Nederlands en de Maatschappelijke Culturele Kwalificatie in het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie

henk liike n het ministerie heeft de door de aoos si gele verde eindtermen voor het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie grotendeels goed gekeurd en de instituten proberen nu de nederlands en de implementatie te verwezenlijken de in voering van deze eindtermen levert voor een maatschappelijke aantal opleidingsvarianten voor ondermeer het vak nederlands in relatie tot de in de svnt wet culturele kwalificatie in genoemde maatschappelijke culturele kwali ficatie svnt wet art 17s rc z om meerdere het beroepsonderwijs en redenen problemen op naast de onderwijs raad die zijn kanttekeningen plaatste heeft de volwasseneneducatie ook de inspectie zich in haar adviezen kritisch uitgelaten de afdeling secundair onderwijs van de onderwijsraad zegt het volgende wat de persoonlijke en culturele kortom de alge mene vorming van de leerling in het mbo be de eindtermen voor de talr ijke opleidingsvarianten treft maakt de afdeling zich enige zorgen 3 in het mbo wijk en voor de maatschappelijke en cul dit heeft ertoe geleid dat de log mck ont turele vorming in hoge mate van elkaar af tevens is wikkelingen in gang zette waarop de proces deze vorming ondergeschikt aan de beroepskwalifica cordinatie bve aan de log mck een project tie om een goede inhoud hieraan te geven voor alle toewees met als doel samen met het cis een ople idingen in het secundair beroepsonderwijs en basiscertificaat maatschappelijke culturele o m do o rstro ming te bevorderen werkt de landelij kwalificatie in het bve te ontwikkelen daarin ke overleg groep maatschappel ij ke en culturele zijn de van oudsher met de maatschappelijke kwalificatie aan een basiscertfiicaat voor h et hele be culturele kwalificatie verbonden vakgebieden roepsondenvijs en volwasseneneducatie ondergebracht maatschappij orientatie licha henk luken voorzitter van de werkgroep neder melijke opvoeding creatieve expressie en ne lands communicatie docent aan het europa college derlands in amsterdam en daar projectleider mc k s c hetst de stand van zaken rondom dit certifi caat en de plaats log mck van nederlands communicatie daarin de log mck is een co ll ege binnen de struc tuur van de vereniging sv e4 dat het resultaat is van een samenwerkingsverband van een aantal organisaties in het vo ll etijd deeltijd kort en i nis n no t f rry n m b p lang ivtso s die de maatschappelijke culturele kwalificatie tot hun aandachtsgebied reken den iy n de log mck verantwoordde haar taken in het activiteitenplan en concludeerde het uit eindelijke doel van deze activiteiten is de tot standkoming van een adequate invulling van y de mck binnen de geintegreerde kwalificatie structuur in het secundair beroepsonderwijs de ontwikkeling van nieuwe eindtermen met k ni het project basiscertificaat maatschappelijke fim 7rnfdy culturele kwalificatie in het sve op grond van het door de minister voorgestelde on derhoudstraject sv e s 1 92o98686 neemt in de omschreven activiteiten van de log mck een belangrijke plaats in 1993 5 6 moer 234 ar gume n ten tacturen zo is voor een deel van de korte opleidingen twee uur nederlands per week de log mck heeft de volgende drie argu voor twee jaar geadviseerd menten voor de herformulering van de eind termen onderwaardering van de maatschappelijke culturele kwalificatie inhoudelijke verschillen de maatschappelijke culturele kwalificatie is de eindtermen die voor de ongeveer tachtig ondergeschikt gemaakt aan de beroeps opleidingsvarianten zijn geformuleerd wijken kwalificatie kennis inzicht en vaardigheden in hoge mate van elkaar af de in de sv rvt wet met het oog op actieve deelname aan bedoelde mogelijkheden tot horizontale en maatschappelijke en culturele verbanden op en afstroom worden praktisch onmogelijk svnt artikel 17s c2 zijn in de te hanteren gemaakt eindtermen niet terug te vinden afwijke nde adviesless entabellen met deze drie argumenten wil de log proble in de vbve zijn diverse belangenorganisaties men in de onderwijspraktijk voorkomen en voor de sectoren in het mbo opgegaan zoals beantwoord en aan de hernieuwde roep om esg en v mt s zij hebben elk vanuit hun eigen breed gevormde beginnende beroepsbeoefe perspectief de scholen geadviseerd over de naren 7 bij haar werkzaamheden baseert de verdeling van de modulen binnen de lessen log zich ondermeer op eindtermen die diver tabel en de voor de modulen beschikbare con se koepelorganisaties in het cbo verschill ende opleidingen binnen het mbo en die van de voormalige proefprojecten voor kmbo ge lijst met afkortinge n bruikten bbo beroepsbegeleidend onderwijs basiscertificaa t soos bedrijfstakgewijs overleg onderwijs bedrijfsleven het project basiscertificaat maatschappelijke btg bedrijfstakgroep en culturele kwalificatie in het sv e heeft als bve beroepsonderwijs en volwasse doel een certificaatomschrijving te ontwikke neneducatie len die voor al de mogelijke opleidingsvarian cbo cursorisch beroepsonderwijs ten binnen een regionaal opleidingscentrum crs christelijk pedagogisch xoc voor diplomering voorwaardelijk dient studiecentrum te zijn het basiscertificaat zal binnen het totale esg economische sector groep b va veld gaan gelden en met in minimum kmbo kort middelbaar beroeps eindtermen gestelde inhoud een basis leggen onderwij s voor verdere ontplooiing dat betekent dat het log en landelijke overleggroepen certificaat een plaats krijgt in het eerste leerjaar log mck landelijke overleg groep van de lange opleidingen in beide leerjaren maatschappelijke en culturele van de korte opleidingen en in all e opleidin kwalificati e gen van het bbo daarmee zijn de inhoudelij meao middelbaar economisch ke verschill en door de afwijkende bena administratief onderwijs deringswijze van de opleidingsvarianten over or onderwijsraad de maatschappelijke culturele kwalificatie roc regionaal opleidingscentrum ondervangen tevens zijn de eindtermen voor svm sectorvorming en vernieuwing de verschill ende opleidingsvarianten in een middelbaar onderwij s certificaat ondergebracht inhoudelijke ver vbve vereniging beroepsonderwijs schillen betekenen hier andere en anders en volwasseneneducatie geformuleerde eindtermen een afwijkende di vmts vereniging voor middelbare d a ctische benaderin gswijze op basis van de technische scholen specifieke doelgroepen van de opleidingsvari anten blijft ook binnen het basiscertificaat ee n 1993 5 6 moer 235 de cursist kan doel en publieksgericht communiceren verplichte module n module naam onderwerp eindter m spreken en luisteren basisschema communicatie presentatie de cursist kan zich afhankelik van doe l publiekgerichtheid ruis verbale en en publiek in een mondelin g non verbale communicatie feedback communicatieproces adequaat opstellen afsluiting case groepsgesrpek discussie en o f presentatie gesprekstechnieken spreken in het de cursist heeft kennis gemaakt me t openbaar verschillende gesprekstechnieken en is in staat die in bijbehorend e gebruikssituaties in de praktij k te brengen lezen tekstvolgend orienterend globaal en de cusist kan afhankelijk van het intensief lezen leesdoel een adequate leesmethod e kiezen informatiebronnen de cursist is in staat de juist e informatiebronnen te kiezen en te gebruiken tekstverklaren de cursist kan teksten analyseren d w z semantisch benaderen literatuur geschiedenis de cursist kent d e literatuurgeschiedenis en kan voo r beeldmatige literaire werken plaatse n thrillers de cursist heeft kennis gemaakt me t fictionele teksten m n thrillers science fiction de cursist heeft kennis gemaakt me t fictionele teksten m n science fiction schrijven schriftelijke communicatie spelling de cursist kan afhankelijk van doel e n grammatica en syntaxis publiek adequaat functionele te kste n schrijven brieven de cursist is in staat persoonlijke e n zakelijke brieven te schrijven rekenin g houdend met doel en geadresseerde verslagen samenvattingen de cursist is in staat schriftelij k informatie weer te geven noteren en rapporteren de cursist is in staat schriftelij k informatie door te geve n het gewenste aanvangsniveau waarbij bij deze modulen zal moeten worden uitgegaan is het uit stroom niveau b vso ntnvo en het certificaat nt2 i het te realiseren uitstroom niveau dient met name voor de verplichte modulen op minimaal c ni veau te ligge n 1993 56 moer 236 keuzemodule n deelgebied modulenaam c q onderwerp eindterme n spreken en luisteren klachtengesprek de cursist heeft in diverse gebruikssituatie s de technieken m b t een klachtengespre k geoefend lezen literatuur toneel spelen de cursist heeft kennis gemaakt me t fictionele teksten m n toneelstukken literatuur cabaret de cursist heeft kennis gemaakt met fictionel e teksten m n cabaretteksten literatuur inhoudelijke thema s de cursist heeft kennis gemaakt me t thematisch geordende fictionele teksten literatuur emancipatorische de cursist heeft kennis gemaakt me t boeken fictionele teksten m n emancipatorisch e boeken de geschreven media kranten de cursist kan de geschreven media lezen tijdschriften en vakbladen begrijpen analyseren en beoordelen de kleine lettertjes polissen de cursist is in staat non fictionele teksten t e gebruiksaanwijzingen lezen begrijpen analyseren en beoordelen contracten e d schrijven creatief schrijven de cursist heeft kennis gemaakt me t verschillende creatieve processen bij he t produceren van fictionele teksten toegepaste geinte formulieren de cursist kan gebruikmaken van in d e greerde vaardigheden dagelijkse praktijk veel voorkomend e formuliere n solliciteren mond schrift de cursist is in staat een sollicitatie voor te bereiden uit te voeren en te evalueren telefoneren de cursist kan in diverse situaties rekening houdend met doel en publiek op ee n adequate wijze gebruikmaken van d e telefoon vergaderen werkoverleg de cursist is in staat actief deel te nemen aa n notuleren een vergadering werkoverleg omgangscommunicatie de cursist is in staat in diverse situaties rekening houdend met doel en publiek d e adequate communicatiehouding te kiezen interview enquete de cursist is in staat interviews en enquete s voor te bereiden uit te voeren en te verwerken toe te voegen advies de keuze module solliciteren is ten zeerste aan te bevelen voor de korte opleidingen daar de opleiding voor het overgrote deel van de cursisten eindonderwijs betreft 1993 56 moer 237 vereiste de l oc stelt voor om een coherente vindt u de laatste voorlopige versie van het advies lessentabel te maken voor alle oplei overzicht van verplichte modulen en gebon dingsvarianten met betrekking tot de onder den keuzemodulen van nederlands com waardering van de maatschappelijke culturele municatie kwalificatie zal het basiscertificaat de lacunes in de huidige uitgewerkte eindtermen vu llen en handreikin g de maatschappelijke culturele kwalificatie garanderen de log mck wordt in haar visie de log mck meent de instituten met de re over de verwezenlijking van de maatschappe sultaten van het project basiscertificaat lijke culturele kwalificatie voldoende onder maatschappelijke culturele kwalificatie in het steund 9 sve een handreiking te bieden die een garan tie inhoudt voor het op instituutsniveau reali het in december 1 994 op te leveren certificaat seren van de maatschappelijke culturele kwak zal bestaan uit een vaststaand aantal verplichte ficatie ze beveelt de instellingen aan een modulen over de deelgebieden maatschappij platform te creeren dat de mck kan vormge orientatie 40 li chamelijke opvoeding ven en uitwerken z o en nederlands communicatie 20 de overige ao zal om de school en de leer note n ling enige vrijheid te geven ingevuld worden met een keuze van aangeboden modulen uit i zi e voor de gebruikte afk ortingen het kader in deze bij drage de bovengenoemde disciplines aangevuld met creatieve expressieve modulen 2 ar tikel 17 b r ichtlijnen ei ndtermen mbo nieuw artikel uit svn2 wet svm we t en toelichting hi erop plaats van nederlands in het certificaa t i de eindtermen bedoeld in artikel 17 of de afwijkingen daarvan bedoeld in artikel 1 7n hebben in ieder geval zoals uit het bovenstaande blijkt geldt voor betrekking op nederlands dat de eindtermen die door de a wat betreft de voorbereiding op de beginnende of de boob s zijn geformuleerd het vak ondergeschikt zelfstandige beroepsuitoefening binnen het be ro ep of de maken aan de beroepspraktijk de log mck beroepencategorie waarop een opleiding als bedoeld in artikel i s e derde lid onderdelen a onderscheidenlijk b en meent dat het nederlands als drager van cul c is gericht tuur en intermediair in maatschappelijke ver i kennis en inzicht op het terrein van de algemene vak banden in de onderwijspraktijk van het bve ken die voor het beroep dan wel de be ro epencategorie een ruim ere invulling vereist een zichzelf van belang zijn 2 kennis en inzicht op het terrein van de specifiek op het respecterend instituut met visie zal een leer ling beroep dan wel de be ro epencategorie gerichte vakken niet alleen de vaardigheden die nodig zijn voor voor zover mogelijk in relatie tot de algemene vakken h et adequaat functioneren tijdens de weke 3 kennis van en inzicht in de aard en inhoud van het be lijkse 38 uren in de beroepspraktijk will en roep dan wel de beroepencategorie met name in de sa menhang tussen de algemene vakken de specifiek op het meegeven maar die leer li ng tevens een goede beroep gerichte vakken en de toepassing in de praktijk voorbereiding will en bieden op adequaat van die vakken maatschappelijk functioneren dat taal in dit 4 vaardigheid in de essentiele beroepshande li ngen op het opzicht een belangrijk hulpmiddel is en als terrein van het beroep dan wel de bero epencategorie en 5 be ro epshoudingen voor zover noodzakelijk voor een drager van cultuur op vele manieren een ver adequate beroepsuitoefening binnen het beroep d an wel rijking van een leven is zal ik daar ik toch de beroepen categorie voor eigen parochie preek niet nader hoeven b wat betreft de voorbereiding op de doorstroming als toe te lichten de invulling van de modulen bedoeld in artikel i s n derde li d onderdelen a en c en vierde lid onderdeel b binnen het deelgebied nederlands communi i kennis en inzicht op het terrein van de algemene vak catie richt zich op de vaardigheidsgebieden ken vereist voor toelating tot de ve rvolgopleiding waarbij spreken luisteren schrijven en lezen de mo voor zover het betreft de opleidingen bedoeld in artikel dule omschrijvingen ste llen een aanpak voor i a derde lid onderdeel a deze kennis en dit inzicht zijn gerelateerd a an het niveau van het middelbaar algemeen waarin de genoemde vaardigheden geisoleerd voo rtgezet onderwijs en waarbij voor zover het betreft de danwel geintegreerd in praktische situaties opleidingen bedoeld in artikel 15 a derde lid onderdelen worden aangeboden op de volgende pagina s c en vierde lid onderdeel b deze kennis en dit inzicht zij n 1993 5 6 m oer 238 gerelateerd aan dat van het hoger algemeen voortgezet symposium maatschappelijke en culturele kwalificatie in onderwijs e n het bve d d 1 3 maart 1 993 2 kennis en inzic ht op het terrein van de spec ifiek op het spreekbeurt en over de maatschappelijke en culturele be ro ep dan wel de beroepen categorie gerichte vakken kwalificatie in het bve van voor zover die voor de bedoelde ve rvolgopleiding van be mevrouw g c de vos brussee lan g zijn e n prof dr j boerenhorst de savornin lokman c wat betreft de maatsch appelijk e en culturele vorming pro f dr w albeda r kenn i s en inzi cht op het terrein van de arbeidsvoor de heer r d mulder waarden en het arbeid srecht die voor het beroep dan wel de beroep e n c ategorie van belang zijn e n 8 uitleg nr r8 i99z eindtermen m b o o r 9zoooo35 i s s 2 kenni s inzi c ht en vaardigheden met het oog op actieve toelich ti n g va n de onderwijsraa d in zijn a d vies aan d e de elname aan maatsc happelijke en c ulturele verband en minister over de goedkeuring van de door de e oos s c urs i vering e voorgestel de eindterm en 2 het in h e t eerste lid onderdeel b bepaalde t en aanzien van de opleidingen bedoeld in artikel t sa derde lid onder conclusie deel a ka n van overeenkoms tige toepassing zijn wat b e treft d e bij het beoordelen van de eindtermendocumenten is de voo rbere iding op de d oorstromi ng bedoeld in artik e l 15a derde afdeling van het principe uitgegaan dat de in gang gezet l i d o nderdeel b te ontwikkelingen rond de vormgeving van de eindter men zo min mogelijk mogen stagneren mede daarom is ui tle g nr 5 iz fe bruari 1 99 2 eindtermen mbo or haar benadering in eerste instantie positief gelet hierop 91000 3 67 2 s s adviseert zij over te gaan tot de vaststelling van vrijwel alle in dit advies besproken tweede generatie eindtermen d e ve reniging bve verenigt alle ins titut en in h et mbo en voor de betreffende opleidingen onder de nadrukkelijke cbo e n is voo rt g ekomen uit e en samengaan van de voorwaarde dat met de punten met betrekking waartoe se ctororganisati es met een intern e struc tuur waarin be zij in dit advies commentaar heeft geleverd bij de derde drijfs takgro ep en s tg s en landelijke overl eggroepen generatie eindtermen rekening wordt gehouden daarbij tor e n opl eidinge n e n belange ngro eperin gen verte beveelt zij in het bijzonder aan om meer eenduidigheid wat be ge nwo o rdige n wil de vbve e en gesprekspartner zijn voor treft de vakrichtingen na te streven cursivering hl h et mini st eri e en c ollega o rgani sa ties ondersteuning door landelijke overl eg groep al gemene vakken in het kmbo procesco rdinatie bve over de toekenning van het pm vak co mmissie maatschappelijke begeleiding ject basisce rtificaat ntcx ave in ave informa tie 07 v tvi rs l eerplancomir u ss ie algem ene vakken 3 5 2 enkele bijzondere p rojecten vereniging l e raren maatsc happ ijlee r in meao we rkgro ep li chamelijke o efen i ng bb o het betreft in de eerste plaats een plan van de landelijke overleggro ep maatschappelijke en culture le kwalificatie in concept activiteitenplan log ntcx 1993 1994 de korte opleidingen tviso dat is bedoeld om een de log mck zal zich in het cursusjaar 199311994 met opleidingsstructuur voor maatschappelijke en culturele name richten op vorming en de daarbij behorende certificaten en modulen de totstandkoming van een adequate samenwerking tus te ontwikkelen dit geschiedt door een aantal vakdo sen de overleggroep en het bestuur en de bedrijfs centen van verschillende scholen voor beroepsonderwijs takgmepen van de ver bve daarbij ondersteund door het c p s omdat het hier het enige in dit kader zal de overleggroep ondermeer project behefr waarin vorm en inhoud wordt gegeven aan de so de uitvoering ter hand nemen van het project basiscer ciaal culturele dimensie die in de hoofdlijnennotitie een der ken tificaat maatschappelijke en culturele kwalificatie in het merken van het beoogde nieuwe onderwijs wordt genoemd bve zoals dat in opdracht van de proco bve wordt uitge wordt geadviseerd hiervoor een bedrag van f 125 000 ter voerd beschikking te ste llen aan deze toewijzing zou de voor een inventarisatie maken van de eindtermen mck zoals waarde moeten worden verbonden dat het op te leveren door de minister vastgesteld in eindtermen totaal product ter beschikking van het hele veld komt cursivering programma s hl daarnaast zal de overleggroep mck zich richten op de hier is een verkeerde naam gebruikt die moet zijn volgende taken die veelal samenhangen met of in het ver landelijke overleggro ep maatschappelijke en culturele lengde liggen van bovengenoemde taken kwalificatie in het sve hl afstemming tussen de onderwijsvormen zoals deze bij de de toelichtingen van de onderwijsraad in zijn advies aan leden van de overleggroep voorkomen de minister over de goedkeuring van de door de aooa s voorgestelde eindtermen de co rdinatie van het beleid voor het onderwijs de behandeling van de svtk wet opmerkingen respec tievelijk antwoord van de minister over een gegarandeer de minimum lessentabel voor mck tweede kamer svna de rol van de overleggroep rtcx bij het ontwikkelen en operatie 17 januari t99o tk 28 en svm wet artikel 23a beheren van eindtermendocumente n nadere rege ling inrichting mbo nieuw artikel uit svm voorkomende activiteiten op landelijk niveau specifiek wet voor de betrokken opleidingen met betrekking tot diverse verwijzingen in de svmt wet nascholing en fondswerving delen uit de hoofdlijnnotitie xoc s 1993 56 moer 239