Inleiding en verantwoording

inleiding en verantwoordin g helge bonset hans verweij een dubbeldik nummer van moer over taalbeheersing misschien vraagt u zich bij het zien ervan doekt al af waar heb dat nou voor nodig wat is taalbeheersing eigenlijk en wat doen taalbeheersers wat heb ik daar als moedertaalleraar aan de beide laatste vragen probeert dit nummer te beantwoorden de eerste daarmee hopelijk ook wat is taalbeheersing wat doen taalbeheersers twee punten vooraf u vindt in het nummer geen apart historische schets van deze jonge en derde naast taalkunde en letterkunde loot aan de stam van de neerlan distiek wel komt de historie ervan in de diverse artikelen aan de orde ten tweede beperken we ons tot taalbeheersing aan opleidingen voor onderwijsgevenden die we hierna allemaal leraar noemen sociale akademies politiekakademies nijenrode en andere plaatsen waar ook taalbeheersing wordt gedoceerd vallen dus buiten het kader van dit nummer we proberen de vraag die u in de aanhef van dit paragraafje ziet staan te beantwoorden door u achtereenvolgens vijf artikelen aan te bieden vanuit een aantal instellingen die leraren opleiden in deze artikelen geven de auteurs hun visie op het vak taalbeheer sing beschrijven alle onderdelen van het vak waaraan hun opleiding aandacht besteedt en motiveren elk onderdeel achtereenvolgens komen aan het woord het instituut voor neerlandistiek universiteit van amsterdam instituut de vooys rijksuniversi teit te utrecht d witte leli nieuwe 2e en 3e graadslerarenopleiding amsterdam de pedagogische akademie uit alkmaar en vertegenwoordigers van twee kleuterlerares senopleidingen uit middelburg de bovenstaande artikelen gaan allemaal over taalbeheersing als onderdeel van het vak nederlands ten behoeve van de a s leraar nederlands of moedertaal bij de nieuwe 2e en 3e graadslerarenopleidingen wordt taalbeheersing echter ook gegeven aan studenten die geen nederlands studeren de colov dit is de commissie oplei ding leraren onderwijskundige voorbereiding die vorm gegeven heeft aan het onder wijskundig deel van de nieuwe opleidingen vond indertijd dat iedere leraar eigenlijk een leraar moedertaal was een gedachte die ook in de von steeds meer veld wint en dat dus iedere a s leraar zich met taalbeheersing zou moeten bezighouden via drie artikelen besteedt dit nummer aandacht aan taalbeheersing voor niet neerlandici u vindt eerst een samenvatting van wat de colov indertijd heeft voor gesteld daarna een samengevat verslag van een landelijke konferentie van docenten taalbeheersing voor niet neerlandici en tenslotte een artikel over hun praktijk van drie docenten aan de nieuwe lerarenopleiding sol utrecht zo kunt u achtereen volgens zien wat de plannen waren wat er landelijk gezien van geworden is en wat er in het konlqete geval van de sol van geworden is wat heb ik als moedertaalleraar aan taalbeheersing wij vinden het vanzelfsprekend dat u als moedertaall eraar zou eisen dat taalbeheersing aan een opleiding voor leraren zich met de behoeften en prob lemen van het moeder taalonderwijs dus met de uwe bezighoudt daarom nodigen wij u uit om als u de artikelen leest uze lf steeds af te vragen denken de auteurs niet teveel vanuit het vak i p v uit het onderwijs zu l len hun studenten met de beschreven programma s goed voorbereide moedertaal leraren worden heb ikzelf iets aan de beschreven ideeen onderzoekingen enz als ik morgen weer voor de klas sta en omgekeerd vind ik in de artikelen iets terug van de problemen waar ik mee zit a ls ik moedertaalonderwijs geef als de antwoorden op deze vragen u tot een eigen artikel zouden inspireren ziet de moer redaktie dat voor zijn komende nummers graag tegemoet in het laatste artikel in het nummer dat nu voor u ligt hebben we geprobeerd uw denken in deze richting alvast een zetje te geven aan drie von leden steven ten brinke francien hageman en frans van de pieterman hebben we gevraagd om op de artikelen te reageren met bovenstaande vragen in het achterhoofd het gesprek dat ze daarna met leden van de moer redaktie hebben gevoerd is op de band opgenomen en voor dit nummer uitgewerkt waar h e b dat nou voor nodig misschien is deze vraag inmiddels a l beantwoord maar toch nog het volgende taa l beheersing kan voor het moedertaa londerwijs een belangrijke bron zijn van weten schappelijk onderzoek om moedertaalonderwijsstrategieen op te baseren tot aan konkrete lesadviezen toe en als het dat nog niet is moet het het worden om u te laten zien wat taalbeheersing nu is en u aan het denken te zetten over wat het moet worden dient dit nummer van moer