Natuurlijk leren lezen. Ook voor volwassen allochtonen?

ank hilderink alfabetisering van kindere n de meeste kinderen op de basisscholen in nederland leren lezen met de methode veilig natuurlijk leren lezen leren lezen in de handleiding staat dat het een structuurmethode is maar ik vind het ook ook voor volwasse n een globaal analytische methode met een klassikale instructie door middel van een allochtonen vervolgverhaal worden kernwoorden globaal aangeboden bijna gelijktijdig wordt begon nen met de analyse van het woord het woord wordt uit elkaar gehaald in letters veel kinderen uit groep drie komen de eer iedereen die heeft leren lezen heeft veel moeten ste schooldag opgetogen thuis omdat ze het leren je moet je realiseren dat woorden verwijzen woord ik geleerd hebben de tweede dag naar objecten dat een letter correspondeert met een maan de derde dag roos en ga zo maar door klank dat je een woord uiteen kunt rafelen in ver die opgetogenheid zal bij een hele groep kin schillende klanken analyse en dat je opeenvolgen deren kloppen maar er is ook een groep die de klank e n kunt combineren tot een woord syn veel minder enthousiast is dit zijn de kinde these en dan ben je er nog niet dit alles heeft geen ren die het woord en meer woorden allang zin als je er niet in slaagt te begrijpen wat er staat kunnen lezen of de kinderen die eigenlijk nog om aanvankelij k lezen te onderwijzen zijn er helemaal niet zoveel belangstelling hebben verschillende manieren reeds lang beproefd en nog voor het leesproces s teeds marktleider is de struc tuurmethode voor het met deze problematiek kwam ik in aanra basisonderwijs uitgewerkt in veilig leren lezen king als leerkracht op een jenaplanschool de van ceasar met deze methode wordt niet alleen methode veilig leren lezen zit zo gestructu veel gewerkt er is ook veel kritiek op reerd in elkaar dat er zeer moeilijk individueel ank hilderink is docent in de basiseducatie en mee te werken is die vaste structuur komt tot geeft daar les aan volwass en analfabete allochtone uitdrukking in het vervolgverhaal elke dag cursisten omdat zij daarvoor les heeft gegeven op wordt daar een gedeelte van verteld het ee n basiss c hool kan zij het leren lezen op beide belangrijkste woord uit dit verhaal wordt glo schooltypes vergelijken ze werkt met de structuur baal aangeboden en daarna wordt snel met de methode als basis maar is eigenlijk voors tander van analyse en de letterkennis begonnen alle de natuurlijke leesmethode waarb ij alle leerlingen oefeningen zijn gericht op de aangeleerde op hun eigen niveau en in hun eigen tempo leren woorden differentieren kan met aparte lezen ze vertelt in dit artikel hoe ze in haar leermiddelen maar het verhaal en de bijbeho lespraktijk haar ideeen en idealen probeert vorm te rende kernwoorden zitten in een strak keurs geven ze laat zien dat er heel wat mogel ij k is lijf eerst beschrijft ze hoe ze de natuurl ijke leesmetho ik ben me toen gaan orienteren om met de de toegepast heeft in het basisonderwijs en wat daar methode veilig leren lezen individueel te voor nodig is vervolgens schetst ze kort e en onder kunnen werken moest er eerst zoveel veran wijstype voor volwassenen de basiseducatie waar derd worden dat de moed me een beetje in ze op vergelijkbare manier volwas sen analfabeten de schoenen zonk bijvoorbeeld alle verhalen leert lezen en schrijven ze biedt de lezer een aantal op cassettes inspreken een eenvoudige nota ideeen voor de start van het alfabetiseri igsproces tiemethode ontwikkelen belangrijk voor de daarna vertelt ze hoe ze met een groep analfabeten leerkracht om overzicht te houden op al die die het technisch lezen en schrijven voor een groot verschillende onderdelen waar de kinderen deel al onder de knie heeft verde r de weg van het mee bezig zijn een overzichtelijke genum natuurlijk leren lezen inslaat tot slot werkt ze een merde opbergmethode van alle materialen in aantal voorwaarden uit voor het lesgeven met de na de open kasten maken enzovoort tuurlij ke leesmethode in de basiseducatie 1995 5 moer 221 e e n hele andere m e thode dan destijds had ik een onderbouwstamgroep bestaande uit groep 1 2 en 3 bij elkaar zo n ik kwam in aanraking met de theorie van de 25 leerlingen ik had in mijn lokaal een letter natuurlijke leesmethode en was meteen ho ek ingericht in een l etterhoek staat allerlei razend enthousiast kinderen kunnen aan het lettermateriaal zoals letterstempels houten leesproces beginnen als ze daar belangste ll ing papieren en plastic letters in verschi llende voor hebben stimul eren kan natuurlijk altijd groo tt e l e tt erdoze n prent en boeke n le t ter ze beginnen met zinnen die ze zelf gebruiken puzzels enzovoort die letterhoek was niet en leren in hun eigen tempo deze methode alleen voor groep drie be s temd maar voor alle biedt dus heel veel voordelen kinderen uit de stamgro ep op ee n bepaald moment krijgt het kind bij kleuters moet een leerkracht allereerst be langstell ing voor le tt ers en h et geschreve n me t activiteit en e n material en de indivi woord vaak begint dat m e t de eerste lette r van duele ontwikkeling zodanig stimuleren dat de voornaam in h et begin is he t e e n ontdek leren lez en vanzelfsprekend op gang komt king dat e en bepaalde kl a nk bij e en bepaald ook bij natuurlijk l eren lezen is het e e n teken hoort of een woord bij een plaatje of voordee l voor kinderen als er in hun omge ge schreve n zinne n bij een verhaal dat de leer ving ve el belangstellin g is voor taal in de kracht heeft verteld h et l ees proces begint als breeds te zin van het woord en als zij de d e l eerling zic h ervan bewust is dat al h et jui s t e mat e rial e n tegenkomen in die omge gesprokene opges chreven kan worden zodat ving komen zij e erder tot ontdekkinge n die andere n die inhoud ook tot zi ch kunne n h e n moeten breng e n tot le zen de werk n emen door die t ekst t e l ezen wijze mo et pass en in een werkwijze van ook we t en de l e erlingen op een gegeven algehele ontwikkelingsstimulering zoals die moment al welke klank er bij welke letter gebruikelijk is bij kleute r s het initiatief hoort als zij dan h e t systeem van c oderen e n moet bij het kind liggen het is geen ver d ecode ren onder de knie hebben is h et aan pli c hte c ursu s vankelijk t echnisc h lezen a fgerond tijdens de als kinderen rege lmatig met mat erialen uit ge hele b a sis sc hooltijd wordt e r aandacht aan de letterhoek werken kan de leerkrac ht met h et technis c h leze n ge s chonken op de mees behulp van d e volgende indeling bekijken in te bas is sc hol en in n e d erland wordt het lees welke fas e van de voorbereid e nde le es nivea u g eto e ts t met de nvi methode deze taalontwikkeling zij zich bevinde n m ethode heeft negen nive aus bij het laatste niveau i s het techni s ch leze n volg e n s deze de voorbere idende lee s t a alontwikkeling is toets methode afgerond d e kinderen zijn dan ingede e ld in vier fasen ongeveer neg en j aar kinde re n die er ve el 1 l le tte rmateriaal als sp ee lmate riaal bijvoorbeeld mo eit e m ee hebb en worden e xtra b egele id omtre kke n van houten e n of pla s tic letters en e n krijgen e xtra oefening kinderen die alle kle uren niv eaus doorlopen hebben blijven regel met vingerverf fantasieletters maken matig o efenen om h e t e indniveau vast te sp elen met lettermat e riaal bijvoorbeeld torens houden bouwen na he t aanvankelijk te chni sch le ze n krij ge n l2 wa t ik zeg kan ik notere n bijvoorb e eld h et be grijpend l e zen en het s tude rend lezen m et s temp els zelfb e dachte woorden maken en aand acht ook h et le esple zi e r mag nie t verge aan de leerkra c ht laten l ezen ten worde n al deze facetten va ll en volge n s ve rlanglij s tj e maken met eigen krabbels daarna mij onde r h et leren lezen dit leesproces is pas vertellen aan de l eerkracht afg e rond als de l e erlingen het techni sc h l ezen plaatjes van woorde n die op elkaar rijmen bij behe e r s en en als zij ook op h et gebied van elkaar zoeke n leess trat e gi ee n begr ijpend e n stude r e nd lezen woordenslang stempelen de lette rs moeten g eno e g bagage hebben om zi c h in voor hen s tee d s tu s senruimte n hebben zodat het idee b elangrijke situaties te kunnen redden het van woorden ontstaat het kind leest aan de tijdstip van beeindigen van het leesleerproce s leerkra c ht wat er staat en ook de le erkracht is voor ied ereen verschillend leest de woordenslang 222 moer 1995 5 l3 de rotatievorm ligt vast bijvoorbeeld leeftijd varieert dan van vijf tot zeven jaar schrijven of stempelen van eigen naam en kinderen kunnen verder oefenen met tech namen van groepsgenootjes nisch lezen aan de hand van bestaande sorteren van dezelfde lettervormen leesboekjes ingedeeld in de nvi niveaus mijn woorddomino met woorden met bijbehoren e rvaring is dat veel kinderen zo bijzonder snel de plaatjes en heel enthousiast tot lezen komen ieder in letterboekje maken zijn eigen tempo en met zijn eigen zinnen letters voelen en sorteren sne lle lezers komen op deze manier goed l4 letterkennis bijvoorbeeld aan hun trekken overbodige of extra sorteren van plaatjes waarvan de woorden met oefeningen krijgen zij niet een probleem een bepaalde letter beginnen de letter wordt waar deze groep mee te maken krijgt is het daarbij aangeboden volgende er zijn nog niet veel leesboekjes op eigen woordenboekje maken woorden met de markt met een hoog technisch leesniveau tekeningen en de juiste lettergrootte maar met een zo ook een letterboekje maken eenvoudig inhoudelijk niveau een oplossing letters door elkaar leggen en dan de eigen is bijvoorbeeld om voorleesverhalen uit tijd naam zoeken schriften te gebruiken taalzwakke kinderen hebben moeite met dit zijn maar enkele voorbeelden zowel kind natuurlijk leren lezen zij hebben veel oefe als leerkracht worden steeds creatiever als ningen nodig om het geleerde in te slijpen kinderen deze fasen doorlopen hebben kan hun eigen inbreng is vaak beperkt het aanvankelijk technisch leesproces van start kinderen die weinig eigen inbreng hebben gaan een kind schrijft een zin bij een teke en steeds gemotiveerd moeten worden om ning die het gemaakt heeft dit is de eerste hun eigen leesboekje te maken te vertellen bij zin die het kind globaal leert de aandacht tekeningen enzovoort moeten een methode wordt gericht op het feit dat een zin uit woo r aangeboden krijgen waarmee gedifferentieerd den is opgebouwd expliciete aandacht wordt te werken valt dit kan bijvoorbeeld met de besteed aan de woordgrenzen kinderen moe leesboek het natuurlijk leren lezen is voor ten werken vanuit het geheel naar delen zo deze kleine groep kinderen dan niet de juiste werkt het waarnemingsvermogen ook me tho d e vanuit deze zin kiest de leerkracht een be de kinderen die met ernstige leesproblemen langrijk klankzuiver woord een belangrijk te kampen hebb en krijgen een gestructu woord is het woord dat de zin de meeste in reerde methode aangeboden waarin ook indi houd geeft een klankzuiver woord is een vidueel en op eigen tempo gewerkt kan wor woord dat je uitspreekt zoals je het schrijft den ik heb het remedierende programma bijvoorbeeld het woord poes of boot maar leesboek supplement gebruikt niet lied dan kan er aan de analyse en synthese van de woorden g ewerkt gaan wor zo kunnen alle kinderen toch op hun eigen den niveau en in hun eigen tempo leren lez e n de eerste periode kiest de leerkracht vooral zitten blijven is er dus nie t bij de extra hulp medeklinker klinker medeklinker woorden middelen en oefeningen die deze kinderen uit de zinnen letterkennis beheersen de kin nodig hebben zitten in de methode de leer deren in fase i4 al in mijn lespraktijk ver kracht hoeft ze niet zelf te mak en naast het li epen de analyse en de synthese van de eigen technisch lezen kan dan begonnen worden woorden bij de meeste kinderen vlot met een met een methode voor begrijpend lezen nieuwe tekening en de bijbehorende zin kan leesplezier kan bevorderd worden door vrij de leerling dan weer verder van all e tekenin lezen in het rooster op te nemen bij vrij lezen gen en zinnen maken leerkracht en leerling mag een kind bijvoorbeeld een boek ruilen samen eigen leesboekjes als alle letters en omdat het niet aanspreekt kinderen kunnen klanken in verschill ende woorden zijn geoe ook stripboeken en prentenboeken lezen de fend worden kinderen getoetst en blijken dan leerkracht stimuleert dat ze samen praten over meestal op nvi niveau r of 2 te zitten de de inhoud van epen boek een kind mag oo k 1995 moer 22 3 op een l a ger of hoge r niveau lezen dan waarop de basiseducatie is een relatief jong soort het getoetst is als de boeken centraal in het onderwijs 1987 ontstaan vanuit een duide schoolgebouw staan opgesteld en de vrij lees lijke maatschappelijke behoefte om volwasse uren voor de verschillende groe pen op dezelf nen die in een achterstandssituatie verkeren de de tijd zijn kunne n kind e ren ook met oudere kans te geven om volwaardig te kunnen parti of jongere kinderen over boeken te praten ciperen in de samenleving deze participatie is elkaar voorl e ze n is dan ook ee n mogelijkheid zowel gericht op sociale educatieve als profes sionele redzaamheid 2 voorwaarden om op de z e m a ni e r t e kunnen werken moe t e r aan de volg e nd e relevantie van de lesstof welke voorwaa rden voldaa n word e n vaardigh e d e n en inhoud e n zijn voor d e ze cur kind e ren moet lere n z e l fstandig te werken sist e n va n b e l a ng om te lere n een de e l van d e e en lokaa l moet zo word e n inge richt da t de do elgro e p van de ba s iseducatie be s taat uit d e materialen makk e lijk t e pakk en zijn an alfabet e allochtonen de l e erkra cht moet ee n notatiem e thode van van wat ik om mij he en gezien en g ehoord elk kind ap a rt p er dag bijhoud en heb blijke n er maar weinig allochton e analfa d a t l a atst e is een hel e klu s m a ar d aa r s t aat b e t e n na d e bas is educatie zo n niveau bereikt t eg e nover dat j e als l ee rkrac ht a lle e n maar kin te he bb en dat zij n aar ee n verv olgopleiding dere n met leespl ezier in j e gro ep h ebt kunne n door s tromen als e en c ursi st de ure n in de ba si se ducati e iooo vol gemaakt heeft basiseducati e i s di t in d e mees te gevall e n ook he t e ind van zijn ond e rwij s loopb aan ve e l van de ze c ur s i s m e t d e ze ervaring rijker kw a m ik na 20 j aa r t e n h ebb e n w einig kan se n op de a rbe id s markt j e n a pl a nonderwij s in de b as ise du cati e te rec ht e n strom e n wellic ht uit na a r on gesc hoold ook hier heb ik geprob ee rd mijn ide ee n ove r we rk of vrijwillig er s werk leren l ezen vorm te geve n d e l e erkr ac ht moet dus kijken hoe rele van t afb eelding i er zijn m ee r allochtone curs is te n in de bas i se ducatie dan aut ochton e 224 moer 1995 5 de leerstof is die aangeboden wordt de cursisten moeten bijvoorbeeld wel een een onderwerpen die de cursisten zelf in hun voudig briefje van school aan de ouders kun maatschappelijke wereld tegenkomen spreken nen begrijpen maar van moeilijkere brieven het meeste aan bij elk onderwerp in een lees hoeven ze a ll een te weten bij wie ze voor tekst of als spreekoefening en bij elke aan te hulp terecht kunnen leren vaardigheid moet de leerkracht zich af vragen of het relevant en haalbaar is hoeveel leerkracht uit bovengeschetst beeld tijd moet je bijvoorbeeld spenderen aan het wordt duidelijk dat er van de leerkrachten schriftelijk uiten door middel van een brief nogal wat vaardigheden en inzichten gevraagd hoe vaak schrijven cursisten zelf een brief ik worden om op deze manier les te kunnen heb hier zo mijn twijfels over het volgende geven ik b e n er dan ook geen voorstander voorval wil ik u niet onthouden een cursist van om de extra bevoegdheid tot educatief die al zo jaar in nederland woonde en een werker leerkracht in d e basisedu catie te baan had als schoonmaker wilde graag fout schrappen maar ik zou zelfs wi ll en pleiten loos brieven leren schrijven het had allemaal voor een verplichte extra bijscholing voor die heel wat voeten in de aarde op mijn vraag of educatief werkers die in de alfabeti s ering hij wel eens schreef was zijn antwoord ont terecht komen in veel gevallen werkt men kennend hij belde altijd naar zijn familie in met cursisten waarvo or de basiseducatie de spanje had hij het voor zijn werk nodig eerste enige en laatste scholing is en dit moet nee want op de voorraadlijsten die hij voor op een verantwoorde wijze gebeuren zijn werk in moest vullen hoefde hij alleen maar kruisjes te zetten waarom wilde hij dan alfabetisering van volwassenen zo graag leren schrijven terwijl het hem zeer veel energie kostte met maar een mager resul voor volwassenen geldt nog sterker dan voor taat antwoord hij wilde zo graag de konin kinderen dat het belangrijk is uit te gaan van gin een brief schrijven de belevingswereld volwassenen hebben een ik merk vaak dat cursisten heel graag fout grotere rijkdom aan ervaringen en de ver loos willen leren schrijven de maatschappij schillen hierin zijn bij volwassenen extremer waarin wij leven gaat daar ook vanuit zelfs dan bij kinderen de verschillen bij allochto hun kinderen die in nederland naar school nen zijn nog groter door hun verschillende gaan vinden het maar raar als hun ouders cultuurachtergronden nog meer dan bij kin geen nederlandse brief kunnen schrijven deren is er differentiatie nodig omdat de omdat ook de leerwens van de cursisten zeer onderwijsachtergronden van deze cursisten hoog in het vaandel van de basiseducatie staat heel erg verschillen ook kunnen er cursisten maak ik meestal een compromis er is wel aan met een hoog iq in de alfabetisering terecht dacht voor schrijven in mijn lessen maar we komen zij hebben door omstandigheden streven er niet naar om alles foutloos te schrij nooit onderwijs gevolgd ven af en toe geef ik een dictee maar dat bij de alfabetisering van allochtonen wordt gebruiken ik dan wel meteen om de cursisten veelal gebruik gemaakt van de methode 7 43 te leren inschatten hoe goed ze daar in zijn dit is een alfabetiseringsmethode voor bui de thema s die aanspreken liggen meestal in tenlanders deze methode is gebaseerd op het maatschappelijke vlak de mondelinge dezelfde basisprincipes als veilig leren lezen vaardigheden helpen cursisten vaak beter op het is ook een structuurmethode in plaats weg naar een goed niveau van handelingsbe van met een vervolgverhaal wordt er gewerkt kwaamheid dan de schriftelijke heel belang met een thema vanuit dat thema worden de rijk voor cursisten is bijvoorbeeld dat ze een kernwoorden globaal aangeboden en al snel dokter ervan kunnen overtuigen dat een kind wordt er met de analyse begonnen het eerste zo ziek is dat hij snel moet komen kijken of thema is boodschappen doen en het eerste dat ze bij het kopen van een ondeugdelijk woord is tas artikel geld proberen terug te krijgen of dat ik was verbaasd te merken dat in zeer veel ze weten waar men naar toe kan gaan om met instellingen voor basiseducatie deze methode formulieren geholpen te kunnen worden gebruikt wordt deze methode is evenals vei 1995 5 moer 22 5 lig leren lezen zee r a rbei dsint en s i ef en nau aan te leren op deze manier wordt aan de welijks individueel te gebruiken als de basis individuele behoefte van de cursist voldaan educatie als een van de uitgangspunten de de groep kiest een groepszin met de groeps leerwens van de cursisten beschrijft en tevens zin maakt de leerkracht oefeningen die voor de levense rvaringen van deze cursisten bij het de hele groep van belang zijn enkele ideeen leren wil betrekken dan is het voor mij onbe zijn woorden tell en bekende letters benoe grijpelijk dat een educatief werker een men eerste laatste middel s te letter of woord alfabetiseringsmethode als 7 4 3 kiest benoemen letters aanleren van een klank bijvoorbeeld all e cursisten krijgen gelijktij zuiver woord relevant woord uit de kernzin dig tas aangeboden is dit een woord waar halen wisselrijtjes maken een rij woorden iedereen op dat moment behoefte aan heeft ond er elkaar waarvan steeds de eerste middel de oefeningen word e n klassikaal aangeboden s te of laats te letter verandert met behulp van en uitgewerkt veel curs isten zu ll en met deze de letterdoos in een letterdoos zitten a lle losse le s opbouw het lezen onder de kni e krijgen letters tweeklanken hoofdletters en lees cur sisten m e t een hoge intellige ntie zull en tekens enzovoort g elukkig zijn er nu ook ve el sn ell er door de methode kunne n gaan en letterdozen op de markt voor volwass enen cu rsisten die e r moei te m ee h ebb en zullen met wat grotere vakjes en grotere letters beter meer oe fen s tof nodig hebben h etzelfde hei hanteerbaar voor volwassen handen kele punt al s in de basisschool komt hier naar all e oefeningen die men met 7 43 klassikaal voren differentieren lukt all een al s er veel oefent oefent men nu individueel of groeps vers chillende leermiddelen aanwezig zijn en gewijs naar gelang de behoefte daar is organi als de strak ge stuurde klassikale opbouw van s atietalent voor nodig maar de cursisten leren de methode los wordt gelaten juist in de wel lezen met de zinnen die zij zelf in hun basiseducatie waar onderwij s op maat een dagelijkse leven gebruiken de motivatie om bekende kreet is zull en cursisten zelf thema s te leren lezen is veel groter op deze manier moete n ki ezen al dan niet ge s tuurd door een in het begin van dit technisch leesproces is lee rkracht ze moeten in geen geval kant en authentiek materiaal zoals een krant ook al te klare pakketten thema s voorgesc hoteld krij gebruiken een opdracht kan bijvoorbeeld zijn ge n in advertenties bekende woorden en letters te als het natuurlijk individueel leren lezen bij zoeken de mogelijkheden zijn in het begin kinderen zoveel beter aanslaat dan een te strak natuurlijk nog beperkt cursisten kunnen met gestructureerde klassikale methode zou dit behulp van een foto vertell en waar het artikel dan niet ook bij volwassenen het geval zijn volgens hen over zal gaan een leerkracht hoe zou dit in de praktijk uit te voer e n zijn moet dan al tevreden zijn als de cursisten pra ten in woorden in plaats van in zinnen op beginfase van de alfabetiserin g deze manier wordt datgene dat er geleerd wordt meteen functioneel toegepast en ver volge ns mij zijn er op beginniveau zeker loopt he t leerproces vlotter wat op dit niveau mogelijkheden om op een natuurlijk e manier ook heel goed te gebruiken is is reclamemate met het leesproces te starten riaal alle cursisten krijgen deze folders in de je kunt pas met het technisch lezen begin bus de leerkracht haalt er pakkende zinnen nen als de cursisten een eenvoudige neder uit of woorden die erg aanspreken en behan land se woordenschat tot hun beschikking delt deze weer op de hierboven beschreven hebben enige c ommunicatie in het neder manier ook het aanmeldingsformulier van de lands moet mogelijk zijn een leerkracht kan onderwijsinstell ing is goed bruikbaar all e bijvoorbeeld cursisten hun weekendverhaal cursi s ten zijn hiermee in aanraking gekomen laten vertell en uit elk verhaal haalt hij een als cursisten aan elkaar vertell en over hun belangrijke zin in deze zin moet de hoofdin eigen land is dat ook zeer goed als leesverhaal houd van het verhaal naar voren komen uit te gebruiken de leerkracht spreekt deze ver deze zin kiest de leerkracht een klankzuiver h alen in o p een casse tteb andj e me t ee n woord waarmee hij dan de gewenste oefenin natuurlijk leestempo ritme en intonatie ty pt gen doet om het aanvankelijk technisch lezen de gesproken tekst uit en de cursisten kunne n 22 6 moer 1995 5 lezen met het bandje als ondersteuning dit geschreven mag niet moraliserend of autoritair kan ook heel goed thuis geoefend worden of en dergelijke zijn individueel in de groep met een koptelefoon de illustraties moeten aanspreken o p de tekst moet een mogelijkheid bieden tot dis als een leerkracht op deze manier het lezen cussie zodat cursisten een eigen mening kun en schrijven wil bijbrengen ligt er een grote nen vormen verantwoordelijkheid bij hem hij moet veel de tekst moet levende taal bieden in plaats van materiaal zelf maken cassettebandjes inspre boekentaal ken alert blijven op datgene wat de cursisten aandragen enzovoort vindt een leerkracht teksten voldoen meestal niet aan alle criteria deze verantwoordelijkheid te groot dan zou maar ik probeer om regelmatig all e criteria hij ook een combinatie kunnen maken met aan bod t e laten komen een alfabeti seringsmethode bijvoorbe eld met deze criteria in mijn hoofd gebruik ik 743 kan een gestructureerde lijn aangehou bijvoorbeeld de onderstaande manieren van den worden daarnaast is het goed veelvuldig lesgeven ik borduur hierbij voort op de authentiek materiaal te gebruiken de natuurlijk leesmethode differentiatie voert men dan vooral met dat laatste materiaal uit deze laatste manier van weekendkrant op maandag ne men de we rken kan ook een goede tu ss en s tap zijn tus cursisten de weekendkrant m ee dit is een sen methodegebonden werken e n werken gratis huis aan huis blad dat all e cursisten dus aan de hand van door cursisten en door leer ontvangen thuis bladeren de cursisten de krachte n gekoz e n thema s krant al door en kijken of er iets in s taat waar ze meer van willen weten dit doen ze door vervolg van de alfabetisering koppen te lezen en naar foto s te kijken glo baal lezen het praktis c he nut van een tekst op he t moment geef ik in de basi s educatie voor hun eigen situatie is bij deze opdracht e en alfab etiserin gs cursu s aan een gro e p cursis b el angr ij k te n die al verder in het leesleerproces is een in de les bepalen de cursisten samen welk gedeelte van h en heeft de methode 7 43 artikel deze week de voorkeur heeft de z e ve n werkboeken doorlopen deze cursis mees te stemmen te ll en maar ik let er ook op ten gebruiken nu de method e temp o e n zijn dat elke cursist een keer zijn keuz e naar voren in deel i tempo i s een vervolg op 7 43 kan brengen ik neem he t artikel mee naar eenvoudige teks ten kunne n zij lezen maar de huis ter voorbereiding voor de volgende le s zinnen mog e n niet teveel samengestelde in de le s daarop gaan we verder op het artikel woorden bevatte n of te lang zijn de mee ste in de cursisten leren om globaal te lezen elk cursisten hebb e n al drie jaar les drie ochten woord begrijpen is momenteel niet haalbaar den in de week de vlotte teerders zijn al uit en voor vee l cursisten ook in de toekoms t deze alfab e tiseringsgroep vertrokken niet maar om de belangrijkste informatie uit een artikel te kunnen halen hoef je niet a ll e om de id e e e n van natuurlijk leren lezen ook woorden te begrijpen ik gebruik bepaalde verderop in het alfabetiseringsproce s in de handigh eidjes bijvoorbeeld een hoofdletter basiseducatie te kunnen gebruiken zoek ik geeft vaak een n aam aan getall en in een arti zelf teksten hierbij zijn volgens mij de vol kel geven vaak veel informatie ook heel gende criteria belangrijk belangrijk bij advertenties de koppen vertel de t eks t moet aansluiten bij belevingswereld len al veel evenals de foto en de tekst eronder van de c ursist e n met veel enthousiasme zoeken de cursisten de tekst mo e t praktisc he nut hebben voor de elke week de artikelen uit de uitgekozen huidige l e efsituatie artikelen hangen ook all emaal in het lokaal het kritisch denken moet bevorderd worden op elk artikel staat de naam van degene die de cursisten moeten worden aangezet tot het het uitgekozen heeft als het kranteartikel opzoeken van informatie behandeld is vraag ik c ursisten naar hun het wereldbeeld van waaruit de tekst is mening dit is erg moeilijk voor ze maa r 1995 5 moer 227 oefening baart kunst en het i s een aanzet tot kritisch leren denken schapenscheerdek eat 2 9 1 le e s tek s ten die een leerkrac ht uitzoekt uit methoden tijdschriften krant e n en dergelijke konijnen vind ik r s dienen zoveel mogelijk aan e e rder genoemde leuk koeien niet x r e n criteria t e voldoen mphen aan den rijn die u erken mc ten raar levende die ren uit vms het thema van het achtste tcttupe mw heemersie id2 lzat e rdag 2 tl mrf apdektst d rr weekendverhaal ik l aa t c ursist e n ni e t boerderij eg ere oot is gehouden all e en be s taande teksten l ez en m aa r ik l aat z e ook ze lf t ek s t en sc hrijve n n et al s in het begin van h e t alfa b e tis ering s pro ces v e rtellen cur sis ten elke maandag wat ze in h et weekend heb ben b e leefd vergeleke n met de bas isschool zijn er daar v eel kinde ren di e graag teke ninge n maken over hun wee kend a ndere n ve rtell e n li eve r op d e z e manier s taat de bel e vingswe reld van de curs i s ten c entra al same n m e t d e g roe p praten we ove r d e correcth eid van d e zinne n net al s bij d e ve rhal en over h e t arm r tru z t cs n n rel eigen land bij de start v a n het alfabetise trl tgrn tlyui n r t hen 1c da l fi nirri ze i7k si ringspro ces typ ik na d e les d e ze zinn e n uit en rtet x ut uns n nc n11 rti lig ttj t2 e ml f d t tv rd r in spree k z e o p een bandje in h et blijkt dat de atf n ndtnhj c t n u w tq tz116 02r w cr cr curs is t en de l eesteks t s nel le z e n omdat he t dbx147 x nd r r rmm3 cr f s ihvis i m fl c n 3ttiir c c n dwtr j ma rt c i n j cv i z n alle maal ve rh al e n va n he n zelf zijn het b andje tizl7n i wt