Ken je die van de ooievaar en de vos al?

62 geschud ken je die van de ooievaar en de vas al erik herbosch u weet het natuurlijk at lang 1990 is het jaar van de strijd tegen het analfabetisme voor een goed begrip van dale zegt bij analfabetisme 1 het analfabeet zijn ook onkunde in ruimere zin 2 het voorkomen van analfabeten en een analfabeet is dan 1 iemand die niet kan lezen of schrijven oneig iemand die geheel onbekend is met enige genoemde wetenschap of kunst 2 niet bekend met het alfabet wat mij erg interesseert is de tweede definite van van dale een analfabeet is iemand die niet bekend is met het alfabet sta mij toe u johan voor to stellen johan is een kennismaking kan ook de tes nederlands begin lieve jongen van een jaar of twaalf het is pail nen in het bso gaat het schooljaar voor neder september en johan is nieuw in onze school hii lands steevast van start met het alfabet want de volgt het eerste jaar bso de onthaaldagen zijn letters van het alfabet zijn de instrumenten waar achter de rug de klassen ingedeeld en de lokalen mee we tijdens de lessen nederlands zullen wer toegewezen kortom de lessen kunnen starten ken dot volt johan wel mee want het alfabet kent na de traditionele voorstellingsronde en de eerste hij hy werkt dan ook gewillig mee leraar weet je hoe dat heet alle letters die wij kennen bijeen in een vaste volgorde johan het alfabet leraar prima en weet je ook hoeveel letters er in dat alfabet staan hoeveel letters onze nederlandse taal dus kent johan oh zeker wel 40 leraar 40 zou je die dan eens voor me willen opschrijven op een blaadje alle letters die je kent en johan gaat vlijtig aan het werk maw het wil maar niet vlotten hij bijt op zijn pen zucht eens schrijft nog een letter bij kijkt nog even haar die vormeloze rij voor hem en zucht johan meer weet ik er niet leraar hoeveel letters heb je dan gevonden johan hij telt johan 16 meneer april 1990 19 de jaargang nummer 5 samengevat johan denkt dat ons alfabet bestaat ven dat kan je toch niet zomaar van bovenaf even uit 40 letters waarvan hij er 16 kan opschrijven op veranderen een taal is sowieso voor de ene een blaadje papier als ik weer even naar de defi moeilijk en voor de andere niet zoals de ene vlot nitie van van dale kijk moet ik besluiten johan is jes een marathon loopt en een ander al moeite analfabeet daze jongen is 12 jaar heeft 6 jaar heeft met honderd meter snelwandelen en zelfs al lagere school achter de rug en is toch analfabeet vind je dit standpunt verdedigbaar en er is zeker heel wet te zeggen over het gebruik van bastaard toch wil ik dat even nuanceren johan kent het woorden en over het moeilijke male taalgebruik alfabet immers wel in zijn dagelijkse taalgebruik dan nog dat zijn van die bingen die je eenvoudig komen vrijwel alle in het nederlands bekende let niet ian veranderen zeggen dat de mal eenvou ters voor hier een x en daar een y niet te na diger moet of dat de samenleving moet vereen gesproken bovendien bij een letterdictee ben ik voudigen op alle terreinen waarmee het grote ervan overtuigd dat johan alle letters zo zou kun publiek te maken krijgt heeft niet alleen iets van nen opschrijven hij kent het alfabet dus wel hij de mensen dom houden daar hebben we vtm al kan het alleen niet uit het hoofd opschrijven johan voor dat moet toch eenvoudig genoeg zijn maar heeft dus inderdaad een probleem met taal hij is is bovendien zoiets als zeggen dat de zon watvaker zwakvoor het schoolvak nederlands en algemeen moet schijnen dear kunnen we met z n alien wel te zwak in de omgang met de nederlandse taal naar streven maar veal zal het niet helpen voor iemand van zijn leeftijd maar het etiket analfabeef vind ik zwaar het is zo n beetje als volgens mij raakt enkel punt 6 echt de kem een iemand die een vinger mist gehandicapt noemen schoolwetg eying die beter waarborgt dat taalzwak strikt genomen is dat misschien wel correct maar ke en zwakbegaafde leerlingen gees schoolse het woord klinkt toch zwaar beladen johan kan verwaarlozing oploperr of dat nu echt in een normaal praten weliswaar zwak jezen en niet goed wetgeving moet laat ik in het midden ledereen die schrijven hij kan de taal dus op een bescheiden in het onderwijs staat dient ervoor te zorgen dat de niveau hanteren en zich zowel mondeling als zwakken niet worden verwaarloosd en op dat vlak schriftelijk uiten zij het niet foutloos bovendien gaat ons onderwijs stevig in de foot vind ik kan hij met enige moeite eenvoudige teksten lezen er is echter wel degelijk sprake van een probleem een inspecteur vertelde onlangs op een studiedag dat ons onderwijs vaak iqkt op de fabel van de vos hoe dat probleem ontstaat weet ik niet lk weet en de ooievaar u kent het verhaal de vos nodigt alleen dat johan in het beroepsonderwijs veeleer de ooievaar uit voor een maaltijd en dient die op regal dan uitzondering is en dat je daar als leraar een platte schotel op zelf kan hij het voedsel naar een antwoord op dient te verzinnen hoe pak je dat hartelust oplikken terwiji de ooievaar er met zijn aan m a w hoe verhoog je de taalvaardigheid bij lange snavel slechts zuinigjes in kan prikken een zulke zwakke leerlingen ledereen die met zulke tijdje later mag de vos bij de ooievaar op visite die leerlingen werkt stall zich die vraag zo gaf de deed het eten in een huge nauwe kolf zodat de vos werkgroep kiezen voor eenvoud en er in het geheel niet bij kon jaag sugeschoolden een persmededeling uit die inspecteur heeft gelijk wij leerkrachten die waarin 6 voorstellen ter oplossing worden aange nen onze spijs vaak onbereikbaar op voor onze boden leerlingen die dan ook dikwijls op hun hunger blij yen zitten anders gezegd niet de teal moet een lk vrees dat we met zulke oplossingen niet ver voudiger het aanbrengen van de taal moet een komen het is een beetje het paard voor de wagen voudiger als je les geeft over hoofdletters schrij spannen lk bedoel wat dien ik te verstaan onder ven ik zeg maar iets is het dan echt nodig dat elk een eenvoudiger en dus vlotter aanleerbaar regeltje en elke uitzondering besproken wordt nederlands het nederlands is loch een gege volgens mij volstaat het om enkele grote catego 19 de jaargang nummer 5 april 1990w nan of to bakenen namen begin van een zin bij toch een behoorlijke zin op papier to krijgen en bij de directe rede en natuurlijk is het zo dat je in anderen helaas lukt het nooit met dat gegeven 1 bso niet spreekt over iets abstracts als directe moeten we hoe dan ook leren leven vrees ik ook rede daarin treed ik de werkgroep bij maar hoe je al wil iedereen het anders t ook formuleert je hebt het er wel over spraak lk wil hiermee geenszins afbreuk doen aan de kunst uit den ooze maar wel aan en beschou ongetwijfeld goede bedoelingen van voornoemde welijk met taal werken geen sprake van lijdende werkgroep ik wil alleen pleiten voor wat realistisch of meewerkende voorwerpen sours ben je blij als is en praktisch en dus eenvoudig want wat we er een meewerkend voorwerp in de was zit maar ook willen veranderen in de maatschappij willem veel lezen praten spelen en onderzoeken hoe is elsschot schreef het al tussen droom en daad staan datgezegd hoe zou jij dat zeggen hoe klinktdat wetten in de weg en praktische bezwaren wat betekent dat zinnetje enz ervaring leert dat ook de taalzwaksten er na ver erik herbosch loop van tijd vaak duurt het jaren toe komen om paasbloemstraat 67 2060 merksem op zaterdag 5 mei 1990 vindt in het aulagebouw van de universitaire instelling antwerpen een nationals studiedag plaats rand alfabetisering en onderwijs i georganiseerd door cbl um al fabetisering vlaanderen en de von de studiedag begint om 10 uur met een algemene inleiding over analfabetisme vanaf 11 uur worden lezingen en workshops parallel aangeboden waaruit elks deelnemer er in het totaal vier kan kiezen de onderwerpen die aan bod zullen komen kunnen onderverdeeld worden in vier grate blokken context theorie lezen en schriiven een paar concrete voorbeeklen preventieve maatregelen vierde wereld migranten fysiologische processen leermoeitijkheden leesplezier leestechnieken openbaar bibliotheekwerk belang van zelf schriiven spelling woordenboeken thematisch werken women met wablieft het aanbod omvat towel theoretische lezingen als praktische workshops er kan eveneens een doe het telltentoonstelling doorlopen worden die de bezoeker wil wen aanvoelen wat het betekent analfabeet to zijn in de wandelgangen is permanent een materialenbank aanwezig de doelgroep bestaat towel uit begeleiders van het alfabetiseringswerk als uit onderwijsmen sen vooral leerkrachten uit het basis en beroepsonderwijs studenten in lerarenopleidingen en pms medewerkers lnlichtingen cbl uia universiteitsplein 1 2610 wilrijk tel 03 820 29 60 v in i april 1990 19 de jaargang nummer 5