Documenten
3 jaarprojecten nederlands met ict integratie jan demedts leerlingen kunnen meer dan ze doorgaans in traditionele lessen presteren maar daarvoor moet je hen in actie krijgen hoe dat kan wordt hier uitgelegd via de voor stelling van een jaarplan voor het vak nederlands in het zesde jaar aso 1 dit jaarplan is sterk gericht op het stimuleren en ontwikkelen van vaardigheden lezen luisteren spreken schrijven ict literaire competentie zelfwerkzaamheid zelfvertrouwen teamgeest en creativiteit het is ontwikkeld voor en met succes toegepast in de richtingen latijn grieks wiskunde wetenschappen moderne talen en wetenschap pen wiskunde van het don boscocollege zwijnaarde het kan vertaald opgesplitst of aangepast worden voor andere richtingen en vakken of volgens het niveau en de bereidheid van de leerlingen om buiten de lessen stevig wat werk te verrichten de rol van ict in deze projecten varieert et succes van dit concept berust hij zij is gids coach mentor vraagbaak voornamelijk op het uiteindelijke ict helpdesk de leerkracht bepaalt hoe enthousiasme en de tevredenheid hoog de lat ligt de leerlin van de leerlingen wanneer het steile gen realiseren het project en bochtige jaarparcours afgelegd is voor enkele concrete de leerkracht en die vloeien voort uit de actieve en tips zie illustratie 1 bepaalt hoe hoog de creatieve rol die ze mogen moeten ver lat ligt de leerlingen vullen de rol van de leerkracht is cruciaal realiseren het project illustratie 1 concrete tips concrete tips 1 start het schooljaar met een voorstelling van het jaarplan 2 motiveer de methodiek en de doelstellingen achter de opdrachten 3 toon de leerlingen concrete voorbeelden van uitgewerkte projecten van vori ge schooljaren of van 4 stimuleer de leerlingen tot activiteit haal ze uit hun stoelen en doorbreek de klasmuren sept okt 2003 nummer 1 33e jaargang 4 5 creeer een positieve en constructieve werksfeer 6 bouw hun vaardigheden en zelfvertrouwen geleidelijk op eerst met eenvou dige individuele spreek en schrijfoefeningen later met complexere groepswerken 7 creeer situaties waarin diverse vaardigheden aan bod komen en waar de leer lingen hun individuele talenten kunnen aanwenden 8 doe de leerlingen samenwerken vorm evenwichtige werkgroepen met goede verstandhouding en potentieel 9 geef de leerlingen verantwoordelijkheid en controle over de uitvoering 10 hou een vinger aan de werkgroepenpols 11 motiveer je evaluatie en je quotering opbouw van ict vaardigheden de opbouw van transparanten zie ook de bijdrage van marielle leyten luuk van tijdens het jaar worden de vaardigheden waes elders in deze vonk nvdr de leer het zelfvertrouwen en de teamgeest van de lingen moeten dan zelf gaan experimenteren leerlingen geleidelijk opge en leren van hun leeftijdsgenoten de pc de pc speelt daarbij bouwd er worden steeds speelt daarbij als middel niet als doel als middel niet als hogere eisen gesteld ook gedurende het schooljaar een steeds doel gedurende qua ict en van de leerlin belangrijker rol dit sluit aan bij de visietekst het schooljaar een gen wordt een actieve inzake ict van minister van onderwijs steeds belangrijker zelf lerende rol verwacht marleen vanderpoorten van september rol het volstaat als leerkracht 2002 en de doelstellingen van de europese nederlands in september top van lissabon tegen eind 2003 moeten een beknopte handleiding alle schoolverlaters een computer weten te powerpoint ter beschik gebruiken zie ook illustratie 2 voor een king te stellen en wat tips te geven inzake motivatie van de projectwerking illustratie 2 motivatie van de projectwerking twee vroege stemmen een manager de onderwijswereld mag de internet trein niet missen scholen moeten zich niet enkel technisch aanpassen de revolutie moet ook mentaal gebeuren de nieuwe netwerkeconomie heeft nood aan mensen met nieuwe vaardigheden en dat zijn lang niet allemaal technische in een snel veranderende economie zijn volgende vaardigheden en attitudes evenzeer van belang zin voor samenwerking communi catievaardigheden kunnen meedenken op strategisch niveau enthousiasme en inzet aanpassingsvermogen aan wisselende omstandigheden in het onderwijs 33e jaargang nummer 1 sept okt 2003 5 systeem moet het accent dan ook verschuiven van de leerstof naar de leerling die moet leren leren kritisch en probleemoplossend denken en vooral actief deel nemen aan het onderwijsproces karel uyttendaele de school wordt een cybercafe zi report 30 september 1998 karel uyttendaele is agoria information technologies manager van agoria een grote vlaamse werkgeversorganisatie een pedagoge maatschappelijk gezien als je kijkt naar wat de maatschappij op dit moment vraagt aan vaardigheden van haar werkers dan zijn dat totaal andere zaken dan vroeger het is nu veel meer gericht op attitudes sociale vaardigheden en commu nicatievermogen kunnen samenwerken in teamverband kunnen omgaan met infor matie en communicatietechnologie en nieuwe media probleemoplossend denken met meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid aan deze vaardigheden en hou dingen werd op school veel te weinig aandacht besteed het onderwijs was heel eenzijdig cognitief gericht op het aanleren van kennis en begripsinhouden clan visser t hooft meesurfen op de golf van het studiehuis in het studiehuis nblc 1998 wat doe je met ict teit en de leerlingen worden gestimuleerd om gebruik te maken van de apparatuur s ict wordt in dit jaarplan gebruikt voor middags na de lessen of op woensdagna tekstverwerking brainstorming tekst middag aan hen de keuze productie en herwerking voettekst met automatische paginanummering bronverwijzingen via voet en eindno jaaroverzicht ten hyperlinks opzoekwerk gebruik van elektronische het hele af te leggen projectenparcours zie bronnen en verwerking van klassieke illustratie 3 wordt best begin september bronnen met doelstellingen opbouw en uitgewerkte presentaties wanneer leerlingen een voorbeelden voorgesteld en toegelicht publiek moeten toespreken als communicatiemiddel tussen de de leerlingen moeten dus in de loop van het groepsleden onderling en de leerkracht schooljaar de volgende taken uitvoeren via e mailen met bijlagen 1 twee verhandelingen belangrijk voor het aanleren van bronnengebruik en bron leerlingen beschikken thuis dus idealiter nenkritiek zorgvuldige tekstopbouw en over een pc en een breedband interne verzorgde schriftelijke presentatie taansluiting maar moeten op school vlot 2 een individuele spreekoefening met gebruik kunnen maken van voldoende en verplicht gebruik van transparanten krachtige ict middelen onze school biedt ge richt op verzorgde mondelinge pre 120 werkstations aan met volle functionali sentatie en communicatie sept okt 2003 nummer 1 33e jaargang 6 illustratie 3 projecten nederlands zesdes 3 een rapporteringsoefening kritische waarom via ict evaluatie van de spreekoefeningen met verzorgde schriftelijke presentatie de meeste leerlingen aanvaarden dat verhan 4 het crep creatief project in hand delingen moeten worden afgegeven in een schrift stimuleert creatief omgaan met verzorgde lay out maar ze geloven niet taal project zonder ict zomaar dat je een publiek beter toespreekt 5 het mop groepswerk mondelinge als je vooraf met powerpoint enkele transpa presentatie hercreatie van een literair rantjes voor overhead of werk in 15 minuten via toneel en multi grootbeeldprojectie hebt aangemaakt dat moet het verplicht werken mediatechnieken je als leerkracht dus in met ict voor alle 6 het gip groepswerk geintegreerd de verf zetten niet projecten moet door project powerpoint presentatie van omwille van de inbreng de leerkracht stevig een contrasterende studie van literaire van de pc maar omwille beargumenteerd werken van het noodzakelijke worden het verplicht werken met ict voor alle pro brainstormen ordenen jecten behalve voor het crep botst bij en presenteren van het deze jaarpresentatie meestal op heel wat onderwerp vooraf geen spreker die onvoor weerstand en moet door de leerkracht ste bereid voor zijn publiek kan gaan staan als vig beargumenteerd worden hij zij enkele transparantjes moet gebruiken 33e jaargang nummer 1 sept okt 2003 7 en dat levert meer zelfvertrouwen beter spre baar zijn dat betekent dat de groep uit het ken en betere communicatie op wijs er ook boek een script moet kunnen distilleren en op dat powerpoint eenvoudig en gebruiks dit kunnen uitwerken tot een draaiboek met vriendelijk is je leert het met wat zoeken en een geschikte rolverdeling geselecteerde experimenteren vlot aan je geeft ook best tekstfragmenten die gespeeld of off screen een modelpresentatie waarbij je heel aan gezegd worden muzikale ondersteuning schouwelijk toont hoe je best presenteert decorwisselingen belichting passende houding positie dictie opbouw oogcon beeld fragmenten via over tact wat je beter niet doet en wat zoal head dia video of pc fout kan lopen materiaal voor een dergelijke de pc vervult zijn modelpresentatie vind je op een beperktere rol maar via de opbouw en begrijpen hoe het mop het herwerken van functioneert is nodig om het draaiboek geleidelijk opbouwen te zien hoe het jaarplan belangrijk is ook te argumenteren dat de nederlands evenwichtig projecten steeds verder bouwen op verwor naar mondelinge en ven kennis vaardigheden zelfwerkzaam schriftelijke vaardig heden en expressie van heid zelfvertrouwen en teamgeest in het literaire competentie is opgebouwd en dus voorgestelde jaarplan moet de aandacht niet wordt scheefgetrokken door een te voor een efficiente en verzorgde mondelin eenzijdige gerichtheid op tekstproductie en ge schriftelijke communicatie die aange ict leerd ingeoefend wordt bij de spreekoefe ningen in oktober en de rapporteringen in opbouw draaiboek november toegepast worden bij de monde linge mop groepswerken in maart het het mop boek moet eerst worden gelezen geheel vindt zijn uiteindelijke bekroning in de en herlezen via gestructureerde vergaderin grote schriftelijke powerpoint gip groeps gen met verslag aan de leerkracht in werken van mei groep besproken en tot zijn essentie herleid opgedeeld in rollen en speelbare fragmen ten passende muzikale en beeldonder haal de leerlingen uit hun steuning wordt gekozen of aangemaakt bij stoelen het mop voorbeeld via zelf gemaakte foto s klank opnames off screen gezegde teksten bij het mop groepswerk mondelinge pre kunnen sfeer opbouwen of ontbrekende rol sen tatie huislectuur gaat het om een her bezettingen opvangen of video sfeerschep creatie van een literair werk waarbij via ping achtergrondinfo interviews opnames toneel en multimediatechnieken naar keuze op andere locaties belichting muziekappa een boek ergens op de schoolcampus in ratuur en rekwisieten worden aangesleept ongeveer 15 tot 20 minuten tot leven wordt teksten ingestudeerd decors opgebouwd gebracht de leerlingen kiezen eerst vrij een het draaiboek grondig uit getest decor mop boek een belangrijke en weloverwo wisselingen en samenspel worden inge gen keuze omdat de hele groep zich moet traind tekstzegging en dictie geperfectio kunnen vinden in het verhaal de thematiek neerd zelfvertrouwen en durf aangescherpt en de rolverdeling het boek moet speel de pc vervult zijn ondersteunende rol via de sept okt 2003 nummer 1 33e jaargang 8 opbouw en het herwerken van het draaiboek opzien tegen het vele werk uit de leerlin onder andere inscannen van teksten genbevraging 2001 2002 is gebleken dat opzoekwerk tekstcompositie het speelvlak de totale tijdsbesteding gemiddeld 21 uur is zeer belangrijk voor een mop stimuleer je bedraagt maar tijdens het hele creatie en leerlingen om hun presentatie te brengen presentatieproces sterk naar elkaar toe buiten het klaslokaal bijvoorbeeld voor het groeien er een diepe bevrediging in vinden jappenkamp uit bezonken rood van jeroen en uiteindelijk het mop als een van de abso brouwers bleek een plaatijzeren rommelba lute hoogtepunten van hun jaar beschou rak een gedroomd decor wen qua teamgeest en vaardigheidsop bouw een goede aanloop dus naar het leren afwerken gip eindwerk als leerkracht waak je over het verloop van het productieproces bijvoorbeeld het maken van goede afspraken inzake de de kroon op het werk reservering van andere schoollocaties en het gip op cd rom het teamwerk de mop groepen moeten zichzelf en elkaar kunnen vinden en plezier bij het gip groepswerk geintegreerd project beleven aan het opbouwen van het project huislectuur gaat het om het maken van een probeer als trendsetters bij de eerste mop vergelijkende studie van zoveel literaire wer presentatie leerlingen op de planken te krij ken als er groepsleden zijn idealiter vier aan gen van wie je kan verwachten dat ze werk gevuld met een kritische bespreking van de op niveau brengen algemeen is de inzet rol van literatuur in de maatschappij en van de bewonderenswaardig de leerlingen blijven literatuurstudie als onderdeel van de humani voor decoropbouw en generale repetitie de tas aangebracht in het secundair onderwijs vooravond van hun presentatie lang op meestal kiezen de groepsleden hun boeken school en dat leidt tot beklijvende en soms rond een bepaald thema bijvoorbeeld liefde aangrijpende producties dood koloniale literatuur tweedegeneratie slachtoffers van de oorlog het eindproduct na de mop presentatie wordt het mop dat de werkgroep aflevert is een grote menu groepswerk door publiek en spelers geeva gestuurde interactieve powerpoint lueerd en binnen de week ontvangt de hele presentatie aangevuld met bronnen internet klas een mop dossier een afgeslankte ver bronnen zijn via hyperlinks aanklikbaar sie van het draaiboek met de gespeelde concrete voorbeelden van dergelijke gip fragmenten rolverdeling thematiek achter werkstukken kunnen geconsulteerd worden grond en auteursinformatie boek en op mop evaluatie door de groepsleden de zie ook illustraties 4 6 voor enkele tekstverwerker bewijst opnieuw zijn nut met powerpoint schermen uit een gip wat wis knip en plakwerk en enkele aan vullingen kunnen de groepsleden vrij gemak elk groepslid bespreekt eerst zijn eigen kelijk een mop dossier distilleren uit hun boek en moet zich om louter kopieren en draaiboek plakken tegen te gaan strikt houden aan een structuur die het boek benadert vanuit de ervaring van vier jaar mop presentaties vier invalshoeken leert dat de mop groepen vooraf nogal 33e jaargang nummer 1 sept okt 2003 9 illustratie 4 voorbeeld gip 1 de mimetische functie het boek pro leren structureren in schermen beert een wereld in beeld te brengen de expressieve functie de auteur wil de groepsleden moeten de lay out van hun iets uitdrukken gip afstemmen op het digitale powerpoint de formalistische functie de tekst is een medium ze moeten hun teksten structureren combinatie van stijl en structuren in schermen dat wil zeggen opgedeeld in de interpretatieve appreciatieve functie tekstgehelen die passen binnen de grootte de lezer interpreteert ervaart kunst van een powerpoint dia de presentatie moet starten met een inleiding waarin de groeps daarna worden de boeken vergeleken en leden de opbouw de besproken literaire contrasterend besproken de leerlingen werken en de specifieke invalshoeken ver mogen vrij hun boeken kiezen maar moe klaard worden het interactieve karakter van ten hun keuze ter goedkeuring voorleggen de presentatie moet ook uitgelegd worden geef je leerlingen de raad boeken te kiezen een menusturing via hyperlinks en de werking die passen binnen hetzelfde thema en de van de actieknoppen bijvoorbeeld klikken op boeken dan eventueel in logische gehelen de knop met het huisje brengt je in te groeperen die met elkaar vergeleken wor powerpoint terug naar het begin van de pre den sentatie sommige groepen kiezen voor een hoger technologisch niveau en werken met sept okt 2003 nummer 1 33e jaargang 10 illustratie 5 voorbeeld gip 2 een diamodel dat bestaat uit frames zodat maar het werken in powerpoint is veel een bijvoorbeeld aan de linkerzijde van elke voudiger dan een website opbouwen met power point dia steeds de bijvoorbeeld frontpage powerpoint is veel ze moeten hun zelfde inhoudstafel te zien gebruiksvriendelijker qua invoegen van tekst teksten structureren is met hyperlinks waarmee en afbeeldingen via ontwerpsjablonen krijgt in schermen dat wil de gebruiker doorheen de het geheel vlot een professioneel jasje en zeggen opgedeeld structuur van de presenta nagenoeg alle leerlingen beschikken thuis in tekstgehelen die tie kan navigeren idea liter via microsoft office over een of andere ver passen binnen de wordt de bespreking aan sie van dit programma dit laat de leerlingen grootte van een trekkelijker gemaakt met toe om thuis hun deel van het groepswerk powerpoint dia fotomateriaal biografisch af te werken en vlot bestanden over en weer achtergronden en inge te mailen tussen school en thuis en naar de scande tekstfragmenten uit andere groepsleden het boek zelf of uit interessante bronnen hoe quoteren het gip eindresultaat in powerpoint gelijkt door de opeenvolging van schermen en de wat het quoteren van de afgewerkte pre interactieve menusturing via hyperlinks bij sentatie betreft weten de leerlingen heel veel groepen in grote mate op een website duidelijk wat voor het vak nederlands 33e jaargang nummer 1 sept okt 2003 11 illustratie 6 voorbeeld gip 3 gequoteerd wordt inhoud taal en wat niet en de leerlingen ict er worden dus geen punten toege kend voor het louter technische aspect van tot slot wat vinden de leerlingen van al de powerpoint presentatie binnen de zelfde deze projecten illustratie 7 bundelt enkele werkgroep kunnen de punten verschillen citaten uit de jaarevaluaties die ze op het wanneer de bijdragen van de groepsleden eind van het schooljaar niet van hetzelfde niveau zijn totale tijdsbe 2001 2002 geschreven er worden dus geen steding volgens een leerlingenbevraging in hebben som mige ervan punten toegekend 2001 2002 mediaan 23 uur gemiddelde 34 zijn geformuleerd als voor het louter uur adviezen aan hun opvol technische aspect gers de nieuwbakken van de powerpoint zesdejaars presentatie sept okt 2003 nummer 1 33e jaargang 12 illustratie 7 citaten uit jaarevaluaties door de leerlingen dit is geen uitboljaartje maar een jaar van hard labeur gekwel en geteister door drongen met de geur van bloed zweet en kubieke meters inkt ik heb doorheen het jaar vaak gevloekt en de leerkracht verwenst mijn oprechte excuses daarvoor maar toch ben ik achteraf gezien erg tevreden over het gepresteerde zoals die ver duivelde dhr demedts voorspelde de reden van mijn euforie ligt hem in de aard van de opdrachten die we kregen het was niet te theoretisch vaak in groep en gevarieerd waardoor ieder zijn talenten wel eens konden botvieren en de taken waren echt wel nuttig en leerrijk maar het is waar de eisen liggen hoog en goede intenties zijn helaas niet genoeg enerzijds ligt de schuld niet alleen bij die arme stakkers van leerkrachten want als ik naar mijzelf kijk zit er ook een probleem in het nuttig besteden van mijn tijd in mijn efficientie jv 6 lamt 2001 2002 aan de nieuwbakken zesdejaars het is zo dat er veel van jullie gevraagd wordt door jdm maar achteraf gezien heeft elke opdracht zijn nut begin op tijd aan je verhandelingen leraartjes zeggen dat echt niet voor de lol probeer bij het mop en het gip goed samen te werken zodat die last op je schouders eerlijk verdeeld wordt en niet door 1 persoon moet worden gedragen zorg ervoor dat je geen boeken voor de beknopte besprekingen meer moet lezen tijdens de examenperiode kortom met een degelijke planning valt alles af te werken tegen de vooropgestelde deadline as 6lamt 2001 2002 er ligt inderdaad een vrij grote last op de schouders van de leerlingen onder meer door bovengenoemde opdrachten ik denk wel dat u daarbij moet weten dat deze opdrachten elk een andere vaardigheid testen ik vond ze alle acht zinvol en met een behoorlijke planning valt alles af te werken tegen de vooropgestelde deadline het is een goede voorbereiding op universitaire studies waar een degelijke plan ning mij ook onontbeerlijk lijkt het is te doen maar voor een ideale situatie zou het beslist een pak minder mogen de vraag is dan waarin geknipt moet worden het zijn niet echt veel opdrachten maar in het gip heb ik persoonlijk zeker niet iedereen enorm veel tijd gestoken toch is het niet iets waarvan je zegt laat maar vallen want het is een soort eindwerk als het echt niet anders kan moeten het crep en de rapportering misschien verdwijnen ik denk dat dat de enige twee zijn die min of meer overgeslagen kunnen worden al zou het wegvallen van het crep spijtig zijn voor het aandeel creatieve inbreng van een schooljaar as 6lamt 2001 2002 uiteindelijk heeft het mij in zekere zin een soort voldoening geschonken te weten dat we zoveel te doen kregen en ik er toch in geslaagd ben alles op tijd deadline klaar te krijgen het een al wat beter dan het ander oke het is veel maar ik ben er toch trots op geweest in zekere zin dus houden die opdrachtjes de leerlingen kunnen er enkel van groeien edw 6lamt 2001 2002 33e jaargang nummer 1 sept okt 2003 13 ik zou het zo laten volgens mij helpt het je echt je werk te leren structureren te plannen je bent meer gehard tegen stress bc 6lamt 2001 2002 aan de nieuwbakken zesdejaars het lijkt klote maar uiteindelijk valt het wel mee en je leert enorm veel bij ook over jezelf bc 6lamt 2001 2002 jan demedts p a don boscocollege grotesteenweg noord 113 9050 zwijnaarde jan demedts dbz be noot 1 dit is de licht gewijzigde versie van een artikel verschenen in het ict nummer van knack op school november 2002 dat nummer kan gratis aangevraagd worden op 0800 15 863 of via kos knack be sept okt 2003 nummer 1 33e jaargang