Moedertaalonderwijs en beroep

versla g gehouden over onderzoek modelering de le rarenopleiding nederlands als tweede taal en methoden voor het mbo i n het middagpro gramma is gediscussieerd aan de hand van resy delnoy vooraf toegezonden stellingen uit alle onderdelen vat ik hieronder enkele moedertaalonderwij s punten samen om u een indruk te geven van wat er zoal speelde op beide dagen en beroep de per augustus i99i aangetreden voorzitter van de veto moedertaal sjaak kroon opende beide keren met een overzicht van de onder de tite l m oedertaalonderwijs en be taken en mogelijkheden van de vn l o moeder roep een uitdaging voor het schoolvak ne taal zijn verhaal was gelardeerd met uitspra derlands in het mbo werd op 29 oktober een ken uit een dialoog met een student aan een conferentie gehouden met docenten neder opleiding die student formuleerde als lands in het mbo en aan de lerarenopleiding belangrijke boodschap dat de lessen neder als belangrij k ste groepen deelnemers vanwege lands in het mbo bij hem veel associaties op het grote aantal belangstellenden dat zich hier roepen met de lessen die hij recent op de havo voor aanmeldde bes loot de organiserende had gehad vnlo moe dertaal de conferentie op 5 novem ber 199 1 nogmaals te houden o nderzoek voor het organiseren van de conferentie be de eerste inhoudelijke bijdrage is zowel op stonden twee aanleidingen de eerste is de in 29 oktober als op s november verzorgd door jan grijpende veranderingen die zich in de afgelo sturm voormalig voorzitter van de valo pen jaren in het mso hebben voltrokken en de moedertaal nu onder andere werkzaam als wijzigingen in de programma s die nu in uit onderzoeker en lerarenopleider aan de univer voering zijn of op korte termijn zullen komen siteit te nijmegen de tweede is de verwachting dat de stichting hij rapporteerde over een onderzoek dat is voor de leerplanontwikkeling slo op afzien uitgevoerd bij een docent nederlands in het bare termijn leerplannen voor nederlands in ivtvco die de vakinhoud wilde vernieuwen het mbo zal ontwikkelen over plannen voor de vernieuwing zou in de richting van een leerplanontwikkelingsprojecten en de pro meer geintegreerd curriculum nederlands dukten die daaruit voortkomen zal de vnto moeten gaan waarbij de traditionele grenzen moedertaal te zijner tijd moeten adviseren van het vak overschreden worden en waarbij om toekomstige adviezen goed te kunnen vooral het schrijfvaardigheidsonderwijs ge onderbouwen wil de veto moedertaal graag motiveerd door en afgestemd moet worden op kunnen beschikken over zo uitvoerig moge de eisen van het beroepsveld aan de hand van lijke informatie van docenten informatie over voorbeelden liet jan sturm zien dat de goede hun huidige praktijken over problemen waar bedoelingen voor een belangrijk deel stuklo ze tegenaan lopen en mogelijke oplossingen pen op drie domeinen van zorg bij de docent daarvoor en over gewenste veranderingen in de vakinhoud moet voldoende aan bod ko de lespraktijken nederlands omdat een raad men de ideeen over wat belangrijke vakinhou plegende conferentie erg veel vraagt van do den zijn ontlenen docenten in het algemeen centen en voor henzelf niet zo veel oplevert is aan hun ervaringen als leerling als student en gekozen voor een conferentievorm met inlei als praktizerend docen t dingen en discussie die naar de organisatoren de lessen moeten aantrekkelijk zijn voor de hopen voor docenten ook interessant is leerlingen de sfeer in de klas moet goed zijn het instituut school moet goed functioneren het programma voor de twee conferentieda voordat de bel gaat moet de geplande lesstof gen was grotendeels gelijk er zijn inleidingen behandeld zijn de proefwerken moeten op tijd gegeven en nagekeken zijn et cetera 26 moer 1 99 2 i i n samenhang verhinderen de vakinhoudel ij k e nadeel de pedagogische en de institutionele zorg dat er moeten veel toetsen gemaakt afgenomen en er ondan ks de plannen en pogingen we nagekeken worden zenlij ke veranderingen tot stand komen in de vakinhoud tijdens de discussies h ebben de deelnemers in i n d e discussiegroepen bleek dat veel docen vier groepen onder andere gereageerd op d e ten het beeld dat uit het onderzoe k naar voren volgende stelling mo d uleren is een vruch tbare komt zeer herkenbaar vinden onderzoek als organisatievorm voor het onderwijs in het het gepresenteerde werd be langrij k gevonden nederlands op h et mb o om een goede selectie van de vakinhoud te met die stelling leek men het in het algemee n kunnen maken eens veel deelnemers b leken van mening dat moduleren onvermijdelijk zal word en inge modulerin g voerd de lijst met voor en nadelen van modu lering is als volgt aangevuld de tweede inl eid ing is beide dagen verzorgd door nel m arneffe coardinator modul ering voordelen deeltijd tvteno werkzaam aan het crs en ton vakonderdelen toevoegen kan relatief gema k jillissen leraar n ederlands aan een rvtso ke l ij k in een modulair sys t eem school leerlingen kunnen effectief studeren omdat ze de in leidster gaf een gedetail l eerd overzicht precies kunnen weten wat er van hen verwach t van het project modulering nederlands voor word t het nteao dat project heeft kunnen profi t eren mo d ulering faci l iteert het reflecteren op het van de langdurige en intensieve medewer k ing onderwij s van docenten op scholen in vooral het noorden modulering is een betrek ke l ij k docent onaf en zuiden van het land onder wie ton jillissen hankelijk systeem waardoor een betere door h et project had een tweeledig doel stroming naar het x s o mogelijk lijkt het verhogen van het rendement d oor het te rugdringen van de relatief grote uitval in het nadelen mea o de niet makkelijk toetsbare onderdelen van tegemoet k omen aan de veranderde eisen die het vak verdwijnen waardoor het vak ver aan het vak nederl ands gesteld worden van schraal t wege veranderingen in de beroepspraktijk de bureaucratie neemt toe de school verwordt tot een cursusinstituu t ton jillissen startte zijn bijdrage met een re de op de conferentie gepresenteerde modulen flectie op de huidige exameneisen in het nt e no zijn onvoldoende flexibel er wordt vooral klas hij betoogde dat voor een verandering van de sikaal les gegeven en er blijkt nog veel begelei onderwijspraktijk naar meer beroepsgericht ding nodig onderwijs verandering van het examen nood zakelijk is beroepsgerichte onderdelen als h et hta o en d e l e rar e n opl e idin g verslaggeving notuleren vergaderen presen teren public relations en voorlichting zouden op 29 oktober is de derde inleiding verzorgd onderdeel moeten worden van het examen door kees sluis lerarenopleider bij de afdeling vanuit zijn ervaring als docent in het project nederlands aan de hogeschool holland modulering noemde hij de volgende voor en hij bracht een prikkelend verhaal over de nadel en van modulering niet altijd vlekkeloze en stimulerende relatie tussen de lerarenopleiding en het mbo als voordelen stageschool voor aanstaande docenten neder het is mogelijk deel onderwerpen af te s luiten lands verder gaf hij voorbeelden van te ver onderdelen van het curriculum kunnen relatief beteren relaties tussen de bedoelde instituten gemakkelijk vernieuwd worden op het niveau van de nascholing de inleider modulering bevordert de inzic htelij kheid van stak zijn nek uit en de uitdaging werd aan het curricu l um voor docenten en leer l ingen vaard vanuit de zaal werden voorbeelden va n 1992 1 moer 27 moeizame relaties toegevoegd maar ook blij nostisering poogt men onderschatting van de ken van goede tot zeer goede verstandhouding intellectuele capaciteiten te voorkomen en samenwerking ondanks het beperkte aan naast de beginsituatie zoals die naar voren tal instituten en diverse pogingen tot meer komt uit het bovenstaande houdt de school uniformering lijken de verschillen per regio rekening met specifieke eigenschappen van de soms zeer groot te zijn moedertaal van de leerlingen die het leren van het nederlands bemoeilijken het turks bij nederlands als tweede taa l voorbeeld kent geen lidwoorden noch gram maticale geslachten op s november trad m ieke a moureus als der op de orientatie en schakelafdeling wordt de inleidster o p zij is docente nederlands bij door middel van 6 uur nederlands per week een orientatie en schakelafdeling van een 2 uur presentatie en communicatie en door in m d g o sci1001 andere vakken expliciet aandacht te besteden de bij d rage van m ieke amoureus had ne aan nederlands met succes gepoogd de onder derlands als tweede taal in het mdgo tot onder wijskansen van de leerlingen te vergroten werp een schrijnend overzicht van verschillen in succes tussen allochtonen en ne d erl anders meth o d e n ned erland s voo r het m s o onder andere op de terreinen wonen werk en onderwijs ond erstree p t opnieuw de noodzaak h ans van haeren auteur van schoolboeken van intensieve aandacht voor nederlands als voor verschillende afdelingen in het mbo t weed e taalonderwijs ook in het mbo kweet zich beide dagen uitstekend van de vervolgens ging de inleidster in op verschil moeilijke taak de l aatste inleiding te moeten lende aspecten van de beginsituatie van de houden het maken van lesstof die enerzijds leerlingen die van invloed zijn op de verwer rekening houdt met de eigenheid van het vak ving van het ne d erlands als tweede taal en nederlands anderzijds met ontwikke l ingen in waarmee de orientatie en schak elafdel ing het bedrijfsleven vormden de hoofdmoot van nadrukke l ijk rekening houdt d e aspecten zijn zijn bijdrage zijn ervaring heeft hem geleerd etniciteit de pedagogische aa npak begint met dat er goede mogel ijkheden zijn om de boven vrij nauw aansl uit en bij de op b asis van erva staande eisen te kunnen verdisconteren in ring veronderstelde behoeften van groepen passende lesstof h ij noemde in dit verband leerl ingen en verschuift langzamerhand naar het uitvoeren van contractactiviteiten door de meer a l gemene traditionele aanpa k docenten in het mbo en gebruik maken van milieu achtergrond vrienden met deze aspecten een mo dulaire aanpak de tot dusver beschi k word t met name re kening gehouden bij het bare vak modulair opgezette methoden acht hij onderwijzen van begrippenkaders goed bruikbaar in de huidige situatie voor verblijfsduur en onderwijstraject in nederland de de toekomst zullen vakoverschrijdende mo sc hool hanteert verschillen de aanpakken voor dulen uitkomst moeten bieden daaraan wordt neven en onderinstromers neveninstromers ge werkt met een goed e beheersing van de moedertaal leren in het algemeen snel en goed nederlands noten omdat ze de grammatica van hun moedertaal beheersen en merendeels in sociaal emotio een verslag van de conferentie met daarin de neel opzicht vrij stabiel zijn a an onderinstro inleidingen en samenvattingen van de gevoer mende krompraters communicatief effectief de discussies zal begin 1 992 worden gepubli maar veel grammaticale onvolkomenheden ceerd h et verslag kan worden aangevraagd bij wordt afhan k e l ij k van de docent meer of de vnlo moedertaal postbus 2o61 7500 cb min der aandacht bestee d enschede leeftijd in verhouding tot het aanwezige begrip van de onderzoeksrapporten is een boekje ge pen en referentiekader nagegaan wordt of leer maakt inclusief discussiestellingen dat ter lingen voor de te leren benamingen over vol voorbereiding van de conferentie aan de deel doende gevul de begrippen beschikke n nemers is toegestuurd intellectuele capaciteiten door zorgvu l dige diag 28 moer 1992 1