Met een spagaat kun je scoren

versla g dat het op deze middag ging om een aan 1 vraag van een veldvereniging vort bij de o specialisten in leerplanontwikkeling sr o werd handen en voeten gegeven door een elsbeth van der laan dubbele aftrap een van de von voorzitter sjaak kroon en een van bram donkers sto bart van der leeuw manager van de afdeling basisonderwijs en opleidingen met een spagaat kroon hield zijn gehoor voor dat leerplan ontwikkeling op z n best is als er de uitvoer kun j e scoren der een stevige voet in de onderwijspraktijk heeft en tegelijkertijd terwille van bezinning en reflectie een voet onder het bureau kan houden een goed leerplanproject ziet er op 13 mei 1995 vierde de von haar 25 jarig anders gezegd uit als een mooie spagaat bestaan in de jaarbeurs te utrecht s morgens maar voordat die spagaat in alle elegantie uit werd het jubileum opgeluisterd met een alge gevoerd is moet er veel geoefend worden bij mene ledenvergadering voor het eerst sinds de uitvoering van de aangevraagde leerplan mensenheugenis zaten er meer mensen in de projecten dient de vort de kwaliteit van de zaal dan achter de bestuurstafel onder de spagaat te bewaken gewone leden bevond zich ook steven ten donkers haalde nog wat herinneringen op brinke oprichter van onze vereniging en hij uit het verleden de vort heeft wel eens meer was er niet alleen maar voor de vorm omdat leerplanaanvragen bij de slo ingediend de er iets herdacht werd nee ten brinke liet in daaruit voortvloeiende samenwerking kwam de discussie ook flink van zich horen niet altijd in aanmerking voor de schoon de ledenvergadering viel niet alleen uit de heidsprijs in de nu voorliggende leerplanaan saaie toon door het grote aantal vergaderaars vragen heeft donkers echter meer vertrou er was ook inhoudelijk sprake van vuurwerk wen binnen de erg ruim geformuleerde aan het bestuur werd gekapitteld omdat het zon vragen moeten echter wel keuzen gemaakt der raadpleging van de leden een leerplanaan worden omdat er voor alles eenvoudig geen vraag bij de sto had ingediend een aanvraag geld is hij pleit voor een strategische keuze op een zeer verraderlijk terrein een vakcurri een keuze waarmee je op korte termijn kunt culum voor de pabo verraderlijk omdat die scoren onderwijssector voortdurend door de over met de boodschap dat je met een spagaat heid onder vuur wordt genomen het bestuur vort kunt scoren sr o gingen de deelne betuigde spijt over de gevolgde procedure mers uiteen in twee stromen in de eerste over de inhoud van de pnso aanvraag werd stroom discussieerde men over de integratie op de ledenvergadering niet verder gesproken nti nt2 in het basisonderwijs in de tweede daar was de middag voor gereserveerd stroom over het vakcurriculum nederlands op de pabo in beide stromen was de discussie na een geanimeerde feestelijke von lunch langs dezelfde lijn georganiseerd eerst een volgde s middags het hoofdprogramma van de aantal voorbereide reacties op de leerplan jubileumdag een discussie over en verhelde aanvraag uit het veld vervolgens voorbereide ring van twee leerplanaanvragen die de vort reacties van deskundigen en daarna reacties uit bij de slo heeft ingediend de eerste betreft de zaal van beide stromen doen we hierna de integratie van nti en rrtz onderwijs op verslag de basisschool in de tweede gaat het om een vakcurriculum nederlands voor de pabo zie integratie 1v ti nt2 in het basisonderwij s het vort info in moer 1995 t op deze gecombineerde leerplanbijeenkomst waren bij het samenstellen van taalmethodes gaan de zo n 6o vort leden en andere belangstellen auteurs in de regel uit van gemiddelden een den afgekomen gemiddelde school leraar en groep leerlingen i 8 0 moer 1995 4 maar een een docent met veel meertalige len een vorm uit kunnen kiezen die bij hun leerlingen in de klas heeft geen gemiddelde school past groep leerlingen en is zodoende gedwongen zelf leerstof te selecteren en te plannen terwijl tal e npra c ticum de lareyschool is een tijd en deskundigheid daarvoor hem vaak ont basisschool in de transvaalbuurt van den breken daarom heeft de vort de slo haag party brinkmann geeft aan dat twintig gevraagd een leerplan nederlands voor de jaar geleden op de school werd geconstateerd basisschool te ontwikkelen dit leerplan moet dat er een probleem ontstond door het ver praktische voorstellen opleveren voor de inte schil in de alledaagse taal van de autochtone gratie van tvtr en nt2 onderwijs bovendien leerlingen en de schooltaal in de gebruikte moet het uitgevoerd worden vanuit een brede methode hierdoor hadden de leerlingen veel probleemstelling welke is geschetst met de moeite met de stof die in de methode aange begrippen aansluiting en heterogeniteit zie boden werd de school heeft toen de overstap de leerplanaanvraag gemaakt naar een meer individuele en gedif tijdens de bijeenkomst werd geinventari ferentieerde vorm van lesgeven de leer seerd hoe zo n leerplanprodukt eruit moet materialen zitten in bakken de leerlingen zien en waar de prioriteiten gelegd moeten kunnen de materialen kiezen ze moeten worden de eerste vier discussianten zijn daarom weten waar de bakken staan welke werkzaam op basisscholen reijnen brink materialen erin zitten en wat ze met de ver mann ogier en geurts stapel daarna volg schillende materialen kunnen leren op het den de reacties van sprekers van verschillende moment dat er allochtone leerlingen in het ontwikkelcentra sijtstra litjens en blok onderwijs instroomden kon daar snel op ondanks de variatie aan perspectieven kende ingespeeld worden door eenzelfde strategie de discussie een duidelijke rode draad op een toe te passen differentiatie geintegreerde methode zit niemand te wach ook deze school zit niet te wachten op een ten nieuwe geintegreerde methode volgens de lareyschool is differentiatie van belang en de onhaalbaar strev e n arnold reijen sleutel van een methode de leerlingen kun is werkzaam op basisschool de bartjes in den nen daardoor zelfstandiger leren dit uitgangs bosch een typische volksschool in een geiso punt leidt tot een methode met veel materiaal leerde achterstandswijk waarbij ongeveer so concluderend wil de school het liefst een van de leerlingen allochtoon is men consta soort talenpracticum teert op school grote taalproblemen en her kent de problemen uit de leerplanaanvraag structuur e n doorlop e nde lijn uit toetsen blijkt dat 1 25 taalzwakke leer op de de school van anne marijke ogier en lingen niet beter te presteren dan r 9 meer marie jose geurts stapel de meiboom in talige leerlingen dit inzicht heeft een nijmegen wordt wel de behoefte gevoeld aan mentaliteitsverandering bij docenten teweeg een geintegreerde methode op de school is gebracht op de school wordt met de metho er veel aandacht voor de allochtone kinderen de taalkabaal gewerkt waarbij docenten zich met een zwak ke taalachtergrond en voor het realiseren dat ze ervoor moeten waken groeiend aantal autochtone kinderen met een methode slaven te worden ze moeten crea zwakke taalontwikkeling om problemen op tief blijven om aan de heterogeniteit tegemoet te vangen is er een aparte begeleiding door te komen remedial teachers deze maken gebruik van de school zit niet te wachten op een nieuwe verschillende nt2 methodes zoals zitten staan methode die uitgaat van integratie van het en lopen knoop het in je oren en laat wat van je rrti tvtz onderwijs de leerkrachten weten horen wat ze willen vasthouden aan taalkabaal ze men vindt dat het veld geholpen moet wor menen bovendien dat het streven van de von den bij het vinden van de grote lijn in de taal een onhaalbaar streven is twee methodes nt i ontwikkeling en het taalonderwijs en bij het en nt2 kunnen niet samen uitgeverijen selecteren van materiaal de bestaande bron zouden materialen moeten maken waar scho nen en ideeen zouden bijvoorbeeld gebun 1995 4 moer 181 deld moeten worden zodat er een goed over maar hun eigen onderwijs willen inrichten zicht kan ontstaan en zoektochten overbodig goede overzichten van leerlijnen tussendoe worden de school pleit voor een lesplan met len en mijlpalen in relatie tot de kerndoelen een vloeiende lijn van groep i tot 8 met zijn daarbij behulpzaam van het grootste noodzakelijke toetsing en veel goed georga belang is het dus om verschillende gebruiks niseerde oefeningen klare materialen te ontwikkelen bij de ontwikkeling van het leerplan is het een noodzakelijke voorwaarde dat er kennis nie t een l e erplan n e d e rlands genomen wordt van de schoolspecifieke doordat scholen met een veranderende leer zaken zo heeft de school bijvoorbeeld de lingeninstroom te maken hebben gehad heb ervaring dat het vernieuwen met een te grote ben ze in moeten grijpen in hun onderwijs groep minder effectief is daarnaast moet er leerpakketten in het leerplanvoorstel wordt bij de ontwikkeling van het leerplan onder aangegeven dat docenten in heterogene zoek gedaan worden naar hoe de leerlingen onderwijssituaties hierdoor vaak te kampen aan de start het best geselecteerd kunnen met hebben met leerstofselecrieproblemen worden volgens piet litjens sr o leidt dit bij scholen tot de behoefte aan de zogenaamde combina voorbe e ld voor uit ge verij e n tievoorstellen rrti rrtz zodat het gevaar van josje sijtstra cito vindt het de hoogste tijd het ad hoc samenstellen van materialen wordt voor een gerichte afstemming van onderwijs voorkomen daarnaast noemt het leerplan soorten in samenhang met elkaar in de prak voorstel het planningsprobleem dit kan tijk speelt het probleem al jaren en men heeft ondervangen worden door in de praktijk met vallen en opstaan naar oplossingen getoetste planningsprocedures te ontwikkelen gezocht in de aanvraag mist ze een vakinhou bij de ontwikkeling van leerplanprodukten delijke en vakdidactische visie op geintegreerd moet er rekening gehouden worden met de rrti rrta onderwijs i ntegratie en afstem verschillen en overeenkomsten tussen scholen ming is meer dan het in elkaar schuiven van scholen pakken op verschillende wijzen hun rrti onderwijs en rrtz onderwijs problemen aan en fusies versterken de grillig sijtstra merkt onder andere op dat het begrip heid in het taalonderwijsaanbod en de taal aansluiting in de projectaanvraag vooral didaktiek piet litjens pleit daarom niet voor geproblematiseerd is in relatie tot de eindpun een leerplan nederlands voor alle basisscholen ten sluit het taalonderwijs genoeg aan bij de maar daarvan afgeleide leerplanprodukten eisen die andere vakken en het voortgezet voor specifieke groepen scholen daarvoor is onderwijs stellen aan de taalvaardigheid van het nodig te bepalen wat de verschillen en kinderen er wordt onvoldoende stilgestaan overeenkomsten zijn tussen leerlingen leraren bij de vraag of die eisen wel terecht zijn vol en scholen en wat de consequenties hiervan gens sijtstra moet het onderwijs nederlands zijn voor de te ontwikkelen leerplanproduk zijn eigen leerlijnen met tussendoelen en mijl ten de vort moet aangeven aan welke leer palen uitstippelen en de andere vakken en het planprodukten in ieder geval moet worden voortgezet onderwijs moeten daarop aanslui gewerkt ten volgens sijtstra zou in het project de hetero g r e n z en aan de g roei henk blok geniteit tussen scholen kunnen resulteren in sco pleit ervoor grondiger na te denken verschillende materialen die bestemd zijn voor over de doelgroepen waarvoor de geinte verschillende scholen met hun karakteristieke greerde methode ontwikkeld zou moeten leerlingpopulaties hiermee kan het project worden een rrri tvtz methode is ook een voorbeeldfunctie vervullen voor educa bedoeld voor nederlandstalige leerlingen tieve uitgeverijen die zich doorgaans teveel daarom moet goed gekeken worden wat die richten op de gemiddelde leerling en de kinderen winnen met een methode die met gemiddelde school verder zou het project betrekking tot het werktempo en de einddoe middelen kunnen opleveren voor scholen die len een compromis vormt met nt2 onder niet van een methode gebruik willen maken wijs 182 moer 1995 4 blok merkt op dat er in de leerplanaanvraag gaten gevuld worden in bestaande methodes uitgegaan wordt van een boosdoener het en er kunnen hulpmiddelen ontwikkeld wor bestaan van aparte tvti en nt2 methoden den men vindt over het algemeen dat er geen volgens hem gaat de von er vanuit dat wan compleet nieuwe methode hoeft te komen neer dit probleem is opgelost er helemaal daarnaast is het van belang dat de plannen geen problemen meer zijn hij vindt dit een en uitwerkingen haalbaar zijn in taalkabaal verkeerd uitgangspunt en gelooft dat er pro gaan de schrijvers bijvoorbeeld uit van 6o blemen zullen blijven bestaan die worden ver schoolweken terwijl er maar 40 zijn onhaal oorzaakt door de volgende zaken baar als er dan nog stof wordt toegevoegd is er zijn grenzen aan de groeisnelheid van leer het einde helemaal zoek het beste kan men lingen die in hun voorschoolse periode geen uitgaan van 3 0 schoolweken zodat er ruimte nederlands horen zij zullen zich altijd minder overblijft voor verdere uitwerking snel ontwikkelen dan nederlandstalige kinde tot slot gaat men nog in op het belang van ren de eerste taal van leerlingen bij het taalonder er zijn grenzen aan het maatschappelijk en wijs er wordt gevraagd op welke manier er politiek draagvlak de achterstand van anders gebruik gemaakt kan worden van de eerste talige leerlingen is voor een deel op te lossen taal vanuit het veld wordt opgemerkt dat het door hen meer onderwijs te geven dan neder handig is op de hoogte te zijn van specifieke landstalige leerlingen aan zulke oplossingen is kenmerken van de eerste taal van leerlingen de politiek nog niet toe dit kan ertoe leiden dat aan de eerste taal van er zijn grenzen aan de inzet en deskundigheid leerlingen meer recht wordt gedaan pas dan van leraren de deskundigheid zou vergroot kan talige heterogeniteit een goede aanleiding kunnen worden door nascholing maar dat vormen voor taalbeschouwingslessen structu blijkt vaak weinig winst op te leveren rele contacten met ouders en allochtone er zijn grenzen aan de kwaliteit van methoden groepsleerkrachten kunnen nuttig zijn voor en didaktieken in de wetenschap wordt er het toekennen van een eigen waarde aan de druk gezocht naar effectieve methoden maar eerste taal dit heeft tot nu toe weinig opgeleverd er zijn grenzen aan de draagkracht van educa concluderend kunnen we zeggen dat de tieve uitgeverijen winstmarges worden pas bij deelnemers over het algemeen niet zoveel heil een marktaandeel van een bepaald percentage zagen in een geintegreerde methode er is interessant veeleer behoefte aan bouwstenen voor een een integratie van nti en tvtz methodes is leerplan aan lijnen waarlangs men kan werken daarvoor geen oplossing bovendien horen en aan concreet materiaal het uiteindelijke steeds meer tweede en derde generatie leerplanprodukt moet docenten in staat stellen kinderen thuis nederlands het aantal nt2 zelf te kiezen zo n produkt kan natuurlijk leerders in het regulier onderwijs en daar alleen tot stand komen wanneer de slo zijn mee de doelgroep van een geintegreerde oor goed te luisteren legt bij de scholen en nti ntz methode zal dus achteruit gaan daar op een systematische manier over reflec teert met een voet in de praktijk en met de d is c ussie en c on c lu s ie naar aanlei andere onder het bureau met een spagaat kun ding van wat gezegd is over inhoud en functie je scoren van het te ontwikkelen produkt vinden sommigen in de zaal dat een leerplan haast vakcurriculum nederlands op de pabo i9e eeuws is er moet een ander paradigma komen deelaanpakken zijn handiger in dat de vort vraagt aan de slo een vakcurriculum kader moeten er prioriteiten aangegeven wor nederlands te ontwikkelen bij die ontwikke den er wordt gesuggereerd gedoseerde delen ling zou enerzijds aansluiting gezocht moeten te ontwikkelen waaruit individuele delen worden bij de huidige stand van zaken in het kunnen ontstaan die niet voor alle scholen vak nederlands op de opleidingen an hetzelfde zijn maar afhangen van de behoefte derzijds verdient het aanbeveling om in te van de school vanuit de praktijk kunnen er spelen op de landelijke discussie over he t 1995 4 moer 183 beroepsprofiel van de leerkracht basisonder volgens het principe van probleemgestuurd wijs de voty acht het wenselijk en nuttig dat onderwijs het opleidingsonderwijs is geor er in de vorm van een vakprofiel nederlands een ganiseerd in thema s die allemaal iets te maken brug geslagen wordt tussen het vakcurriculum hebben met het basisonderwijs het is de nederlands en het beroepsprofiel dat voorals bedoeling dat studenten veel zelfstandig wer nog een sterk algemeen onderwijskundig ken het hele team stelt het curriculum vast karakter draagt zie de leerplanaanvraag de sectie nederlands heeft als zodanig geen de hamvraag aan de deelnemers van de stu functie zij heeft ook geen eigen vakcurricu diedag was of zij de ontwikkeling van een lum men is redelijk tevreden over deze werk dergelijk vakcurriculum wenselijk en zinvol wijze hoewel het nadeel dat je weinig grip vinden de teneur van het antwoord op deze hebt op de studenten alom wordt onderkend vraag was ja maar onder voorwaarden we steehouder acht ook voor zijn type oplei zetten een aantal reacties op een rijtje de eer ding een vakcurriculum nederlands nuttig ste drie discussianten paus steehouder en het zou de startbekwaamheden van de afge swennen zijn docenten nederlands op een studeerden moeten vastleggen met het oog rnso de volgende discussie bijdragen bok op de autonoom lerende student weinig con hansma en goffree komen uit de hoek van tacturen tussen student en docent zou het de verzorgingsstructuur curriculum een aantal hapklare brokken kun nen bevatten bijvoorbeeld over nt2 verwer ban g v o or ondersn ee uwen harrie ving of over jeugdliteratuur aan een sterk paus rnso hengelo schetst de geschiedenis samenhangend vakcurriculum nederlands van een bedreigd vak op de pa van tien jaar heeft de tilburgse rnso niet zoveel geleden werd zes uur per week nederlands gegeven nu is dat nog maar twee uur per op ba s is van prak t ijkkenni s ariij 3 week op zich is dat niet zo n ramp want het swennen constateert dat op haar school paso onderwijs is tegenwoordig veel com pab o deventer er de afgelopen jaren pacter en efficienter het leerplan heeft zich behoorlijk wat vernieuwd is het opleidings ontwikkeld in de richting van een echte onderwijs is in toenemende mate afgestemd beroepsopleiding die is opgedeeld in fasen in op de ontwikkeling die studenten in hun stage het eerste jaar worden studenten bijgespijkerd doormaken in het eerste jaar gaat het vooral op eigen vaardigheden in het tweede en der om overleven daarna is er aandacht voor de jaar volgt een didactische vorming die didactiek en differentiatie en in het laatste jaar nauw aansluit bij de stages en in het vierde kan worden gespecialiseerd jaar sluit de student zijn opleiding af met een over het bepalen van de vakinhouden is het specialisatie met het vak nederlands probeert laatste woord nog niet gesproken de pabo de pabo hengelo zo goed mogelijk aan te deventer heeft wel degelijk behoefte aan een sluiten bij deze fasen vakcurriculum nederlands de vraag is echter volgens paus is het ontwikkelen van een of dat curriculum wel afgeleid moet worden vakcurriculum nederlands uiterst zinvol met van het thans vigerende beroepsprofiel het name als daarin de eindtermen voor het vak valt te betwijfelen of dat beroepsprofiel van opgenomen worden en als het aansluit bij de de ideale leerkracht wel aansluit bij de prakti praktische component stage van de beroeps sche kennis die leraren op de basisschool opleiding het huidige beroepsprofiel is erg hebben het nieuwe curriculum zou niet algemeen onderwijskundig van aard en dreigt voorschrijvend moeten zijn en bovendien de eindtermen te gaan beheersen slechts een vanuit die praktijkkennis ontwikkeld moeten van de veertig eindtermen gaat over vakdi worden dactiek om te voorkomen dat vakspecifieke vanuit de zaal wordt in principe ingestemd vaardigheden ondersneeuwen is een samen met het idee van swennen dat onderwijzers hangend vakcurriculum noodzakelijk bij het ontwikkelen van een nieuw vakcurri culum worden betrokken anderzijds wordt liev e r hapklare brokken ton stee dit ook gezien al s een stapje terug voor de houder werkt op de pabo tilburg volgens pnso s i n het verleden ging er vanuit d e i 84 moer 1995 4 pabo en haar studenten immers ook een ver voordat er aan de ontwikkeling van het cur nieuwende impuls uit moet de pabo nu riculum wordt begonnen is het zaak goed na alleen nog maar zijn oor te luisteren leggen bij te denken over de functie ervan het produkt de praktijkmensen om te horen hoe het oplei hoeft niet af te zijn het zou moeten inspireren dingsonderwijs ingericht moet worden tot een eigen inbreng van docenten en studenten in de opleidingspraktijk meer oog voor de leerlin g en educatief ontwerper ad bok is de eerste die verhalen als uitgangspunt fre d echt tegengas geeft volgens hem komt het goffree slo benadert de leerplanaanvraag vakcurriculum te vroeg de taaldidactiek is de vanuit het perspectief van een leerplanont afgelopen jaren nauwelijks vooruit gegaan ze wikkelaar wiskunde i n i99r is voor de oplei vormt geen solide basis voor een nieuw curri dingsdidactiek wiskunde een vergelijkbare culum er wordt veel te weinig naar basis aanvraag ingediend op de eerste plaats waar onderwijs gekeken vanuit het perspectief van schuwt hij tegen het werken met een beroeps de leerlingen welke ondersteuning heeft een profiel zo n beroepsprofiel bevat een lijst leerling nodig bij zijn haar taalleerproces kenmerken van een niet bestaande ideale levert de pabo nu onderwijzers die die leerkracht daar schiet je niets mee op i n ondersteuning bieden volgens bok niet plaats daarvan kun je beter gebruik maken van om dicht op de leerling te kunnen kruipen gereconstrueerde praktijkverslagen ofwel is het noodzakelijk dat studenten zich tijdens verhalen verhalen die illustreren hoe goed taal hun hele studie specialiseren op een aspect onderwijs eruit ziet maar ook verhalen die van het taalonderwijs bijvoorbeeld schrijven laten zien waar in het taalonderwijs proble het resultaat is hoogwaardig adaptief onder men zitten wijs op een deelgebied met positieve uitstra op de tweede plaats pleit goffree voor het ling naar andere deelgebieden in alkmaar werken met een ontwikkelgroep zet een aan wordt in de deeltijd opleiding geexperimen tal twaalf bijvoorbeeld vakdidactici van teerd met dit principe van permanente specia pabo s uit het hele land bij elkaar en laat ze lisatie een idee waar het toekomstig vakcurri ervaringen over hun eigen opleidingspraktijk culum iets mee zou kunnen doen uitwisselen uiteindelijk gaat het erom te het voorbeeld van ad bok onderstreept nog beschrijven wat er goed is op de opleidingen eens dat het nieuwe vakcurriculum niet voor en dat vast te leggen in een aantal uitspraken schrijvend mag zijn de raso s lijken meer te over de didactiek van het nederlands zoge hebben aan een instrument ijkpunten van naamde standaards h et uiteindelijke leerplan waaruit elke paso naar eigen inzichten op basis produkt bevat geen vastgelegd programma van een eigen visie verder kan ontwikkelen maar wel tips en suggesties voor het zelf ont werpen van een opleidingsprogramma curriculum als inspiratiebro n het tijdperk van de panklare produkten is z ijpaden en conclusies naast de voorbij en het tijdperk van het zelf ontwerpen hoofdvraag over de wenselijkheid van een is aangebroken aldus henk hansma aps vakcurriculum nederlands weiden door de het curriculum moet natuurlijk ook voor genoemde sprekers en de aanwezigen in de schrijvend sturend en normerend zijn zeker zaal een keur aan nabij liggende thema s aan waar het gaat om het vastleggen van het mini geroerd er is gesproken over onderzoek dat het mum dat studenten moeten kunnen en weten leerplanproject zou kunnen ondersteunen maar zeker zo belangrijk is dat er naar de in sommigen vinden dat de daarvoor geeigende houd van het opleidingsonderwijs wordt ge instellingen zoals universiteiten uitgenodigd ke ken en onder die inhoud verstaat h ansma moeten worden anderen zijn van mening dat zaken als de inhoud van het vak nederlands ook docenten en studenten van de rnbo s zelf het taalleerproces dat leerlingen op de basis daarin kunnen bijdragen er is ook gesproken school doormaken het werkconcept van stu over het didactisch handboek taaldidactiek aan denten op de rnso en de opleidingsdidactiek de basis dat is niet compleet en niet altijd die de pabo zelf hanteert goed bruikbaar sonunigen vinden dat jam 1995 4 moer ios mer anderen zijn daar juist blij om want dat foru m nodigt uit tot zelf ontwikkelen en ontwerpen en er is gesproken over het actieplan taal van de commissie aernoutse waarin de kwaliteit van het taalonderwijs op de basisschool zwaar arjen florijn onder vuur wordt genomen sommigen vin den dat dit actieplan en de leerplanaanvraag een uitvoerig boek een van de vort in elkaars verlengde liggen ande ren zien het plan van aernoutse als een aardig naslagwerk bedreiging tijdens het bewandelen van deze zijpaden vertoonden de deelnemers vooral verschil van voora f mening maar over de hoofdvraag was beslist meer consensus de reacties vanuit de zaal bij mijn weten is lidy zijlmans de eerste die maakten vooral duidelijk dat raso s en pabo aan de regels van het nederlands florijn lalle docenten een licht wantrouwen hebben tegen man maureau 1994 een recensie wijdt die een centraal door de slo ontwikkeld vak meer voorstelt dan de aankondigingen die curriculum men is wars van overheids elders zijn gepubliceerd lijmbach 1995 van bemoeienis men zit niet te wachten op een dijk 1995 gelet op de inhoud van haar arti kant en klaar programma dat door alle pabo s kel zijlmans 1995 meen ik te mogen alleen nog maar uitgevoerd hoeft te worden concluderen dat ze ons boek overwegend maar een curriculum dat het vak nederlands positief beoordeelt ze is over veel aspecten erg behoedt voor insneeuwen door de algemeen te spreken en over enkele zaken minder te onderwijskundigen dat de docent soms voor spreken dat die negatieve kanten in haar ziet van hapklare brokken dat is ontwikkeld betoog meer ruimte krijgen is onvermijdelijk op basis van praktijkkennis van onderwijzers lof hoeft doorgaans niet uitvoerig geadstru dat oog heeft voor de taallerende leerling dat eerd te worden en kritiek wel ook haar titel dient als inspiratiebron voor de zelf ontwikke werkt eraan mee dat bij de lezer mogelijk een lende docent en dat uitgaat van verhalen over negatieve eindindruk blijft hangen bij lijvig goed onderwijs zo n vakcurriculum mag er denk je eerder aan dik zwaar dan aan uitvoerig best wel komen met zo n vakcurriculum kan niettemin ben ik blij met de aandacht die ze de slo prima scoren maar om zo n vakcurri aan het boek besteed heeft in sommige geval culum tot stand te brengen zullen de leerplan len ben ik het geheel met haar eens maar in ontwikkelaars wel een erg mooie spagaat sommige gevallen ook beslist niet en in weer moeten maken andere gevallen lijkt me geen zinvolle polemiek mogelijk in het onderstaande zal ik dit aan de noot hand van enkele niet alle punten toelichten elsbeth van der laan doet verslag van de basis vo rmgeving onderwijsstroom bart van der leeuw van de paso stroom bij het schrijven van dit verslag bij de produktie van een gecomp li ceerd boek hebben we gebruik kunnen maken van de ver als de regels van het nederlands komt nogal wat gadernotulen deze werden verzorgd door kijken over de vormgeving heeft de auteur dianne visscher basisonderwijs en ingeborg soms vrij weinig te zeggen er wordt overlegd van loon pabo en er worden knopen doorgehakt mijn eigen voorkeur is in overeenstemming met zijl mans opmerkingen de koppen niet gecen treerd de paragraafnummers compleet ver meld en in de marge de sprekende voetregel in een gro tere letter en liever als kopregel de paginanummers niet in het midden van d e 186 moer 1995 4