‘Ik weet niet eens of dat goed is voor mij’ – Buitenlandse meisjes en het Nederlandse onderwijs

kristine kempkes annemarie roggevee n ik weet niet eens of dat goed is voor mij buitenlandse meisjes en het nederlandse onderwij s inl eidin g van concrete problemen het onderwijs waarin die aandacht structureel gestalte moet krijgen na het problematiseren van het onderwijs aan ar noemen we met een mooie term intercultureel beiderskinderen meisjes en allochtone of buiten onderwijs jammer is het dat de noodzaak van landse jongeren is er een speciale groep die onze intercultureel onderwijs pas dan gevoeld wordt aandacht vraagt de allochtone meisjes wanneer een botsing tussen de verschillende cul bij de aandacht voor allochtone jongeren was er turen daadwerkelijk en met regelmaat plaats aanvankelijk nauwelijks oog voor de specifieke vindt op scholen waar bijna uitsluitend neder problemen van meisjes nog afgezien van de ver landse leerlingen zitten lijkt het niet nodig aan schillende achtergronden van allochtone jongeren dacht te geven aan het leven van buitenlandse bijvoorbeeld het land van herkomst geloof cul mensen net alsof je vindt dat er in een jongens tuur duur van het verblijf in nederland kun je klas geen aandacht hoeft te worden besteed aan niet spreken over de allochtone jongeren vanwe emancipatie en feminisme terwijl dat jongens ge de structurele verschillen tussen de meisjes en toch net zo goed aangaat als meisjes de jongens veel nederlanders ontlopen zo n confrontatie van allochtone meisjes is in het algemeen nog met de buitenlanders liever we zien nu steeds minder bekend dan van de jongens dit hangt di meer gebeuren dat nederlandse leerlingen weg rect samen met het feit dat deze meisjes veel min trekken van scholen waar relatief veel allochtone der in de openbaarheid verschijnen zich minder leerlingen zitten of dat scholen buitenlanders profileren dan de jongens cafe s disco s en der om die reden weren een school in utrecht gelijke zijn voor hen meestal verboden terrein ze waar we een project rond anti fascisme hebben nemen minder deel aan het openbare sociale le opgezet krijgt steeds meer leerlingen uit naburige ven arbeiderswijken want zo wordt er gezegd de door zijn verplichtende karakter is het onderwijs school in onze wijk is net een turken mavo de plek bij uitstek waar nederlandse en allochto vaak zijn het echter niet eens de leerlingen zelf ne jongeren elkaar tegenkomen en dat dat nogal die de school willen verlaten in een aantal geval wat problemen kan veroorzaken zal iedere leer len zijn het juist de ouders die zo n negatieve in kracht die deze confrontatie van dichtbij mee vloed hebben terwijl de leerlingen zelf een rede maakt beamen het onderwijs heeft daar net als lijke wijze van functioneren hebben ontwikkeld de wereld daarbuiten vaak geen antwoord op er de ouders vinden het dan niet goed voor hun zitten opeens kinderen in de klas die de neder kind dat het met zoveel buitenlandse kinderen op landse taal nauwelijks of onvoldoende beheersen school zit deze reacties zijn ook niet helemaal en het zijn kinderen die opgegroeid zijn in een onbegrijpelijk leerlingen van het lbo en mavo heel andere cultuur dan wij kennen de neder hebben hun hele schoolloopbaan al moeten landse leerlingen grijpen soms de gelegenheid aan knokken tegen het middenklasse schoolsysteem om hun eigen frustraties op de allochtone leerlin en nu is er weer een ander element dat het ze gen te projecteren en ook als dit niet concreet lastiger maakt het geval is dan beseffen de allochtone jongeren dat ze wanneer het nederlandse jongeren zo uit id ea l e n komt het object van spot agressie en discrimina tie kunnen zijn de keus ligt niet bij hen maar het lesgeven aan allochtone en nederlandse leer aan de on welwillendheid van de nederlandse lingen samen levert een fiks aantal problemen leerlingen een beeld dat ze ook buiten de op wanneer we ons toespitsen op het onderwijs school niet onbekend is je ontkomt er als leer aan allochtone meisjes dan blijkt dat een aantal kracht dan ook niet aan om daar in de lessen aan aparte knelpunten op te leveren dacht aan te besteden vaak gebeurt dat ad hoc je komt als leerkracht in aanraking met zaken ingrijpend in vervelende situaties naar aanleiding waarvan je dacht dat je je het hoofd er niet ech t 89 meer over hoefde te breken want allochtone wij als witten iets aan de positie van surinaamse meisjes worden nogal eens thuisgehouden om meisjes konden doen hun moeder te helpen ze gaan minder lang naar school ze kunnen opeens verdwijnen omdat ze h et eers t e waar ik aan denk als je h et m e zo vraagt is uitgehuwelijkt worden dit alles druist in tegen dat witte mensen door hun geschiedenis en door de ma de mooie ideeen die veel leerkrachten hebben nier waarop ze gesocialiseerd zijn de overtuiging hebben dat zij zwarte mensen moeten helpen d at is de basis van over het bevorderen van zelfstandigheid en onaf waaruit er dan een heleboel misgaat het is een basishou hankelijkheid van die meisjes in het beeld dat ze ding die uit een paar dingen bestaat aan de ene kant de vormen van allochtone meisjes drukken leer gedachte wij zijn er om zwarte mensen te helpen en krachten ze al snel het stempel op van achter aan de andere kant die zwarte mensen moeten gehol pen worden lijk sommige meisjes moeten in de klas een d at is een heel duidelijk punt dat centraal staat in de re hoofddoek dragen mogen zich niet met jongens latie tussen zwarte en witte mensen als het gaat om de inlaten laten zich in de ondergeschikte rol van de relatie die van wit naar zwart uitgaat overal waar ik vrouw drukken vaak gaan leerkrachten er bij kom waar zwarte mensen komen zijn er witte mensen o m ons heen die ons alsmaar willen helpen d at plaatst voorbeeld zonder meer vanuit dat alle turkse mij dan direct in een afhankelijke posi t ie b ij dat helpen leerlingen meegaan op werkweek als ze er dan word t er eigenlijk vanuit gegaan dat wit boven zwart op gewezen worden dat dat met de meisjes niet staat de witte mensen weten waar de zwarten naar toe zomaar gaat dan hebben sommigen al snel de geholpen moe ten worden neiging om te zeggen belachelijk we zouden ons echter ook af kunnen vragen of het is behoorlijk confronterend om erop gewe de verhoudingen hier dan wel zoveel beter zijn zen te worden dat wij op zijn minst met een er worden inderdaad geen nederlandse meisjes racistisch verleden opgescheept zitten dat een uitgehuwelijkt maar betekent dat dat zij in alle ieder van ons met racisme te maken heeft al vrijheid hun partner kunnen kiezen hoeveel dro leen wat doe je eraan de wortels van racisme men over de prins op het witte paard eindigen zitten diep in onze maatschappij geworteld indi ook nu niet in een grote teleurstelling met onze vidueel valt er weinig op te lossen we kunnen verlichte normen bekijken we de allochtone hooguit zoeken naar manieren om met racisme meisjes hoewel die normen zeker nog niet zo al om te gaan de angst om je racistisch te gedragen gemeen zijn of zo lang bestaan als we misschien kan er echter ook toe leiden dat je in situaties geneigd zijn te denken we vragen de buitenland waarin je commentaar wilt geven op wat er ge se meisjes als het ware een inhaalmanoeuvre te beurt je je mond maar houdt wanneer we bij plegen naar onze normen en waarden en vaak be voorbeeld een buitenlandse jongen een meisje naderen we ze vanuit die gedachtenwereld lastig zien vallen moeten we daar vanuit ons eigen idee dat een man dat maar moet laten op e i g e n r ac is m e en no r m a litei t reageren en niet vanuit het idee dat je daardoor weer eens een buitenlander discrimineert behalve dat je als leerkracht de neiging kunt heb het blijft een reeel dilemma niet alle buitenlan ben om belerend en normerend op te treden naar ders alle buitenlandse leerlingen zijn aardig en allochtone meisjes zit er nog een flinke adder on goed omdat als we dat niet zouden vinden wij der het gras wij die dachten behoorlijk vrij te anders racistisch zouden zijn hoe racistisch is zijn van racistisch denken en handelen komen het om geen onderscheid te maken dat doen we tot de ontdekking dat dat echt niet het geval is naar nederlandse leerlingen toch ook wel hebben we vaak dat racisme onderdrukt met deze noties in ons achterhoofd willen we ver maar onze met de opvoeding meegekregen ideeen der nadenken over hoe het onderwijs aan alloch over die arme zwartjes en dergelijke en onze ei tone meisjes er uit zou moeten zien gen superioriteit zit ons diep in het blanke wij zijn van mening dat het onderwijsemancipatie bloed doel niet bestaat als leerkrachten schieten we wijzelf kwamen er al werkend aan een bint aan ons doel voorbij als de roldoorbrekende acti over buitenlandse meisjes in het onderwijs achter viteiten zich concentreren op een zich afzetten dat wij ook helemaal niet vrij zijn van racistische tegen de oude normen bijvoorbeeld deze meis ideeen een aantal surinaamse vrouwen die wij jes hebben traditionele opvattingen over het hu interviewden antwoordden op onze vraag hoe welijk en die vervangt door een nieuwe nor m 90 de moderne flexibele jonge vrouw meisjes gaat de knooppunten bij het leren de leer moeten zelf bepalen wat emancipatie of feminis kracht moet veel meer oog krijgen voor de bete me in haar leven betekent leerkrachten kunnen kenissen die de verhalen van leerlingen hebben dat niet voor haar doen het gaat erom hoe waarbij de verhalen en de betekenissen daarvan meisjes in het onderwijs iets kunnen leren om voor buitenlandse en nederlandse meisjes onder trent rollen en emancipatie zonder tegelijkertijd ling ook nog weer verschillen een nieuwe norm op te leggen 3 de ervaring van leerkrachten is ook dat een nor eigen ervaringen van allochtone meisje s matieve benadering van emancipatie weinig suc cesvol is wanneer we dan ook willen komen tot in een aantal gesprekken die wij hadden in het een niet normatieve benadering van emancipatie kader van bint over buitenlandse meisjes met activiteiten lijkt het ons zinnig om inzicht te buitenlandse meisjes en docentes kwam het ver krijgen in hoe leerprocessen bij meisjes verlopen schil in betekenis van woorden heel sterk naar vo inzicht in de leefwereld van meisjes vormt hier ren woorden die voor ons tamelijk eenduidig van een belangrijk element zijn zijn nauwelijks te vertalen in het turks of marokkaans of bestaan zelfs in die talen niet onderwijsconcepten van leerkrachten wat voor veel nederlandse meisjes heel gewoon is het huis uitgaan als je zo n jaar of twintig in het onderwijs zijn de onderwijsinhouden veelal bent betekent voor buitenlandse meisjes je ou gebaseerd op een aantal onderwijsconcepten een ders in de steek laten zo vertelde papatya nal hele bekende is het leren via kennisoverdracht bantoglu ons dat het woord verkering in het via het geven van informatie wordt er gestreefd turks niet bestaat verloofd zijn bestaat vriend naar inzicht men gaat ervan uit dat wanneer de schap bestaat maar verkering bestaat niet in het leerlingen de logica van iets maar zien de mening turks van de leerlingen op den duur ook wel verandert dit impliceert meer dan het missen van een een ander concept is dat van de morele opvoe woord in je vocabulaire een groot deel van de ding de leerlingen wordt een bepaald ideaalbeeld nederlandse jongeren besteedt uiteindelijk veel voorgehouden en dit ideaalbeeld schrijft uiteinde tijd en energie aan allerlei aspecten die met ver lijk het gedrag voor afhankelijk van de heersen kering te maken hebben zoals het maken van de ideologie wordt een bepaald ideaalbeeld als afspraakjes de manier van in contact treden met meer negatief of meer positief ervaren elkaar het uitgaan en de diverse codes die daarbij een ander belangrijk onderwijsconcept is het ie horen voor turkse meisjes betekent dit dat ze in ren van eigen ervaringen het leren van eigen er nederland dingen zien gebeuren zonder deze di varingen is gebaseerd op het idee dat het uitwisse rect te kunnen plaatsen en of benoemen het is len van ervaringen het bieden van verklaringen dan ook moeilijk om in de klas zomaar te gaan en interpretaties daarvan leerzaam is praten over gevoelens als verliefdheid als dit voor uitgangspunt bij deze drie benaderingen is veelal een aantal leerlingen niet hetzelfde betekent als dat de leerlingen voorgehouden wordt wat eman het voor ons betekent cipatie voor de leerkracht zelf betekent zolang in een twee talige situatie ervaren allochtone de leerlingen daarvan afwijken wordt het eman meisjes de gespletenheid in haar leefwereld ten cipatie onderwijs als weinig succesvol gezien en aanzien van de cultuur de normen en waarden en worden de leerlingen als traditioneel bestempeld daarbij speelt de taal een niet te onderschatten bij het leren van eigen ervaringen dreigt vaak ook rol ze worden heen en weer geslingerd tussen de het tegenovergestelde gevaar de leerkracht laat oude en nieuwe leefwereld en hebben moeite om de leerlingen hun eigen verhaal vertellen zonder dat in taal de eigen of de nieuwe te overden daar iets aan toe te voegen dit kan leiden tot een ken en te verwoorden een aantal citaten ter ver bevestiging van de bestaande situatie duidelijking in het leren gaat het er juist om de vanzelfspre kendheden van meisjes in beweging te zetten de nuran leerkracht zal oog moeten hebben voor de kri ik ben niet zo turks als m n ouders zijn maar ik ben tische leermomenten bij de leerlingen het mo ook niet nederlands dat zou ik niet kunnen en wil ik ook niet proberen ik weet dit zeker ik zou niet zonder ment waarop er bij de leerlingen een lichtje op mijn ouders kunnen leven denk ik ik waardeer ze en 91 heb ze l ief ze verdienen hun geld eerlijk ze denken en als je bij het vak nederlands denkt aan onder handelen op de turkse manier zo hebben ze het ge wijsvernieuwing dan kun je dat karakteriseren l eerd ik leer het anders op school alleen de nederland se manier ik weet niet eens of dat goed is voor mij aan de hand van een reeks termen normaal func mijn ouders ze zijn schattige mensen ze werken zo tioneel emancipatorisch of thematisch onder hard om mij en mijn broers en zusters een betere toe wijs werken vanuit complete communicatieve si komst te geve n dan wat zij gehad hebben ze zijn harte tuaties of aansluiten bij de eigen ervaringen van lijk gastvrij warm en vol liefde voor on s ze proberen all es te doen om on s gelukkig te maken dan denk ik de leerlingen zou dat ook zo zijn als ik nederlandse oude rs had centraal staat dat de scheiding tussen vorm en in ik schaam me omdat ik deze gedachten heb natuurlijk houd van taal zoveel mogelijk vermeden wordt en kan geen nederlandse ouder zoveel liefde en warmte de doelen van communicatie de vormingsaspec geven als onze ouders voor de nederlandse ouders zijn ten van het moeder taalonderwijs een echte de enige belangrijke mensen zijzelf kijk hoe de kinde ren hun gezinnen verlaten als ze 17 18 jaar worden de plaats krijgen het is daarbij van heel groot be ouders vinden het goed dat begrijp ik niet lang te beseffen dat voor allochtone leerlingen de moeilijkheden met taal zeker niet alleen op het fihz gebied van de vorm liggen hoewel dat misschien ik heb nede rlands geleerd en hoop verder te studeren ik begrijp vele normen en waarden niet omdat ik ni e t het eerste in het oog loopt juist voor allochtone met nederlanders omga ik moet er niet aan denken dat meisjes zijn er barrieres problemen ten aanzien ik een nederlandse vriend krijg ze zijn zo verschrikke van de inhoud het wereldbeeld waarnaar de taal lijk rumoerig en aanstellerig ze doen ook zo stoer altijd verwijst en waarvan de taal een afspiegeling is de neder l andse vriendinnen denken vee lal aan jongens specifieke positie van die meisjes vindt haar weer daarom heb ik liever geen contact met ze anders blij ven ze over jongens praten slag in hoe zij met taal omgaan hoe ze kunnen lezen schrijven luisteren en praten maar zeker ayten is een turks meisje van 16 jaar dat een oplossing ook wat ze mogen wat hoort en past in haar leef heeft gevonden om geaccepteerd te worden door de wereld bij emancipatorisch onderwijs is dat een nederlandse medeleerlingen e erst werd ze veel gepest en ze kon zich alleen met slaan schoppen en bijten belangrijk gegeven verded i gen omdat ze geen nederlands kende inde vijfde klas begon ik een beetje nederland s te klet leren door incidente n sen en begon ik te oefenen met een grote mond te geven wat ik zei 0 dat waren allemaal dingen die ik van de ande re kinderen hoorde ik wist niet wat ze betekenden naast het feit dat leerkrachten een leerconcept in ik deed ze na na de vijfde klas had ik geen problemen het hoofd hebben van waaruit ze werken hebben meer met de kinderen z e vonden dat ik hetzelfde was we ook te maken met de manier waarop leerlin als zij en toen gingen wij samen andere turkse of ma genzichzelf kennis eigen maken rokkaanse kinderen pesten leerlingen bewijzen hun ideeen vaak met voor safiye is een 14 jaar oud turks meisje dat in het eerste beelden er hoeft maar een verhaal bekend te zijn brugjaar zit ze is vier jaar geleden uit turkije geko van een buitenlands gezin dat slacht op het bal men kon of alle buitenlanders doen dat maar ook ik heb geen problemen om te vertellen wat ik wil in het als een turks meisjes gesignaleerd is met een nederlands ik begrijp ook wat een ander zegt alleen mijn gevoelens ze kijkt een beetje verlegen en mijn vreemde jongen dan is ze daardoor voor ze het persoon l ijke mening bijvoorbeeld tegen nederlandse jon weet de schande van de familie gen bijvoorbeeld du rf ik niet te zeggen ik ben bang dat leerlingen leren aan de hand van voorbeelden en hij mij verkeerd begrijpt of dat ik iets verkeerd zeg incidenten ze kijken tv en lezen de prive waar tu r ks nou de laatste ja ren is dat ook erg achteruit ge door ze vele facetten van het leven leren kennen gaan ik praat wel turks met m n ouders maar dat is dan ook alles ze weten zelfs van het leven van beroemdheden nou terug naar nederlands ik kan niet alles schrijven in ze houden de top 50 bij maar nauwelijks weten het nederlands ik heb daar moeite mee als er een brief ze wat nummer 1 staat deze week of ze moeten komt voor mijn vader in het nederlands dan vraagt hij alweer in de gaten houden welke plaat de volgen mij voor een ve rt aling meestal kan ik dat niet mijn turks is niet voldoende mijn nederlands ook niet dan de week de beste kansen heeft wat ze leren is zegt m ijn vader vat heb ik aan jou ik ben nooit naar vluchtig en weinig onderbouwd door eigen onder school geweest je kan naar school gaan en nu breng je zoek en experimenten ze leren niet door hun ei niets van lezen terecht hij heeft gelijk gen fantasie te laten gaan alles is voorgeprogram meerd aan de hand van vaste codes een gesloten beeld dat tegelijkertijd steeds ee n 92 geweldige knauw krijgt van de realiteit ten en ge d ragingen d an zie je som s dat ze i neens d oor de jeugd heeft de toekomst ook op school is dat sl aan z o van n u z ij n we h ier nu k an alles anders en n u moet alles anders ze hebben een vertekend beeld van nog steeds het perspectief dat de leerlingen wordt nederl and voorgehouden maar de realiteit is haast geen uitzicht op werk een eigen keuze op uitbraak leren en fantasi e mogelijkheden deze gespletenheid moet op school aan de orde komen als je met je onderwijs wilt proberen een bijdrage voor buitenlandse meisjes ligt deze gespletenheid te leveren aan de autonomie en emancipatie van anders en nog sterker zij leven in twee culturen buitenlandse leerlingen zonder dat je daarbij je met in elke cultuur de eigen tegenstellingen het eigen normen en waarden wilt opleggen zal je klakkeloos overnemen van bepaalde gebruiken en respect moeten hebben voor de ideeen gewoon woorden zoals make up kletsen verkering le tes en dergelijke van de leerlingen leren wordt vert gigantische problemen op buitenlandse leer dan het ter discussie stellen van de dingen die lingen beheersen vaak hun eigen taal niet meer en zich als vanzelfsprekendheden voordoen in de leven twee levens binnen en buitenshuis het leefwereld van meisjes wat betreft allochtone meisjes ondoordacht aan de vanzelfsprekendheden die er liggen werke de orde stellen in de les van onderwerpen in het loosheid huwelijk racisme seksisme etc moe kader van een emancipatorische doelstelling kan ten door de leerlingen zelf onderzocht worden allochtone meisjes dan ook in moeilijkheden in plaats van het handelen op basis van het accep brengen het kan ze in conflict brengen met zich teren van allerlei vanzelfsprekendheden zou er zelf met nederlandse medeleerlingen maar zeker ruimte moeten komen voor een partijdige positie ook met de ouders bepaling na het onderzoeken van hun eigen posi papatya nalbantoglu zegt daarover in bints tie wil ik wel voldoen aan het beeld dat mij is opgelegd welke ruimte kan ik veroveren om er ouders hebben andere verwachtingen van de schoo l dan de kinderen ouders willen pronken de verwachtingen mijn eigen invulling aan te geven of ermee te bre van de ouders zijn dat de kinderen zo hoog mogelijke ken op welke manier kan en durf ik dat cijfers halen maar ze moeten zich wel als een turks de taak van de leerkracht bestaat in het organise meisje gedragen b i jvoorbeeld bij het project seksualit e it ren van situaties en structuren waarin leerlingen weigeren de meisjes mee te doen in turkije is seksuali onderzoeken en experimenteren met hun fanta teit impliciet alle s wat seks ualiteit benoemt i s respect loos een voorlichting s film of een diaserie met a l le sek sieen en angsten die daarbij horen juist in die suele organen wordt wel positief benaderd maar als fantasie zitten aanknopingspunten voor leren twee turk s e mensen die ge meenschap hebben erin voor omdat die fantasie voor nederlandse en buiten komen om te laten zien hoe een kind verwekt wordt landse meisjes cultuurbepaald en dus verschillend dan i s dat ondenkbaar het i s schaamteloo s oude rs wil is moeten we zoeken naar structuren die ruimte len dat niet ze verwa c hte n niet dat hun kinderen leren over lesbische vrouwen over relatievormen over de p i l geven aan alle meisjes de nieuwste uitgave van of het condoom zij verwachten dat hun kinderen taa l de anne frankstichting werken met kaders en reken en leren geeft voorbeelden van dergelijke structuren ka het probleem is dat de leerlingen n i et alles eerlijk met ders refereren aan ervaringen ideeen of gevoelens de ouders kunnen bespreken ze leren op school dat je over problemen moet praten het i s respectloos om vra die leerlingen hebben in relatie tot maatschappe gen te stellen aan de ouders je moet het nemen zoals de lijke machts verhoudingen waar ze deel van uit ouders het zeggen je mag niet vragen waa r om daarom maken kaders geven leerlingen de mogelijkheid is het goed dat ze e r wel m e t mij over kunnen pr aten met een eigen invulling van een thema te ko men ze proberen aan leerlingen associaties te maria drewes die werkt met turkse en marok ontlokken die ze daarmee verbinden een voor kaanse meisjes van 15 tot 19 jaar op een vor beeld van zo n kader is ik deed er wel aan mee mingscentrum in utrecht wijst op het gevaar van maar eigenlijk de kaderopdracht hierbij is doorslaan als allochtone meisjes trachten zich schrijf een brief aan een vriendin waarin de zin aan te passen aan de nieuwe nederlandse normen voorkomt ik deed er wel aan mee maar eigen en waarden lijk de leerlingen worden zo in staat gesteld zelf invulling te geven aan een thema de leer sommige meisjes die hier nog maar pas zijn hebben nog kracht krijgt zicht op hoe leerlingen een der maar een heel globaal beeld van de nederlandse gewoon 93 gelijke opdracht associeren kaders kunnen goed gebruikt worden bij het invullen van thema s het verschil tussen nederland en surinam e d rempels wegneme n bij het verschil van een nederland en surina me het scheelt niet zo veel bij ons thuis is taak van de leerkracht hierbij is thema s kiezen mijn vader altijd de baas als ik ergens gaat die zowel voor nederlandse als buitenlandse moet ik altijd aan mijn vader of moeder vra meisjes geschikt zijn rekening houden met moge gen pas als ik naar buiten gaat dan hoef ik lijke reacties van leerlingen op een onderwerp en niet te vragen het taal van nederland vinden nadenken over geschikte werkvormen zo kan de surinaamers heel moeilijk maar meestal het bijvoorbeeld nuttig zijn om buitenlandse praat ik thuis nederland en negerengels meisjes eerst in een groepje de opdracht in hun maar mijn oma praat hindoestanen ze kan eigen moedertaal te laten maken om daarna de maar een paar worden praten mijn vader tekst in het nederlands te vertalen kan wel nederland praten en mijn moeder het werken op deze manier biedt ook voor leer ook en mijn broers kunnen zelfs heel goed krachten aanknopingspunten om te leren een praten en ik ook het praten vind ik niet zo vormingsleidster zegt verdorie je verwacht moeilijk maar toen ik hier voor het eerst van hen op een gegeven moment toch een be kwam kon ik nog niet praten dat is logisch paald soort houding daar werk je aan nou ze wij trouwen ander bij ons hebben wij altijd mogen ook aan mijn houding werken dat doen drie dagen feest eerste dag is het feest eer ze ook dat is niet exact te benoemen heeft ook ste dag gaan ze naar de stadhuis dan zijn als met gevoelens te maken soms een waarde oor getrouwd maar de derde dag is het een hele deel over bepaalde zaken dit soort dingen pra grote feest en het gezelligste want de vrouw ten met allochtone meisjes dus maar vooral ook die gaat een jurk aan doen en het moet rood luisteren zijn en dat noemen wij zarie want dan moet de man een soort hoed aan doen met kraal tjes en dan gaan ze in een soort hutje dan zijn ze in het hindoestan getrouwd aiiia surinaams meisje no ten 1 bi nt blad voor leerkrachten in het utrechts voort gezet onderw ijs jongens daag geen ro k 2 i da bontlus roldoorbreken in beroepsopleidingen n ijmegen it s 1 983 wat is een verschil tussen een jongens en 3 lovwj dur ven maar me t k leine stapjes utrech t meisje 1 9 83 p ublika ti e ove r ervaringen van vormingswer k sters met buitenlandse meisjes het verschil is een meisje drag een rok en een 4 k r istine k e m pes mieke veenstra a nnemarie rogge jonge niet veen hoe kom je d r vanaf amsterdam vu boek behalf de jongens van schotland die dragen handel 198 1 wel een rok 5 zie noot 1 waarom weet ik niet 6 anne frankstichting a fschrift 6 werken met ka ders protestan t se s tic hting lect uurvoorlic h t i ng te v oo rburg zie de boek bes p reking in moer van thera patrick van der heijden 1983 6 surinaamse jonge n 7 zie noot 3 94