Informatieverwerving en -verwerking … en vooral: wat daaraan vooraf gaat

informatieverwerving en verwerking en vooral wat daaraan vooraf gaa t francis van soes t de verbindende schakel bij kommunikatie vormt het proses van informatiever werving en verwerking staat er in de kongresmoer met dit proses zouden de deelne mers aan stroom twee zich bezig gaan houden het ironiese was dat juist dat proses hen al bij voorbaat heel wat moe il ijkheden opleverde iedereen had de artikeltjes in moer gelezen informatieverwerving en iedereen dacht er het zijne van informatieverwerking de een verwachtte dan ook een aantal techniese tips om het informatieproces met meer sukses te laten verlopen de ander rekende op een diepgaande diskussie over de doelstellingen van informatieoverdracht het zou interessant zijn na te gaan waarom de gegeven informatie zo verschillend verwerkt werd want de zenders de organisatoren van stroom twee hadden wel degelijk een bepaalde opzet het doel van de kennisoverdrach t informatie overdracht i s kennisoverdracht en kennisoverdracht heeft hopelijk een bepaald doel ons doel is de eenzijdige informatiestroom leraar leerling te doorbre ken en van de leerling ontvanger ook een zender te maken daarom proberen we in de onderwijsleersituatie zoveel mogelijk aan te sluiten bij de interessen en ervaringswereld van de leerlingen een zinnig lees zinvol gesprek is immers pas mogelijk tussen gesprekspartners met een gedeelde erva ri ngswereld we willen het kind opvoeden tot een bewust denkend mens niet tot een automaat die op een knopdruk de gevraagde kennis spuit er zijn echter faktoren van buitenaf die op het informatieproces en de boodschap de over te brengen kennis een haast beslissende invloed uitoefenen onze onderwijsdoel stelling het doel van onze kennisoverdracht de leerlingen te helpen bewust denkende relativerende mensen te worden strookt helemaal niet met de onderwijsdoelstelling van het bedrijfsleven het opleiden van kundige en plooibare mensen in zo kort mogelijke tijd en met z o min mogelijk geld deze verschillende opv attingen over kennisoverdracht hebben ook vergaande gevolgen voor de positie van de leraar doelstelling een de onze vereist dat de leraar zich opstelt als gelijkwaardige gesprekspartner onderwijsdoelste ll ing twee vraagt een lesboer die leerlingen de noodzakelijke kennis inpompt in de vorm van klaargestoom de lesjes kennis noodzakelijk voor het bedrijfsleven natuurlijk aan informatieverwerving gaat dus de vraag vooraf wat voor informatie en met welk doel hierbij zijn tegenstrijdige belangen in het spel tijdens het von kongres hebben twee sprekers hier aandacht aan besteed allereerst jan brands onderwijssocioloog uit leiden die een lezing hield over de faktoren die van buitenaf invloed uitoefenen op de boodschap en de overdracht daa rv an en verder joke schravesande een andragoge die aandacht besteedde aan de vraag hoe kunnen leraar en leerlingen zich bewust maken van de druk die van buitenaf op hen uitgeoefend wordt hoe kan het proces van informatieverwe rv ing en verwerking zo effektief mogelijk verlopen met als doel bewustwording wat zijn de voorwaarden hie rv oor u vindt de lezing van jan brands in enigszins ingekorte vorm en een samenvatting van het betoog van joke schravesande de moraal van stroom twee zou kunnen zijn bij het informatieproses komt heel wat meer kijken dan je zo op het eerste oog zou denken onderwijsvernieuwing vanuit de basis kan da t zomaar jan brands 1 inleidin g ik wilde het hebben over onderwijs in zijn maatschappelijke kontekst over veranderin gen in het onderwijs als uitdrukking van andere maatschappelijke veranderingen en over de konsekwenties daarv an voor de in het onderwijs betrokkenen dit alles lijkt nogal ver af te staan van het konkrete schoolgebeuren dus ook van de kommunikatieprosessen op school ik wil een paar verbanden proberen te leggen maar meer dan wat fragmentariese aanzetten kan ik u niet bieden mijn verhaal zou ik als volgt willen opbouwen a inventarisering van wat ideeen m b t konkrete vernieuwing van het moedertaal onderwijs b opvattingen over wat voorwaarden zijn om deze ideeen te realiseren is het vol doende te wijzen op de noodzaak van een gewijzigde instelling en een grotere kreativi teit van de in het onderwijs betrokkenen c gedragingen en houdingen van leraren en leerlingen t o v het onderwijsproses wor den gerelateerd aan de kontekst waarbinnen het onderwijs plaats vindt d de konklusie wordt getrokken dat realisering van wensen m b t een verandering van inhoud en roetoden van onderwijs welke leven bij de direkt betrokkenen vragen om de gezamenlijke inzet van leerlingen ouders en leraren voor de opheffing van strukturele belemmeringen in die kontekst daarbij moet de relatie tussen zeggenschap op het terrein van onderwijs en zeggenschap in andere maatschappelijke sektoren produktie wonen gezondheidszorg massa media worden doordacht i konkrete vernieuwing van het moedertaalonderwij s in de wensen die m b t de vernieuwing van het moedertaalonderwijs naar voren komen valt een zekere lijn te ontdekken in de tekst ter introduktie van stroom 2 staat dat een van de belangrijkste taken van de moedertaalleraar is het aanleren van