Documenten
marc geerts lo s staand th ema te werken maar h e t oeuvre van ro a ld dahl als basi s t e nemen d e w erk g roep creata kwam al vrij snel tot de c on c lusie dat h e t proj ec t e nkel voll e di g kon zijn leesbevordering als de kind eren ee n vo ll edig be eld zouden krijgen van het leven en werk van roald bibliotheek en schoo l dahl hiervoor hadden we natuurlijk infor matie nodig di e d e bibliothee k ons graag ver strekt e na enkel e w e ke n voorb ereiding groe id e het idee om al h et opzo ekwe rk niet e nkel binn en d e schoolmuren te houd e n m aar de vlaming marc geerts doet op aanstekelijke wij het ook aan de and ere lagere sc hol en in d e ge ze verslag van een vorm van leespromotie waarin meent e a an te bied e n de s tap was vlug gezet samenwerking tussen basisschool en bibliotheek cen en zo ont s tond d e eer s t e s am e nwerking met traal staat maar die niet alleen in de loop van de de biblioth ee k jaren is de samenwerking uitbreid met de ouder d e werkgro ep creata zorgd e voor ee n vereniging auteurs en tekenaars van kinderboeken b oeke n overzic ht m et in ge kl eurde prente n e n een tekenacademie en de fietsenmaker o riginel e sc h e t se n van quinten bl ake de het doel is al die tijd gelijk gebleven kinderen op bibliothe e k huurde e en kl eine tentoon stell ing een avontuurlijke manier in aanraking brengen met over het leve n v a n roald dahl bij d e biblio lezen zodat ze gaan lezen en blijven lezen th eek van houthalen d e oud ervereni ging marc geerts beschrijft twee projecten het roald engageerde zi ch voor het uitwe rk en van een dahl labyrint en het marc de bel project tot slot inte rscholenkwis en in d e school g in ge n all e geeft hij tips voor leraren en bibliotlieekrnedewerkers leerkra chten aan het we rk om toneel s tukjes die dergelijke projecten willen gaan opzetten knut selat eli ers ee n rijm c afe e n ee n mini musi cal uit te w erk en me t de kind er en de proje c twee k gro eide uit tot ee n roald be halve op school werk ik als vrijwillig dahl labyrint in a ll e g elijkvlo e rs e klassen jeugdboekenw e rke r in de plaat se lijke biblio konden kind e ren ouders en geinte ress e erden theek mee aan de kinder en j eugdju ry kjj twee namidd age n d e sfe e r op s nuive n van ver en aan het opzetten van l eesb e vo rder ings pro sc hille nde bo e ken mathilda liet voo r j e neu s je c te n vo o r d e ac ht la gere sch o l e n in onze h e t krijtj e schrijven op het bord de gvr z a t geme ent e aan de h a nd va n drie co nc re te pro tu ssen a lle rl ei dro me n rustig e en bri ef te je c ten d ed en w e heel wa t erva rin g o p die als s chrijven n aa r sofi e in het minpinbo s hoorde l eidraad di ent bij d e uitwerkin g va n nieuwe j e voorl e zen en kon je binnenglur en in kijk le esimpul sen dooshuisjes in e en reuzeperzik spe elden de in s ekten de hoofdrol in de cho c ol a defabriek het vertre kpunt bij de drie proj ec ten lijkt op kon j e zelf cho c ol a de gi e t en e n willy wonka h et eer s te gezi cht vrij ee nvormig met de bibli o ve rwe lkomde ie de reen voor ee n rondleiding th e ek een manie r zo eken om z oveel mogelijk de gruwelijke rijme n werden ve rmengd me t kindere n warm te maken voor boe ke n toch andere g e di cht en e n b ezorgden iede re en ril was d e instap t e lkens anders en d a t had onmid lingen daa ntj e de wereldkampioen zong dell ijk gevolgen voor de uitwe rking samen met d e fantastisc he m e nee r vos een h ele musi c al a an elkaar het hui s van de h et roal d d ahl labyrin t grieze ls hing aan het plafond roald dahls roodkapje was d e wolf steeds te slim af je dit proje ct rond roald d a hl s tartte vo lle di g moest je e en w e g banen door de flat van i eorg va nuit de gemeenteschool waa r ik z elf lesgee f idur met mee r dan twe ehonderd vers c hille nde zoals e lk ja a r zochten we een g es chikt thema sc hildpadden over al ontdekte men nieuwe voor de projec tweek creatief met taal crea verhal en waardoor velen ook niet lezers t n om h e t ge h eel een m ee rwaarde t e g even nadien de boeken wilden lezen kozen we er dat jaar voor om niet rond een gedurende een maand konden alle scholen 1996 1 moer 55 d e tentoons telling bezoeken elk uur gaf ee n om het project financieel haalbaar te maken personeelslid van de bibliotheek een rondlei name n we contact op met boekenwinkels en ding na een korte inleiding met prettige de uitg everij infodok davids fond s wat vorig anekdotes uit het leven van dahl en een ja a r niet lukte bij uitgeverij fontein liep nu vid e oreportage over de samenwerking van van ee n leien dak we krege n hun steun zij quinten blake en roald dahl gingen de kin zorgden voor het drukwerk prijsboeken en deren op j a cht naar de juiste antwoorden op badges voor de kwi s doordat de bibliotheek de vragenlijst en de gouden wikkel met echte vanaf het begin meewerkte aan deze tento o n c hocolade als afsluiting van het hele project stelling wa s he t mogelijk de publiciteit naar zorgde de interscholenkwis voor e en stevige kranten e n jeugdprogramma s goed op te vol apotheose gen hierdoor werd er in regionale kranten radioprogramma s en z elfs op televisie bij het h et m arc d e b e l pr ojec t jongerenmagazine sl e utel aandacht besteed aan het l e esbevord e ringsproject het marc de bel proj ect ontstond op uit de tentoonstelling werd geopend met e en drukk elijke vraag van de kinderen van de xjj receptie op kindermaat in aanwezigheid van ze vonden dat er naast e e n populair buiten de auteur en de tekenaar zij werden onmid lands schrij ver een tentoonste ll ing over een dellijk bestookt met vragen door de aanwezi vlaams auteur moest komen omdat de ge kinderen eindelijk zagen ze hen in levende sc hool niet elk jaar rond een schrijver wenst te lijven bij de afsluitende kwisnamiddag waren werk en werd een werkgroep opgericht naast ze weer p araat h et armworste le n e n de vr a e nke le oude rs en kjj medewerksters werd genduel s tussen marc de bel en mie buur ook minstens een personeelslid van de biblio zijn vrouw zorgden voor heel wat sfeer th e ek gevra agd zodat afspraken en administra nadien kregen we van verschill ende bibli tie vlot konden verlopen otheken en sc holen d e vraag of de tentoon d e hele tentoon s tell ing moe st de dynami ste ll ing kon uitgele end worden met de rela s che avontuurlijke sfeer van de boeken goed ti ef kleine werkgroep van ze s personen her we e rgeve n een echte ontde kkingstocht naar werkten we de hele tentoonstelling tot een ongekende titel s m et al s uiteindelijk doel een uitleenbaar ge he el hierdoor recupereerde n ontmo e ting met marc de bel zelf we kozen we a ll e ko st e n en verzam e len we nog steeds vo o r kijkkis te n waarin we taferele n uit ver inkomsten voor ni euwe uitbreidingsactivitei s chille nde boeken uitwerkte n daarnaast t en wi e interess e h ee ft voor deze tentoon waren er verhal e n die fantasierijke uitvindin s t elling kan contac t opnemen met de biblio g en vrij nauwkeurig b e schreve n zodat we die t he ek van edegem in de praktijk uitvoerden zoals een bakfiets bioscoop en ee n geheimzinnige typemachine geen tijd ik lees omdat er nog geen biografie is verschenen ove r deze auteur zochten we binnen de kjj om de tentoonste lling niet telkens rond een de groot s te fans van marc de bel en lieten ze auteur op te bouwen besloten we met de een interview voorbereiden met vragen die we rkgroep he t jeugdboekenwee kthema geen zijzelf inte ressant vonden gewapend met tijd ik lees uit te werken vrij vlug ontdekten fototoestel cassetterecorder en videocamera we dat een thematentoonstelling veel meer gingen we naar marc de bel thuis in krui s werk m e t zich meebrengt enerzijds omdat er houtem h et onthaal was zeer hartelijk en we geen afgebakend boekenpakket bestaat en kreg e n alle m edewerking die we maar durfden anderzijds omdat het thema voor jong en oud dromen een heleboel leuke anekdote s foto s vo lledig anders benaderd moet worden we uit de oude doos originele tekeningen een versterkt en de werkgroep door twee teken bli k achter de schermen van zijn nieuwe boek leraars van de tekenacademie als medewerkers ook jan bosschaert de vaste tekenaar gaf zijn te vragen ze vonden het een hele uitdaging medewerking hij leende ons zijn originele om er me t hun studenten aan te werken en ze tekeningen en hij kwam zelfs een avond mee kreg e n een extra kans om hun werk aan een tekenen aa n en decorwand met figuren uit ruimer publi ek te tonen het project kreeg verschill ende boeken hierdoor een onverwachte extra impuls bij 56 mo er 1996 r all e studenten van de tekenacademi e s deden teertafel met uurwerken sli ngerbewegingen we aan boekpromotie wat handig me ege no reactiespe ll etjes en klein e opdrachten tegen de men was de technische school zorgde voor tijd in een teletijdmachine hadden de leerlin e en experimenteertafel rond tijdmeting gen van de kunstacademie met verschi ll ende omdat we met dit project mikten op kinde stripfiguren en stripdec ors een reis door de ren vanaf de derde kleuterkla s groep 2 tot en tijd gemontee rd van de oertijd tot en met ee n me t he t e erste s ecundai r was de opz et vrij uit toekomstbeeld van a r oo in de gang was ee n gebreid we vulde n voor elke leeftijd sgro ep tijdlijn aangebra cht die minder voor de hand een leesru gzak met boeken rond h e t th ema liggende uit vindingen opsomde o nder an d ere doetip s voo r de le erkrachten en opdra c ht e n de ee rste barbiepop het engel s e to il et het voor d e le erlingen slechts we inig kla st itularis ee rste boek van roald dahl d e eerste reep sen maa kten van deze mogelijkheid gebruik cho c ol ade de uitvinding van de kauwgom de kla ss en die het wel uitprob e erd en wa r e n voor alle kindere n en klasse n was er een zeer enthousiast en vragen sindsdi e n naar ontwerpwe ds trijd uitg eschr even wie de origi nieuwe boekenpakkette n neelste wijzerplaat indiende kree g zijn model de klas rondleidingen waren op enk e l e dage n uitgewe rkt tot een echt e klok al s hoofdprijs vo ll edig volgeboekt zodat we een extra we ek al s afsluiting e n als be loning voor all e prijs inlas ten in de tentoonste ll ing was het begrip winnaars draaide n we d e film mo m o en de tijd tijd me t al zijn aspecten aanwezig verwijzin spaarders g e n n aar bo e ken waarin nog me er te l e ze n was over h e t b egrip tijd war e n nooit ve r weg hoe b egi n je e r ze lf aan bij de kleuterhoek kon je in een gro ot hemelbe d duiken waar dag en n ac ht c entraal zorg vooraf voor ee n duidelijk omlijnd e stonden l e uke voorl e esboekje kijkboe k e n e n doelstell ing e n ee n c orrec te in schatting van j e prentenbo eke n er werd voor h en voorg e le mo gelijkhed en welke le e ftijdsgro ep wil j e zen terwijl ze met d e hele klas in h et b e d bereiken ho e ve el financi el e i i i iddelen heb zaten voor de eerste graad groep 3 en 4 wer je wie kan er zi c h ontferm e n over de a dmi den boeken rond groot worden e n da g ritm e ni s tratie van het proje ct welke ruimte heb je verzameld kinderen konden zich ook m e te n t er beschikking en in welke mat e kan je reke met e en bo e kenmeter uit kleine g ro te djo b o y nen op de ste un van de pla a tselijk e biblio van c binc he op een reuze el ectro met theek als je op al deze vragen e en duidelijk illustratie s uit prent enboeken kond e n ze hun antwoord hebt gekregen zo ek j e medewerkers k e nni s over d a g e n na c ht en de seizoene n te s die het proj e ct mee uitwe rken zorg d a t je naas t ten he t the ma ve rjaardag vi eren bij oude rs e n enthous iaste denkers ook praktische gee s ten grootouders werd voor de twee de graad h ebt zodat de ide ee n ook uitvo e rbaar worden gro e p 5 e n 6 met ee n tekstfragm e nt in geleid ze konde n ook e en eigen verjaardagstaart uit de planning be paal h et th ema of de werken e n hun lievelingsstamboom samen auteur en s tel een s trikt tijdschema op ga na stellen me t figuren uit bekende en mind e r of j e medewerking m a g verwachten van de bekende bo e ken in de voorlaatste ho ek werd auteur of de uitgeverij en waar je d e boeken de ges c hiedenis van verschill ende huis houde kan vinden bij een thema i s het heel belang lijke toe stell en getoond radio televisie auto s rijk jez e lf enkele beperkingen op te leggen verwarmingstoeste ll en broodrooster s kinde zodat je niet verzuipt in een e indeloze massa ren kond e n die in drie woonkame rs anno boeken laat b epaald e tit el s rese rveren in de 1 940 1 9 6o en 1 99 5 ophangen enkele infor biblioth eek zod a t je m et de hele werkgroep mati eve bo e ken konden hen daarbij help e n vl ot aan de volge nd e fase kan b e ginn e n een laatste themahoek was een ontd ekkings tocht doorheen vers chi ll ende culturen h et chi boeken lezen bo eke n lezen en leeser nese nieuwjaarsfeest en de chinese kal e nder d e varingen uitwi sselen spreek af wie welk boek joodse jaar t ell ing d e geschiede nis va n de tijdbe l e est zorg ervoor dat elke titel minstens door rekening en de verschi ll ende meetinstrumenten twee teaml e den wordt gelezen iedereen van waterklok tot digitaal uurwerk maakt bij elk boek notities wat is bruikbaar voor iedereen was er ook nog een experimen voor de tentoonstelling welk tekstfragment 1996 1 moer 57 vond je speciaal wat mo e ten de anderen uit else schotsman de werkgroep zeker wet en over dit boek ook enkel e vra ge n over de inhoud van het willem f an de vroo m boek kunn en later go ed van p as kom e n m et die notities kom je geregeld samen en je be s pre ekt je bevindingen de eerste keren is het belangrijk zonder beperkingen te fa ntas e deltaplan taalbeleid re n wa t e r a llemaal zou kunne n zodra je m e e r l ee servaringen uitwi ss elt krijgt de glo rotterdam bale tentoonst ellings opzet m ee r concrete vorm stap voor s tap weerhoud je d e ide een die r ealisee rba ar zijn doe dingen en verras sings el e menten mogen niet ontbreken in r o tt erdam h ee rs t ee n hoge werkloos heid veel de concrete uitwerking zijn e r m e nse n h ebb en lage ink o m e ns e n een aan z ienl ijk toffe id eee n die je voor onm o gelijk houdt ga aa ntal inwo n ers h eeft een lage sch o lingsg raad veel eens na o f er binn e n d e ruim er e k ennisse n ro tte rdam se kinde ren blijken dan ook ve rgele k en kring gee n m en s en bereid zijn o m e en afgeba m e t de res t van ned erland een b eh oo rlij k e kans op kend ond erd e el uit t e werk en de bakfiets onderw ijs a chters tand te hebben ro tterdam se basis bio sc o o p hielden wij oo k eerst voo r sch o len zijn daaro m al jaren s t erk betro kke n bij h e t onuitvo erbaar tot we ee n fi e tsenmaker aan bestrijden van d eze a c hters tanden he t bestrijden spraken die h e t gehe el vo o r on s uitwerkt e van taalachters ta nd vormt daar ee n bela ngrijk te c hni sc he sc hol en e n ku ns tacad emies zijn onderdeel va n vaak blij met ee n conc re t e vraag ze hebben hoe wel de inzet van de scho len heel g roo t is valt ee n proj ec t om naartoe te werken en z e krij h e t res ultaat t ege n he t aantal kinde ren da t gen e en e xtra ka n s om z ic h naa r d e buite nwe onda nks alle in ze t m e t een taalachterstand te reld te tone n ook kun s tenaar s uit je eigen maken h eeft blijft groo t he t aanbre ngen van geme ent e e n de technisc he di e n s t zijn vaak sa m enhang tusse n al die in spanningen m oe t de ber eid je ee n handj e t e help en me t je vragen strijd teg en d e a chters ta nd effec ti ev er m ak e n een n a ar buit en kom en bi edt dikwijls o nverhoop deltaplan om alle betrokk e ne n op een lij n t e krij t e oploss in ge n in d e ze fase i s he t ook bel a ng ge n en om m eer kinderen te bere ik e n is noodzake rijk d e publicite it uit te werke n en je doel lij k hl dit artike l beschrijft wille m jan de vro om publie k t e verwittige n wat het d e ltapla n taalb e le id primair on derwijs inh o udt else schotsman intern begele id er van de d e tentoonstelling zorg voor een oranjesc hool in rot te rdam geeft weer wat de lta a a nge nam e op stelling me t a a n gepas te belich plan voo r haar sc hoo l in de praktijk b e tek e nt tin g enke l als de be zo eke r zic h thuisvoelt zal hij zi ch lat en me ev oe ren doo rheen d e hele t entoon s tell ing een vra ge nlij s t of rally in 1 99 2 n a m he t st e delijk b estuur fao fonds opdrac hten zorgen ervo or dat kind eren uitge ac hte rstandsbes trijding onderwij s he t initi n o digd worde n rond te snuffel en en aandach atief tot het d eltaplan taalbe le id prima ir tig te ob se rve re n het mo et e en leidraad zijn onderwijs het ste delijk be stuur fao is een waarm e e d e kind e ren zelfs tandig op o ntd ek rotterdamse organisatie die zich prima ir kings toc ht kunn en be zig houdt me t h et ondersteunen van scho l en bij het b es trijd e n van achte rstanden va n d e eindfase evalu eer met alle betrokke kinderen uit kan sarme mili eu s m e t geld va n nen d e ve rs chillende fa ses e n b es preek duide rijk en gem eente voert het ste d elijk b es tuur lijke a a ndacht spunten voor een volgend f no een stedelijk bel eid daarbij gaat zij uit leesbevorderingsproject van de gedachte dat de praktijk de plaats van verandering i s st a p voor stap verbeteringen succes op s chool rea lise ren in plaats van grote mode l matig e onde rwijsvernieuwinge n 58 moer 1996 1