidelijk aan de werkwijze van de inspec indien de kandidaat aangeeft dat de corrector trice levert zoals gezegd het hoogste cijfer op op het klad dient verder te lezen moet die wens ook worden gehonoreerd de kandidaat ik ben kortom bezorgd over d e repercussies beseft de consequenties daarvan het klad die het advies van de ins pectrice heeft voor het wordt op dezelfde wijze beoordeeld als het vak nederlands en niet all een dat eens te net op inhoud samenhang en formulering de meer is duidelijk geworden dat er lacunes zit aftrekregelingen zijn ook op het klad van toe ten in de regelgeving rond het eindexamen passing het eindcijfer kan natuurlijk nooit la werk nederlands voor vwo 6 het is toch on ger zijn dan r o examenbesluit art 35 en 42 denkbaar dat de th e oretische mogelijkheid be staat dat e en kandidaat onder d e nulgre ns kan de tweede correcto r duiken het is toch onvoorstelbaar dat de exa menpraktijk waarbij we regelmatig met klad men mag aannemen dat er nogal wat verschil versies te maken hebben niet voorziet in len zijn in het onderwijs in samenvatten en regelgeving daaromtrent ook in de instructies die docenten hun leerlin gen meegeven als tweede corrector moet je nogal eens naar die instructies informeren da t 1994 2 moe r 62 geldt in het geval van de beschreven casus maar ook in andere moetje het een kandidaat aanrekenen als hij een samenvatting schrijft in a van aken van de leur het ik perspectief of als hij formuleert de schrijver constateert van eenveren 1975 de leerling beslis t als hij zijn tekst niet op consequente wijze in alinea s verdeelt als blijkt dat zijn docent hem niet anders heeft geinstrueerd moet je het cij fer van de eerste corrector misschien wel ac de stichting io8 maakt zich al jaren sterk cepteren voor de kw aliteit van de eindexamens in d at verband hebben we ons in de afgelopen jaren andere problemen reeds vele malen uitgesproken over de correctievoorschriften voor het vwo eind de casus mag van belang zijn andere zaken lij examen samenvatten ken veel wezenlijker ik noem er enkele zon in deze casus lijkt ons de beantwoording van der er al te diep op in te gaan twee vragen cruciaal waarin de status van meijerink en lammers drongen eerder in dit kladversies wordt bepaald het inleveren van tijdschrift aan op consensus over de aard van kladversies is allang geen uitzondering meer de samenvatting lammers t99o braet heeft het wordt overal toegestaan is onze indruk in levende talen gepleit voor de samenvatting de wijze waarop het klad moet wordt beoor van de hoofdlijnen van een betoog al accep deeld is echter vaak onduidelijk teert hij tot de invoering van nieuwe examens de samenvatting van degedachtengang van een be i moeten respectievelijk mogen wij als cor togend beschouwende tekst braet 1988 rectoren een keus maken tussen wel of niet na er zijn ook genoeg misverstanden op te rui kijken van kladversies die ons door leerlingen men zo bestaat niet alleen bij de werkgroep ter correctie worden aangeboden io8 nog altijd de misvatting dat met de komst van het analytisch beoordelingsmodel 2 moeten wij het correctiemodel onverkort op de opdracht ook veranderde een kladversie toepassen i c de aftrekregeling lezen docenten de beoordelingsvoorschrif voor taal en spelfouten en de woordover ten correct je zou dat niet zeggen als je een schrijding consequent toepassen collega de uitspraak hoort doen er wordt niet meer gevraagd dan het onder mekaar schrijven het antwoord op de eerste vraag maakt in van informatie elementen deze casus het verschil uit tussen een 2 4 zon wordt het niet eens tijd met de cven na te der kladversie en een theoretische r met denken over vorm inhoud en toetsbaarheid kladversie ed de graaf spreekt van een di van de nieuwe examens tekstbegrip vwo en lemma iedere leerkracht wil immers het beste xnvo braet hendrix i99i raken met voor zijn leerling de eerste corrector koos die nieuwe examens de problemen tussen eer voor 2 4 en l iet de kladversie achterwege ste en tweede corrector uit de wereld natuurlijk mag en moet een leerkracht de is het niet buitengewoon merkwaardig dat voordeligste weg kiezen voor zijn leerling als we ons zo druk maken om de interpretatie van er iets te kiezen valt maar de keus is ons in de beoordelingsvoorschriften voor de samen ziens niet aan de leraar of de inspectie het zijn vatting terwijl we accepteren dat er voor het uitsluitend de leerlingen die beslissen welk landelijke opstelexamen geen beoordelings deel van het klad zij de leraar ter correctie aan voorschriften zijn wordt het niet tijd te wer bieden ze dienen zich daarbij te reali seren dat ken aan facultatieve beoordelings voorschriften dit deel daarmee de status van net heeft voor het opstel gekregen de eerste cruciale vraag hierboven gesteld beantwoorden wij dus volmondig met nee in een ander geval dat de stichting tijdens de 1994 2 m oer 63 examens van 1992 kreeg voorgelegd bleek dat een van de knelpunten bij het eindexamen de betrokken inspecteur het volgende stand wij streven ernaar deze knelpunten op te los punt huldigde de e erste corrector beslist of hij sen het klad wil meerekenen hij mag dit overigens de stichting io8 is een samenwerkingsver all een doen wanneer dit in het voordeel van de band van vak s ecties nederlands die de kwali leerling i s teitsbewaking van de eindexamens hoog in het we polsten de reactie s va n een aantal vaks ec vaandel voeren naast h e t adviserende werk ties algem een vond me n dit een verbijstere n voor de nieuwe exame ns krijgt vooral de sa de uitspraak de leerlingen zu ll en dit gat in de menvatting vwo veel aandacht markt snel ontdekken en de machteloze leraar in 1989 werd het onwerkbare beoordelings overstelpen met kladversi e s wij vragen ons af model vervangen door een zog e naamd c om of er vaksecties zijn die het standpunt van bo promismodel dit biedt mogelijkheden voor venvermelde inspecteur onderschrijven e en goede correctie maar van ee n landelijke ze e r grot e verschill en in de eindb e oordeling niveaubewaking is geen s prake er zijn z ee r van s ame nvattingen zijn nie t z elden terug t e grote verschi ll en tuss en d e wijze waaro p scho voeren op de wijze waarop m en omgaat met len de corre ctie uitvoeren kladversies d e conclusie kan allee n maar zijn daarbij is het goe d te weten dat de belang regelgeving mo e t een einde maken aan deze stelling van de overheid voor de tweed e c or verwarring en rechtsongelijkh e id rectie ook bij and e r e vakken uite rmate gril lig is enkele jaren gel e d en versche e n e en ve r onverkorte toepassing nie tigend insp ec tierapp ort on g ev ee r vijfti g pro cent van de twee de correcti e we rd ni e t be het gevaar van r e chts onge lijkhe id s peelt ook hoorlijk uitgevo e rd h et p e rcent age voo r d e ee n gro te rol bij de beantwoording van d e samenvatting vwo we rd h elaas ni e t apart ve r tweede vraag wij zijn het met ed de graaf me ld d e kame r was g eschokt maar de z e ee ns dat het correctiemodel onverkort dient te zomer komt er een kabinetsuit s praak dat d e worden toegepast op de kladversie of deze kwaliteitsbewaking van het o nde rwij s e e n opvatting ook overal wordt gedee ld zoals hij v e rantwoordelijkh e id van d e s cholen i s van i e v e rond e r s telt wordt overal cons equ e nt ook in dere school apart dus ho e valt dit te rijm e n de kladvers ie iedere spelfout e n i e dere woor met o n ze cen tral e e i nd examens doverschrijding m e egeteld in i99t kon d e s tichting all e vaksec ties van met ed d e graaf zijn wij be zorgd over de nederland adviezen verschaffen in sam e nwe r consequenties van het advies van de inspectri king met de inspectie inmiddels wijst de ove r ce over d e juistheid van haar advie s in dit bij heid alle verantwoord e lijkheid voor de huidi zond ere geval kunnen wij ni et oordelen maar g e exam e ns van d e hand daarom krijgen wij de ac ht e rligge nde algemene opvatting geeft te g een gehoor als wij betere regelgeving b eplei denk en de ze komt e r o p nee r dat wij er toc h t e n voor de sam e nvatting b egrip vo or mo ete n hebb e n dat er in ee n kl adve r sie meer fouten zitten dan in een defi dit jaar wijden wij een aantal bijeenkomsten nitieve ve rsie natuurlijk begrijp en wij dat aan zeer concrete knelpunten die landelijk maar dat i s ge en reden om in ee n e xamensitu grote verschillen in de eindbeoordeling ople atie de eisen te veranderen veren en waarvoor ons inziens oplossingen ook hi e r geldt dat er b eh oe ft e is aan duid e mogelijk zijn zowel door regelgeving als door lijke reg e l s daarnaa s t is ee n goe d e vakdidac een betere didactiek tiek van groot belang lee rlin gen kan bijvoo r omgaan met het klad is een van die knel beeld ge advi seerd worden om de laats te ali punten wij zijn blij dat moer hier aandacht aan nea s van h e t klad extra nauwke urig te corri besteedt wij hopen dat veel collega s het be geren voordat aan het net begonn e n wordt lang van een goed geregelde tweede correctie inzien en zich er ook medeverantwoordelijk te weinig kwali teits bewakin g voor voelen in onze o gen is d e status van het klad slechts 1994 2 moer 64 niet alleen inhoudelijk beoordele n hans hulshof als de beoordeling van de kladversie alleen op inhoudelijke gronden geschiedt is er zeker de klad in de samenvatting sprake van een rec htsongelijkheid veel leraren zu ll en dan inderdaad hun leerli ngen in de exa menklas aanraden zoveel mogelijk in het klad in te leveren dat levert echter niet alleen veel het huidige examenonderdeel samenvatting gepuzzel bij het corrigeren op misschien nog voor het vwo is verre van ideaal de norme gecompense erd door het kunnen uitdelen van ring kan nooit voldoende waterdicht zijn zo e e n aardig cijfer voor de geloofwaardigheid dat er te veel wordt overgelaten aan de indi va n ee n exa me no nd e rd eel n e de rl a nds is h e t viduele corrector en dat weten we al jaren funest en alle extra complicerende bijzaken worden in de concrete situatie zoals die geschetst is dan ook al snel verhaald op die vermaledijde zou de kladversie volgens mij gewoon moeten examenvorm zeker wanneer kandidaten ook worden nagekeken alsof het een volwaardig nog hun kladversie van een gedeelte van de sa v e rvolg van de netversie b etrof het behaalde menvatting inleveren opdat deze in de toch al cijfe r voor de netversie apart kan echter niet moeizame correctie betrokken zal worden me er omlaag we l omhoog ev e ntueel hoe een oud probleem waarvoor in de praktijk zwak de bijgeleverde kladve r s ie ook is de be altijd wel een oplossing is te vinden echter oordeling richt zich naar he t ingeleverde n e t niet door een corrector die anders tegen de in met als minimumcijfer i o de kandidaat in de breng van de kladversie aankijkt dan zijn me cas u s krijgt du s een 2 4 voor de s amenvatting decorrector en blijkbaar ook weer anders dan ni e t m eer en ni e t minder de inspectie dan ontstaat een discussie en mocht blijken dat de kladver s ie d e samenvat blijkt helaas niet alles geregeld te zijn dat be tin g op een goede wijze afrondt beoordee ld treft onder andere de status van het door de op a ll e daarvoor geldende criteria dan geeft de kandidaat ingeleverde klad waarop nog een corre ctor een cijfe r voor h e t geheel ondanks gedeelte van de uitwerking staat inhoud spel ee n ge rin ge oversc hrijding van het aantal ling en omvang moeten ook hier de criteria woorden en e e n e nkele s p elfout zou een kan voor de beoordeling zijn terwijl ze dat voor de didaat dan mis sc hien nog een punt hoger kun kandidaat nog niet waren spelling en om n en uitkomen in de praktijk zal dit laat s te vang zeker niet het gaat immers om een klad ec hter niet zo vaak voorkom en voorde el is dat versie d e k a ndidaat die de same nvatting binnen d e voor alle duidelijkheid het gaat hier om een bes chikbare tijd niet hel emaal in het net heeft kladversie van een in het net ontbrekend ge uitge s chreven altijd het klad erbij kan inle ve deelte rigoureus zou zijn te verbieden de ren slechter zal hij zij er niet van worden kladversie ook in te leveren op de examenzit ting onder het motto niet op tijd klaar jam de toekomst van de samenvattin g nier de kandidaat in de beschreven casus zou dan als cijfer voor de samenvatting gewoon 2 4 wanneer het examenuittreksel vervangen zal krijgen daar is op zichzelf niet zoveel op te zijn door een samenvatting van een betoog gen als iedereen dat tevoren weet maar elke vgl braet 1988 is er een goede kans dat een leraar zal wanneer er een nog ontbrekend ge deel van de correctieproblemen uit de wereld deelte wordt bijgeleverd het moeilijk vinden is in het cverr advies vervalt de druk op het om daar niet naar te kijken zolang er geen schrijven van een lap tekst door de gedeelde regeling bestaat voor dit soort gevallen moe opdracht vragen samenvatting bovendien ten we tot een redelijke oplossing komen los wordt de tekst iooo tot isoo woorden gere van de specifieke beoordelingsproblematiek duceerd tot een hoofduitspraak uitspraken met bijbehorende ondersteuning of belang rijke ondergeschikte uitspraken in hun on derlinge samenhang de samenvatting zal da n 1994 2 m o er 65 ca ioo woorden omvatten wat de correctie a u tonomie betreft een verbetering ofschoon er nog on derzoek verricht zal moeten worden naar de in feite be s chikken docenten nederlands bij beste beoordeling s methode er wordt aan de examencorrectie nog altijd over de autono schaalbeoordeling gedacht mie die elke docent bezit als hij of zij voor de natuurlijk blijft ook wanneer de juiste be klas staat je bepaalt zelfde inhoud en de vorm oordelingsmethode gevonden is nog altijd de van j e ond e rwijs en het niv e au waarop je mogelijkheid bes taan van het inleveren van toetst natuurlijk bewaakt de inspectie in grote een kl a dversie eve nals bij a lle an dere exa m en lijnen de kwalit eit ze voorkomt echter niet vakken het probleem is inher e nt aan elk exa dat l e erlinge n je haarfijn kunnen uitl eggen men wie het beste voor z n leerlingen wil en waaro m je docent x b e t e r in een exame nklas zo zijn leraren toch bekijkt welw il lend het kunt krijgen dan docent y klad en onderzoekt daarin all e mogelijkheden voor ve el co ll ega s van andere vakken n eemt binn en de ge stelde normen om de kenn e lijk in het cito correcti ewerk en verantwoordelijk tijdnood verstrikt geraakte kandidat en n og iets heid bij het eindexamen uit handen voor extra s t e geven bij het onvoll edig uitgesc hr e do c enten n e derlands geldt dat niet of nauwe ve n examenwerk vaak zal dat niet vee l opl eve lijks de vraag is nu of we tevreden moeten ren maar alle beetjes helpen in zo n geval zijn met deze autonomie ze heeft denk ik de zelfde voor en nad elen als de autonomie die elke docent bezit ik onderscheid twee voord elen in de eerste frank t hart plaats voelen docenten nederlands zich ver antwoordelijk voor de correctie de bijdrage tijd voor vernieuwing van ed de graaf is daarvan een voorbeeld de sti chting io8 heeft nog vel e brieven van ve r ontruste docenten in haar archief we voeren de correctie dus naar eer en geweten uit en dat a lle aut eurs in d e ze casus zijn het erover e ens kan d e kwali teit a lleen maar ten goede komen de samenvatting op het vwo moet verander e n ten tweede zijn we in staat om rekening te dat is niet zo verbazingwekke nd want in de houden met ons eigen ond e rwijs datgene inleiding werd al geconstateerd dat de huidige waar nadruk op is gelegd in het onderwijs opdracht mikpunt is van kritiek krijgt ook de nadruk bij de correctie er be in grote lijnen bedient iedereen zich ook van staat immers nog geen overeenstemming dezelfde argumenten op dit moment is er of over wat belangrijke en minder belangrijke dreigt er rec htso ngelijkh eid de casu s is daar e en vaardigheden zijn bij het samenvatten hoe duidelijk voorbeeld van ed d e graaf beoor veel punten moet je aftrekken voor een voor deelt het klad op dezelfde wijze als het net de beeld dat ten onrechte in de samenvatting is inspectrice stelt voor om het klad eerst inhou opgenomen wanneer wordt de samenhang delijk te beoordelen als het cijfer daardoor tussen teksteenheden voldoende weergeg e stijgt moet vervolgens globaal naar taal en ven het correctievoorschrift dat op dit soort spelfouten gekeken worden waarna het cijfer vragen antwoord geeft bestaat niet en als h e t eventueel weer naar beneden dient te worden zou bestaan werd het onderwerp van een fikse bijg e steld hans hulshof wil het klad a ll een ruzie in het huidige correctievoorschrift mo e meewegen voorzover het cijfer daarmee kan t e n mogen docenten individueel bepalen word e n opgevijzeld hoeveel punten per structuurelement gescoord drie naast elkaar bestaande en blijkbaar stuk kunnen worden ook de aanwijzingen voor voor stuk legale beoordelingsmethodes resul aftrek van taal en spelfouten laten ruimte teren voor deze c asus in een cijfer dat varieert open wat is een duidel ijke interpunctiefout van r o tot rond de vijf mijn rechtsgevoel vaak kun je kiezen of je voor een taalfout i of wordt niet herst eld door het rekenkundig ge 2 punten aftrekt middelde van deze cijfers in te vu llen op de het belangrijkste nadeel van de autonomie is verzamell ijst het grote verschil dat optreedt tussen de cor 1994 2 m oer 66 rectie van twee wi ll ekeurige docenten daar in elk geval moet er iets veranderen de ener naast bestaat de mogelijkheid dat docenten be gie die nu in deze discussie wordt gestoken wust of onbewust hun leerlingen verkeerd in kunnen we beter benutten om de kwaliteit strueren en de correctie verkeerd uitvoeren van het samenvattingsonderwijs op peil te kees van de ven geeft daa rvan een voorbeeld brengen want dat aspect is in deze casus on er wordt niet meer gevraagd dan het onder derbelicht gebleven mekaar schrijven van informatie elementen en ik ken maar weinig docenten die het te ll en literat uu r van de woorden zo serieus nemen als in het correcti e voorschrift wordt verondersteld braet a van het eindexamenuittreksel naar een samenvatting van het betoog in levende talen het belang van een duidelijke keuz e 427 19 88 p 8 4 braet a t hendrix red het cvety rapport misschien is deze opsomnung van voor en eindrapport van de commissie vernieuwing ein nadelen nog niet vo lledig maar zodra we een dexamenprogramma s nederlandse taal en letter goed beeld van de situatie hebben moeten we kunde vwo en havo den haag sdu i99i ons afvragen of de voordelen tegen de nadelen eenveren f h van samenvatten in nederlands 2 opwegen zo ja laten we dan ook werkelijk kiezen lammers henk joke meijerink de samen voor de autonomie van docenten op dit mo vatting een gemankeerde discussie in moer ment me ten we als docenten ne derlands bij 199 8 p 352 359 het onderdeel samenvatten all emaal anders misschien meten we ook a ll emaal wel iets an ders we meten de resultaten van ons eigen on derwijs laten we dat met z n all en dan ook accepteren en tot uitdrukking brengen in het correctievoorschrift er moet ruimte zijn om de correctie aan te passen aan het onderwijs dat leerlingen hebben gehad een tweede corrector kan daarin nog altijd een belangrijke rol vervu ll en als kwaliteitsbewaker hij moet dan wel bereid zijn om ten dele andere nor men te hanteren dan hij gewend is zodra we het er over eens zijn wat het maken van een samenvatting precies inhoudt kunnen de ver schillende normen worden gelijkgetrokken als we d e nadelen zwaarder vinden we gen moeten we volgens mij ook daadwerkelijk af rekenen met de autonomie van docenten bij de correctie dat betekent wat mij betreft in de eerste plaats een ander examen een examen waarbij maar een z eer beperkt aantal goede antwoorden mogelijk is all een dan i s het zin vol om een strikt correctievoorschrift te hanteren het voorstel van de cven dat hans halshof ook al beschreef biedt in dit opzicht perspectief docenten zu llen vermoedelijk sneller overeenstemming bereiken over het vastste ll en van de hoofduitspraak van een tekst dan over een volledig structuurschema de voorgestelde schaalbeoordeling kan volgens mij overigens alleen maar leiden tot een minder strikte correctie 1994 2 m oe r 67