Documenten
helge bonnet normaal functioneel is normaal functioneel onderwijs een apolitiek begrip in mei 1978 was de von ledenvergadering gewijd aan de standpunten nota over normaal functioneel moedertaalonderwijs de rubriek von info van moer 79 4 bevat een verslag van de vergadering uit dat verslag blijkt dat de aanwezigen het niet eens werden over de vraag of de von moet kiezen voor normaal functioneel onderwijs als een van de be leidsuitgangspunten is het voldoende te streven naar onderwijs waar leerlingen naar eigen inzicht op korte termijn iets aan hebben of wat ze boeiend vinden het ingaan op die vraag bleek niet mogelijk zonder opnieuw de maatschappijvisie van de von ter dis cussie te stellen onder meer in de reactie van van ca cap e a 1979 wordt normaal functioneel een anti emancipatorisch begrip genoemd besloten werd dat de discussie over het begrip n f in de vereniging zou worden voortgezet dit artikel is daartoe een bijdrage het verwijst naar wat er verder over normale functionaliteit ingeschreven en gaat vooral in op de kanttekeningen van van ca cap c s geinteresseerden kunnen die kanttekeningen nog altijd bestellen bij het von bureau he ge bonset vergelijkt de opvattingen binnen de von over emancipatorische ve rnieu wing met die van groepen als amnesty international enerzijds en de socialistische partij anderzijds het toeval of de actualiteit wil dat zijn uiteenzetting aansluit bij het ge sprek tussen peter dekkers en steven ten brinke in moer 79 6 wellicht is het nodig te vermelden dat het eerder werd geschreven en dus geen reactie kan zijn op de oproep die peter dekkers aan het eind van dat gesprek richt tot de leden ook in het bestuur is het gesprek over de standpuntennota voortgezet in de rubriek von info van dit nummer kan men lezen hoever het bestuur inmiddels is met zijn stellingname 1 i nleidin g iets van leren dat ze naar eigen oordeel of op korte termijn praktisch kunnen gebruiken of al dit artikeltje gaat over normaal functioneel moe leen maar boeiend vinden ten brinke 1977 dertaalonderwijs onderwijs waar je leerlingen wat zulk onderwijs precies inhoudt en hoe je he t 8 precies aanpakt vind je niet in dit artikel maar in maatschappij het bedrijfsleven heeft om winst te ten brinke 1976 ten brinke 1977 bonset 1978 kunnen blijven maken goed gekwalificeerde en en ten brinke eimers 1979 ik beperk me hier gesocialiseerde werknemers nodig dat wil zeggen tot de vraag in de titelt en wil daarmee een bij werknemers die de nodige kennis en vaardighe drage leveren aan een in de von spelende discus den hebben om hun beroep uit te oefenen daar sie vooral reageer ik daarbij op een stuk van toe dient de kwalificatiefunctie van het onder van calcar e a 1979 dat bepleit normaal func wijs en de nodige positieve opvattingen en hou tioneel niet als beleidsuitgangspunt te nemen dingen hebben ten aanzien van de kapitalistische voor de von in tegenstelling tot wat het von maatschappij en het particuliere bedrijfsleven so bestuur had voorgesteld in zijn nota ten brinke cialiserende functie van het onderwijs het on eimers 1979 derwijs heeft dus zeer belangrijke functies voor achtereenvolgens ga ik in op de volgende vragen het bedrijfsleven maar het is op zichzelf geen bestaan er marges voor leraren om in het belang winstgevende zaak het produkt leerling kan im van hun leerlingen te werken par 2 wat is de mers niet met winst worden verkocht daarom relatie tussen normaal functioneel en emancipa geeft het bedrijfsleven de inrichting van het on torisch moedertaal onderwijs par 3 is nor derwijs in handen van de staat die weer leer maal functioneel een apolitiek begrip par 4 krachten in dienst neemt om het onderwijs uit te en wat moet de von nu doen par 5 voeren en deze financiert uit de belastinggelden van burgers en bedrijfsleven de opdracht van de 2 bestaan er marges voor leraren staat als werkgever aan deze leerkrachten is om hun leerlingen te kwalificeren en te socialiseren in van calcar e a 1979 valt te lezen dat de nota tot bruikbare werknemers in een kapitalistische normale functionaliteit nl ten brinke eimers maatschappij dit tegen de eigen echte belangen 1979 hb met een grote boog heengaat om het van de leerlingen in waarschijnlijk is dit laatste feit dat de basissituatie van het onderwijs geken wat van calcar e a met de maatschappelijk ge merkt wordt door een grote afhankelijkheid van geven tegenstelling bedoelen met hun opmer de leerling ten opzichte van de leraar de nota king over de basissituatie van afhankelijkheid van normale functionaliteit dekt die verhouding de leerling ten opzichte van de leraar doelen ze toe en verderop in het verlengde daarvan om waarschijnlijk op de grote institutionele macht dat de nota normale functionaliteit een harmo die de leraar van de staat meekrijgt om zijn kwali nie veronderstelt tussen leraar en leerling verslui ficatie en socialisatie opdracht te kunnen uit ert ze de maatschappelijk gegeven tegenstelling voeren tussen leraar en leerling zijn er dan toch geen marges voor leraren om in het is jammer dat van calcar e a een en ander het belang van hun leerlingen te werken het bo nauwelijks verder toelichten want deze passages venstaande wekt misschien die indruk maar een klinken nogal deterministisch eenvoudiger ge leraar is geen marionet die willoos zijn opdracht zegd ze lijken ervan uit te gaan dat leraar en leer moet uitvoeren als staat en bedrijfsleven aan zijn ling gevangen zitten in een systeem dat geen en touwtjes trekken hij kan als iedere werknemer kele marge openlaat voor solidariteit tussen leraar die aan een produkt werkt zichzelf bewust wor en leerling en dus ook niet voor leraren om in den van zijn situatie en stappen ondernemen om het belang van hun leerlingen te werken over zijn eigen belangen te gaan stellen boven het be zo n visie is minstens wel discussie mogelijk die lang van zijn werkgever in dit geval staat en be we nu en dan ook zullen voeren drijfsleven omdat zich in het onderwijs boven in een kapitalistische maatschappij als de onze dien de unieke situatie voordoet dat het produkt heeft het particulier bedrijfsleven de macht in waaraan hij werkt niet bijvoorbeeld een doos handen hoewel niet rechtstreeks de staat bemid chocola is maar een levende leerling met eigen delt tussen de wensen van het bedrijfsleven wensen en belangen kan de leraar ook nagaan in winstvergroting en groei enerzijds een zekere hoeverre zijn wensen en belangen en die van het welvaart en welzijn van zijn burgers anderzijds produkt samenvallen en dat kan in de strijd bij conflicten tussen beide belangen bevoordeelt voor een menswaardiger socialistisch onderwijs de staat systematisch het bedrijfsleven daar en maatschappelijk systeem verregaand het geval voor leven we tenslotte in een kapital istische zijn 9 dat zulke marges niet alleen in theorie bestaan lijke ongelijkheid in inkomens werk en woonsi maar ook in de praktijk benut worden blijkt uit tuatie noch met een verziekt milieu noch met jansen 1975 in ieder hoofdstuk van zijn boek een continue oorlogsdreiging om me maar tot toont jansen met cijfers gedocumenteerd het vol enkele van de glanspunten van het kapitalisme te gende aan ten eerste dat het in de meeste basis beperken schoolklassen inderdaad zo toegaat als je op waarom vinden van calcar e a normaal functio grond van een analyse van de positie van het on neel nu een anti emancipatorisch begrip de ge derwijs in een kapitalistische maatschappij ook dachtengang is de volgende leerlingen zijn gein zou verwachten conformerend concurrerend doctrineerd door het onderwijs en maatschappe autoritair vervreemdend maatschappelijk bewus lijk systeem kennen daarom hun eigen belangen teloos tegenstellingen verhullend daaruit blijkt niet en denken dat voornoemde glanspunten van wel dat de druk van het maatschappelijk kader het kapitalisme zo horen of in ieder geval dat er waarin je als leraar functioneert erg groot is en toch niets aan te doen is vraag je nu aan hun dat je je dus niet teveel moet voorstellen van je wat ze willen leren omdat ze dat praktisch of in mogelijkheden om alles radicaal anders aan te teressant vinden dan krijg je dus alleen systeem pakken bevestigende zaken op tafel maar ten tweede toont jansen aan dat op alle ge het probleem is zeker reeel maar weer denken noemde punten ook uitzonderingen zijn te con van calcar e a te deterministisch te weinig in stateren onderwijzers die juist het tegengestelde termen van spanningsrelaties medewerkers van bij hun leerlingen nastreven dat betekent dat de anne frank stichting en vormgevers van the conformerend enz onderwijs geen kwestie is van matisch taalonderwijs een belangrijke emanci een ijzeren wet maar van zij het zeer krachtige patorische richting in het moedertaalonderwijs tendenzen en dat er in de lespraktijk dus ook werken vanuit de volgende twee uitgangspunten marges blijken te bestaan om als leraar te werken 1 leerinhouden en werkwijzen moeten gekozen in het belang van je leerlingen worden op basis van een analyse van de maat van calcar e a is overigens een merkwaardig stuk schappelijke positie van de categorie leerlingen op dit punt aan de ene kant vinden we de al ge waarmee wordt gewerkt citeerde deterministisch aandoende passages aan 2 leerlingen moeten zoveel mogelijk gestimu de andere kant spreken de schrijvers zich ferm uit leerd worden om hun ervaringen problemen en voor emancipatorisch onderwijs hoe kan eman wensen in te brengen zodat zij invloed kunnen cipatorisch onderwijs nu ooit bestaan als de le uitoefenen op structurering en inhoud van het raar een marionet is leerproces ze voegen daaraan toe het zal duidelijk zijn dat 3 wa t i s de r el ati e tu sse n norma a l f unctioneel e n er een spanningsrelatie bestaat tussen het eerste e m ancip ator isch onderwijs en het tweede uitgangspunt het eerste verwijst naar een deductieve analytische werkwijze die van calcar e a stellen normale functionaliteit echter onbedoeld tot resultaat kan hebben dat krijgt de status van een strategie voor emancipa leerlingen problemen niet herkennen en lessen tie terwijl het juist bevestigend werkt en norma over de hoofden van leerlingen heengaan het le functionaliteit perkt de kracht van het streven tweede pleit voor een inductieve werkwijze wer naar emancipatorisch onderwijs in in plaats van ken vanuit de inbreng van de leerlingen met alle te intensiveren het is duidelijk dat de schrijvers ruimte voor hen om de richting van het leerpro normaal functioneel een anti emancipatorisch be ces te bepalen hier dreigt het gevaar dat het ver grip vinden helaas omschrijven ze nergens wat ze band met de maatschappelijke verhoudingen verstaan onder emancipatorisch onderwijs dat moeilijk meer gelegd kan worden desalniettemin probeer ik dan zelf maar weer zal bij maatschappelijke vorming de relatie tussen emancipatorisch onderwijs is voor mij en ik beide uitgangspunten moeten worden gelegd in denk ook voor van calcar e a onderwijs dat een zo goed mogelijke synthese van een geleid leerlingen leert als groep of klasse op te komen en een begeleid leerproces anne frank voor hun gezamenlijke belangen in een kapitalis stichting z j tische maatschappij dat hen dus leert zich niet zo n synthese is bij thematisch taalonderwijs in af te laten schepen met de huidige maatschappe concreto het werken met het begrip zinvol the 10 ma een leraar toetst ieder onderwerp dat hijzelf hoeft de praktijk dat het ook niet zo s normaal of zijn leerlingen aandragen aan drie criteria a is functioneel omvat mijns inziens de volgende drie het in het belang van mijn leerlingen b heeft het gebieden op een of andere manier een duidelijke relatie 1 van praktisch nut voor leerlingen met het oog met hun huidige of toekomstige maatschappelij op weerbaarheid ke positie c zullen mijn leerlingen het kunnen 2 van praktisch nut voor leerlingen met het oog gaan herkennen als belangrijk voor henzelf zo op aanpassin g komt hij van onderwerp tot thema daarna pre 3 interessant voor leerlingen senteert hij het thema aan de leerlingen willen als mens kan en wil je niet voortdurend strijd le die er inhoudelijk mee aan de gang dan is het tot veren tegen een voor jou en anderen onrechtvaar zinvol thema geworden anne frank stichting dige maatschappij terrein 1 je wilt ook enigs 1979 zins op de been blijven in die maatschappij je in het derde criterium van de eerste fase en in de wilt weten hoe hij precies werkt in de praktijk je hele tweede fase zit duidelijk de eis van normale wilt je aan bepaalde dingen eventueel tijdelijk functionaliteit verwerkt dat de leerlingen zelf in aanpassen ook al ben je ertegen terrein 2 en je zien dat ze er iets aan hebben we kunnen con hebt daarnaast dingen die je interesseren maar cluderen dat een belangrijke richting in het eman die helemaal niet op politiek terrein hoeven te cipatorisch moedertaalonderwijs normale func liggen terrein 3 voorbeelden van moedertaal tionaliteit niet alleen niet strijdig vindt met maar onderwijsactiviteiten op de laatste twee terrei zelfs een noodzakelijke voorwaarde voor emanci nen patorisch onderwijs sollicitatiebrieven schrijven als je dat op korte ik zou dat zelf nog eens als volgt willen onder termijn ook echt zal moeten doen terrein 2 strepen op de von ledenvergadering en van een schrijven van kolderverhalen als je dat leuk van de schrijvers van van calcar e a 1979 hoorde vindt om te doen terrein 3 ik de volgende opvatting van emancipatorisch on het lijkt me duidelijk dat terreinen 2 en 3 van derwijs normaal functioneel mcedertaalonderwijs geen ik breng iets in de klas dat ik in het belang van emancipatorisch onderwijs genoemd kunnen wor mijn leerlingen vin d den en dat normaal functioneel dus meer terrei ik roep daarmee conflicten op met diegenen nen omvat dan emancipatorisch daaruit volgt die geindoctrineerd als ze zijn ook na uitleg dan de tweede slotsom van deze paragraaf niet mijnerzijds hun eigen belang niet zien en alle normaal functioneel onderwijs is emancipato mijn les dus niet zinnig vinde n risch s willen diegenen niet toch meedoen dan ge bruik ik mijn institutionele autoriteit als leraar 4 i s nor m aa l functionee l een apoliti e k begrip en dwing ze ertoe zulk onderwijs vind ik niet alleen geen emancipa van calcar e a suggereren een bevestigend ant torisch onderwijs ik vind het gewoon bijzonder woord op bovenstaande vraag in de volgende pas slecht onderwijs er zit weer het oude misver sage het versluierend effect van de notie norma stand achter zie ook bonset 1978 p 42 dat de le functionaliteit wordt veroorzaakt door het feit kwaliteit van het onderwijs bepaald wordt door dat de notie niet voortvloeit uit een expliciete wat er uitgezonden onderwezen wordt in plaats politieke opstelling integendeel ze is juist ont van door wat er ontvangen geleerd wordt en ge leend aan een onderwijskundige theorie die leerd wordt er niet onder dwang misschien nog zo n expliciete keuze uit de weg gaat wel woordjes of simpele vaardigheden maar niet mijn eigen slotsom na lang nadenken luidt als als het gaat om diepliggende attitudes ten opzich amnesty international apolitiek is is normaal te van mens en maatschappij emancipatorisch functioneel het ook dat behoeft waarschijnlijk onderwijs dat leerlingen niet zinnig vinden s wel enige toelichting geen emancipatorisch onderwijs goed emancipa een groep als amnesty internationa l torisch onderwijs is altijd normaal functioneel 1 bestaat uit mensen van diverse politieke ach tergron d is normaal functioneel onderwijs nu ook altijd 2 werkt niet vanuit een expliciete politieke stel emancipatorisch de logica leert ons dat het niet lingname 11 3 stelt niet het maatschappelijk systeem ter dis toom in plaats van ziektebestrijdend cussie maar alleen het lot van politieke gevan genen in het maatschappelijk systeem niet al de tegenstelling amnesty socialistische partij leen kapitalistische systemen overigens valt mijns inziens wel te vergelijken met de tegen 4 werkt niet toe naar een radicale omwenteling stelling normaal functioneel emancipatorisch in het maatschappelijk systeem of zelfs maar emancipatorisch bedoel ik dan in de socialis in het gevangeniswezen in dat systeem maar tische omschrijving die ik zelf heb proberen te ge naar een verbetering in het lot van de betrok ven in par 3 wat normaal functioneel betreft ken politieke gevangene n moet ik de vergelijking met amnesty misschien 5 onderzoekt daartoe de pretenties van het nog meer uitleggen ook de richting normaal maatschappelijk systeem zelf en beroept zich functioneel voorzover tot nog toe vorm gekre daarop ieder maatschappelijk systeem dat gen fatsoenlijk poogt te heten pretendeert over 1 bestaat uit mensen van diverse politieke ach eenkomstig de verklaring van de rechten van tergron d de mens geen politieke gevangenen te hebben 2 werkt niet vanuit een expliciete politieke stel en de gevangenen die het wel heeft menswaar lingname wat van calcar e a hierover zeggen dig te behandelen amnesty toont aan dat vrij is feitelijk terecht de eraan vastgeknoopte wel geen systeem deze pretenties waarmaakt waardeoordelen blijven voor hun rekening en dat vele dat ook allerminst proberen 3 stelt niet het hele maatschappelijke systeem een groep als de socialistische partij verschilt ter discussie maar beperkt zich tot het lot van met amnesty op al deze punten leerlingen in de lessituatie s 1 politiek homogee n 4 werkt niet toe naar een radicale omwenteling 2 expliciete politieke stellingnam e in het maatschappelijk systeem of het onder 3 stelt het hele maatschappelijk kapitalistisch wijssysteem maar wil het lot van betrokken systeem ter discussi e leerlingen verbeteren 1 0 4 streeft in principe een radicale omwenteling in 5 onderzoekt daartoe pretenties van overheid en dat systeem n a onderwijs en beroept zich daarop normale 5 gaat er vanuit dat een kapitalistisch systeem functionaliteit gaat ervan uit dat leerlingen per definitie zijn pretenties op het gebied van recht hebben op zinnig onderwijs onder meer mensenrechten niet kan waarmaken als deze op grond van de pretenties van overheden en in conflict komen met de economische belan onderwijssystemen zelf in dit opzicht ook gen van de machthebbers hier blijkt voortdurend dat zulke pretenties als een actiegroep in een kapitalistische maat veel vaker niet worden waargemaakt dan wel schappij van start gaat of al een tijdje draait moet en dat tegenover de leerplicht voor leerlingen hij op een gegeven moment beslissen of hij een zelden hun recht wordt gezet dan ook iets zin groep a la amnesty of a la socialistische partij nigs te leren wil worden voor een groep a la amnesty wordt dan meestal aangevoerd als amnesty apolitiek is is normale functionali meer potentiele lede n teit dat ook maar zijn ze nu apolitiek je zal meer weerklank bij het bestaande systeem er gauwer geneigd zijn die vraag met ja te beant wordt eerder naar zo n groep geluisterd dan woorden naarmate je optiek meer de radicaal so naar zo n bevooroordeeld ideologisch clubje cialistische is die van de socialistische partij bij zie bijvoorbeeld punt 5 bij de socialistische voorbeeld in principe is dat mijn optiek zoals partij misschien wel gebleken is uit de vorige paragra meer actie effect als je kleine dingen bestrijdt fen maar ik heb toch moeite om ja te zeggen en nastreeft bereik je in concreto meer dan omdat dat ja in de praktijk niet alleen een consta wanneer je je concentreert op de grote om tering maar ook een waardeoordeel inhoudt met wenteling die je toch niet voor elkaar krijgt de constatering ben ik het eens normaal functio een groep a la socialistische partij zal vanuit haar neel is een apolitiek begrip in die zin dat strijders perspectief een groep als amnesty zien als ideolo voor een socialistisch onderwijs er aanzienlijk gisch onbetrouwbaar potentieel of actueel inge minder mee zullen kunnen doen dan met het be kapseld door het bestaande systeem en symp grip emancipatorisch maar het impliciete waar 12 beoordeel wie voor normaal functioneel moeder dat ze inderdaad niet tegengesteld zijn maar blij taalonderwijs ijvert verspilt politiek gezien zijn kens par 3 een zekere wederzijdse overlapping eigen en andermans tijd deel ik niet vertonen aan de andere kant zal het zoals blijkt ten eerste denk ik dat het goed is dat de strijd te uit par 4 toch veel verschil maken welk uit gen een onrechtvaardig onderwijs en maatschap gangspunt je nu echt centraal zet in je beleid pelijk systeem op verschillende fronten en ver word je een actiegroep a la amnesty of a la so schillende manieren gevoerd wordt ik vind met cialistische partij alle twee tegelijk kan niet andere woorden dat beide soorten groepen elkaar ten tweede zou ik willen aanbevelen dat de von prima aanvullen en dat ze beter hun eigen werk beide begrippen operationeel maakt voor nor met verdubbelde kracht kunnen voortzetten dan male functionaliteit is dat althans naar mijn idee elkaar te bestrijden echte bewijzen heb ik voor aardig gebeurd in de publikaties die ik noemde in deze opvatting niet maar die zijn in dit gebied het begin van dit artikel zie ook noot 5 voor ook moeilijk in te zamelen emancipatorisch niet dat wreekt zich bijvoor ten tweede denk ik dat werken in groepen a la beeld in de opvatting over emancipatorisch on amnesty of de richting normaal functioneel derwijs die ik beschreef in par 3 en die naar mijn mensen vaak juist de ogen opent voor groepen als idee dus eenvoudig neerkomt op slecht onder socialistische partij of de emancipatorische rich wijs ook het von congres van 1975 dat in het ting wie de pretenties van een systeem onder teken stond van emancipatorisch onderwijs gaf zoekt en ziet dat die steeds maar weer niet waar bepaald geen beeld van grote eensgezindheid te gemaakt worden gaat zich allicht toch ooit eens zien ten aanzien van het begrip linthorst rave afvragen waarom dan niet is er dan niet iets he sloot 1975 lemaal en fundamenteler mis met dat onderwijs tenslotte moet de von zich bij haar eventuele met die maatschappij alweer ik kan dat natuur keuze een aantal vragen stellen in de volgende lijk niet bewijzen het is in ieder geval mijn eigen trant ervaring al ben ik dan in veter ogen waarschijn wil ze ledenbehoud of zelfs groei of accep lijk nog steeds geen haard van socialistische teert ze ook ledenverlies namelijk als de leden strijd misschien geldt die ervaring voor meer ideologisch uit de boot vallen mensen dat ze via burgerlijke ingangen lang wil ze korte termijnsuccessen behalen of mikt zaam zijn geradicaliseerd ze geduldig op radicalere omwentelingen in onderwijs en maatschappij 5 wat moet de von doen wil ze primair een onderwijsvernieuwingsclub zijn of minstens ook evenzeer een maatschap ik beperk me tot een paar opmerkingen daarover pijvernieuwingsclub daarbij ga ik ervan uit dat een keuze zou gaan biedt ze ruimte aan diverse politieke opvattin tussen normale functionaliteit en emancipato gen of orienteert ze zich in socialistische zin risch onderwijs als beleidsuitgangspunt voor de het eerste is naar mijn mening steeds wat de von de optie voor helemaal geen beleidsuit von nu s maar nieuwe wegen zijn altijd gangspunten of weer hele andere interesseert me mogelijk het is aan onszelf als vereniging om te in het kader van dit artikel niet beslissen of we die in willen slaan en zo ja hoe allereerst constateer ik dat het von bestuur de snel tegenstelling die van calcar e a aanbrengen tus sen de beide begrippen niet ziet in de beleids nota 1978 1979 staan beide uitgangspunten broe no ten derlijk en gelijkwaardig naast elkaar als ik weer aanleiding tot dit artikel was een inte rview dat fred baar tenminste met emancipatorisch mag gelijk brink en hans loots studenten aan d witte leli stellen en in ten brinke eimers 1979 wordt met mij en met enkele schrijvers van de tegennota normale functionaliteit zelfs een emancipato hebben gehouden t b v hun scriptie en dat mij dwong mijn ideeen over e e a op een rijtje te zetten rische vernieuwing genoemd pag 7 dat dit helaas kan ik in het kader van dit stuk niet ingaan op laatste in ieder geval niet per definitie waar is de bewering van van calcar e a herhaald in een aan heb ik betoogd in par 3 de beide uitgangspun vullende brief van a kamer aan von bestuur en ten naast elkaar nastreven zoals de beleidsnota ledenvergadering van 8 5 1979 dat normale func tionaliteit als begrip niet werkt in de meso en suggereert lijkt me theoretisch wel mogelijk om 13 macrostr uctu ur a ls sch o t voor de boeg dan maar h e t beter acties in de gezondheidszorg het milieu ak volgende bij die bewerin g wordt m i uitge gaan van tie cen trum nederland bijv de actie rondom de centra l istische leerplanontwikkeling in de m eso en milieubelasting en recentelijk rechtstreeks in de ha macrostructuur de lastige verenigbaarheid daarvan ven s taking met normale functiona l itei t zegt meer over dit type b dergelijke discussies herinner ik me bijvoorbe e ld l e leerp l anont wikkeling dan over normale functionali vendig uit de toenmalige 1969 1970 land e lijke teit werkgroep kritiese leraren tussen de anti autoritai in de beleidsnota 19 7 8 1 979 is normale functionali re stroming later kritiese leraren amsterdam en teit te vinden als een van de v on uit g angspu nten in de anti kapitalistische stroming later socialistisch een standpuntennota ten b rinke ei m ers 1 9 7 9 onderwijsfront heeft het vo n bes t u u r di t uitgangspunt geconc reti 9 de vergelijking tussen het lot van leerlingen en poli seerd o p de ledenvergadering van 12 5 1 979 moes tieke gevangenen is niet cynisch bedoeld en wordt ten de lede n zich uitspre k en over die standpuntenno gemaakt in het vol le besef dat het lot van politieke ta daar lag inmiddels oo k een tegennota ter tafel gevangene n oneindig veel erger is dan dat van leerlin van calcar e a 1979 beide nota s zijn op 1 2 mei gen doorgepraat me t de aanwezige leden b ij stemming 10 bij dit punt ben ik overigens n i et geheel zeker of nor over de standpunte n no ta v an h et bestuur staakten de mal e functional iteit niet toch m eer ambities heeft stemmen waarna het b estuur besloot de nota teru g te trekken en ee r st de leden te gaan raadplegen literatuur zie voor deze visie oo k snyders 19 7 9 p 64 7 4 h iermee is uiteraard nog niet gezegd hoe leerlingen anne frank stichting maatschappelijke vorming en met diep l igg ende schoolse en maatschappijbevesti schoolnabije leerplanontwikkeling amsterdam z j gende att i tudes dan wel moeten worden aangepakt anne frank stichting werkvormen wat wil je ermee in n ormaal functioneel moedertaalonderwijs in de wat kun je ermee voorburg 1979 afschrift 2 praktij k in het in 1980 t e verschijnen handboek helge bonset normale functionaliteit als criterium voor moedertaaldidaktiek van onze afdeling v akdida k tiek je onderwijs in moer 1978 5 n ede rlands aan de ru leiden ga ik daar uitgebreid steven ten brinke the complete mother tongue curri op in de aanpa k l i j kt s t erk op wat jansen v an k a m culum groninge n 197 6 men 197 6 p rojec tm atig i ngrijpen noemen steven ten brinke normaal funktioneel moedertaalon v oor de lezer die n u wel l icht denkt dat dus alle on derwijs int publ pdi ru utrecht 197 7 derwijs normaal functioneel is een voorbeeld van steven ten brinke en johan eimers standpuntennota schools functioneel onderwijs op een school wordt van de von over hermaal functioneel moedertaalonder de eerste twee jaar twee uur per week ontleed m b v wijs 1979 op bou w de telegraaf onder de schoolboeken wim van calcar hans van dam en jan sturm de gevaren zonder dat van de aangebra c hte k ennis in de les van een keuze voor de notie normale functionalite it als sen moderne vreemd e t ale n ooit gebrui k w ord t ge beleidspunt voor de von 1979 maak t d ergelij k o nder w ijs is n och emancipa torisch theo jansen ldeolog iese aanpassing in het basisonder noch van n u t v oor l eerlinge n om z i c h s t aande te h ou wijs nijmegen 197 5 den in deze ma a tscha p pi j noch voor leerlingen in theo jansen en anne ruth van kammen projektonder teressant om dergelijk onderw ijs uit te slui ten fun wijs afleren en aanleren purmerend 197 6 geert norma l e fu nct ionaliteit als zeef martin linthoest en fons ravesloot emancipatie en met het aa ngeven van deze tegenstell in gen bedoel i k von kopgres een wazige momentopname in moer niet t e zeggen dat d er gelij ke partijen geen concre te 1975 3 ac t ies v oeren m n d e socia l is tische p ar t ij h eeft zic h g snyders onderwijs en klassestrijd groningen 197 9 zeer actief getoo n d v i a s ubo rgane n als voork omen is 14