Nederlands in het hoger beroepsonderwijs

nederlands in het hoger beroepsonderwij s truus vrancken vooraf een v an uw bestuursleden belde mij op n a v een a rtikel in beroepsonderwijs nr 2 o ve r nederlands in het hoger beroepsonderwijs hij vr o e g mij ook in moer hierover iets te ve rt ellen ik wil hier graag gevolg aan geven wel heb ik de indruk dat weinig h b o docenten uw blad lezen of lid van de v o n zijn zoals bekend wil de minister van onderwijs met ingang van het komende schooljaar het vak nederlands bij het h b o niet meer verp lichten dat bericht kwam als een koude douche niet alleen op mij ook op de co llega s en studenten v an de opleiding dietetiek in den haag waar ik dat vak geef en zoals na een koude douche het bloed harder gaat stromen zo ging het ook bij ons we werden warm van verontwaardiging en voor mij persoonlijk was dat op zichzelf weer ha rtverw annend waar gaat het om wat maakt het voor verschil als nederlands geen verp li cht vak meer is om tot een h b o opleiding toegelaten te worden moet de student toch tenminste h a v o hebben misschien zegt u dan heeft hij in totaal zo n elf jaar nederlands gehad en dat is toch zo langzamerhan d wel genoeg misschien zegt u als hij zijn moede rt aal nu nog niet beheerst leert hij het toch nooit meer misschien zegt u aan de universiteit krijgt de student ook geen nederlands ik wil hier even op ingaan laat ik beginnen bij de academici als ik hun geschri ften b rieven art ikelen studie boeken enz lees als ik hun lezingen hoor als ik merk hoe zij hun patienten c lienten studenten informeren en instrueren d an zie ik nogal wat gebreken zelfs als zij een behoorlijke stijl schrijven een duidelijke lijn in hun betoog brengen de juiste informatie geven dan nog blijken zij bij veel mensen niet goed over te komen uitzonde ri ngen daargelaten natuurlijk als ik anderen d an academici in het vizier neem dan blijkt het bovenstaande ook voor hen te gelden ik vind bovendien dat hij die na m a v o h a v o etc gaat werken of een beroepsopleiding volgt niet kritisch is ten opzichte van de mondelinge en sch ri ftelijke informatie die hij krijgt ik vind ook dat hij op vergaderingen heel vaak zijn mond niet durft opendoen meestal heeft hij de grootste moeite zijn gedachten en gevoelens zo onder woorden te brengen dat de ander hem begrijpt nu w il ik u graag verte llen hoe ik probeer inhoud te geven a an mijn lessen omdat ik vind dat ik beroepsge ri cht les moet geven vraag ik me af wat k an mijn vak bijdragen om de student te vormen tot een optimaal functionerend dietist en d an kom ik tot de volgende an twoorden samen met collega s nederlands van de andere dietetiek opleidingen in het l an d a een dietist moet zich verstaanbaar kunnen maken voor alle mensen van hoog to t 118 laag b een dietist m oe t zich k ri tisch kunnen opste ll en t o v a ll e informatie die hij krijgt dat geldt voor de informatie die de patient hem geeft evengoed als voor de informatie door de art s dat geldt bovendien voor de vak informatie vakbladen congressen enz ik zwijg d an nog maar over de soms als een proefschri ft aandoende reclames die hij op zijn bureau vindt hoe probeer ik dat te bereiken 1 ik leer hem of liever probeer hem te leren een nieuw taalgebruik kort e zinnen eenvoudige woorden beeldende concrete taal ik leer hem moeilijke teksten zo te vertalen dat de inhoud dezelfde blijft maar begrijpelijk wordt ook voor de m an die alleen maar lagere school heeft als hij zelf schrijft folders op voedingsgebied dieetvoorschriften e d lee rt hij dat zo dat iedereen begrijpt waar hij het over heeft dit alles speelt ook een rol bij de mondelinge taaloverdracht 2 ik leer hem kri tisch lezen hij leert zichzelf de vraag ste llen welke informatie geeft de schrijver mij is die informatie juist wat w il de schrijver dat ik doe vind voel doe ik dat ook vind ik dat ook als dat niet zo is hoe komt dat dan enzovoort 3 ik leer hem praten in vraaggesprekken discussies spreekbeu rt en lee rt hij zijn gevoelens en gedachten onder woorden te brengen leert hij hoe hij m an ipulatie kan vermijden lee rt hij bovendien zijn medestudent te obse rv eren en kritiek op hem t e leveren 4 ik probeer zo veel als maar mogelijk is mijn lessen te integreren met vakken als psychologie didaktiek voedingsleer receptenleer dat zou nog veel meer moeten maar daa rvoor ontbreekt nu al het geld en dat vind ik niet a ll een de vakdocenten vinden dat met mij ik hoop dat ik u zo een beeld heb kunnen schetsen van wat er in de lessen nederl ands aan de orde komt nu k an ik me voorste llen dat u zegt dat is leuk of misschien niet leuk voor de opleiding dietetiek maar wat hebben an dere h b o ers ermee te maken als die er niets mee te maken zouden hebben dan had ik niet zoveel van uw aandacht durven vragen nu ga ik zelfs nog even door en vraag u wat de student dietetiek bij mij leert lee rt hij dat niet evengoed aan de soc iale academie geldt dat niet evenzeer voor de h t s er de fysio therapeut de aan staande leraar of welke an dere h b o er ook ik hoop dat u met ja an twoordt dan zult u met mij eens zijn dat het een absoluut verkeerde budgetacre aanpassing een gewoon mens noemt dat gewoon bezuiniging zou zijn om het vak nederl an ds facultatief te maken tot slo t ik heb het probleem niet uitputtend behandeld dat is ook niet mijn bedoeling ik heb b v niet gesproken over het feit dat deze m an ier van nederl an ds geven m i sterk democratiserend werkt ik heb ook niet gesproken over een heel an der punt als de student in de toekomst nederlands kan kiezen houdt dat tegelijkertijd in dat hij he t 119 kan laten schieten en juist die student die zich zwak voelt in nederlands zal dat doen dat is dan helaas ook degene die het het hardst nodig heeft omdat de v o n zitting heeft in de commissie modern isering moedert aalonderwijs zou het bepaald niet uitgesloten zijn dat zij evenals andere instan ties invloed heeft op het bezuinigingspl an van de minister ik vraag u laten de h b o docenten onder u er met elkaar over praten zij kunnen misschien een protest nota opste llen die de v o n dan aan de minister kan sturen een vergadering daarover kan voldoende zijn even een briefkaartje aan het bestuur v an de v o n t z t krijgt u dan mits er voldoende belan gstelling is een uitnodiging 120