Lessenserie interviewen

h a nneke b eemer 18 de leerlingen kunnen bij het verwerven van informatie gebruik maken van de volgende voor hen geschikte informatiebronnen en systemen lessenserie interviewe n vraaggesprekken met name kerndoel r 8 rechtvaardigt mijn brede aanpak voor het leren van interviewtechniek net als marjolein van helden en inge piena zie de lessenserie beslaat ongeveer 9 lessen ik ben het vorige artikel maakte hanneke beemer een uitgegaan van lessen van so minuten lessenserie ter afsluiting van een cursus aan de lera renopleiding in utrecht de opdracht was voor d e b egi n s i t u ati e 3 mavo een lessenserie te ontwerpen waarin be paalde kerndoelen van de basisvorming centraal de lessenserie veronderstelt de volgende be staan hanneke nam het interview als onderwerp ginsituatie bij de leerlingen voor haar essenreeks een deel ervan beschrijft zij de leerlingen weten het verschil tussen feiten hier en meningen ze kunnen goed en duidelijk zinnen formule re n het onderwijs in spreken en luisteren dat ze weten dat een schrijver van een tekst ook straks met de basisvorming steeds belangrijker een doel heeft met zijn tekst ze kunnen dat wordt neemt nu in de meeste curricula in het doel onderkennen en vervolgens in hun eigen voortgezet onderwijs slechts een zeer klein woorden opschrijve n deel van de lessen in beslag daar moet veran ze zijn bekend met het maken van eigen vragen dering in komen bij de invoering van die basis voor studieteksten vorming omdat er een grote behoefte bestaat ze weten dat je een tekst kunt indelen in inlei aan materiaal voor dit onderdeel van taalvaar ding kern slot ze weten wat een alinea is en digheid heb ik ervoor gekozen een essenserie ze kennen de termen onderwerp en deelonder te maken over interviewen de serie is bedoeld werp voor 3 mavo deze essenserie kan het best gegeven wor de leerlingen hebben in het eerste leerjaar bij den in een geintegreerd project waarbij toch al het spreek en luisteronderwijs gewerkt aan informatie verzameld moet worden voor een stemgebruik voorlezen het houden van een werkstuk ik heb de serie wel zo geschreven dat spreekbeurt en het aanpassen van het taalge hij ook los aangeboden kan worden maar de bruik in verschillende situaties tijdens het leerlingen moeten dan zomaar een onderwerp tweede jaar van de mavo is gewerkt aan dialo bedenken waar ze iemand over zouden kunnen gen interviewen het verwerven en verwerken van informatie is verspreid over het eerste en tweede leerjaar met de essenserie beoog ik te werken aan twee aan bod gekomen alleen aan het informatie kerndoelen van de basisvorming nederlands verwerven door middel van vraaggesprekken te weten is nog niet eerder aandacht besteed dit is de laatste vorm van informatieverwerving die op de leerlingen kunnen in situaties met een school wordt aangeleerd meer formeel karakter aan een dialoog deelnes men met het oo g casse tte recorde rs op het geven of verkrijgen van de nodige informati e voor de totale essenserie en het onderwijs in spreken en luisteren zijn cassetterecorders on misbaar voor het opnemen van gesprekken ik zelf zou ervoor pleiten dat die cassetterecorder s ii o moer 1992 3i4 op school aanwezig zijn en dat er een goed uitleensysteem bestaat vergelijkbaar met de fo r mulier 1 interviewen bibliotheek als er op school onvoldoende recorders aan 1 wat was het doel van de interviewer wezig zijn zul je in de klas moeten inventa 2 heeft de interviewer zijn of haar doel bereikt hoe riseren wie er zelf al een draagbare cassette 3 was de interviewer gauw tevreden met een ant recorder hebben waarmee opnamen gemaakt woord leg je antwoord uit en geef een voorbeeld kunnen worden leerlingen die er geen heb 4 heeft de interviewer goed naar de geinterviewde ben kunnen er misschien wel eentje lenen bij geluisterd hoe kon je dat merken vrienden kennissen of de buren op iedere 5 sprak de interviewer duidelijk school zijn altijd wel zo n ts cassetterecorders a was hij verstaanbaar aanwezig in verband met de oude taalpractica b maakte hij zijn zinnen af voor de vreemde talen voor het afspelen in de klas kunnen de leer lingen hun walkman meenemen bijna iedere les 4 deze les gaat over hoe je een interview leerling bezit tegenwoordig zo n ding voor de kunt beginnen hoe je het midden van het in leerlingen die ook geen walkman hebben kun terview vorm geeft en hoe je het aan het eind nen weer de schoolcassetterecorders gebruikt afsluit worden bij het middenstuk wordt behandeld hoe je tijdens een interview kunt doorvragen en de lesse n wordt er een voorbeeld gegeven van een inter view waarbij doorgevraagd is verder is er een h ieronder geef ik van elke l es een korte sa oefening waarbij de leerlingen zelf de door menvatting een les namelijk les s beschrijf ik vraag vragen moeten verzinnen uitvoeriger in de volgende paragraaf les j deze les waarin leerl ingen oefenen in les i via een onderwijsleergesprek en twee het interviewen wordt in de volgende para voorbeelden van interviews op video worden graaf beschreven de kenmerken verduidelijkt van vraaggesprek ken waarbij het gaat om informatie en vraag les 6 en 7 i n deze l es kan het ec h te werk be gesprekken waarin een mening centraal staat ginnen voorbereiding uitvoering en evaluatie leerlingen leren de doelste lling van een inter van een echt interview dat ze buiten de school viewer te achterhalen moeten gaan houden daarvoor is er een op verder stellen ze een lijst op van doelen voor drachten boekje ontwikkel d waar voor de interviews en van onderwerpen waar je leerlingen precies in staat wat ze moeten doen iemand over zou kunnen en willen intervie en op welke p unten ze moeten letten samen wen met de leerlingen kan de docent het boe kje doornemen zodat de leerlingen de kans krijgen les 2 i n deze les analyseren de leerlingen een vragen te stellen geschreven interview vervolgens oefenen ze de leerlingen gaan nu aan de gang met de in het opstellen van vragen aan de hand van voorberei d ing van het interview ik schat dat een gegeven doel ze bereiden een interview ze daar twee lessen mee bezig zijn h et is han voor dig als de docent een uitgewerkt voorbeeld van een interview bezit zodat ze kunnen kijken les 3 leerlingen nemen elkaar een in de vo wat de bedoeling is rige les voorbereid interview af over een zelf hu is we rk voo r les 8 is h et a fn em en van he t gekozen onderwerp de groep becommenta in terview rieert en beoordeelt aan de hand van de hierbo ven weergegeven vragenformulier het verschil les h tijdens deze les wordt de leerlingen de tussen open en gesloten vragen komt daarna mogelijkheid geboden te beginnen met het aan de orde uitwerken van het interview dat wi l zeggen het uitschrijven van de gesproken tekst tot een 19923 4 moer i1 7 protocol plus een commentaar of beoordeling eventueel kan dit als huiswerk worden op opdrachten interv i ewen bij l es 5 gegeven dat spaart een lesuur de leerlingen moeten voor les 9 respectievelijk les 8 hun to i n ee n in terview probeer je zoveel moge l ijk te weten t e tale werkstuk af hebben inclusief de beoorde komen over iemand die je interessa n t vindt of over ling een gebeurten is die je aandacht heeft getr okken een interv i ew moet je goed voorbereiden dat hebben we les 9 of 8 in deze les worden de interviews al eerder i n een l es gez ien de vragen d i e je w ilt stelle n uitgewisseld de leerlingen gaan in groepjes moet je van tevoren u itk i enen en op een blaadje note van vier zitten iedere leerling krijgt een werk ren tij dens het interv iew kunnen er o n ve rwachte di n stuk van een andere leerling ze moeten het gen gebeuren dan moet je andere vragen stel len dan interview van de desbetreffende leerling lezen je van pl an was daarom zo rg je ervoor dat je aardig op en beoordelen aan de hand van hetzelfde beoor de hoogte bent van het onderwerp zo voel je je als delingsformulier dat ze zelf hebben ingevuld i n t e r viewer tijden s het ge s prek beter op je gemak voor hun eigen interview al s degene d i e je inte r viewt niet d e i nfo r matie geeft aan het eind van de les neemt de docent alle die je wilt of niet zo uitgebre id antwoordt dan moet werk in het werk wordt bekeken en aange j e doorvragen vuld met het docentcommentaar plus een oor zometeen gaan ju lli e een van de volgende gesprek s deel onvoldoende matig voldoende ruim partne r s i nter vi ewen je hebt de keuze uit voldoende goed ee n win kel i er bij w ie al voor de derde kee r de wi nke l deze toets is dus geen cijfertoets met een r uit op zaterdagavond is ingegoo i d normering de docent e bepaalt in overleg de politieagent d i e steeds toezicht moet houden op met de leerlingen de beoordeling de docent e s upporters bij wedstr i jden in het betaalde voetba l geeft eerst een globale beoordeling van de de pompbediende die voo r de tweede keer een over voorbereiding en vult na het lezen of beluiste val heeft meegemaakt ti jdens zijn werk ren van het interview net als de leerlingen de beoordelingslijst in zie pag r z9 opdracht a bere i d j e interview voo r doo r vr agen te ontwerpe n les 5 k ies ee r st je doe l en pas daa r n a maak j e de v ragen ze t de vragen in een logi sche volgor de in deze les oefenen leerlingen met elkaar in het interviewen waarbij gelet wordt op de op opdracht 8 bouw en het doorvragen meer specifiek gaat interview ve rvo l gens de leer ling naast j e die de rol van het daar bij om twee doelen de leerlingen de w i nkel i er de politieagent of de pompbed i ende op wordt weer in herinnering gebracht hoe een zi c h neemt probeer door te v r agen cassetterecorder werkt is al in de tweede klas probee r ook een indeling in j e interview aan te bren behandeld en de leerlingen zijn in staat zelf gen begin midden afs luiting k ijk in je aantekenin door te vragen als ze interviewen gen van de vorige les hoe je dit kan doen voor deze les is het volgende materiaal nodig op d racht c een cassetterecorder beantwoord de volgende vragen een overheadprojector en stifte n 1 welke problemen ben je tegengekomen bij het beden de instructie voor de cassetterecorder zowel ken n oteren en stellen van j e v ragen op sheet als gekopieerd voor de hele kla s 2 bleek het noodzakelijk dat je nog andere vragen de instructie voor het interview gekopieerd moe st s te l l e n da n dat je van plan wa s zo ja waardo o r voor de he le klas kwam dat de lijst met onderwerpen die tijdens de eerste 3 h e b je de informatie gekregen d ie je verwachtte zo les werd opgesteld nee waa r door komt dat denk je 4 vond je het moe il i jk om een begin midden afslu i de lesopzet is als volgt ting te maken tij dens het v ragen stellen waarom we l niet iih moer 1992 3 4 de beoo r deling van het i nterview de beoordeling van het interview kan gebeuren aan de hand van onderstaand beoordelinasschema interview op datum onderwerp interviewer geinterviewde beooraelaar naaml begin de interviewer ver t elt iets o ver zichzel f de interviewer vermeldt het onderwerp en doe l de i nt e rview e r geeft aan waarom hij cie q einter vlewd e gevraagd heeft middenstuk de interviewer stelt pen goede beainvraa g de interviewer vraagt goed ao o2 ce in t erviewer stelp voldoende vrage n de i nt e rv i ewe r g e eft geen eigen mening oordeel ri e interviewer grijpt go d in als hij te ver van h e t d o g afraak t de inte rv i ewer vraagt niet iets o verb o dig dubbe l eind de interviewer s luit net interview goed a f overigen de interviewer bereikt zijn doel de interviewer werkt goed met de cassetterecorde r erg go aa aoed voldoende o matig slech t a i s 7e n o wa t anders wil peggen of opmerken dan kan dat b eroneer 19923 4 moer 119 instructie cassetterecorder omdat sylvia erlings de leerlingen het in de volgende lessen te hou den interview moeten opnemen licht de do wilma groenewe g cent via de sheet op de overheadprojector nog eens toe hoe de cassetterecorder moet worden bediend vervolgens wordt de instructie voor het gebruik van de cassetterecorder op papier spreken en luisteren uitgedee ld deze handleiding bewaren de leer l ingen het debat oefening a l s inleiding op de oefening in het structureren en doorvragen brengt de do cent de vorige les nog eens in herinnering hoe zat dat met dat doorvragen bij een interview sylvia erlings en wilma groeneweg ontwikkelden vervolgens legt ze uit dat de leerlingen van in opdracht van het instituut voor leerplanontwik daag twee aan twee gaan oefenen met dat keling slo een reeks lessen voor het spreek en doorvragen net als een paar weken geleden luisteronderwijs deze reeks is zo opgezet dat vanaf worden aan het eind van de les een paar men de brugklas aandacht besteed wordt aan bepaalde sen naar voren gehaald die het interview voor kennis en vaardigheden waardoor in het derde jaar in de groep nog een keer doen het debat tot de mogelijkheden behoort in dit artikel geven zij niet alleen de uitgangspunten voor de les instructie interview de instructie die sen debatteren en een beeld van de praktijk maar de leerlingen voor het te houden interview beschrijven ze ook waarom het debat een prettige k rijgen is weergegeven op pag 118 de leerlin werkvorm is die leerlingen gemotiveerd bezighoudt gen voeren de opdrachten n s en c uit met spreken en luisteren voorbeeldinterview de docent haalt twee leerl ingen voor de klas die niet met elkaar uitgangspunte n hebben samengewerkt maar wel dezelfde per soon hadden uitgekozen deze houden hun docenten zien over het algemeen wel het nut interview de rest van de klas let goed op de in van spreek en luisteronderwijs maar luis volgende punten teren en spreken zijn vaardigheden waaraan is de beginvraag goed op school nog weinig gericht aandacht wordt vraagt de interviewer goed door besteed in 1987 is uit een enquete gebleken is er een structuur van begin midden afslui dat ruim 6o procent van de ondervraagde do ting centen luistervaardigheid een zinvol onderdeel de docent vraagt naar constateringen van de van het schoolonderzoek vindt maar dat ruim groep en voegt zelf eventueel iets toe waar de 46 procent van de docenten op havo en vwo antwoorden van de klas niet vo ldoende zijn hierin geen onderwijs geeft van de onder ook de antwoorden bij opdracht c kunnen vraagden vindt 83 procent het zinnig aandacht dan worden besproken te besteden aan spreekvaardigheid toch wordt door ongeveer 3 0 procent geen gericht spreek huiswerk k ies uit de lijst met onderwer vaardigheidsonderwijs gegeven meindersma pen van les i een onderwerp waar je een inter zaalberg 19 8 9 view over zou willen houden wie een onder de redenen waarom docenten ondanks het werp wi l dat niet op de lijst staat moet eerst feit dat ze het zinvolle vaardigheden vinden met de docent overleggen b edenk alvast wat betrekkelijk weinig tijd inruimen voor deze je precies te weten wilt komen van dat onder vakonderdelen zijn legio zie pag 121 werp kies dus je doel bedenk ook vast wie je het begint al met praktisch organisatorische zou kunnen interviewen problemen grote klassen waardoor de docent veel lestijd kwijt is om iedereen aan bod te laten komen daardoor kan het idee ontstaa n 120 moer 1992 3i4