Intercultureel onderwijs in een moderne samenleving. Interactieve werkvormen door Steunpunt Intercultureel Onderwijs

eva verstraet e met elkaar en hoe er steeds opnieuw in hun omgang nieuwe betekenissen en ervaringen ontstaan de dagelijkse sociale interactie op school tussen leerkrachten leerlingen leer intercultureel onderwijs krachten ouders en leerlingen onderling is het middel bij uitstek om te werken aan de inter in een moderne samenle culturele vaardigheden van de betrokkenen door deelname aan interacties tonen de betrok ving kenen hoe ze omgaan met diversiteit en tegelij kertijd biedt het de mogelijkheid er beter te leren mee omgaan bekwaam worden in de om interac tieve werkvormen door steunpunt gang niet diversiteit moet zich dan niet bewijzen interc ultur eel onderwij s tijdens speciaal daartoe ingerichte weken of projecten maar wel in het leven van alledag en kan dan ook voortdurend geoefend worden in het steunpunt intercultureel onderwijs bico de klas en op school ongeacht de samenstelling verbonden aan de universiteit cent verstaat onder ervan op die manier leren kinderen al doende intercultureel onderwijs actief en efficient leren onigaan diversiteit waarderen en niet door ethisch cor niet sociale en culturele diversiteit deze verschei recte denkbeelden en houdingen aan te leren denheid bevat allerlei dimensies zowel culturele etnische sociale uiterlijke als andere dimensies we int e ra ctief klasklimaat vinden ze terug bij leerlingen leerkrachten en ouders een van de aandachtspunten bij de realisatie van de verscheidenheid op school is een normaal gegeven intercultureel onderwijs is een interactief klas en is min of meer een afspiegeling van de diversiteit die klimaat wat onder andere gecreeerd wordt via deel uitmaakt van de moderne samenleving waarin wij interactieve werkvormen een aanpak waarbij wonen net zoals we buiten de school veel verschillen leren omgaan met diversiteit centraal staat werkt ontmoeten worden leerkrachten en leerlingen ook in de niet bij eenrichtingsverkeer tussen leerkracht en school geconfronteerd met een verscheidenheid aan leerlingen het komt erop aan om situaties te situaties en niet mensen niet een verschillende creeren in de klas die het communiceren en achtergrond samenwerken in heterogene groepen mogelijk maken een van de voorwaarden is een verschui ving in onderwijsopvattingen naar onderwijs als elke klas is multicultureel er zijn overal ver interactie waarbij de leerling gezien wordt als schillen te vinden in levensstijl waarden en een handelend persoon in staat om problemen normen in kennis en vaardigheden enzovoort op te lossen reeds beschikkend over allerlei verschillen die een grote rol spelen in de manier vaardigheden van omgaan met elkaar intercultureel onderwijs wil leerlingen en leerkrachten vaardig maken in groepswerken het omgaan niet die verschillen tijdens de workshop werden een aantal groepswerken aangeboden die de deelnemers als o e fenen in h e t leven va n alledag lerenden ondergingen een van de opdrachten intercultureel onderwijs en vooral het begrip was opgebouwd aan de hand van verdeelde in cultuur verwijst bijgevolg niet alleen naar ornlatie dit is een groepswerk waarbij de etniciteit we willen de klemtoon vooral leggen leerstof wordt verdeeld in logische en gelijk op de eerste lettergreep inter wat tussen bete waardige delen de deelopdrachten zijn kent het verband tussen mensen die op zoveel onafhankelijk van elkaar op te lossen de ver manieren anders willen zijn de actieve om schillende leden van de groep moeten bij de gang tussen mensen de interactie vormt de spil eerste fase elk een deelopdracht bestuderen bij van een pragmatische visie op intercultureel on de volgende fase wisselen de groepsleden de derwijs lntercultureel verwijst naar hoe mensen informatie uit en werkt de groep aan een al elk niet hun verschillende kenmerken omgaan gemene groepsopdracht waarin de verschillend e 2003 3 moer 89 delen samengevoegd worden op die manier leerlingen op verschillende manieren afhankelijk heeft iedereen zijn verantwoordelijkheid maken door een taakverdeling in te bouwen moeten opnemen om zijn deel van de opdracht waarbij iedere leerling verantwoordelijk is voor uit te voeren toe te lichten aan de anderen en een deeltaak maak je ze als leerkracht taak heeft elk groepslid op het einde van de les alle afhankelijk door een gezamenlijk product te leerstof gezien bij een tweede opdracht lag de eisen worden ze geacht hetzelfde doel na te nadruk op het gebruik van rollen l eder lid van streven of door beperkte informatiebronnen te de groep heeft een andere rol te vervullen geven worden de leerlingen doelafhankelijk waaraan specifieke opdrachten gekoppeld zijn respectievelijk bronafhankelijk er kan ook on via deze rollen heeft iedereen een taak waar voldoende materiaal voorhanden zijn voor iedere voor hij zij verantwoordelijk is voorbeelden van leerling waardoor de leerlingen op elkaar aange klassieke rollen zijn materiaalneester verslag wezen zijn voor het materiaal bijvoorbeeld er is gever organisator planner bemiddelaar de rol maar een microscoop voor de groep len kunnen ook aansluitend bij de inhoud van bij individuele verantwoordelijkheid gaat het de opdracht ingevuld worden aan de hand van enerzijds om het besef individueel verant deze ervaring werd er dan verder aandacht woordelijk te zijn voor het eigen leren en ander besteed aan de aandachtspunten voor co pe zijds om verantwoordelijk te zijn voor het geven ratief leren cooperatief leren is leren dat plaats van hulp aan de ander individuele verantwoor vindt in een leersituatie waarin de lerende in delijkheid motiveert leerlingen tot actief deelne interactie met een of meer actoren onder ge men aan het groepsproces deelde verantwoordelijkheid een leertaak uit van directe interactie is er sprake als de leerlingen voert met een gemeenschappelijk doel of pro die met elkaar een groepje vormen met elkaar duct dat alle betrokkenen willen bereiken of overleggen gestimuleerd door de onderlinge maken het is een werkwijze niet een gericht afhankelijkheid elkaar helpen en steunen tijdens zowel cognitief sociaal emotioneel motivatio het samenwerken in groepjes cooperatief leren neel of affectief leerdoel cooperatief leren is vraagt om een directe interactie wat bijvoor een werkwijze waarbij leerlingen in zorgvuldig beeld door de klasopstelling kan bevorderd wor heterogeen samengestelde groepen gestructu den samen met leeftijdgenoten ervaringen reerd samenwerken bij het leren van leerinhou opdoen en uitwisselen heeft twee voordelen op den of het maken van een product de leer de eerste plaats haalt diegene die uitleg geeft er lingen zijn verantwoordelijk voor hun eigen voordeel uit omdat je bij het uitleggen of leren maar ook voor het leren van de ander ze samenvatten van informatie de kennis op een werken samen om het eigen leren en dat van hoger niveau verwerkt de leerling die je helpt hun groepsgenoten zo succesvol mogelijk te krijgt toegespitste uitleg in een taal die past bij maken een optimale prestatie is alleen te berei zijn leeftijd en ontwikkeling de helper moet ken door de krachten te bundelen de bijdrage zijn gedachtegang duidelijk onder woorden van iedere leerling helpt alle jongeren uit de brengen zijn taal en begrippenkader structu groep iet het bereiken van een sociaal en cog reren en verwerkt zo de kennis op nieuwe nitief doel manieren op de tweede plaats krijgt diegene die hulp vraagt uitleg op maat door het horen b el angrijke kenmerke n va n cooperatief van verschillende opvattingen het uitwisselen leren van ideeen het inventariseren van vragen en het positieve wederzijdse af liankelijkheid is het oplossen van botsingen in opvattingen kan een belangrijkste kenmerk van cooperatief leren er dieper begrip ontstaan en kan mentale ont is sprake van positieve wederzijdse afhanke wikkeling plaatsvinden ook hoort en ziet hij lijkheid als individuen of groepen op positieve hoe de helper een opgave aanpakt wijze met elkaar te maken krijgen als de om een goede interactie en effectief samen resultaten van de afzonderlijke deelnemers het werken in groepen mogelijk te maken moeten handelen van anderen positief beinvloeden het leerlingen over een aantal sociale vaardigheden succes van de groep is afhanke l ijk van de inspan beschikken de leerkracht hoort hier dan ook ningen van alle groepsleden je kunt de samen met het groepsproces de nodige aandach t 2003 3 moer 90 inspeelt is cl i m cooperatief leren in multi culturele groepen tijdens clim lessen worden enerzijds inhoudelijke concepten veroverd en anderzijds worden de denkvaardigheden en de sociale vaardigheden verder ontwikkeld cen traal bij clim staat interactie status werken met rollen en wordt er bij elk cl i m thema dat bestaat uit zeven lessen een ruim concept ver overd maar om meer te weten over de toch wel specifieke visie achter en de organisatie van clim verwijs ik door naar de literatuurlijst ruimt e voor diver sit e i t de klas als weerspiegeling van de samenleving waarin leerlingen in groepjes samenwerken problemen oplossen en zelf zoeken naar antwoorden geeft ruimte om de aanwezige diversiteit naar boven te laten komen en deze te benutten dit kan leiden tot een cognitieve en sociale ontwikkeling waardoor zowel de pres taties als de samenwerkingsvaardigheden verbeteren culturele diversiteit in de snmenlevin e lite r a tuur paelman f clim wijzer universiteit gent d e boeck steunpunt ico 2007 aan te besteden cooperatief leren biedt verlot m sierens s soenen r suys s verschi ll ende mogelijkheden om communica intercultureel orrdenvijs leren in verscheiderilieid tie en sociale vaardigheden eigen te maken en universiteit gent steunpunt ico 2000 te leren re kening houden met de ni en ing van vugt joep m c g van co perntief leren binnen anderen ndaptiejorrdenvijs baarn hbuitgevers 2002 een methodiek die op al deze aspecten ten volle 2003 3 m oe r 91