L’étranger, c’est mon ami… Intercultureel onderwijs in Vlaanderen.

l etranger eest mon ami intercultureel onderwijs in vlaanderen kristel de wulf in brussel wil ik voortdurend uitingen van vlaamse waalse arabische berberse kuituur ieren kennen liefst zonder toeristisch exotische franje niemand zal mij ver plichten of verbieden na grondige kennisname van het andere het niet voor de hand liggende mijn moedertaal of mijn zin voor de vlaamse schilderbarokkunst overboord te gooien alleen is de kans gelukkig groot dat vanuit een bredere en rui mere horizon een aantal tot normen vergroeide gewoonten op losse schroeven worden gezet en indien de kloof tussen denken en doen wordt gedicht ze ook in onbruik geraken wouter hessels in tester maken in een multikulturele kontekst de morgen 17 januari 1995 ndanks de toenemende onver steden en gemeenten schetsen ze het draagzaamheid in sommige belang van ico en lichten ze de wijze toe kringen komen steeds meer waarop ico binnen het onderwijs een stemmen op om het verrijken plaats krijgt de van onze multiculturele samenieving meer aan bod te filip patau 100 is een essentieel onder laten komen wouter hessels doet deel van het onderwijsvoorrangsbeleid in zijn artikel een oproep aan theater ovb het ovb is een geintegreerd pakket makers om in te spelen op de realiteit rond het omvat onderwijsvoorrang ico om hen en anderen wakker te maken voor onderwijs in eigen taal en cultuur en de waarde van elk verhaal elke stem in het onthaal voor anderstalige nieuwkomers onderwijs worden al enkele jaren initiatieven ico is dus geen vak apart maar een deel genomen om leerlingen de waarde van mul van het pakket er moet rond alle onderde ticulturalisme te laten ervaren via het inter len van het ovb tegelijk gewerkt worden cultureel onderwijs ic0 in dit interview om resultaat te bereiken met de pedagogisch begeleiders filip paelman basisonderwijs van het katholieke net en gil thys secundair onderwijs van niuipar maart april 1995 nummer 4 24e jaargang vh ovb basisonderwijs om in te stappen in het ovb moet een school aan een aantal voorwaarden voldoen 10 of 20 migranten per ves tigingsplaats en binnen de vfik gemeenten gevestigd zijn als je instapt moetje een aanwendingsplan indienen daar moet men voor het basisonderwijs rond vier terreinen werken 1 onderwijsstimulering nt2 2 onderwijsstimulering zorgverbreding 3 onderwijsactivering werken aan factoren rond de school nl ouders buurt schoolop bouwwerk 4 ico ovb eerste graad secundair onderwijs voor de eerste graad van het secundair onderwijs bevat het aanwendingsplan drie actieterrei nen met zeven verplichte onderdelen en een faculta tief deel met name oetc 1 nederlands als tweede taal nt2 2 nederlands als instructietaal ntt 3 studiebegeleiding 4 differentiatie en remediering 5 schoolopbouwwerk 6 intercultureel onderwijs ic0 teamwerk ico thema s 7 intercultureel onderwijs ic0 binnen vakken 8 onderwijs in eigen taal en cultuur oetc ovb tweede graad secundair onderwijs binnen de tweede graad van het secundair onderwijs onderscheidt het project d rie ac ties toeleiden informatie geven over de studie en beroepskeuze aan de ouders en de leerlin gen van de eerste graad en ze stimuleren om voor tso of aso te kiezen als dat tot de mogelijkheden behoort ondersteunen begeleiding van de leerlingen met a andacht voor nederlands als instruc tietaal studiebegeleiding differen ti atie en remediering schoolopbouwwerk en intercul tureel onderwijs uitstroom het bijhouden en opvolgen van de doors troming van de leerlingen op het einde van de tweede graad bij de overgang naar de derde graad en de ondersteuning in de derde graad bij de ondersteuning van de leerlingen is de rol van de mentor zeer belang rijk hij staat in voor de persoonlijke begeleiding van maximaal acht doelgroepleerlingen daa rtoe voert hij op een systematische manier gesprekken met elke doelgroepleerling om problemen zo snel mogelijk te signaleren en aan te pakken hij wordt daarbij ondersteund door het pms cen trum via regelmatig gezamenlijk overleg er wordt van de school verwacht dat ze in dat kader een overeenkomst afsluit met een pms centrum il nr 24e jaargang nummer 4 maart april 1995 gil thys scholen zelf ervaren ovb ook als hoe ruim moet intercultureel onderwijs een geheel elke pijler moet grondig uitge gezien worden omvat het alleen cultu bouwd worden om effect te hebben ren die aanwezig zijn in de omgeving scholen voelen het gemis als een pijler min der goed draait de uitbouw ervan is nood gil thys bij intercultureel onderwijs is die zakelijk om de rest van de werking vlot te aanwezigheid van andere culturen niet krijgen noodzakelijk ico beperken tot de aanwezi ge culturen is een verenging want dat leidt filip paelman ico hoort op elke school dikwijls tot het zoeken naar verschilpunten thuis benadrukt de minister van onderwijs en tegenstellingen in de culturen die voor in een omzendbrief maar die uitspraak handen zijn wordt door vele scholen niet gelezen omdat bovenaan de omzendbrief volgende is er dan nog een verschil met mundiale titel prijkt richtlijnen voor onderwijsbeleid vorming ten aanzien van migranten scholen zonder migrantenleerlingen komen er vaak niet aan gil thys mundiale vorming kadert oor toe om de omzendbrief te lezen ico dringt spronkelijk voor zover ik het weet veeleer dus bijna niet door in scholen buiten het in de belangstelling voor en de bewustwor ovb er wordt wel veel sensibilisering rond ding van de situatie van ontwikkelingslan gedaan en scholen besteden er sporadisch den dat omvat dan sociaal economische aandacht aan maar ico is niet structureel factoren geschiedenis maatschappelijke aanwezig in het hele onderwijs invloeden een onderdeel daarvan de cross culturele benadering vind je nu in we leven in een multiculturele samenle ico terug dat maakt de herkenbaarheid en ving waarom wordt er dan gesproken de persoonlijke betrokkenheid groter over intercultureel onderwijs wanneer de cultuur van migranten aan gil thys interculturalisme is een aanvulling bod komt wordt dan gekeken naar de bij multiculturalisme het laatste brengt een cultuur van het land van herkomst of de aantal verschillende elementen samen en cultuur die de migranten hebben meege maakt er een geheel van interculturalisme bracht en verder ontwikkeld in het land staat meer open voor de verschillen het wil waar ze leven niet gelijkmakend eenmakend werken het wil oog hebben voor verschillen en de filip paelman ico heeft als doel dat alle gevolgen daarvan kinderen zich goed voelen op school dat ze allemaal met hun ervaringen naar school ico heeft als doel leerlingen kritisch te laten kunnen komen ico wil de kinderen gebor nadenken hen een kritische instelling in genheid geven het hee ft veel te maken interculturele context te bieden er zijn met de betrokkenheid het welbevinden op andere manieren voor de invulling van een school als een kind bijvoorbeeld henna op aantal antwoorden op universele vragen de handen heeft en het wil daar iets over zaken die in verschillende culturen op een vertellen kan je daar als leerkracht ruimte andere manier beantwoord worden ico wil voor scheppen als het kind dat niet wil die verschillende benaderingswijzen duide hoeft het ook niet een kind weet vaak niet lijk maken en tegenstellingen tot hun ware veel af over de achtergronden van zo n proporties terugbrengen en kaderen uitin gebeurtenis het heeft het gewoon meege gen van andere culturen plaatsen binnen maakt bekijk die zaken altijd in het kader hun context zodat ze meer betekenis krij van het welbevinden de betrokkenheid van gen zo wil het onbegrip vermijden het kind bij de school maart april 1995 nummer 4 24e jaargang nr gil thys er is geen sprake van 100 als het daartoe niet beperkt worden want dan wor zich enkel richt op de landen van herkomst den tegenstellingen scherper gesteld en de dat is namelijk niet de cultuur van de kinde verschilpunten in het daglicht geplaatst dat ren maar van hun ouders of grootouders is geen intercultureel onderwijs die kloof brengt vaak pro bl emen mee voor de kinderen bovendien wordt er ook dan hoe kunnen scholen rond ico werken weer toegespitst op de verschillen ni wij en zij bij ons doen ze dat zo hoe doen ze fiup pauw ovb is niet alleen een geinte dat bij jullie doen ze dat daar nog zo die greerd pakket waarin alle pijlers belangrijk denkwijze houdt een zeker finalisme in zijn het is ook gedi fferentieerd elke school onze cultuur is het al dan niet voorlopige kan moet zijn eigen invulling geven aan eindpunt welke weg moeten anderen nog ovb om de school bij de keuze van invul afl eggen om tot ons eindpunt te komen ling te ondersteunen heeft de werkgroep het doel van ico is juist het relativeren van ico basisonderwijs en buitengewoon dat punt waar wij beland zijn onderwijs een bundel uitgewerkt met tien vraagstellingen scholen bepalen rond scholen mogen niet te vrijblijvend werken welke vraagstelling en ze gaan werken we hoe monocultureler een school is hoe min raden scholen aan om niet te veel te kiezen der aanleiding er is tot reflectie over de maar wat ze kiezen wel grondig uit te wer eigen cultuur en die reflectie staat centraal ken sommige scholen werken aan een de aanwezigheid van migrantenkinderen vraagstelling zetten die het volgende jaar heeft dus wel degelijk een functie ze kan voort en kiezen dan een nieuwe vraagstel die reflectie stimuleren maar ico mag ling om uit te werken tien vraagstellingen en hun relaties 1 hoe vergroten we de inb reng van leerlingen uit etnische minderheden 2 hoe gaan we om met gedragsregels en tucht 3 hoe gaan we om met racisme 4 hoe verruimen we het schoolwerkplan intercultureel 5 ico in de ontwikkelings en leergebieden 6 hoe werken we occasionele interculturele momenten uit 7 lezen in intercultureel perspectief 8 hoe vergroten we de inbreng van migrantenouders 9 imago van de school 10 hoe bouwen we de samenwerking uit tussen leerkrachten uit verschillende etnische groepen uit intercultureel basis en buitengewoon onderwijs bundel begeleiding vlaamse onderwijsraad cel migranten jozef ii straat 68 1040 brussel nn 24e jaargang nummer 4 maart april 1995 emosi iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiirel bij die tien vraagstellingen heeft men altijd er poppen van verschillende kleuren aanwe de keuze rond welk niveau men gaat wer zig de kinderen worden daarop niet attent ken op het niveau van de leerkrachten de gemaakt leerlingen of de brede schoolgemeen schap bijvoorbeeld vraagstelling 7 het interculturalisme moet eigenlijk zeer impliciet leesonderricht intercultureel verruimen zie aanwezig zijn op school het mag af en toe bijlage 1 eens expliciet aanwezig zijn maar dat is te beperkt als waardering voor mensen uit op het niveau van de leerkrachten houdt verschillende culturen impliciet aanwezig is dat vooral in dat we informatie geven over kunnen mensen veranderen kan onderwijs het bestaande materiaal en hoe je daarmee gedragsveranderend werken ik geloof niet kan werken als je op het niveau van de dat expliciet werken rond interculturalisme leerlingen werkt ga je ervan uit dat de leer gedragsveranderend werkt mensen moe krachten die informatie al verwerkt hebben ten kunnen omgaan met een wereld die of je doet dat samen met hen die intercul intercultureel is waarin ze dagelijks met turele elementen worden op een impliciete interculturele elementen geconfronteerd manier verwerkt in de klas met de hele worden een school mag geen kinderen schoolgemeenschap kan je klasoverstij opleiden tot etnocentrische wezens gend projectmatig werken je betrekt er de scholen moeten zich openstellen voor ver ouders bij je organiseert bijvoorbeeld een schillende culturen dat gebeurt niet door bibliotheekbezoek ook via het schoolwerk ico als vak aan te bieden of door het er plan kan je naar de brede schoolgemeen met de voorhamer in te kloppen het moet schap werken in een schoolwerkplan gewoon spontaan aanwezig zijn schrijft een school uit wat ze van het eerste kleuterklasje tot het zesde leerjaar op ver gil thys voor het bestaan van het schillende terreinen gaat presenteren en wil onderwijsvoorrangsbeleid werd er door een bereiken met haar leerlingen dat geldt aantal leerkrachten uit het secundair onder zowel voor de vakken de attitudes houdin wijs spontaan al intercultureel gewerkt gen reglementering het is niet eenvou enkele vakken leenden zich daar immers dig om zoiets op te stellen omdat er soms goed toe godsdienst zedenleer aardrijks verschillende meningen aanwezig zijn tus kunde binnen het ovb moet ico echter sen de verschillende leerkrachten in alle vakken doordringen het moet binnen de hele school aanwezig zijn ico moet een het is zeer belangrijk dat er naar de brede engagement zijn van de hele school een schoolgemeenschap toe gewerkt wordt racistische portier aan de schoolpoort kan een school moet immers intercultureel ade de zin van ico tijdens de lessen volledig men ze moet gewoon openstaan voor ondermijnen allerlei culturen en moet mogelijkheden bie den dat die culturen op school duidelijk in de eerste graad kunnen scholen kiezen aanwezig zijn geprofileerd zijn culturen tussen het uitwerken van thema s of het moeten op een positieve manier benaderd uitwerken van thema s en het opzetten van worden verschillende culturen moeten op minstens een vakwerkgroep de onderwer een zeer natuurlijke manier aanwezig kun pen van de thema s worden in gezamenlijk nen zijn op school in het kleuteronderwijs overleg gekozen die thema s worden over kan bijvoorbeeld met prentenboeken de vakken heen uitgewerkt dat houdt in dat gewerkt worden met gekleurde kindjes de verschillende vakleerkrachten binnen dat daar wordt niet speciaal aandacht aan thema voor hun vak een mogelijke inhoud besteed het wordt als vanzelfsprekend kiezen die in het leerprogramma zit en die ervaren of in de poppenhoek in de klas zijn ze bij dat thema te pas kunnen brengen als maart april 1995 nummer 4 24e jaargang nm i x2 je in de loop der jaren een aantal thema s achterop blijven er kan niet verwacht wor hebt binnen een schooljaar zou je in theorie den dat alle leerkrachten van een school na verloop van tijd je onderwijs intercultu zonder meer bereid zijn om een boel extra reel gemaakt hebben in de praktijk gaat werk op zich te nemen omdat ze vijf of tien het uiteraard niet zo er zijn vakken waar doelgroepleerlingen hebben er wordt veel voor het wat moeilijker is als een thema in geleidelijker opgebouwd in de tweede goede aarde valt wil de school dat nog wel graad we proberen op termijn al die werk eens herhalen velden op een behoorlijke manier in te vul len in de werkgroep ico proberen we via het idee achter die werkwijze houdt in dat kernpersonen een aantal inzichten door te leerkrachten die samenwerken aangrij geven over wat 100 kan betekenen pingspunten kunnen vinden bij elkaar en bevruchtend kunnen werken t o v elkaar wat is de rol van een pedagogisch bege jij zou toch dat kunnen doen en dat zou leider in intercultureel onderwijs voor jou toch mogelijk moeten zijn in dat thema of kunnen wij misschien samen dat filip paelman het werk van de begeleider doen eigenlijk zijn de thema s een metho bestaat erin om 100 zoals de andere ovb de om 100 te introduceren bij de leerkrach pijlers te implementeren en te laten realise ten en het is niet de enige methode omdat ren op de ovb scholen wij staan niet zelf in ook vakwerkgroepen daarbij een aanvulling voor de concrete uitwerking die moet op de konden zijn in de vlor hebben enkele vak school gebeuren op het einde van elk werkgroepen voorbeeldmateriaal gemaakt schooljaar moet elke ovb school een aan om wiskunde geschiedenis en maatschap wendingsplan indienen voor het volgende pelijke vorming intercultureel te verruimen schooljaar waarin ze uitstippelt wat ze zal zie bijlage 2 dat materiaal wordt over het realiseren op het vlak van nt2 zorgverbre algemeen zeer positief geevalueerd ding schoolopbouwwerk en ico dat aan momenteel zijn er vooral suggesties voor wendingsplan gebruiken we om de werking algemene vakken maar er is weinig mate op te starten in september we overlopen de riaal voorhanden voor technische en vier terreinen we kijken naar de intentiever beroepsvakken die leerkrachten hebben klaringen in het aanwendingsplan en vertalen vaak hun plaats niet gevonden in het geheel dat naar concrete acties wat hoe hoeveel en dat heeft onnodige weerstanden opge thema s wie ondersteunen hoe evalu roepen het is niet moeilijk om hen de princi eren dat alles wordt op een eerste kern pes uit te leggen maar hoe moeten leer team uitgesproken en op papier gezet bij krachten die technische en praktijkvakken het volgende kernteam kijken we hoever we geven die principes toepassen staan met de verschillende terreinen in april mei wordt er een eindevaluatie gemaakt voor de tweede graad wordt de werkwijze en wordt het volgende aanwendingsplan meer open gelaten scholen kunnen ico voorbereid er wordt daarbij geprobeerd een veel meer individueel invullen op basis van stap vooruit te zetten op basis van de erva de behoeften van de school er zijn scholen ringen die formule heeft succes met een absoluut minimumaantal uren en een minimumaantal doelgroepleerlingen en gil thys bij de inleiding voor secundaire scholen die er wel veel hebben als ze wei scholen wordt de ico planner gehanteerd nig uren heeft moet een school een strate die verbindt kennis vaardigheden en attitu gie gaan ontwikkelen waar ze het meest des met drie dimensies de multi referentiele haalbare eerst doorvoert en zo de werking verscheidenheid de sociale en de maat geleidelijk gaat uitbouwen er wordt wel schappelijke dimensie zo ontstaan er negen aanvaard dat een aantal aspecten wat meer velden die intercultureel ingevuld kunnen vit 24e jaargang nummer 4 maart april 1995 worden de verschillende onderdelen van behandeld naar het einde toe is iedereen die planner worden als uitgangspunt geno al een beetje moe het is bovendien een men er wordt echter niet gecontroleerd of onderdeel waar niemand al echt vat op scholen goede ic0 planners kunnen heeft daarom wordt dit schooljaar in al mijn maken de planner is geen doel op zich scholen in februari een extra kernteam inge last waarop we alleen over ico spreken daarnaast heeft de begeleider als voor dan bekijken we de vraagstelling die de beeld het uitgewerkte materiaal van de school kiest en op welk niveau ze de vraag werkgroepen die in dit kader binnen de stelling wil uitwerken daarna doorlopen we vior zijn opgestart verder werkt hij of zij de vraagstelling volgens het stappenplan in met de scholen rond de thema s die zij zelf de bundel we werken heel concreet een kiezen op elke ovb school is een leer onderdeeltje uit op die manier hoop ik ico kracht aangewezen die als kernpersoon de gelanceerd te krijgen achtergronden van ico overbrengt op de andere leerkrachten van het team en die de uiteraard is er wel al veel gebeurd de werking coordineert in de eerste graad is scholen doorlopen als het ware een proces de werkwijze vrij strak aangegeven alles daarin bevinden zich een aantal valkuilen wordt gemeenschappelijk bepaald dat waar vrijwel alle scholen in trappen maar heeft wel dubieuze gevolgen het is voor door die ervaring zetten ze een grote stap kernpersonen niet gemakkelijk om die ver vooruit een eerste val is die van de folklore nieuwingen in de scholen binnen te bren loo mag daartoe zeker niet beperkt blijven gen en als zij niet goed aanvaard worden marokkaanse ouders komen bijvoorbeeld door de rest van het team kan dat uiter koekjes bakken op school zo ga je kijken aard tot gevolg hebben dat de inzichten naar vreemden kijk eens hoe anders ze over ico niet aanslaan als begeleider heb zijn het acceptatiegedrag zit er niet in je die processen niet altijd in de hand de bovendien verwijs je soms naar zaken die kans is groot dat er op school nog veel niet meer tot de wereld van de kinderen meer vragen opgeroepen worden over hoe behoren en waar ze zich voor schamen ze die inzichten nu in de praktijk moeten kinderen zijn trots op de moderne wester brengen bovendien is het niet altijd gemak se aspecten van het land van herkomst de kelijk voor een kernpersoon om al de colle roots zijn wel belangrijk maar je moet die ga s samen te roepen en aan te porren om leerlingen niet voortdurend confronteren nog een thema uit te werken om taken te met aspecten die zij als achterstand verdelen en ervoor te zorgen dat die ook beschouwen opgenomen worden soms gaan scholen zich beperken tot de welke ontwikkelingen ziet u na vier jaar achtergrond van de kinderen die in de klas werken zitten dat is een tweede val als er bijvoor beeld over kleding gesproken wordt vraagt filip paelman daar het ovb een geinte men zich af welke kledij dragen de turken greerd pakket is moeten we lco binnen de marokkanen ook dat benadrukt enkel het geheel bekijken alles is immers met de verschillen als je over wonen bezig elkaar verbonden verweven het ene gaat bent bekijk dan de woonvormen over de niet vooruit zonder het andere dat is het wereld heen de turkse woning is maar een complexe van heel het ovb voor de resul van de mogelijkheden taten van ovb ben je bijna afhankelijk van de zwakste schakel de zwakste schakel in als derde val heb je de projecten een het geheel is momenteel ico op de kern school gaat een week intercultureel werken teams wordt ico altijd als laatste punt en ziet het onderwerp dan als afgehandeld maart april 1995 nummer 4 24e jaargang n m projecten zijn waardevol maar het mag ging dat is ook intercultureel het hoeft niet daar niet bij blijven een positief element is over exotische culturen te gaan hier wordt wel dat het waarschijnlijk niet folkloristisch juist geprobeerd om een brug te slaan zal zijn en dat het hopelijk intercu lt ureel zo banden te leggen inzichten tot stand te open mogelijk zal gesteld worden het brengen zo n initiatief heeft daar in elk nadeel van projecten is de beperktheid in geval toe bijgedragen het helpt mensen tijd en het overaccentueren van een aant al om drempels te overschrijden angsten te zaken een project is enkel verantwoord als overwinnen op een heel gewone manier ik het gekaderd is in een interculturele instel vind dat ico binnen scholen in de praktijk ling van de school als er bijvoorbeeld reke daar veel meer zou moeten toe leiden ook ning gehouden wordt met feestdagen uit al omdat er dan raakvlakken zijn met bij andere culturen als kinderen zonder pro voorbeeld schoolopbouwwerk die raak bleem het hunne kunnen meebrengen naar vlakken zouden meer benut kunnen wor school den gil thys het is moeilijk om veralgemenin hoe evalueert u de manier waarop ico gen te maken over de ontwikkelingen van binnen de school gebracht wordt ico binnen het secundair onderwijs in een aantal scholen is ico aan het evolueren tot gil thys de koppeling van ico aan het een aanvaard onderdeel van de werking je onderwijsvoorrangsbeleid is een gemiste ziet scholen waar dat begonnen is met een kans daardoor werd de indruk gewekt dat klein groepje leerkrachten en waar het uit ico alleen bedoeld was voor scholen waar gedeind is tot iedereen die er vanzelfspre veel migrantenkinderen zaten hoewel 100 kend aan mee doet er zijn scholen waar de bestemd is voor alle scholen maar enkel de thema s enkel een verplichting zijn en waar ovb scholen worden verplicht om er aan te ze in de loop van de jaren manieren gevon werken indien alle inhouden van het ovb den hebben om zich daar zo vlug mogelijk echter van in het begin verplicht gesteld van af te maken zouden zijn voor alle scholen dan was de introductie ervan mislukt ovb scholen zijn er zijn ook scholen die er een heel eigen dus laboratoria voor vernieuwing die scho invulling voor gevonden hebben die niet len die vaak beschouwd werden als achter alleen de thema s draaien maar ze ook blijvers als scholen met een lager niveau laten aansluiten bij hun werking als geheel van onderwijs worden ineens de voortrek en die die daar een functie in geven zo kers andere scholen aanvaarden dat niet was er bijvoorbeeld een school die in het zomaar er zijn weerstanden om de inhou kader van een interculturele week iets den ook te gaan toepassen in de rest van gedaan had over voeding dat is uitgelopen het onderwijs nochtans kunnen studiebe onder andere op een intercultureel ontbijt geleidingsmethodes schoolopbouwwerk alle ouders leerlingen leerkrachten taalvaardigheidsonderwijs binnenklasdiffe inspectie waren uitgenodigd je kon kie rentiatie gemakkelijk verruimd worden tot zen uit een engels een turks een frans alle leerlingen ontbijt maar het leuke was dat de hele buurt was uitgenodigd mensen uit de buurt filip paelma v enkel ovb scholen zijn bezig hadden in het verleden een paar vervelende met iets wat het hele onderwijs zou moeten ervaringen opgedaan met leerlingen uit de doen wij zijn een aantal strategieen en school zo was er onder andere soms werkvormen aan het uitwerken we hopen lawaaihinder in de buurt de leerlingen zijn dat die ervaringen op termijn verspreid zul al die mensen gaan uitnodigen voor dat len worden over alle scholen voor nt2 ontbijt als een soort van toenaderingspo blijkt dat ook niet ovb scholen het lesma nn 24e jaargang nummer 4 maart april 1995 y4 a v iiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiitei teriaal voor taalvaardigheidsonderwijs gaan hoe worden directies geinformeerd gebruiken van zodra er een handboek of een curriculum is voor 100 zal ook die pijler gil thys in het verleden werd te weinig veel ruimer verspreid worden daarom aandacht besteed aan het voorlichten van wordt er vanuit verschillende hoeken binnen directies over het onderwijsvoorrangs het ovb gepleit voor een steunpunt 100 beleid een school kan zelf kiezen voor het men beweert dat ico meer kans heeft om instappen in het ovb die keuze gebeurt op de scholen terecht te komen als zo n het liefst door de directie in samenspraak steunpunt ico opgestart en gelegitimeerd met de leerkrachten in de praktijk is dat wordt zeker niet altijd het geval vaak komt het er op neer dat directies hebben gekozen om een steunpunt ico in te stappen onder andere omwille van de extra s die ze krijgen ze laten het dan aan gil thys zo n steunpunt had er van in het hun leerkrachten over om in te vullen wat er begin moeten zijn scholen zijn zich vaak ingevuld moet worden dat kan de directies bewust van het belang van de interculturele niet altijd kwalijk genomen worden omdat werking maar de instrumenten ontbreken er uiteindelijk niet zo veel aan voorlichting er is nog te weinig materiaal aanwezig om naar hen toe is geweest alles is in het het onderwijs intercultureel te maken een begin zeer vlug beslist daardoor is de steunpunt 100 zou zich vooral kunnen rich beslissing om in te stappen op sommige ten op de technische en de beroepsvakken scholen wel in overleg gebeurd maar in in het tweede graad zou het ons kunnen andere scholen is het beslist door de direc helpen om met veel gerichter energie te tie alleen of door een hele kleine groep werken nu proberen we noodgedwongen mensen achteraf heeft de rest van de om tot een grootste gemene deler te school de repercussies van die beslissing komen het is heel moeilijk om een zicht te op zich af zien komen zonder dat ze zelf hebben op wat er concreet uitgewerkt zal deel hadden gehad aan die basisbeslissing worden binnen de school van de verschil daardoor ontstonden dan weerstanden lende kernpersonen ook naar de leraren directies hebben ook zoveel verantwoorde opleiding toe zou zo n steunpunt een lijkheden administratie beleidsbeslissin belangrijke rol kunnen spelen in de oplei gen ovb veronderstelt een zeer ruime ding van leerkrachten wordt immers nog te pedagogische actie binnen de scholen weinig aandacht besteed aan de extra zeker als alle terreinen bestreken worden taken die vanuit de maatschappij van leer er duiken dan een aantal vragen op waar krachten verwacht worden co is er daar de directie ook niet altijd een antwoord op een van heeft ik denk dat we een stap verder zou den komen als we tot een meer bewust flip paammn ico is echter niet waarden engagement bij de directies zouden komen vrij dat betekent dat er vanuit de netten en er zijn er wel die een zeer geengageerde meer bepaald het katholieke net waar keuze gemaakt hebben bij de voorlichting schijnlijk bezwaren zullen zijn tegen zo n zijn de directies de vergeten groep steunpunt als dat steunpunt dan een taak kan krijgen zal het veeleer zijn in het aan voor de tweede graad zijn er vanuit het bieden van strategieen om 100 op school departement wel informatievergaderingen te brengen dan op het inhoudelijke vlak geweest voor directies een vooraf en een iets in de zin van de bundel die door de nadat het al een jaar bezig was voor de vlor werkgroep ico basisonderwijs eerste graad is dat nooit gebeurd die voor geproduceerd is bereiding hee ft een positief effect maar ze is nog te beperkt geweest zo krijg je bij nrgi maart april 1995 nummer 4 24e jaargang n i voorbeeld nog altijd vragen van scholen wat aantal andere vakken nog niet zien zitten de houding van de inspectie zal zijn op de vanuit de begeleiding zijn wij nog aan het vernieuwingen binnen de school het ovb werken om hen daarbij te helpen zo ben ik legt immers een aantal zaken op en men bijvoorbeeld van plan om met scholen een sen denken nog altijd dat dat hun vakinhou aantal praktische lessen te gaan uitwerken den zal schaden zij vragen zich af wat zo n als voorbeeldfunctie zie je wel dat het onderwijsbegeleider te vertellen heeft als hij mogelijk is de bereidwilligheid is er immers geconfronteerd wordt met een inspecteur wel vaak maar men ziet de mogelijkheden wij delen hen dan mee dat de inspectie niet altijd ik heb er zelf trouwens ook niet daarvan op de hoogte gebracht wordt altijd zicht op omdat ik niet vertrouwd ben maar doordat dat niet expliciet van bovenaf met de vakken die die mensen geven en de bevestigd wordt bestaan daarrond toch praktische aanpak daarvan indien ovb nu nog altijd twijfels afgebroken wordt zit je met iets dat totaal onafgewerkt is dan kan je verwachten dat dit schooljaar wordt het hele onderwijs dat in mekaar gaat zakken behalve mis voorrangsbeleid geevalueerd het is nog schien bij een aantal individuele leerkrach niet zeker dat die extra middelen en ten maar dat heb je natuu rl ijk met alles je begeleiding volgend jaar nog zullen zou echter niet meer van een geintegreerde voortgezet worden er zijn echter scho aanpak binnen een school kunnen spreken len die pas zijn ingestapt in het ovb wat zal er overblijven van de ervaringen ik denk juist dat nu een van de problemen indien de structuur wegvalt binnen het ovb er uit bestaat dat de mid delen voor een aantal scholen te klein zijn gil thys dan va lt het ovb weg die middelen worden berekend op basis van het aantal doelgroepleerlingen maar de ook op scholen die al van in het begin inhouden die aan de middelen gekoppeld bezig zijn worden blijven grotendeels hetzelfde dat is een zware opgave voor scholen met een gil thys er is momenteel een positieve kleine omkadering er zijn ook scholen met evolutie binnen de scholen maar voor wat een grote omkadering die hebben dan een hoort wat mensen zijn bereid iets extra te heel grote school en dat maakt het ook doen als ze daar iets extra voor krijgen niet gemakkelijk om veranderingen door te binnen het onderwijs wordt nu al heel veel voeren als er geen coordinatie meer is als gevraagd op allerlei vlakken zoals verkeer er geen begeleiding meer bij gezet wordt drugs gezondheidszorgen als er proble als er geen extra middelen meer toegekend men zijn moet het onderwijs maar helpen worden en duidelijk aangegeven wordt wat om dat bij te sturen en om de mensen voor de functie van het geheel is dan denk ik te bereiden op een betere toekomst dat dat we de boel kunnen opvouwen geldt ook voor het begrip tussen verschil lende culturen als dat er niet is moet het hoe wordt het ovb geevalueerd onderwijs daar maar iets aan doen filip paelman het wordt op alle terreinen als de extra middelen en de begeleiding geevalueerd het hele beleid wordt geeva zouden wegvallen dan denk ik dat er bin lueerd door de commissie onderwijs nen de kortste keren van dat ovb weinig migranten de vlor de begeleiding de overblijft het is nog te kort op gang om zelf scholen zelf de coordinatie gebeurt door standig vruchten af te werpen voor 100 zijn het hoger instituut voor de arbeid te er scholen die voor een aantal vakken hun leuven steunpunt migranten nu werkt weg gevonden hebben maar het voor een men al aan de adviezen op basis van die nm 24e jaargang nummer 4 maart april 1995 nn i s 4 ti adviezen worden de omzendbrieven opge geengageerd om de eigen scholen uit te steld de laatste jaren was men erin nodigen om een eigen non discriminatieco geslaagd die omzendbrieven op een redelij de op te stellen binnen die code wordt er ke datum op de scholen te krijgen als men op een aantal heel concrete vlakken en in dat dit jaar weer zo wil doen moeten de heel concrete punten aangegeven binnen adviezen pijlsnel geformuleerd worden de school zelf opgesteld welke houding de zodat men die omzendbrief kan versturen school aanneemt bijvoorbeeld in verband in principe zouden we eind februari die met racistische incidenten maar ook om de omzendbrief moeten hebben dan kan ik interculturele verstandhouding binnen de vooral mijn scholen een isb geven waarop school te stimuleren zo kan er bijvoorbeeld die omzendbrief wordt toegelicht voor de naar gestreefd worden dat de namen van directies in maart moet hij school per de leerlingen op een fatsoenlijke manier uit school worden besproken omdat scholen gesproken worden dat is al een begin de een eigen invulling mogen geven aan het code voorziet ook dat leerlingen op een veili aanwendingsplan de scholen moeten de ge manier een klacht kunnen indienen bij tijd krijgen om dat plan met heel het perso een vertrouwenspersoon of zich kunnen neel te bespreken want als het enkel informeren wat hun rechten zijn elk net gedragen wordt door de begeleiding de heeft een eigen model uitgewerkt die zij aan directie en de kernpersonen krijg je in de de eigen scholen voorleggen daarbij vragen loop van het jaar moeilijkheden met het per ze om binnen de eigen school concreet in te soneel de mogelijkheden en het engage vullen wat men er zou aan toevoegen wat ment van een school moeten heel duidelijk men zou weglaten die non discriminatie omlijnd kunnen worden anders krijg je code wordt gestimuleerd in heel vlaanderen autoritaire structuren dat aanwendingsplan dit nieuwe initiatief valt niet weg wanneer moet dan uitgeschreven worden en naar de het ovb stopgezet wordt ondersteuningscommissie doorgestuurd worden die beoordeelt in welke mate het de code moet de gelijke behandeling van aanwendingsplan conform de omzendbrief alle leerlingen mogelijk maken dat geldt is en of de school zeker aan de minimum niet alleen voor migrantenleerlingen wij voorwaarden voldoet tenslotte moet de hebben in ons stedelijk net uitdrukkelijk in school de tijd krijgen om een aantal aan de code gezet dat leerlingen niet kunnen passingen te doen gediscrimineerd wordt op basis van sociale afkomst geslacht uiterlijke kenmerken wat met de non discriminatiecode het is dus veel ruimer dan migranten in de code maak je duidelijk dat je ook bij de gil tii s ik verwacht dat we voor ico een vlamingen met subculturen te maken hebt verlengstuk gaan krijgen in de non discrimi en dat een aantal groepen daarin ook natiecode die binnen de scholen zal opge gediscrimineerd worden die hebben vaak steld worden die code overstijgt het ovb ook een andere cultuur dan de meerder want in het non discriminatiepact stellen de heidscultuur netten dat ze inspanningen zullen leveren er is natuurlijk altijd discriminatie geweest in om 100 in alle scholen vorm te geven het de maatschappij en dus ook binnen het non discriminatiepact bestaat uit twee lui onderwijs als je kijkt wie op welke scholen ken het toelatingsbeleid op school en de zit en op welke manier daar les gegeven code wat doe je dan met leerlingen als ze wordt vandaar dat het niet gemakkelijk is op school zijn het toelatingsbeleid is voor maar dankzij de migranten wordt de aan werp van plaatselijke bespreking over de dacht gevestigd op een aantal problemen netten heen het tweede moet binnen de die al veel langer bestonden we mogen school zelf vorm krijgen elk net heeft zich dus blij zijn dat er migranten zijn maart april 1995 nummer 4 24e jaargang nm voor mij is de wereld een tuin vol culturen waarin duizend bloemen groeien door de geschiedenis heen hebben al deze culturen elkaar gevoed ze werden op elkaar geent en gedurende dat proces werd onze wereld ven kt wanneer een cultuur verdwijnt verlies je een kleur een verschillend licht een andere bron lk kies net zoveel partij voor om het even welke bloem in deze duizendbloemige tuin als voor mijn eigen cultuur yasar kemal in de donkere wolk boven turkije de morgen 28 januari 1995 kristel de wulf trekweg 43 9030 mariakerke t u s s e n d o o r wisselwerking tussen instructie en leerstrategieen in de twee vorige nummers van vonk heeft oscar de wandel verslag gedaan van een onderzoeksproject naar metacognitieve en cognitieve strategieen dat momenteel op de uia loopt op dinsdag 2 mei 1995 van 9 30 tot 17 uur wordt in samenwerking met het centrum voor beroepsvervolmaking leraren cbl van de uia een studiedag opgezet waarop deskundigen uit nederland en vlaanderen hun ervaringen met strategiegericht onderwijs zullen uiteenzetten de doelgroep bestaat hoofdzakelijk uit pedagogisch adviseurs inspectieleden nederlands dvo medewerkers nascholers en lerarenopleiders in de voormiddag gaat de aandacht vooral uit naar ervaringen met instructie en leer strategieen ph yde g westhoff h bonset in de namiddag ligt het accent op meta cognitieve strategieen en leren leren g rijlaarsdam j elen j vermunt m elshout mohr en l verschaffel het verslag van deze studiedag verschijnt als een nummer van vonk 25 1 september oktober 1995 inlichtingen en inschrijvingen cbl uia universiteitsplein 1 2610 witlijk tel 03 820 29 60 nn 24e jaargang nummer 4 maart april 1995 ni